iPhone 14 bán sớm, khách Việt có thể vẫn phải chờ vài tháng
Doanh số iPhone chính hãng tăng nhanh hai năm qua. Tuy nhiên, đại lý thường xuyên đối mặt tình trạng không đủ hàng mỗi đợt mở bán, khiến nhiều khách phải lựa chọn máy xách tay.
Ngoài việc phải mua iPhone trễ hơn những thị trường khác, lượng hàng Apple cung ứng cho Việt Nam thường khá hạn chế, không đủ đáp ứng. Điều này gây ra tình trạng khan hàng kéo dài mỗi đợt mở bán iPhone mới.
Trong hai năm trở lại đây, Apple đã có một số thay đổi với nhà bán lẻ Việt Nam như được áp dụng giá chiết khấu, bán sản phẩm sớm hơn. Tuy nhiên, nỗi lo thiếu hàng vẫn thường trực ở nhiều nhà bán lẻ vào mùa ra mắt iPhone.
Mở bán sớm nhưng trả hàng muộn
Vấn đề xuất hiện từ 2020, khi Apple mở rộng hệ thống phân phối thông qua các cửa hàng ủy quyền (AAR). Đồng thời, Táo khuyết lần đầu áp dụng chiết khấu cho đại lý trong nước. Nhờ đó, nhà bán lẻ có thể áp dụng các chương trình khuyến mãi, giảm giá, tặng thêm quà cho người mua iPhone.
Hàng trăm người xếp hàng chờ mua iPhone 12 chính hãng khi máy có giá tốt. Ảnh: Xuân Tiến.
Nhờ bán sớm hơn và có giá rẻ, iPhone chính hãng dễ dàng lấn át hàng xách tay trong giai đoạn đầu. Tuy nhiên, lượng máy Apple cung cấp không đáp ứng đủ đặt hàng tại một số đại lý. Việc khan hàng nghiêm trọng hơn ở model iPhone 12 Pro Max màu xanh mới và các phiên bản 128 GB của iPhone 12 series, vốn được nhiều người chọn.
Với những trường hợp đặt trễ, khách hàng có thể phải đợi thêm 1-2 tháng để nhận được máy đúng theo dung lượng, màu sắc yêu cầu. Điều này tạo điều kiện cho iPhone xách tay trở lại thị trường. Tuy giá đắt hơn máy chính hãng, nhiều người dùng buộc phải chọn loại sản phẩm này vì các đại lý AAR không còn hàng.
Vấn đề tương tự tiếp diễn ở thế hệ iPhone 13 trong năm 2021. Tuy nhiên, khác với đời trước có thêm nguồn hàng xách tay bổ trợ, đợt mở bán iPhone 13 series gần như chỉ có máy chính hãng bởi ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19, không thể xách tay từ Nhật Bản, Hong Kong hay Singapore.
Người dùng từng phải chờ nhiều tháng để mua mẫu iPhone 13 Pro Max, bộ nhớ 128 GB. Ảnh: Phonearena.
Do đó, tình trạng thiếu hàng iPhone 13 nghiêm trọng và kéo dài hơn. Khách hàng từng phải đợi hơn 2 tháng để được nhận đúng mẫu iPhone 13 đã đặt trước. Đến cuối năm 2021 và đầu năm 2022, nguồn cung điện thoại Apple mới ổn định trở lại.
Trong giai đoạn này, nhiều đại lý áp dụng chính sách hà khắc hơn cho dịch vụ bán hàng. Cụ thể, người mua buộc phải bóc tem, kích hoạt máy tại chỗ để tránh tình trạng mua đi bán lại. Việc bảo hành thiết bị mới của Apple cũng buộc phải kèm hóa đơn. Điều này được cho là để hạn chế kinh doanh trên thị trường chợ đen, lợi dụng khan hàng để thao túng giá.
Gần đây, nhiều tín hiệu cho thấy Apple đang nâng hạng thị trường Việt Nam. Đồng thời, đại diện một nhà bán lẻ trong nước tiết lộ iPhone 14 series sẽ được bán sớm hơn các năm trước. Điều này tạo ra lo ngại việc thiếu hàng sẽ tiếp diễn khi lượng iPhone bán ra tại Việt Nam tăng trưởng hai con số.
Apple phân phối nguồn hàng ra sao?
Video đang HOT
Trao đổi với Zing, ông Nguyễn Thế Kha, Giám đốc Ngành hàng Viễn thông, Di động của FPT Shop cho biết nhu cầu của thị trường cho sản phẩm iPhone lúc mới ra mắt là rất lớn, bị dồn vào một thời điểm trên toàn cầu. Do đó, năng lực sản xuất của Apple không thể đáp ứng đầy đủ.
Mặt khác, những năm trước, Apple đặt Việt Nam thuộc nhóm thị trường có mức độ ưu tiên thấp. Do đó, lượng hàng hóa cung ứng không được dồi dào như các thị trường khác.
Các mono store như Top Zone, F.Studio thuộc nhóm được Apple ưu tiên hàng.
Trong khi đó, ông Nguyễn Lạc Huy, đại diện nhà bán lẻ CellphoneS cho biết Apple không công bố quy tắc phân chia nguồn hàng. “Tuy nhiên, theo quan sát nhiều năm qua, các đại lý APR (Apple Premium Store) hoặc mono store sẽ có mức độ ưu tiên cao hơn các cửa hàng AAR”, ông Huy nói.
Trong khi đó, các hệ thống nhỏ lẻ sẽ được phía nhà phân phối chia phần máy còn lại. Đây là lượng sản phẩm nằm ngoài lô thiết bị Apple chỉ định phân bổ cho các APR/AAR, mono store.
Mặt khác, dựa vào khả năng kinh doanh của từng hệ thống mà Táo khuyết có kế hoạch cung ứng riêng. Trong đó, lượng máy kích hoạt là một chỉ số quan trọng để Apple Việt Nam đ.ánh giá năng lực của từng hệ thống. Trước mỗi đợt hàng mới, công ty sẽ đ.ánh giá đối tác, dựa vào chỉ số này để phân bổ thiết bị.
“Chúng tôi là đối tác lớn của Apple tại Việt Nam nên được ưu tiên về hàng hóa để khách hàng được trải nghiệm sớm”, ông Kha chia sẻ.
Máy xách tay vắng bóng trước ngày iPhone 14 ra mắt
Không còn quảng cáo rầm rộ, giá bán cũng về mức tiệm cận so với iPhone chính hãng, hàng xách tay đang dần hụt hơi tại thị trường Việt Nam.
"Cách đây vài năm tôi lựa chọn mua iPhone xách tay, nhưng từ 2020 tôi chuyển sang mua hàng chính hãng", anh Thanh Bình, chủ một cửa hàng bán quần áo tại TP.HCM, chia sẻ.
Giai đoạn trước năm 2020, người dùng Việt mua iPhone xách tay như anh Bình hay kỳ công hơn là sang các thị trường nước ngoài để xếp hàng mua máy không phải là chuyện hiếm gặp.
Một thời "làm mưa làm gió"
Khi đó iPhone xách tay là dòng sản phẩm phổ biến tại thị trường Việt Nam. Mỗi khi Apple ra mắt sản phẩm mới, dân buôn iPhone sẽ bay sang các nước có Apple Store như Singapore, Thái Lan, Nhật Bản... để xách hàng về bán lại cho người dùng trong nước.
Không chỉ riêng dân buôn săn hàng, mà vào thời điểm đó, không ít người dùng Việt Nam lựa chọn máy xách tay vì thời gian chờ đợi ngắn hơn 2-3 tháng so với thời điểm hàng chính hãng ra mắt.
Thông thường, chỉ cần Apple mở bán iPhone thì ngay trong ngày hôm đó hoặc muộn hơn 1-2 ngày, người dùng Việt đã có thể trên tay các dòng máy mới thông qua các cửa hàng kinh doanh máy xách tay.
Trước năm 2020, người Việt sẵn sàng xếp hàng xuyên đêm để xách tay iPhone về nước bán lại, thu về lợi nhuận 5-6 triệu/máy. Ảnh: Lê Trọng.
Mức giá của các mẫu iPhone về sớm khi đó không hề rẻ. Những chiếc iPhone đầu tiên về Việt Nam sẽ có mức giá cao gấp đôi, thậm chí gấp ba so với giá bán iPhone chính hãng nhưng vẫn luôn cháy hàng trong những ngày đầu.
Thị trường iPhone xách tay Việt Nam thời điểm đó sôi động với các mẫu máy phổ biến như J/A (Nhật Bản), LL/A (Mỹ), ZP/A (Hong Kong, Trung Quốc). Sau khi qua đợt mở bán, các dòng iPhone xách tay vẫn luôn hút người dùng so với hàng chính hãng bởi mức giá rẻ.
Có những thời điểm iPhone xách tay được đăng bán tràn lan trên các nền tảng mạng xã hội, nhiều người dùng lẻ và dân buôn đổ đi nước ngoài xách iPhone về bán để thu lợi nhuận.
"Hồi còn là du học sinh Nhật, mỗi lần về nước mình lại nhận xách tay các dòng iPhone để kiếm thêm, cũng được một khoản kha khá bù t.iền vé máy bay", anh Nhật Đức, hiện làm việc tại Nhật Bản, cho biết.
Khác với anh Đức, những thương gia chuyên xách tay iPhone lại xem việc đi xếp hàng để mua iPhone ngay ngày đầu mở bán là một chuyến du lịch ra t.iền.
"Mỗi năm iPhone ra mắt mình đều nhận xách tay về. Chi phí của chuyến đi này cũng tùy vào mỗi người, mỗi máy xách tay thì sẽ lãi được tầm 5-6 triệu đồng", anh Trung Hải, một người đã có hơn 5 năm kinh nghiệm xách tay iPhone về bán tại Việt Nam, chia sẻ.
"Cửa hàng tôi ngày trước mỗi ngày bán ít nhất cũng hơn 20 chiếc iPhone xách tay các loại, thu về cả trăm triệu đồng", chị Hiền Nguyễn, chủ một cửa hàng iPhone xách tay tại Cầu Giấy, chia sẻ.
Mất dần chỗ đứng
Theo thống kê từ các hệ thống bán lẻ, lượng iPhone xách tay về nước kể từ năm 2020 đến nay giảm mạnh do ảnh hưởng của dịch Covid-19, chỉ bằng 10% so với những năm trước đó.
Trước đó, lượng iPhone xách tay bán ra theo thống kê của những chuỗi này luôn đạt tỉ lệ 1:1 so với hàng chính hãng. Tuy nhiên từ thời điểm iPhone 13 series ra mắt, thị trường máy xách tay được dân buôn ghi nhận là "rất ảm đạm", hàng về nhỏ giọt.
Thậm chí, giá bán iPhone 13 series xách tay còn liên tục tăng cao do đứt gãy chuỗi cung ứng, vượt qua cả mức giá đại lý chính hãng nhận đặt trước.
Thay vì sang các cửa hàng nước ngoài xếp hàng chờ mua iPhone, người dùng Việt Nam đã chuyển sang chọn sản phẩm chính hãng VN/A. Ảnh: Lê Trọng.
Bên cạnh đó, chính sách bảo hành của Apple tại Việt Nam cũng góp phần vào sự suy tàn của thị trường iPhone xách tay. Tất cả sản phẩm chính hãng mở bán từ tháng 10/2021 trở đi tại Việt Nam khi bảo hành đều phải cung cấp hóa đơn VAT.
Hãng cũng sẽ kiểm tra hóa đơn từng máy một. Thậm chí, với nhiều trường hợp bảo hành người dùng cần cung cấp cả giấy tờ tùy thân như căn cước công dân, hộ chiếu để xác thực thông tin.
Vì vậy, nếu chọn mua sản phẩm Apple từ các thương gia bán lẻ hoặc hàng xách tay, người dùng có thể sẽ không nhận được hóa đơn VAT. Việc này dẫn đến khả năng cao người dùng sẽ không nhận được chế độ bảo hành chính hãng của Apple.
Không chỉ vậy, trước đó Nghị định 98 có hiệu lực vào tháng 10/2020 cũng khiến thị trường iPhone xách tay gặp khó khăn.
Theo quy định mới, các hoạt động thương mại, sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng cấm và cá nhân kinh doanh hàng nhập lậu phải chịu mức phạt 500.000 đồng đến 50 triệu đồng tùy theo giá trị của từng loại hàng. Đối với tổ chức vi phạm, mức phạt có thể tăng gấp đôi.
Hàng hóa nhập khẩu lưu thông trên thị trường không có hóa đơn, chứng từ kèm theo hoặc hóa đơn chứng từ không hợp pháp cũng nằm trong diện bị xử phạt. Theo chia sẻ của một chủ cửa hàng iPhone xách tay tại Hà Nội, từ ngày Nghị định 98 có hiệu lực, cửa hàng này không còn dám công khai bán iPhone xách tay. Máy thay vì đem bày thì phải để ở kho riêng.
iPhone chính hãng chiếm ưu thế
Cũng kể từ năm 2020, thị trường Việt Nam tiếp nhận thêm nhiều đại lý Apple Authorised Reseller (AAR) mới, t.iền thân là những chuỗi cửa hàng xách tay như ShopDunk, Di Động Việt, Minh Tuấn Mobile.
Bên cạnh đó, các chuỗi cửa hàng mono đạt tiêu chuẩn khắt khe của "Táo khuyết" như TopZone (được phát triển bởi Thế Giới Di Động), Fstudio (FPT Shop) hay ShopDunk cũng xuất hiện để phục vụ nhu cầu của người dùng trong nước.
"Hiện tại, Apple xếp thị trường Việt Nam ở level 3, trong khi Singapore ở level 1. Vì thế, các sản phẩm Apple thường mở bán sau và nguồn hàng không được ưu tiên. Tôi nghĩ rằng sự đầu tư nghiêm túc vào chuỗi TopZone sẽ góp phần giúp thị trường Việt Nam thăng hạng. Tôi cũng hy vọng Việt Nam sớm mở Apple Store", ông Hiểu Em, CEO Thế Giới Di Động, chia sẻ với báo chí.
"Vào lúc iPhone 12 series được bán ra, người dùng phải đợi đến 26/11/2020 để mua máy chính hãng. Trong khi đó, iPhone 13 series được mở bán sau thị trường quốc tế đúng một tháng", ông Phạm Tuấn Anh, đại diện hệ thống ShopDunk, cho biết.
Nhiều người dùng chọn mua iPhone 13 chính hãng vì có giá rẻ hơn hàng xách tay. Ảnh: Xuân Sang.
Theo anh Phùng Đông, chủ một cửa hàng iPhone xách tay tại Hà Nội, ngày trước mức giá iPhone xách tay rẻ hơn hàng chính hãng 4-5 triệu đồng, hiện tại mức giá chênh lệch chỉ còn dưới 1 triệu đồng nên người dùng trong nước cũng không còn quá mặn mà.
"Sức mua các mẫu iPhone xách tay bây giờ cũng giảm mạnh, đa phần người dùng sẽ chọn mua chính hãng để nhận được ưu đãi và bảo hành tốt hơn. Cửa hàng của tôi giờ cũng bán cả sản phẩm VN/A để đáp ứng nhu cầu của khách hàng", anh này nhận định thêm.
Chia sẻ với Zing, một đại diện giấu tên của chuỗi cửa hàng AAR, t.iền thân từng bán hàng bán iPhone xách tay cho biết nguồn hàng không chính ngạch trên thị trường Việt Nam trước nay khá đa dạng.
Hàng xách tay thường tới từ các nước như Mỹ, Hong Kong (Trung Quốc), Singapore, Nga... với đủ chủng loại từ hàng mới nguyên niêm phong (seal), hàng hộp bóc làm lại seal, kích hoạt online tới các mẫu tân trang và kể cả hàng lock. Đặc biệt, giá dòng máy xách tay có thể biến động cả chục triệu đồng chỉ trong một ngày.
Điểm hạn chế khi bán ra loại hàng này chính là việc chất lượng máy không được kiểm soát. Lượng lớn mẫu iPhone xách tay được bán ở dạng không có hóa đơn gốc từ Apple nên cửa hàng sẽ là bên phải chịu trách nhiệm bảo hành khi có sự cố.
"Khi đã trở thành AAR hoặc APR (Apple Premium Reseller) các cửa hàng luôn nằm trong quy hoạch hàng hóa, lượng hàng được phân bổ theo kế hoạch. Bên cạnh đó, chất lượng hàng hóa đều được nâng cao, đảm bảo tiêu chuẩn và bảo hành từ Apple", vị này chia sẻ thêm.
iPhone 14 và iPhone 14 Max dùng chip Apple A15 cũ nhưng vẫn có hiệu năng mạnh hơn dòng iPhone 13 Dù dùng chung đời chip với dòng iPhone 13 nhưng theo giới thạo tin, hai biến thể iPhone 14 và iPhone 14 Max dùng chip Apple A15 Bionic vẫn sẽ có hiệu năng cao hơn so với dòng iPhone 13 năm ngoái. Sự tự tin của Apple: Bất chấp thị trường suy thoái, doanh số iPhone sẽ không giảm năm nay iPhone 14...
