IMF: Kinh tế toàn cầu năm 2025 ổn định nhưng gặp nhiều thách thức
Tổng Giám đốc Quỹ Tiề.n tệ Quốc tế ( IMF) Kristalina Georgieva mới đây cho biết khi công bố Báo cáo Triển vọng Kinh tế Thế giới được cập nhật vào ngày 17/1 tới, IMF dự báo tăng trưởng kinh tế toàn cầu ổn định và lạm phát tiếp tục hạ nhiệt trong năm 2025.
Quang cảnh cảng hàng hóa Long Beach, California, Mỹ. Ảnh: THX/TTXVN
Bà Georgieva nhận định kinh tế Mỹ đang diễn biến “khá tốt” so với dự kiến, mặc dù có sự bất ổn lớn xung quanh chính sách thương mại của chính quyền Tổng thống đắc cử Donald Trump. Điều này đang làm gia tăng những trở ngại đối với nền kinh tế toàn cầu và đẩy lãi suất dài hạn lên cao.
Bà Georgieva cho biết với việc lạm phát đang tiến gần đến mục tiêu của Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) và dữ liệu cho thấy thị trường lao động ổn định, Fed có thể chờ thêm dữ liệu trước khi thực hiện các đợt cắt giảm lãi suất tiếp theo.
Báo cáo Triển vọng Kinh tế Thế giới của IMF được công bố chỉ vài ngày trước khi ông Trump nhậm chức. Những phát biểu của bà Georgieva là dấu hiệu đầu tiên trong năm 2025 về việc IMF đang thay đổi quan điểm về kinh tế thế giới, nhưng những thay đổi này vẫn chưa được thể hiện rõ qua các con số cụ thể.
Hồi tháng 10/2024, IMF đã nâng dự báo tăng trưởng kinh tế năm 2024 của Mỹ, Brazil (Bra-xin) và Vương quốc Anh, nhưng hạ dự báo tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc, Nhật Bản và Khu vực đồng tiề.n chung châu Âu (Eurozone), với lý do rủi ro từ các xung đột thương mại tiềm tàng, xung đột và chính sách tiề.n tệ thắt chặt.
Cũng hồi tháng 10/2024, IMF giữ nguyên dự báo tăng trưởng kinh tế toàn cầu năm 2024 ở mức 3,2% (đã được đưa ra vào tháng 7/2024) và hạ dự báo tăng trưởng kinh tế toàn cầu năm 2025 xuống còn 3,1%. Đồng thời IMF cảnh báo tăng trưởng kinh tế toàn cầu sẽ chậm lại còn 3,1% trong vòng 5 năm, thấp hơn đáng kể so với giai đoạn trước đại dịch COVID-19.
Theo bà Georgieva, việc thế giới quan tâm đến chính sách của chính quyền mới tại Mỹ là điều dễ hiểu, vì Mỹ là một nền kinh tế lớn và có vai trò quan trọng trên toàn cầu. Các chính sách về thuế quan, thuế, bãi bỏ quy định của Chính phủ Mỹ có ảnh hưởng lớn đến kinh tế toàn cầu.
Cũng theo bà Georgieva, sự không chắc chắn về chính sách thương mại của chính phủ mới tại Mỹ đang tạo ra những rủi ro lớn cho kinh tế toàn cầu. Đặc biệt, những quốc gia và khu vực có nền kinh tế phụ thuộc nhiều vào chuỗi cung ứng toàn cầu, các nền kinh tế có quy mô trung bình và châu Á là những nơi sẽ chịu ảnh hưởng nặng nề nhất.
Bà Georgieva cũng nhấn mạnh sự bất thường của việc lãi suất dài hạn tăng lên trong khi lãi suất ngắn hạn giảm, điều này cho thấy sự bất ổn và lo lắng của thị trường tài chính về các chính sách kinh tế sắp tới.
IMF nhận thấy các xu hướng khác nhau ở những khu vực khác nhau, với tăng trưởng dự kiến sẽ chững lại ở Liên minh châu Âu và giảm tốc “một chút” ở Ấn Độ, trong khi Brazil đang đối mặt với lạm phát cao hơn.
Theo IMF, nền kinh tế Trung Quốc đang đối mặt với hai vấn đề chính là áp lực giảm phát và nhu cầu tiêu dùng trong nước còn yếu. Điều này cho thấy nền kinh tế Trung Quốc có thể đang gặp khó khăn trong việc thúc đẩy tăng trưởng.
Các nước có thu nhập thấp, mặc dù đã có những nỗ lực cải cách, song vẫn đang ở trong tình trạng dễ bị tổn thương.
Bà Georgieva cho rằng việc tăng lãi suất để chống lạm phát đã không gây ra suy thoái toàn cầu, nhưng sự khác biệt trong diễn biến lạm phát đòi hỏi các ngân hàng trung ương phải cẩn trọng và theo dõi sát sao dữ liệu kinh tế ở từng địa phương.
Bên cạnh đó, đồng USD mạnh có thể làm tăng chi phí vay nợ cho các nước đang phát triển và đặc biệt là những nước có thu nhập thấp. Các quốc gia cần phải cắt giảm chi tiêu sau đại dịch COVID-19 và thực hiện các cải cách để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế bền vững. Bà Georgieva cho rằng việc này có thể được thực hiện mà không tác động tiêu cực đến triển vọng tăng trưởng kinh tế.
Kinh tế toàn cầu sáng dần lên sau 'dông bão'
Trong bối cảnh có nhiều những cú sốc lớn như các cuộc xung đột địa chính trị gia tăng ở nhiều nơi và lãi suất cao đang trở thành rào cản, nền kinh tế toàn cầu được cho là đã chứng tỏ "khả năng phục hồi đáng ngạc nhiên".
Dù vậy, vẫn còn nhiều thách thức ở phía trước, đòi hỏi các nhà hoạch định chính sách phải có những hành động quyết đoán để bảo vệ những thành quả đã đạt được.
Công nhân làm việc tại một nhà máy sản xuất ô tô ở Pamplona, Tây Ban Nha. Ảnh: AFP/TTXVN
Phục hồi đáng kinh ngạc
Video đang HOT
Theo báo cáo Triển vọng kinh tế thế giới công bố ngày 16/4, Quỹ Tiề.n tệ Quốc tế (IMF) nâng dự báo triển vọng kinh tế toàn cầu năm nay lên 3,2%, tăng 0,1 điểm phần trăm so với dự báo được đưa ra tháng Một vừa qua.
IMF cũng dự báo các nền kinh tế phát triển sẽ tăng trưởng 1,7% trong năm 2024, tăng 0,2 điểm phần trăm so với dự báo hồi tháng 1, trong khi thị trường mới nổi và các nền kinh tế đang phát triển được kỳ vọng sẽ tăng trưởng 4,2% trong năm nay, tăng 0,1% điểm phần trăm từ dự báo gần nhất.
Bức tranh kinh tế toàn cầu năm 2024 có những điểm sáng, với dự báo tăng trưởng kinh tế Mỹ được nâng lên mức 2,7% từ mức 2,1% dự báo đầu năm nay. IMF cũng nâng dự báo tăng trưởng kinh tế Brazil năm 2024 lên mức 2,2% và kinh tế Ấn Độ lên 6,8%. Ngoài ra, triển vọng kinh tế Nga bất ngờ được tăng lên 3,2%, từ mức dự báo trước đó là 2,6%, chủ yếu nhờ nguồn thu từ xuất khẩu dầu mỏ tiếp tục tăng mạnh giữa lúc giá dầu thế giới tăng cao.
Nhà kinh tế trưởng của IMF, Pierre-Olivier Gourinchas, nhận định kinh tế toàn cầu có khả năng phục hồi đáng kinh ngạc. Mặc dù có nhiều dự báo ảm đạm, thế giới đã tránh được suy thoái kinh tế. Vòng xoáy giá - lương được kiểm soát. Lạm phát đang có xu hướng giảm.
Lạm phát được dự báo giảm từ 5,9% năm nay xuống 4,5% vào năm tới, nhờ lãi suất tăng ở nhiều nước trên thế giới. IMF kỳ vọng lạm phát sẽ giảm, cho phép các nước sớm cắt giảm lãi suất. Tuy nhiên, quá trình bình thường hóa thể hiện rõ ràng hơn ở các nước công nghiệp phát triển so với các nước nghèo hơn.
Dù chính sách tiề.n tệ thắt chặt, hoạt động kinh tế vẫn được duy trì nhờ các hộ gia đình tiêu dùng bằng tiề.n tiết kiệm tích lũy trong thời kỳ đại dịch, đồng thời cũng nhờ chi tiêu ngân sách cao của các nước, đặc biệt là ở Mỹ.
IMF nhận định các nền kinh tế tiên tiến sẽ giảm lãi suất cơ bản từ nửa cuối năm 2024 và trong quý IV/2024 đối với Mỹ.
Những thách thức phía trước
Quang cảnh cảng Khâm Châu thuộc tỉnh Quảng Tây, Trung Quốc. Ảnh: THX/TTXVN
Dù có những tiến triển đáng hoan nghênh, nhà kinh tế trưởng Pierre-Olivier của IMF lưu ý rằng kinh tế toàn cầu vẫn còn nhiều thách thức và cần có những hành động quyết đoán. Theo ông Pierre-Olivier, mặc dù xu hướng lạm phát đang đáng khích lệ nhưng vẫn chưa đạt đến mức mục tiêu, trong khi điều đáng lo ngại là tiến trình hướng tới mục tiêu lạm phát đã phần nào bị đình trệ kể từ đầu năm.
Do bối cảnh địa chính trị thế giới phức tạp khiến các dự báo rất không chắc chắn, IMF xác định những rủi ro có thể làm chệch hướng các kịch bản mà thiết chế này đưa ra. Các cuộc tấ.n côn.g của lực lượng Houthi vào các tàu ở Biển Đỏ tiếp tục làm chệch hướng một số tuyến vận tải hàng hải nối châu Á và châu Âu tới mũi Hảo Vọng, ở cực Nam châu Phi.
Xung đột bùng phát ở Trung Đông có thể khiến giá một thùng dầu tăng vọt và làm phức tạp thêm các nỗ lực chống lạm phát. Báo cáo của IMF thậm chí mô tả một "kịch bản bất lợi", trong đó căng thẳng leo thang ở Trung Đông sẽ dẫn đến giá dầu tăng 15% và chi phí vận chuyển cao hơn sẽ khiến lạm phát toàn cầu tăng khoảng 0,7%.
Đồng quan điểm với IMF, Ngân hàng Thế giới (WB) cảnh báo những căng thẳng ở Trung Đông sẽ làm ngưng hoặc thậm chí đảo ngược một số tiến bộ gần đây đạt được trong nỗ lực kiểm soát lạm phát trên toàn cầu.
Trong báo cáo về thị trường hàng hóa toàn cầu, WB nhấn mạnh cuộc xung đột giữa Hamas - Israel tại Dải Gaza đã khiến căng thẳng leo thang khắp khu vực, gây áp lực lên giá các mặt hàng quan trọng, đáng chú ý là dầu mỏ và vàng. Báo cáo đề cập đến kịch xấu nhất là giá dầu mỏ tăng nhanh có thể đẩy lạm phát toàn cầu lên cao.
Nhà kinh tế trưởng của WB, Indermit Gill, cho biết động lực chính để hạ nhiệt lạm phát là giá hàng hóa giảm thì về cơ bản đã chạm đáy. Theo ông, điều này có nghĩa là lãi suất có thể duy trì ở mức cao hơn dự kiến hiện nay trong năm nay và năm tới. Ông cho rằng thế giới đang ở thời điểm dễ bị tổn thương và một cú sốc lớn về giá năng lượng có thể hủy hoại phần lớn tiến bộ trong nỗ lực giảm lạm phát trong hai năm qua.
WB ước tính sự gián đoạn nguồn cung liên quan đến xung đột ở mức vừa phải có thể đẩy giá trung bình của một thùng dầu thô Brent lên 92 USD, trong khi sự gián đoạn nghiêm trọng có thể đẩy giá lên mức hơn 100 USD/thùng. WB cảnh báo với kịch bản xấu nhất này, lạm phát toàn cầu có thể tăng gần 1 điểm phần trăm trong năm nay.
Cần nguồn ngân sách dự phòng
IMF đã từng khuyến cáo các quốc gia xây dựng nguồn ngân sách dự phòng để đối phó tốt hơn với sự gia tăng của các cuộc khủng hoảng, dù là về y tế, biến đổi khí hậu, hay địa chính trị. Tuy nhiên, thâm hụt ngân sách các nước vẫn tăng vọt, lần đầu tiên là vào năm 2020, giữa đại dịch COVID-19, sau đó là vào năm 2023, để chống lạm phát.
Ông Pierre-Olivier đã nhấn mạnh, trong một thế giới nơi những cú sốc liên quan đến nguồn cung ngày càng thường xuyên hơn và nhu cầu tài chính ngày càng tăng để đảm bảo mạng lưới an toàn, ứng phó với những thách thức về biến đổi khí hậu, chuyển đổi kỹ thuật số, an ninh và quốc phòng năng lượng, việc củng cố ngân sách cần được coi là ưu tiên hàng đầu của các quốc gia.
Theo IMF, chính sách tái cân bằng ngân sách hiện đã có thể thực hiện được, khi cuộc chiến chống lạm phát sắp đến đích, ít nhất là ở các nền kinh tế phát triển. Lạm phát ở các nước này đã giảm xuống 2,3% trong quý cuối cùng của năm 2023, mức trước đại dịch, sau khi đạt mức đỉnh 9,5% một năm trước đó. Và điều này diễn ra trong khi "nền kinh tế ghi nhận mức tăng trưởng đều đặn, trái với những cảnh báo về tình trạng lạm phát đình trệ và suy thoái kinh tế toàn cầu.
Các nước có thu nhập thấp đang trong tình trạng ngược lại với các nước giàu, với dự báo tăng trưởng được điều chỉnh giảm và lạm phát trung bình "cao hơn dự kiến". Lạm phát do sự tăng giá của thực phẩm, phân bón hoặc năng lượng và trong một số trường hợp đã trở nên trầm trọng hơn do sự mất giá của đồng nội tệ. IMF lo ngại các nước nghèo nhất vẫn chưa thoát ra khỏi cuộc khủng hoảng do đại dịch và chi phí sinh hoạt gia tăng gây ra.
IMF khuyến nghị các nhà hoạch định chính sách nên ưu tiên những biện pháp giúp duy trì hoặc thậm chí nâng cao khả năng phục hồi của nền kinh tế toàn cầu. Ưu tiên đầu tiên là xây dựng lại vùng đệm tài chính, lưu ý rằng các kế hoạch tài chính cho đến nay vẫn chưa đủ.
Cùng với đó, IMF đán.h giá triển vọng tăng trưởng chậm lại và lãi suất vẫn ở mức cao sẽ tiếp tục hạn chế không gian tài chính ở hầu hết các nền kinh tế.
Các nền kinh tế mới nổi thuộc G20 gia tăng ảnh hưởng toàn cầu Theo báo cáo Triển vọng Kinh tế Thế giới của Quỹ Tiề.n tệ Quốc tế (IMF), các cú sốc ở trong nước tại các nền kinh tế mới nổi thuộc Nhóm các nền kinh tế phát triển và mới nổi hàng đầu thế giới (G20) đang tác động ngày càng lớn đến tăng trưởng của các nước giàu. Xe tải vận chuyển hàng...