Hương vị quê hương: Thịt kho mắm ruốc

Tôi nhớ thời mình là chàng thanh niên 19 tuổi lần đầu vào Sài Gòn trọ học. Quãng đời sinh viên thuở ấy đủ ăn ngày 3 bữa là “sang chảnh” lắm rồi.

Những ngày vật vã vì “thiếu đói” hoặc chỉ ăn mì gói trường kỳ, tôi và đám bạn ngồi ngay ban công nhà trọ mỗi chiều nhìn ngắm Sài Gòn nhộn nhịp. Khi đang đói thì mùi thơm món ăn nào cũng khiến người ta thòm thèm. Tôi và lũ bạn không chỉ thòm thèm mà còn cực kỳ khổ sở mỗi khi những căn nhà đầu phố chế biến món ăn đặc trưng của miền Nam: thịt kho mắm ruốc. Chỉ cần một cơn gió tạt ngang cũng đủ đưa mùi hương len lỏi khắp khu phố, không chỉ đám sinh viên đói ăn như chúng tôi mà cả xóm cũng “dậy sóng” vì sự quyến rũ của thịt kho mắm ruốc.

Quê tôi ở miền Trung, nhà tôi thường chỉ dùng mắm ruốc làm món chấm. Vào Sài Gòn, tôi nhanh chóng nhận ra mình gia nhập hội ghiền mắm ruốc hồi nào không hay.

Chế biến món thịt kho mắm ruốc không khó. Thịt ba chỉ rửa sạch, xắt khúc tầm nửa lóng tay út rồi đem xào sả ớt tỏi phi băm nhuyễn cho đến khi thịt vàng lại, dậy mùi thơm. Khi thịt đã săn chắc, rút bớt nước, bắt đầu cho mắm ruốc vào kho. Bí quyết ở đây là đến giai đoạn này, nhiều người cho nước lọc vào, nhưng hãy thay nước lọc bằng nước dừa, thêm muỗng canh đường và vừa kho vừa đảo đều. Đây là lúc món thịt kho mắm ruốc dậy mùi thơm quyến rũ nhất. Khi chảo thịt đã săn và rút nước thì tắt bếp, cho thịt kho mắm ruốc ra đĩa, xắt thêm dưa leo, sẵn sàng cho bữa cơm… sạch nồi.

Cái hay của món thịt kho mắm ruốc là ăn nóng ngon, ăn nguội lại càng ngon, và dù nóng hay nguội gì, miễn có món ăn này trong bữa cơm nhà, nồi cơm luôn dễ rơi vào trạng thái “cạn kiệt”. Xúc thìa cơm trắng, dích miếng thịt ba chỉ kho mắm ruốc rồi “ngấu nghiến”. Hương vị mắm ruốc đậm đà cùng cái sừn sựt của thịt ba chỉ, mùi sả thơm nồng… thi thoảng lại dậy mùi trong tiềm thức, đưa tôi về một quãng đời tuổi trẻ khốn khó, để rồi cả năm nay nó trở thành món ăn “cứu cánh” của gia đình tôi trong những tháng ngày ở nhà phòng dịch.