Hướng tới xây dựng xã hội học tập suốt đời
Để phát triển loại hình GD mở và từ xa, cần có sự đầu tư hạ tầng CNTT. Thêm vào đó, điều cốt lõi để giảm thiểu tỷ lệ bỏ học là chúng ta cần kiểm soát chất lượng đào tạo cũng như tạo điều kiện thuận lợi cho người học.
Sáng 27/10, hội thảo “Giáo dục Mở và từ xa khu vực Đông Nam Á trong thế kỷ 21″ đã chính thức khai mạc tại Đà Nẵng. Chương trình do Trung tâm Giáo dục Mở khu vực thuộc Tổ chức Bộ trưởng GD các nước Đông Nam Á (SEAMEO SEAMOLEC) và Viện ĐH Mở Hà Nội phối hợp tổ chức. Tham dự Hội thảo có Thứ trưởng Bộ GD- ĐT Bùi Văn Ga, đại biểu đến từ các nước trong khu vực Đông Nam Á và Cộng hòa Liên bang Nga, Hoa Kỳ, Canada.
Các đại biểu dự khai mạc hội thảo tại Đà Nẵng sáng 27/10.
TS. Galot Hary, Giám đốc SEAMEO SEAMOLEC chia sẻ, hiện GD mở và từ xa ở các nước trong khu vực vẫn còn nhiều khó khăn và bất cập. Hội thảo là một trong những hoạt động góp phần định hướng tư duy về GD từ xa. Qua đó, đưa ra các thảo luận, giải pháp và có những thay đổi để củng cố và nâng cao chất lượng của loại hình đào tạo này.
Video đang HOT
Phát biểu tại hội thảo, Thứ trưởng Bộ GD-ĐT Bùi Văn Ga nhận định: “Các nước trong khu vực ASEAN hầu hết là những nước đang phát triển, đòi hỏi nguồn nhân lực dồi dào với tri thức và kỹ năng phù hợp với sự phát triển mạnh mẽ của khoa học và công nghệ. Nguồn nhân lực cần phải được đào tạo thường xuyên, liên tục cập nhật mà hệ thống chính quy không đáp ứng nổi. Người dân luôn đòi hỏi quyền được học tập và cập nhất kiến thức vì vậy, GD mở và từ xa có ý nghĩa quan trọng trong việc đáp ứng nhu cầu đó. Hội thảo lần này là cơ hội để các nhà khoa học, các nhà quản lý GD trao đổi kinh nghiệm và học thuật, cùng tìm ra giải pháp cho sự phát triển chung và phương thức ứng dụng riêng của mỗi quốc gia, mỗi cơ sở đào tạo”.
Theo GS. Bùi Văn Ga, Thứ trưởng Bộ GD-ĐT, hội thảo là cơ hội để các nhà khoa học, các nhà quản lý GD trao đổi kinh nghiệm và học thuật, cùng tìm ra giải pháp phát triển GD mở và từ xa.
Chương trình hội thảo tiếp diễn với các tham luận và giải đáp của các đại biểu các nước. Trong đó, nhiều ý kiến chỉ ra những khó khăn và đưa ra các giải pháp cụ thể nhằm phát triển GD mở và từ xa. Theo GS. Anuwar Ali đến từ Malaysia, hiện tỷ lệ người dân trong khu vực Đông Nam Á được tiếp cận với GD Đại học còn tương đối thấp, ở khoảng 32%. Và tỷ lệ người lao động trong khu vực có trình độ ĐH chỉ ở khoảng 26,1%. Định hướng đến năm 2020, với mục tiêu xây dựng xã hội học tập suốt đời, văn hóa học tập suốt đời, cũng là nhu cầu và quyền được học tập của người dân, tỷ lệ này tăng lên hơn 50% và sẽ tiếp tục tăng hơn nữa. Loại hình GD mở và từ xa đáp ứng nhu cầu của những người đã đi làm muốn có cơ hội học tập tiếp, cập nhật tri thức mới mọi lúc mọi nơi. Từ đó, hướng tới mục tiêu hình thành văn hóa học tập suốt đời, xây dựng xã hội học tập suốt đời.
Trong khu vực Đông Nam Á, loại hình GD mở và từ xa đang ngày càng phát triển thậm chí đã hình thành những siêu ĐH mở có quy mô hàng trăm ngàn học viên, sinh viên. Ở Việt Nam có 2 cơ sở lớn là ĐH Mở TPHCM và Viện ĐH Mở Hà Nội. Tuy nhiên, do điều kiện các nước đang phát triển, GD mở và từ xa trong khu vực gặp khó khăn cần tháo gỡ như hạ tầng CNTT còn thấp, hệ thống CNTT và các trang thiết bị hổ trợ đào tạo từ xa còn hạn chế. Để phát triển loại hình GD này, cần có sự đầu tư hạ tầng CNTT. Thêm vào đó, điều cốt lõi để giảm thiểu tỷ lệ bỏ học là chúng ta cần kiểm soát chất lượng đào tạo cũng như tạo điều kiện thuận lợi cho người học. Chẳng hạn như xây dựng hệ thống giáo trình phù hợp với từng đối tượng học viên, tăng học bổng và các ưu đãi thiết thực nhằm khuyến khích nỗ lực, nhu cầu học tập của người học. Để nâng cao chất lượng đào tạo cần tạo ra môi trường cạnh tranh nâng cao chất lượng đào tạo giữa các cơ sở theo hướng tích cực. Tăng cường hợp tác quốc tế không chỉ trong khu vực Đông Nam Á, mà mở rộng ra các nước phát triển đi trước và thành công trong lĩnh vực đào tạo này cũng là một giải pháp.
Khánh Hiền
Theo dân trí
Đi tìm chìa khóa cho giáo dục
Nhiều nhà giáo dục cho rằng giống như cách "đổi mới tư duy" tạo nên những bước ngoặt cho nền kinh tế vào cuối thế kỷ 20, nền giáo dục đang cần một sự thay đổi bắt đầu từ việc xác định triết lý giáo dục.
Với cái nhìn phản biện của nhiều nhà giáo dục và trí thức nói chung thì việc thực nghiệm, đổi mới giáo dục làm nhiều nhưng không đạt kết quả như mong muốn đều do nền giáo dục VN thiếu hẳn một triết lý. Những bất cập trong giáo dục gây bức xúc dư luận những năm qua như việc chạy đua thành tích ảo, tiêu cực thi cử, tiêu cực trong giáo giới, trào lưu chạy theo bằng cấp... đều là hệ lụy của một nền giáo dục thiếu triết lý.
Cần một định chế mới
Theo TS Trần Hữu Quang, Viện Xã hội học TP.HCM, đến lúc cần đặt ra câu hỏi ai là chủ thể của hoạt động giảng dạy? Rõ ràng ở đây chủ thể dạy học là người thầy giáo chứ không phải bộ, sở giáo dục. Sự không rõ ràng này dẫn đến tình trạng cơ quan quản lý nhà nước làm thay công việc của người thầy, khiến nền giáo dục hình thành mối quan hệ nặng nề giữa cấp trên với cấp dưới.
Về điều này cũng có không ít nhà giáo dục cho rằng hoạt động dạy học đang bị bó buộc trong một định chế đầy tính lệ thuộc, tàn dư của thời bao cấp. Định chế đó chi phối đến tất cả các khâu, trong đó có mục tiêu hay còn gọi là triết lý giáo dục. Mọi quy định từ nội dung, chương trình, thi cử đều mang tính áp đặt từ trên xuống chứ không phải vấn đề được các chủ thể là thầy - trò quyết định. Quan hệ thầy - trò trở thành quan hệ của quyền lực chứ không phải quan hệ đồng hành, hướng dẫn, gợi mở...
Học sinh Trường THCS Lê Văn Hưu, huyện Nhà Bè, TP.HCM trong ngày khai giảng năm học mới
Theo GS Nguyễn Minh Thuyết - nguyên phó chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, giáo dục, thanh niên, thiếu niên và nhi đồng của Quốc hội: "Quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm của cơ sở giáo dục, quyền chủ động của giáo viên và quyền của người học đóng góp vào quá trình thực hiện hoạt động giáo dục hiện nay chưa được đảm bảo bằng những chính sách rõ ràng, khả thi, dẫn đến những hạn chế, bất cập". Dân chủ trong hoạt động dạy học, theo GS Thuyết, là thể hiện "sự khai phóng, cởi mở về tư tưởng, tạo điều kiện cho người học sáng tạo, phát triển phù hợp với khả năng, nguyện vọng của mình". Và "có khai phóng thì giáo dục và xã hội mới tạo ra những lớp người dám nghĩ, dám làm" - GS Thuyết nhấn mạnh.
Và triết lý "dạy làm người"
Bà Nguyễn Thị Bình, nguyên phó chủ tịch nước, cho rằng cốt lõi cần được nhấn mạnh hiện nay là "dạy và học làm người - làm người lương thiện và công dân có trách nhiệm". "Xây dựng và hoàn thiện nhân cách con người VN là nhiệm vụ số một, là sứ mạng không thể thoái thác của nhà trường, trước hết là nhà trường phổ thông - nền móng của cả hệ thống giáo dục" - bà Nguyễn Thị Bình nhấn mạnh.
Triết lý "dạy làm người" là quan điểm được nhiều nhà giáo dục đồng tình. Nhưng theo GS Hoàng Tụy: "Nhà trường nào cũng đề cập việc dạy kiến thức đi đôi với dạy người". Vấn đề cần bàn ở đây là "dạy thanh thiếu niên thành người thế nào?". Đây sẽ là sự khác biệt giữa mục tiêu giáo dục lạc hậu và mục tiêu mới cần thiết lập cho giai đoạn sắp tới.
Trong một cuộc tọa đàm bàn về triết lý giáo dục, GS Vũ Minh Giang (ĐHQG Hà Nội) cho rằng: Muốn xây dựng triết lý giáo dục, có năm vấn đề cần được hiểu rõ: hiểu con người VN, hiểu lịch sử giáo dục VN, hiểu xu thế thế giới, hiểu những yêu cầu của đất nước đối với giáo dục, hiểu những yếu tố tác động đến giáo dục VN như thế nào.
Cũng với quan điểm "dạy làm người", GS Phạm Minh Hạc đã dành sáu tháng để viết một cuốn sách về Triết lý giáo dục VN và thế giới, trong đó ông nhấn mạnh triết lý "đề cao giá trị bản thân" mà giáo dục VN nên hướng tới. GS Phạm Minh Hạc đề xuất: "Triết lý giáo dục mà tôi suy nghĩ đến được biểu đạt là "xây dựng nền giáo dục nhân văn, thực học, thực nghiệp, hình thành và phát triển, phát huy giá trị bản thân ở người học". Trong đó, tư tưởng cốt lõi của triết lý giáo dục nhân văn là hình thành ở người học tình yêu con người, coi trọng năng lực thực của mình. Nền giáo dục thực học là đào tạo những con người lao động có tay nghề, có năng lực sống thực...
PGS Trần Kiều, Viện Khoa học giáo dục VN, nhấn mạnh giáo dục phổ thông phải là nền tảng để "định hướng cho việc hình thành nhân cách của một lớp người trong giai đoạn lịch sử nhất định", bao gồm hệ thống các phẩm chất và năng lực cần thiết. Cụ thể là mục tiêu giáo dục phải hướng đến giáo dục tính trung thực, tinh thần trách nhiệm, ý thức công dân, tính tự chủ, biết khoan dung, chia sẻ và biết hợp tác trong công việc. Giáo dục phải hình thành được năng lực sáng tạo, năng lực tự học, năng lực thu thập xử lý thông tin, năng lực giải quyết vấn đề, năng lực giao tiếp...
Theo tuổi trẻ
Giới trẻ đang thay đổi thói quen đọc Giới trẻ tại nhiều nước trên thế giới đang mất dần thói quen đọc sách. Việc cập nhật tình hình của bạn bè trên Facebook có vẻ hấp dẫn hơn việc lật từng trang sách để khám phá sự bí ẩn của tri thức. Theo một nghiên cứu xã hội học mới đây của Anh do tổ chức National Literacy Trust (NLT) tiến...