Hướng nghiệp cho học sinh ngay từ cấp tiểu học

Cho học sinh tham gia trải nghiệm hay chia sẻ về công việc trong các tiết dạy,… là cách định hướng nghề nghiệp được các trường tiểu học áp dụng.

Học sinh tiểu học TPHCM trải nghiệm một ngày làm nội trợ.

Giúp học sinh nhận biết nghề nghiệp

Đối với cấp tiểu học tại TPHCM, giáo viên tại các trường đã chú trọng đến việc định hướng nghề nghiệp, từ đó giúp học sinh nhận biết một số công việc, nghề nghiệp của cha mẹ, người thân, các nghề truyền thống ở các địa phương và một số việc làm cơ bản trong xã hội.

Thầy cô giáo trong quá trình giảng dạy cũng đã hướng dẫn học sinh tham gia các công việc thường ngày tại gia đình và nhà trường, đồng thời rèn luyện, bồi dưỡng thêm một số kỹ năng nghề nghiệp cơ bản và có kế hoạch bồi dưỡng, phát triển năng khiếu cho các em.

Theo chia sẻ của cô Nguyễn Thị Kim Hương, Hiệu trưởng Trường Tiểu học Phú Thọ (quận 11), thực tế hiện nay, để định hướng nghề nghiệp cho học sinh, nhiều trường tiểu học đang áp dụng các hình thức như: cho các em tham gia các buổi trải nghiệm, vào vai trong các vở kịch, chia sẻ thêm về công việc, nghề nghiệp trong các tiết dạy trên lớp hoặc sinh hoạt ngoài giờ lên lớp, tham quan hướng nghiệp… Tùy vào điều kiện của từng trường mà các thức tổ chức có thể khác nhau.

“Học sinh tiểu học từ trước đến nay cũng đã được tiếp cận một số nội dung mang tính chất giới thiệu về nghề nghiệp trong các môn học tự nhiên xã hội, tiếng Việt,…Ngoài ra, các tiết học kỹ năng, hoạt động trải nghiệm của chương trình mới cũng mang nội dung định hướng nghề nghiệp. Tuy nhiên, các môn học này cũng chỉ mới giới thiệu sơ qua về các công việc, nghề nghiệp đơn giản, phù hợp với lứa tuổi tiểu học chứ chưa đi sâu vào các hoạt động hướng nghiệp cho học sinh như ở cấp THCS hay THPT”, cô Hương chia sẻ.

Cho học sinh tiểu học đến các nhà xưởng để được nghe giải thích công việc là cách hướng nghiệp của Trường TH-THCS-THPT song ngữ quốc tế Canada (quận 7) thường thực hiện.

Cô giáo Văn Ngọc Tường Vy, giáo viên chủ nhiệm lớp 1.4, Trường Tiểu học Lê Văn Việt (TP Thủ Đức, TPHCM) cho biết trẻ từ bậc mầm non bắt đầu có ước mơ về nghề nghiệp. Đến tiểu học, việc định hướng nghề nghiệp được tích hợp trong một số môn học. Việc giáo dục hướng nghiệp ở tiểu học khá đơn giản, không “đao to búa lớn”. Vì vậy, đưa hướng nghiệp vào nội dung dạy học sinh tiểu học là cần thiết và phù hợp với thực tế.

“Giáo viên trong trường luôn thường xuyên chú trọng đến việc thông tin, chia sẻ cho học sinh về các công việc, nghề nghiệp trong xã hội. Đặc biệt, trong quá trình giảng dạy trên lớp, tôi cũng như giáo viên khác luôn chủ động trao đổi, giải thích để các em biết thêm về nghề nghiệp, nắm được tính chất đặc biệt của từng loại công việc. Từ đó tạo thích thú, tò mò cho học sinh về các ngành nghề”, cô Vy cho hay.

Tăng cường hoạt động trải nghiệm

Chương trình học của học sinh tiểu học hiện được lồng ghép nhiều tiết học kỹ năng sống, giới thiệu về các ngành nghề… Trong quá trình học tập trên lớp, học sinh được giáo viên cho xem nhiều hơn các đoạn video về ngành, nghề khác nhau. Bên cạnh đó, nhiều trường còn tổ chức hoạt động tham quan, trải nghiệm cho từng khối lớp hoặc theo chủ đề.

Cô Tống Thị Mai Hương, Phó Hiệu trưởng Trường Tiểu học Hòa Bình (quận 1) chia sẻ, nếu như trước đây, mơ ước của các em khi lớn lên sẽ trở thành chú bộ đội, bác sĩ, giáo viên… thì nay đã mở rộng hơn như trở thành ca sĩ, cầu thủ bóng đá, diễn viên hoặc những ngành nghề mà các em ấn tượng. Đặc biệt trong các bài học của môn Tiếng Việt, Tự nhiên xã hội, Địa lý có các bài về nghề nghiệp thì giáo viên cũng lồng ghép cho học sinh tìm hiểu và trình bày chia sẻ với bạn bè trong lớp.

“Để hoạt động hướng nghiệp ở cấp tiểu học mang lại hiệu quả cao, nhà trường luôn chú trọng đến công tác trang bị thêm kiến thức cho giáo viên, tăng cường cơ sở vật chất. Giáo viên các lớp cũng luôn chú trọng đến việc thiết kế các bài học sinh động, hình thức trải nghiệm phù hợp… Từ những hoạt động đơn giản như giới thiệu về các nghề, công việc gần gũi, các em dần dần nhận biết được ngành nghề trong tương lai”, cô Mai Hương chia sẻ.

Trường tiểu học Hòa Bình luôn đẩy mạnh các hoạt động trải nghiệm hướng nghiệp cho học sinh.

Cũng theo chia sẻ của cô Mai Hương, nhà trường thường xuyên tổ chức cho học sinh được trải nghiệm ngành nghề nhiều hơn qua các buổi ngoại khóa để các em có nhận thức cơ bản đầu tiên về những công việc và nghề nghiệp, không được phân biệt hay kỳ thị vì ngành nghề nào cũng cao quý.

Ngoài ra trong quá trình giảng dạy, giáo viên cũng có thể hỏi xem công việc của ba mẹ các em và giải thích thêm cho học sinh hiểu những tính chất đặc biệt của từng loại công việc, nghề nghiệp của ba mẹ đang làm để học sinh có thêm kiến thức về định hướng nghề nghiệp trong tương lai.

Còn theo cô Nguyễn Thanh Mai, Hiệu trưởng Trường Việt Mỹ (quận Tân Bình), trong chương trình cấp tiểu học cần có nội dung, chương trình dạy cụ thể về định hướng nghề nghiệp vì học sinh rất háo hức, tò mò để đặt nhiều câu hỏi xoay quanh một số nghề nghiệp gần gũi với các em như: giáo viên, bác sĩ, bộ đội, công an, kinh doanh…

“Để phát huy tốt vai trò của nhà trường, giáo viên trong việc định hướng nghề nghiệp cho học sinh tiểu học cần có sự hỗ trợ từ gia đình và xã hội. Bản thân hoàn toàn ủng hộ việc chúng ta giáo dục hướng nghiệp cho học sinh từ bậc tiểu học và không nên nghĩ đó là điều gì to tát. Không nên tách thành một môn học cho đến khi học sinh học hết THCS, mà cần dạy lồng ghép tích hợp vào các môn học khác thì hiệu quả hướng nghiệp mới cao”, cô Mai cho hay.