Học thế nào để tương lai không bị robot sa thải?

Phương pháp STEM dạy học sinh vận dụng sáng tạo khoa học, kỹ thuật, công nghệ và toán học vào cuộc sống, được nhiều quốc gia chú trọng.

Công bố mới đây của Viện Nghiên cứu toàn cầu McKinsey Global (Mỹ) chỉ ra, đến 2030, máy tính sẽ thay thế 60% công việc hiện tại của con người, tức 800 triệu lao động sẽ mất việc vào tay các thiết bị công nghệ cao.

Theo các chuyên gia quốc tế, con số trên không chỉ là câu chuyện vĩ mô của các quốc gia, mà còn ảnh hưởng đến lối giáo dục, định hướng tương lai của bậc phụ huynh cho con em của mình. Một đ.ứa t.rẻ chỉ được đào tạo những kiến thức, kỹ năng tương tự như một robot có nguy cơ nằm trong số 800 triệu lao động bị thay thế.

“Trong tương lai, nếu con em chúng ta muốn có công việc, chúng phải có những kỹ năng khác biệt với robot, sáng tạo, có óc phản biện và kỹ năng ứng xử xã hội linh hoạt. Trên thực tế, chúng ta chỉ mới dạy các em tư duy và xử lý vấn đề như những cỗ máy”, tờ The Guardian George Monbiot đề cập mới đây.

Trước hiện trạng đó, phương pháp học tập STEM được nhiều chuyên gia, nhà hoạch định giáo dục tại một số nước trên thế giới chọn lựa nhằm tăng cường tính sáng tạo, kỹ năng xử lý ứng xử xã hội cho học sinh.

STEM là chữ viết tắt tiếng Anh của bốn từ science – khoa học, technology – công nghệ, engineering – kỹ thuật và math – toán học. Thay vì dạy bốn môn học tách biệt và rời rạc, STEM kết hợp chúng thành mô hình học tập gắn kết dựa trên các ứng dụng thực tế. Qua đó, học sinh vừa học kiến thức khoa học, vừa học cách vận dụng vào thực tiễn.

STEM đề cao phong cách học hỏi sáng tạo – yếu tố kích thích niềm đam mê học tập của trẻ. Khi quan sát con chuồn chuồn, trẻ không chỉ dừng lại ở việc học tên sự vật mà sẽ được tìm hiểu nguyên lý giúp chuồn chuồn có thể giữ thăng bằng và bay giỏi với đôi cánh mỏng (khoa học), học cách phân tích tỷ lệ hoàn hảo của cơ thể chuồn chuồn (toán học), khám phá cách thức con người áp dụng thuật mô phỏng để chế tạo máy bay (kỹ thuật). Tất cả được hỗ trợ sinh động bởi các thiết bị thông minh (công nghệ).

Phương pháp giáo dục STEM được nhiều quốc gia tiên tiến áp dụng.

Bằng cách học mới, những vấn đề thường gặp ở trẻ như thiếu kiên nhẫn sẽ được chính trẻ giải quyết, không cần đến áp lực từ thầy cô hay phụ huynh. Trẻ tự đặt mình vào tư thế của một nhà thám hiểm, phiêu lưu. Đồng thời, sự tập trung để tổng hợp, phân tích từ bốn giá trị còn giúp loại bỏ tính nóng vội ở lứa t.uổi nhỏ.

Nhiều quốc gia đã áp dụng phương pháp giáo dục mang tên STEM 10-15 năm nay. Ở Mỹ, ông Barack Obama đã đầu tư 4,7 tỷ USD cho cơ sở vật chất, giáo trình và đào tạo giáo viên trong hai chiến dịch “Educate to Innovate” và “Computer Science For All”.

Tại Estonia, quốc gia nhỏ bé vỏn vẹn một triệu dân đã sớm áp dụng STEM từ cấp mẫu giáo. Nhờ đó, đất nước châu Âu này hiện đứng thứ 7 thế giới về phát triển khoa học công nghệ. Minh chứng là toàn bộ người dân được phép bầu cử online. 100% trường học Estonia được trang bị máy tính và mạng Internet.

Ở Việt Nam, cuối tháng 3, hội thảo “Kiến tạo tương lai từ giáo dục STEM” do Samsung Vina và Lego Education phối hợp tổ chức đã tạo ra bàn tròn thảo luận cho các nhà hoạch định chính sách, thầy cô và phụ huynh. Sự kiện đưa ra ý kiến đồng thuận rằng phương pháp giáo dục mới sẽ là lời giải cho bài toán giáo dục thời đại 4.0. Trong đó, phương pháp STEM được mổ xẻ kỹ lưỡng.

Bàn tròn thảo luận về phương pháp giáo dục STEM với sự tham gia của anh Lê Đình Hiếu, thầy Phạm Ngọc Tiến, cô Lâm Hồng Lãm Thúy.

Thầy Phạm Ngọc Tiến – Phó trưởng phòng Giáo dục Trung học, đại diện Sở Giáo dục và Đào tạo TP HCM – khẳng định: “Đến năm 2030, chúng ta không thể cứ xuất khẩu tài nguyên thiên nhiên hoặc nguồn nhân lực thấp, vì nhu cầu thế giới cũng không còn để mà xuất”.

Thầy Ngọc Tiến cho rằng, nếu không áp dụng phương pháp giáo dục mới từ bây giờ, thì trong 10 năm nữa, người công nhân hiện nay sẽ có nguy cơ mất việc. Theo đó, Sở Giáo dục – Đào tạo TP HCM dự kiện triển khai tập huấn cho các trường học để giáo viên làm quen với phương pháp giáo dục STEM từ cơ bản đến nâng cao, ứng dụng thực hành vào từng bài giảng.

Anh Lê Đình Hiếu – chuyên gia nghiên cứu giáo dục UNESCO – chia sẻ, STEM là hành trang cần trang bị cho học sinh Việt Nam nếu muốn các em không trở thành bộ phận bị bỏ lại trong cuộc đua cách mạng công nghiêp 4.0.

Anh Trịnh Nhựt Đông, phụ huynh bé Trịnh Nhật Nam – thành viên câu lạc bộ STEM trường Đại học Khoa học Tự nhiên kể lại câu chuyện thực tế do con trai kể cho mình nghe: “Đến sinh hoạt cùng câu lạc bộ, bé nhà tôi được hướng dẫn áp dụng công thức tính chu vi bánh xe để tạo ra những con robot di chuyển từ A đến B. Nhờ đó, bé thấy Toán học không mơ hồ, không khó hiểu nữa”.

Trong 2018, công ty Điện tử Samsung Vina hợp tác chiến lược với Lego Education triển khai chuỗi hoạt động trách nhiệm doanh nghiệp với cộng đồng tập trung vào lĩnh vực giáo dục, chú trọng đưa phương pháp STEM tiếp cận học sinh Việt Nam. Cụ thể gồm xây dựng học viện STEM cho thiếu nhi, tổ chức các cuộc thi nhằm khuyến khích học hỏi và sáng tạo…

Tuấn Nhu

Theo vnexpress.net