Học sinh Trung Quốc: Mất chơi vì học

Sáu giờ sáng một ngày thứ Bảy lạnh lẽo, Lưu Trí Phàn miễn cưỡng ra khỏi chiếc chăn ấm, bạn ấy có ba lớp đang chờ đợi: Tiếng Trung Quốc, môn toán và tiếng Anh.

Sức ép học tập khiến các học sinh Trung Quốc không còn thời gian nghỉ ngơi, chơi đùa (Ảnh minh hoạ, ảnh THX)

“Mình ước mình có thể được ngủ nhiều hơn”, Lưu nói.

Cô bạn 12 tuổi học lớp 7 tại trường trung học cơ sở ở Bắc Kinh. Lưu mất khoảng một giờ đi xe tới trường, vào sáng thứ Bảy kín lịch học thêm. Chiều thứ Bảy, Lưu học nhạc từ 3-7h. Vào những ngày thường trong tuần, Lưu thường dậy từ năm giờ sáng và rời nhà lúc 6h.

“Thầy giáo khuyên chúng mình ăn táo buổi sáng để không cảm thấy buồn ngủ”, Lưu cho biết.

Bạn học của mình là Đới Thành Từ còn có lịch học kín hơn vào cuối tuần. Mình học tiếng Trung vào tối thứ Sáu trong hai giờ đồng hồ, tiếng Anh và môn Toán vào sáng thứ Bảy, buổi chiều lại là một lớp học tiếng Trung. “Mình không còn thời gian để chơi đùa, em chả có gì ngoài bài tập về nhà”, Đới nói.

Kỳ vọng của cha mẹ

Trẻ em Trung Quốc đang phải đối mặt với áp lực ngày một gia tăng trong học tập. Hầu hết cha mẹ Trung Quốc tin là, trình độ học tập cao đồng nghĩa con họ sẽ theo học ở một ngôi trường tốt hơn, có tương lai sáng lạn hơn. Vì vậy, họ gửi con tới các lớp học ngoại khoá như âm nhạc, tiếng Anh, toán để phát triển các kỹ năng riêng, giống như là chuẩn bị nền tảng để con cái bước vào một ngôi trường tốt.

Một số cha mẹ còn muốn con học trước, lớp một bắt đầu học bài học lớp hai, vì theo họ như thế, con cái mới có lợi thế trong những kỳ thi tuyển.

Theo Luật Giáo dục Phổ cập Trung Quốc, các trường tiểu học và trung học cơ sở công lập không yêu cầu thi đầu vào, học sinh phân bổ vào trường căn cứ theo nơi cư trú. Tuy nhiên, một học sinh có thể vào một trường mong muốn nếu vượt trội trong môn toán hay tiếng Anh, có năng khiếu trong âm nhạc hoặc thể thao.

Cha mẹ của Lưu Trí Phàn, đã đăng ký cho con theo học lớp đàn phím điện tử từ khi em mới năm tuổi, họ muốn em vào một ngôi trường tốt.

Theo cha của Phàn, ông Lưu Thanh Hoa, một tài xế taxi đã nghỉ hưu thì, số tiền cho việc học hành của con luôn chiếm phần lớn chi tiêu của cả gia đình.

Từ khi học tiểu học, Lưu bắt đầu theo học lớp tiếng Anh vào hàng sáng thứ Bảy, tiếng Trung Quốc, tiếng Anh và toán học vào buổi chiều. Sáng Chủ nhật, cậu bạn phải làm bài tập về nhà, buổi chiều theo học lớp tiếng Anh Cambridge. “Mình không có thời gian nghỉ ngơi, ngoài trừ tối thứ sáu”, Lưu nói.

Thu nhập của gia đình Lưu mỗi tháng là khoảng 1.700 nhân dân tệ, Các lớp học cuối tuần Lưu tham gia tiêu tốn chừng 2.000 nhân dân tệ mỗi khoá.

“Tôi nghĩ nó đáng giá với đồng tiền bỏ ra”, cha Lưu nói. “Chúng tôi làm tất cả những gì có thể để cho con một nền giáo dục tốt, để con tôi có một công việc tốt trong tương lai”.

Thời niên thiếu đầy sức ép

Theo nghiên cứu của Trung tâm nghiên cứu Thanh Thiếu niên Trung Quốc thì, hơn nửa học sinh trung học cơ sở ở nước này học quá giờ và ngủ không đủ thời gian.

Hơn 70% học sinh tiểu học, trung học cơ sở tham gia các lớp phụ đạo. “Thời thơ ấu của các bạn Trung Quốc, nói chung, ngày càng trở nên kém vui”, Tôn Vân Hiếu, phó phụ trách Trung tâm nhận xét.

Cứ hai trong số ba học sinh tiểu học ở Bắc Kinh không ngủ đủ 10 tiếng (theo yêu cầu của Bộ Giáo dục). Một phần ba các bạn không đủ thời gian tập luyện thể thao.

“Trẻ em ngày nay có thời thơ ấu căng thẳng hơn nhiều so với thế hệ của tôi”, Lưu Thanh Hoa cho biết. Ông nhớ lại ngày thơ bé của mình thường chơi đùa với các bạn trong những con phố nhỏ.

“Ngày nay, các em sống trong các toà nhà cao tầng nên có ít bạn chơi, nhiều em bận rộn với các lớp phụ đạo, cũng không có thời gian chơi bời với bạn nữa”, ông nhấn mạnh.

“Hầu hết cha mẹ Trung Quốc cho rằng, bằng cấp cao sẽ hứa hẹn những cơ hội nghề nghiệp tốt hơn. Vì thế, cuộc cạnh tranh để vào các trường đại học danh tiếng đã tác động tới hệ thống trường trung học, tiểu học thậm chí cả nhà trẻ”, ông Tôn nói.

Theo ông, cốt lõi của giáo dục “là không phải chỉ nắm bắt kiến thức mà còn phát triển cá tính lành mạnh. Sự quá tải với con trẻ là kết quả từ việc kỳ vọng của cha mẹ, cạnh tranh trong cuộc tìm kiếm việc làm và quan niệm sai lầm về giáo dục”.

Vậy cha mẹ nên hiểu việc sống còn của giáo dục thế nào. Tôn nhấn mạnh, số ít phụ huynh đã bắt đầu chú ý hơn tới sức khoẻ tâm lý của con cái, và cho con tham gia nhiều hơn các sự kiện thể thao, xã hội.

“Con gái tôi thường than phiền có quá nhiều lớp học nhưng lại quá ít thời gian chơi đùa. Chừng nào con tôi lớn lên có một công việc tốt, nó sẽ hiểu nỗ lực khó khăn của cha mẹ thế nào vì tương lai con”, ông Lưu bày tỏ.

Còn với Lưu Trí Phàn, bạn chấp nhận các lớp học cuối tuần, những gì bạn cần là thêm chút thời gian thư giãn. “Mình mong có ít nhất một ngày để thư giãn và chơi đùa, mình muốn xem phim hoạt hình trên mạng hay tivi”, Lưu ước ao.