Học sinh tiểu học có thể học vượt lớp: Xin đừng ảo tưởng!

Học sinh có thể lực tốt, phát triển sớm trí tuệ được học vượt lớp trong cấp học. Theo các chuyên gia, cơ hội lớn đồng nghĩa với thách thức nhiều, đặc biệt là sự ảo tưởng, kỳ vọng quá mức của cha mẹ về sự tài giỏi, thần đồng của con và bệnh thành tích đã tồn tại rất lâu tại Việt Nam.

Quy định học vượt lớp đã được đưa ra trong nhiều dự thảo trước đó. Ảnh: Hải Nguyễn

Quy định không mới

Dự thảo Điều lệ trường tiểu học mới vừa được Bộ GDĐT công bố quy định gây chú ý khi tiếp tục đưa vào quy định học sinh tiểu học có thể học vượt lớp.

Theo đó, những học sinh có thể lực tốt, trí tuệ phát triển sớm (so với học sinh cùng lứa tuổi) có thể được xét học vượt lớp trong cùng cấp học. Căn cứ vào đơn xin của phụ huynh và kết quả khảo sát của hội đồng tư vấn, hiệu trưởng có thẩm quyền quyết định.

Có thể nói, nội dung học sinh tiểu học có thể học vượt cấp dù không mới nhưng cũng đã gây tranh luận rất nhiều.

Năm 2008, Giám đốc Sở GDĐT tỉnh Quảng Ngãi kí quyết định cho phép em Nguyễn Thành Luân (5 tuổi) ở xã Nghĩa Dũng, TP.Quảng Ngãi được học vượt cấp vào lớp 1 trước tuổi.

Lúc bấy giờ, theo đánh giá của Hội đồng thẩm định, về chuyên môn, em Luân khá thành thạo với các phép toán cơ bản của trình độ lớp 1, được đánh giá 8,5/10, viết và đọc lưu loát từng câu chữ.

Trong phần khảo sát chỉ số IQ, cậu bé được đánh giá cao về trí thông minh, nhanh nhẹn và có khả năng vượt trội so với lứa tuổi mầm non. Hội đồng thẩm định đã đưa ra ý kiến thống nhất về sức khỏe và khả năng chuyên môn của em Luân đạt tiêu chuẩn bước vào lớp 1 trước tuổi quy định.

Trường hợp này lúc bấy giờ đã tạo nên một cuộc tranh luận lớn về việc đào tạo và phát triển trẻ em.

Còn lo ngại

Cũng từ năm 2012, quy định học vượt tiếp tục tốn nhiều giấy mực của báo chí khi Bộ GDĐT công bố, lấy ý kiến về Dự thảo điều chỉnh Điều lệ trường tiểu học.

Theo đó, Bộ cũng không “đóng đinh” tuổi vào lớp 1 của trẻ. Nhiều người lo ngại tình trạng “ép quả chín non”.

Sau khi xin ý kiến, tại Thông tư 50/2012/TT-BGDĐT sửa đổi, bổ sung Điều lệ trường tiểu học đưa nội dung này vào Điều 40.

GS Phạm Minh Hạc – nguyên Bộ trưởng Bộ GDĐT từng nhận định: Nước ta có truyền thống hiếu học, chăm sóc con tốt, nhưng phụ huynh hay mắc 2 loại bệnh: Ảo tưởng và ngưỡng vọng quá sớm ở con cái. Việc cho con học sớm, học nhiều vừa tốn tiền, mà nguy hiểm hơn là trẻ không phát triển bình thường. Vì thế, nhà trường, phụ huynh cần tỉnh táo trong lựa chọn cho trẻ học vượt.

Còn PGS.TS Nguyễn Võ Kỳ Anh – Viện trưởng Viện Nghiên cứu giáo dục phát triển tiềm năng con người cho rằng: “Ngày nay, một số học sinh tiểu học có đủ điểu kiện và khả năng để học vượt lớp được. Nguyên nhân là do cha mẹ thường giáo dục sớm từ trong thai nhi. Đến 6 tuổi là giai đoạn trẻ em được học và được dạy hết sức tốt để định hình nên các năng lực.

Cũng giai đoạn đó, trẻ em tiếp thu được khá tốt về ngôn ngữ, khả năng logic, toán học và các năng khiếu, có trẻ đã tiếp cận được 2 ngôn ngữ cùng một lúc. Do đó, những trẻ có khả năng nổi trội, thông minh có thể được học vượt lớp để trẻ có môi trường sáng tạo, lôi cuốn và phát huy năng lực”.

Tuy đồng tình nhưng Viện trưởng Viện Nghiên cứu giáo dục phát triển tiềm năng con người đưa ra cảnh báo đối với những phụ huynh chạy theo thành tích, “ép quả chín sớm”.

“Tạo cơ hội cho con phát triển đúng khả năng nhưng không phải cha mẹ đua nhau để dạy một số môn, luyện con thành thần đồng, thiên tài… Đó hoàn toàn sai lầm. Cách chọn học sinh của nhà trường và thái độ của phụ huynh cần rất nghiêm túc và đặc biệt không được chạy theo bệnh thành tích”, PGS.TS Nguyễn Võ Kỳ Anh nhấn mạnh.