Học sinh thi tài bày mâm ngũ quả, gói bánh chưng
Khi góp ý xây dựng Đề án đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục – đào tạo, các chuyên gia tâm huyết cho rằng giáo dục nước ta không chỉ lạc hậu so với thế giới, mà lo ngại hơn là đang đi không đúng hướng.
Phân ban, biết thất bại vẫn làm
Ngành GD-ĐT loay hoay với 4 lần phân ban khác nhau ở cấp THPT trong mấy chục năm trời và chưa lần nào thành công. Cách thức phân ban hiện hành đã được dự báo sẽ thất bại ngay từ khi nó chưa được triển khai đại trà.
Thực tế đã chỉ ra rằng, chương trình phân ban qua các lần thí điểm thiếu hẳn một tư tưởng chỉ đạo nhất quán, xuyên suốt. Do thiếu lập luận khoa học vững chắc nên các nhà thiết kế chương trình vừa làm vừa nghe ngóng kiểu “đẽo cày giữa đường”. Chẳng hạn tới tháng 9.2006 đã phải triển khai đại trà mà tháng 9.2005, Viện Chiến lược và chương trình giáo dục mới đề xuất bổ sung ban cơ bản bên cạnh 2 ban khoa học tự nhiên, khoa học xã hội và nhân văn theo thiết kế ban đầu của thí điểm lần 3.
Phó giáo sư Văn Như Cương, Hiệu trưởng Trường phổ thông dân lập Lương Thế Vinh (Hà Nội), cho hay: “Ngay từ ngày đầu tiên, trường tôi đã không có học sinh (HS) nào chọn ban khoa học xã hội và nhân văn, hiện nay chỉ có duy nhất ban cơ bản A (tự chọn nâng cao toán, lý, hóa) và cơ bản D (tự chọn nâng cao toán, văn, Anh) là còn tồn tại”. Không chỉ có Trường Lương Thế Vinh, hiện nay trên thực tế, tổ chức dạy theo mô hình phân ban gần như không còn ý nghĩa mà bao trùm lên vẫn là phân hóa theo khối thi đại học.
Theo tổng kết của Bộ, sau 3 năm triển khai đại trà phân ban, năm học 2008 – 2009 cả nước có gần 84% HS lớp 10 học ban cơ bản, hơn 14% học ban khoa học tự nhiên, xấp xỉ 2% học ban khoa học xã hội và nhân văn.
Từ đó đến nay, Bộ chưa công bố số liệu mới nào về tỷ lệ phân ban. Một lãnh đạo Bộ tỏ ra ngán ngẩm không buồn nhắc đến khi phóng viên hỏi về tình hình phân ban hiện nay. Trong mọi báo cáo công khai của Bộ về tình hình giáo dục phổ thông đều không hề nhắc gì đến kết quả của mô hình phân ban, hiệu quả hay hậu quả ra sao.
Video đang HOT
Phần lớn các học sinh chọn học các ban liên quan khối A để thi ĐH – Ảnh: Đào Ngọc Thạch
Đem học sinh ra “thí nghiệm”
Nhiều chuyên gia tỏ ra không hề ngạc nhiên về kết quả phân ban lệch lạc nói trên và cho rằng, “phương án phân ban đã sụp đổ ngay từ lúc chưa mở đầu”.
Lật lại những tư liệu mà các cuộc hội thảo, hội nghị, họp báo… góp ý cho mô hình phân ban trước khi Bộ quyết định triển khai đại trà cho thấy, có không ít ý kiến can ngăn rất mạnh mẽ. Tuy nhiên, thứ trưởng phụ trách giáo dục phổ thông khi đó là ông Nguyễn Văn Vọng và ông Nguyễn Hữu Châu, Viện trưởng Viện Chiến lược và chương trình giáo dục Việt Nam đều bảo lưu quan điểm cho rằng, nếu nói phân ban thất bại là không có căn cứ thực tế. Chương trình phân hóa, HS được tự chọn môn học theo khả năng và nguyện vọng nên cho dù thực tế ở đâu đó chỉ còn lại một ban cũng không có nghĩa là phân ban đổ vỡ.
Tuy nhiên, để tổ chức được mô hình tự chọn, ở các nước, số phòng học phải nhiều ít nhất gấp ba lần số lớp học, trong khi ở ta đa số trường vẫn phải tổ chức học hai ca/ngày. Do vậy, ở nước ta, mô hình phân ban đến khi triển khai thực tế được xem là “không giống ai”, phân ban đã biến các trường thành lò luyện thi ĐH, HS thi khối nào sẽ chọn ban tương ứng để học nâng cao các môn của khối thi đó.
Việc cùng một cấp học, một lớp học vừa có chương trình chuẩn vừa nâng cao làm cho việc dạy và học trở nên phức tạp, căng thẳng, nặng nề.
Cũng vì để phân ban có vẻ như “có đầu có đuôi” nên trong kỳ thi tốt nghiệp THPT 2009, lứa HS đầu tiên áp dụng đại trà phân ban, đề thi có phần đề riêng dành cho chương trình chuẩn hoặc chương trình nâng cao. Thí sinh học chương trình nào chỉ được làm phần dành riêng cho chương trình đó. Tuy nhiên, bản thân Bộ cũng không có biện pháp nào để có thể biết thí sinh có làm đúng phần đề theo ban mình học hay không. Dư luận cũng lên án quy định này và sau đó Bộ phải sửa quy chế thi tốt nghiệp để cho phép thí sinh được chọn một trong hai phần đề riêng để làm bài, không còn ràng buộc “học theo chương trình nào phải làm phần đề dành riêng cho chương trình đó nữa”.
Nói về vấn đề này, GS Hoàng Tụy bức xúc: “Từ lâu ngành giáo dục đã có thói quen xem HS như những con chuột bạch để làm thí nghiệm thoải mái, mà điển hình là mười mấy năm liền thí nghiệm các chương trình phân ban THPT. Rất khó hiểu tại sao lợi ích của HS lại bị xem thường đến vậy. Mỗi lần thí điểm đều kết luận chưa thành công, kết quả chưa tốt, thế mà người ta vẫn vô tư tiếp tục”… Đó là còn chưa kể, mỗi lần thí điểm và triển khai đại trà như vậy, kinh phí từ ngân sách nhà nước, từ tiền thuế của nhân dân là không hề nhỏ.
Ngày 25.12.2012, tại phiên giải trình của Chính phủ về chất lượng giáo dục phổ thông, báo cáo của Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Phạm Vũ Luận khi đề cập đến vấn đề này chỉ có vỏn vẹn vài dòng: Hình thức phân ban kết hợp tự chọn ở cấp THPT chưa thật sự đáp ứng nhu cầu, nguyện vọng của HS và yêu cầu phát triển nguồn nhân lực của đất nước. Lựa chọn ban và môn tự chọn chủ yếu theo cơ cấu môn thi, khối thi của kỳ thi tuyển sinh ĐH.
Tuệ Nguyễn
Theo thanh niên
Thanh tra giáo dục như tiêm vắc-xin, cần phải nhắc lại
Chánh Thanh tra Bộ GD-ĐT Nguyễn Huy Bằng cho biết: "Việc thực hiện tái thanh tra có thể giống như việc tiêm vắc-xin phòng bệnh, cần phải tiêm nhắc lại".
Trao đổi với Dân trí tại hội nghị giáo dục đại học (GDĐH) về công tác thanh tra năm 2013, Chánh Thanh tra Bộ GD-ĐT Nguyễn Huy Bằng cho biết: "Trong năm 2013, toàn ngành GD-ĐT tập trung thực hiện 3 nhiệm vụ trọng tâm là: hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật hướng dẫn thi hành Luật GDĐH, tiếp tục thực hiện đổi mới công tác quản lý nhằm nâng cao chất lượng đào tạo; tăng cường điều kiện đảm bảo chất lượng trong tất cả các khâu hoạt động GDĐH; giữ vững nguyên tắc, lập lại trật tự, kỷ cương trong hoạt động giáo dục đào tạo, tiếp tục tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát sự việc thực hiện cam kết đảm bảo chất lượng của các trường trong toàn hệ thống đúng như tinh thần Kết luận số 51- KL/TW ngày 29/10/2012".
Về vấn đề công tác giám sát sau thanh tra, tái thanh tra năm 2013 sẽ thực hiện như thế nào, ông Bằng cho hay, những trường bị đình chỉ tuyển sinh năm trước năm nay đã khắc phục những sai phạm và được Bộ cho phép tuyển sinh trở lại.Công tác thanh tra đã làm thay đổi nhận thức của các trường. Do vậy, việc thực hiện tái thanh tra có thể giống như việc tiêm vắc-xin phòng bệnh, cần phải tiêm nhắc lại Bộ sẽ thực hiện tái thanh tra và không chỉ dừng ở việc phạt hành chính mà sẽ không được giao tự chủ trong xác định chỉ tiêu tuyển sinh, Bộ sẽ áp đặt, chỉ giao chỉ tiêu tối thiểu - ông Bằng khẳng định.
Được biết, tuyển sinh năm 2012, một số trường không chuẩn bị đủ các điều kiện bảo đảm chất lượng, không thực hiện đúng cam kết thành lập trường theo Nghị quyết số 50 của Quốc hội khóa XII, nên bị đình chỉ tuyển sinh, trong đó có 2 trường đại học và 1 trường cao đẳng bị đình chỉ tuyển sinh. Đồng thời bộ cũng đã đình chỉ tuyển sinh 12 ngành của 4 trường.
Ông Bằng cho biết, năm qua Bộ đã có những giải pháp mới là kiến nghị các bộ ngành, địa phương xử lý kỷ luật 8 hiệu trưởng trường có sai phạm. Tuy giải pháp mới này có thể chưa vào hệ thống 100% nhưng chắc chắn có tác động tốt tới các trường. Thể hiện rõ nhất là qua việc xác định chỉ tiêu tuyển sinh năm 2013, các trường đã không dám xác định vống chỉ tiêu như các năm trước.
Theo thông báo mới của Bộ GD-ĐT, kết quả thanh tra 30 trường ĐH, CĐ trên cả nước (16 trường công lập, 14 trường ngoài công lập), cho thấy: 5 trường không đạt cả 2 tiêu chí về giảng viên cơ hữu quy đổi và diện tích sàn xây dựng; 13 trường không đạt tiêu chí về đội ngũ giảng viên; 5 trường xác định chỉ tiêu khi không còn năng lực tuyển sinh; 16 trường xác định chỉ tiêu cao hơn năng lực thực tế. Vì vậy, Bộ GD-ĐT đã xem xét và đề nghị các Bộ chủ quản các trường có hình thức kỷ luật cảnh cáo hoặc khiển trách đối với hiệu trưởng những trường vi phạm này. Đồng thời, quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với các trường tuyển sinh vượt từ 5% trở lên chỉ tiêu năm 2012 và trong năm 2013, sẽ cắt giảm chỉ tiêu tuyển sinh đối với 17 trường.
Theo quy định, những trường, những ngành sau 3 năm thành lập mà không tuyển được thì sẽ dừng tuyển sinh hoặc tiếp tục như thế nữa sẽ đóng cửa. Ông Bằng cho hay, đến thời điểm này, Bộ GD-ĐT cũng chưa đề nghị đóng cửa trường nào.
Năm học 2012 - 2013 là năm học đầu tiên thực hiện Luật GDĐH với tinh thần đổi mới căn bản và toàn diện toàn hệ thống. Đổi mới căn bản là làm thay đổi một cách căn cơ trong cách nghĩ, cách làm. Sự thành công của công cuộc đổi mới phụ thuộc vào sự cố gắng, nỗ lực liêc tục của toàn ngành giáo dục với phương châm lấy chất lượng đào tạo làm tiêu chí hàng đầu trong mọi hành động từ cơ quan quản lý nhà nước đến từng cơ sở GDĐH.
Hồng Hạnh
Theo dân trí
Phá sản chương trình phân ban THPT? Học sinh đăng ký học ban cơ bản (gọi là ban không phân ban) chiếm tỉ lệ rất cao. Thực tế này đặt ra câu hỏi phải chăng chương trình phân ban THPT ở TPHCM đã phá sản? Chương trình phân ban THPT ban đầu được thí điểm với 2 ban khoa học tự nhiên (gọi là ban A: học nâng cao các...