Học sinh làm khoa học từ thực tiễn

Vào vòng chung kết cuộc thi khoa học kỹ thuật dành cho học sinh trung học cấp thành phố năm học 2016-2017 là 37 công trình nghiên cứu đầy công phu và cũng rất thực tiễn.

Từ câu chuyện của bản thân gặp áp lực về bài vở, điểm số… đến mức rơi vào trạng thái trầm cảm, học sinh (HS) Phan Thanh Nhật Trang, lớp 12 chuyên Anh, trường THPT chuyên Lê Hồng Phong, đã cùng bạn thực hiện đề tài “Khảo sát tỷ lệ rối loạn trầm cảm ở HS THPT TP.HCM”.

Mục đích là cung cấp cái nhìn tổng thể về trầm cảm và các chương trình ngắn hạn trong việc dự phòng cũng như phát hiện trầm cảm cho HS.

Học sinh đang thuyết minh đề tài khoa học về hộp đen ngăn ngừa hiểm nguy từ cuộc sống xung quanh. Ảnh: Người Lao Động.

Đề tài từ chính vấn đề của bản thân

Phan Thanh Nhật Trang chia sẻ gia đình em sống rất vui vẻ, hạnh phúc, môi trường sống cũng lành mạnh nhưng không hiểu sao suốt 2 năm lớp 10 và 11 em luôn u sầu, buồn bã.

“Lúc đó, em tìm hiểu trên Internet thì biết đó là những biểu hiện của chứng trầm cảm. Ngoài tìm hiểu nguyên nhân, em cũng điều trị bằng tâm lý và tập thể dục để giữ gìn sức khỏe”, Nhật Trang cho biết.

Cuối cùng, qua 6 tháng điều trị, Trang nhận thấy mình bị trầm cảm là do đặt kỳ vọng quá nhiều vào bản thân, áp lực thành tích học tập rất lớn, trong khi xung quanh Trang lại nhiều bạn học giỏi và thành công.

Khi biết nguyên nhân chính gây nên chứng trầm cảm là từ học tập, Trang nhận thấy không chỉ mình mà nhiều HS khác cũng có thể gặp hoàn cảnh tương tự nhưng chưa hoặc không nhận ra. Trang đã bàn với bạn học là Lý Trần A Khương để thực hiện ý tưởng khoa học của mình: Khảo sát tỷ lệ rối loạn trầm cảm ở HS THPT TP.HCM.

Để thực hiện đề tài, Trang cùng bạn đã khảo sát hơn 800 HS đang học tại các trường THPT ở TP.HCM để đánh giá nhanh sức khỏe học đường. Với đề tài này, Nhật Trang và A Khương chia ra các nội dung gồm: Toàn cảnh về rối loạn trầm cảm, các yếu tố gây ra trầm cảm, nhận biết và cách phòng ngừa các dấu hiệu.

Về hướng phát triển đề tài, Trang cho biết sẽ tiếp tục tiến hành khảo sát trên diện rộng và tìm cách thực hiện mô hình phòng tư vấn tâm lý mẫu.

Phát minh ngăn ngừa hiểm họa

Các giáo viên đánh giá điểm chung của các đề tài nghiên cứu khoa học của HS là các công trình xuất phát từ hiện thực cuộc sống, từ các hoạt động diễn ra ở trường học chứng tỏ óc quan sát, phân tích và độ nhạy bén với thông tin của HS rất tốt. Đơn cử như công trình nghiên cứu robot cứu hỏa của nhóm HS Võ Bảo Huy và Trịnh Thành Tâm, HS lớp 12A2 trường Tiểu học – THCS – THPT Hòa Bình, thực hiện.

Theo nhóm nghiên cứu này, thời gian gần đây, trên địa bàn TP và nhiều địa phương khác xảy ra nhiều vụ hỏa hoạn gây hậu quả nặng nề về người và của.

“Vì vậy chúng em thiết kế sản phẩm này để giúp công tác phòng cháy chữa cháy hiệu quả hơn và giảm thiểu nguy hiểm cho người cứu hỏa”, Trịnh Thành Tâm chia sẻ.

Robot cứu hỏa của nhóm nghiên cứu gồm phần khung, ống đựng nước, cánh tay robot, camera. Trong đó, điểm nhấn quan trọng nhất của sản phẩm là bộ xử lý trung tâm để robot có thể đến mọi ngõ ngách của đám cháy để dập lửa. Đồng thời, camera ghi hình được nối trực tiếp với thiết bị smartphone để truyền dữ liệu về cho người chỉ huy điều khiển dễ dàng.

Trong khi đó, nhóm nghiên cứu hộp đen bảo vệ con người của Nguyễn Lâm Gia Nghi và Vũ Phương Thảo, lớp 11 chuyên văn trường THPT chuyên Lê Hồng Phong, lại xuất phát từ thực tế hiện nay: Nhu cầu cần được bảo vệ và ngăn ngừa nguy hiểm từ cuộc sống xung quanh là nhu cầu thiết yếu của con người nhưng hiện nay vẫn chưa có nhiều công cụ hỗ trợ.

“Từ đó, chúng em đã nhen nhóm ý tưởng thực hiện hộp đen nhằm bảo đảm an toàn cho con người. Chúng em đã nghiên cứu tạo ra bộ cảm biến để khi tai nạn xảy ra, hộp đen sẽ truyền tín hiệu về cho người nhà nạn nhân biết để kịp thời giúp đỡ”, Gia Nghi cho hay.

Nhiều đề tài gần gũi

Theo báo cáo của Sở GD&ĐT TP.HCM, cuộc thi khoa học kỹ thuật dành cho HS trung học năm học 2016-2017 có 604 đề tài đăng ký dự thi cấp TP với 148 trường tham dự. Trong đó, 37 đề tài vào dự thi vòng chung kết cấp TP.

Đặc biệt, trường THPT Gia Định có số lượng dẫn đầu (11 đề tài), kế đến là THPT chuyên Lê Hồng Phong (5 đề tài), THPT Lương Thế Vinh (3 đề tài…).

Ông Phan Ngọc Tiến, Phó trưởng Phòng giáo dục Trung học Sở GD&ĐT TP.HCM, cho biết các đề tài mang tính bám sát thực tiễn, gần gũi với cuộc sống, đặc biệt là gần với các lĩnh vực phát triển mũi nhọn của TP như tự động hóa, kỹ thuật, công nghệ…

Theo Đặng Trinh / Người Lao Động