Học sinh dùng điện thoại trong lớp: Thầy cô quản lý thế nào?

Sắp tới Bộ GDĐT sẽ ban hành hướng dẫn cụ thể về việc sử dụng điện thoại cho học sinh học tập. Dù vẫn còn những lo ngại từ phía phụ huynh, thầy cô…

Xu hướng chung

Khoảng chục năm nay, nhiều gia đình đã trang bị điện thoại di động cho con để tiện liên lạc, trong đó nhiều học sinh dùng điện thoại thông minh có thể truy cập mạng internet, kết nối muôn nơi. Có thể mỗi phụ huynh đều có quy định riêng về việc sử dụng điện thoại của con vào thời gian nào, với mục đích gì… còn tại trường học, đa số việc sử dụng điện thoại không được khuyến khích, thậm chí là cấm mang đến trường vì lo sợ những mặt trái của thiết bị này sẽ gây ra những hậu quả xấu cho học sinh như lơ là việc học tập, chơi điện tử, chụp hình đưa lên mạng, chụp tài liệu quay cóp…

Nhiều lý do được đưa ra để phản đối quy định cho học sinh sử dụng điện thoại trong lớp học. Những lo ngại là chính đáng và cũng là tâm lý chung của nhiều bậc phụ huynh vì chỉ riêng việc sử dụng điện thoại ở nhà thôi cũng đã không dễ quản lý. Nay mỗi lớp mấy chục học sinh, thầy cô sẽ quản lý như thế nào?

Tuy nhiên, cũng như một số vấn đề khác, quan điểm “vẽ đường cho hươu chạy” được nhiều chuyên gia cho rằng đã lỗi thời.

TS Tôn Quang Cường (ĐHQG Hà Nội) cho rằng đến thời điểm này, cần coi điện thoại thông minh là một thiết bị đa năng, tích hợp nhiều giải pháp ứng dụng hơn, đáp ứng các nhu cầu khác nhau, trong đó có cả những chức năng phục vụ cho giáo dục như thiết bị dạy học cá nhân, kèm theo một số điều kiện sử dụng trong lĩnh vực giáo dục.

Dạy học di động đang là một xu hướng dần chiếm lĩnh, phổ biến trong thực tiễn chuyển đổi số ở các quốc gia. Nó đáp ứng các nhu cầu học tập khác nhau, dạy học cá thể hóa cao độ, khả năng tiếp cận học liệu số, không gian học tập không giới hạn, phát triển kỹ năng số cho người học…

“Cần cân nhắc thận trọng, khoa học, tính đến các yếu tố cập nhật hiện đại theo thông lệ giáo dục quốc tế và phù hợp trong bối cảnh hiện nay” – TS Cường nói.

Không lạm dụng công nghệ

Đó là cảnh báo của TS Hoàng Ngọc Vinh – nguyên Vụ trưởng Vụ Giáo dục chuyên nghiệp, Bộ GDĐT. Theo ông Vinh, khi học sinh được sử dụng điện thoại sẽ có 2 mặt lợi và hại. Lợi là khi học sinh có kỹ năng thông tin hay kết hợp bài giảng có phần mềm hỗ trợ học và dạy như tài liệu có nội dung số. Việc sử dụng điện thoại cũng giúp học sinh dễ dàng tìm kiếm thông tin hỗ trợ cho bài học, đặc biệt có những mô phỏng các bài thực hành vật lý hay hóa học giúp dễ hiểu bài hơn. Hại là có thể khiến học sinh lơ đãng, giảm tương tác với nhau để học hỏi và hình thành thói quen hợp tác – vốn là năng lực rất cần cho người học và người lao động tương lai.

“Quá lạm dụng công nghệ rất có thể dẫn đến làm nghèo tư duy của người học, mất khả năng đào sâu suy nghĩ vì có “mì ăn liền”. Vì vậy, vai trò của giáo viên là phải làm chủ được công nghệ, có phương pháp sư phạm tốt, dạy trẻ tăng cường kỹ năng thông tin như tìm kiếm, phân tích, tổng hợp, cất giữ và truy xuất khi cần hơn là chỉ thực hiện bài học một cách đơn điệu qua ứng dụng điện thoại” – ông Hoàng Ngọc Vinh nói.

PGS.TS Chu Cẩm Thơ (Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam) đồng tình với việc sử dụng điện thoại thông minh trong dạy và học là cần thiết nhưng chỉ có thể triển khai khi có sự đồng bộ. Ví dụ trong một lớp học mà em có, em không có điện thoại di động thì việc tổ chức sử dụng không ổn. Bên cạnh đó, các phần mềm được cài đặt cũng phải đồng bộ. Hiện đã có những lớp học đang thực nghiệm sử dụng điện thoại di động trong giờ học thì theo tìm hiểu, học sinh và giáo viên đều đã sử dụng thành thạo và tuân thủ an ninh mạng, được giám sát khi nhà trường đầu tư hạ tầng tốt.

Liên quan đến vấn đề này, tại Nghị quyết phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 11/2020, Chính phủ yêu cầu Bộ GDĐT có hướng dẫn việc học sinh sử dụng điện thoại trong giờ học. Theo đó, Chính phủ yêu cầu, Bộ GDĐT chủ trì, phối hợp với Bộ Thông tin – Truyền thông và các địa phương hướng dẫn phù hợp việc sử dụng điện thoại di động và các thiết bị công nghệ phục vụ học tập với học sinh, bảo đảm sử dụng đúng mục đích, hiệu quả, thiết thực.