Học sinh cần được dạy “đúng – sai” trên mạng xã hội

Sự cần thiết của mạng xã hội, nhất là đối với học sinh, sinh viên là không thể phủ nhận. Việc giáo dục học sinh phân biệt đúng – sai trên mạng xã hội, hay ứng xử như thế nào với một vấn đề mà mình không trực tiếp chứng kiến đang rất cần sự vào cuộc của gia đình và nhà trường.

Học sinh Trường THCS Dịch Vọng tại chương trình “Think before you share”.

Hãy suy nghĩ trước khi chia sẻ

Dù các thầy cô giáo luôn lo lắng việc cho phép học sinh (HS) sử dụng mạng xã hội thì với sự phát triển bùng nổ của công nghệ, ngăn cản trẻ tiếp cận với Internet là điều không thể. Do đó, thay vì cấm các thầy cô hãy “vẽ đường cho hươu chạy đúng” bởi hiểu biết về mạng thực sự có ích cho các em sau này.

“Think before you share” (Hãy suy nghĩ trước khi bạn chia sẻ) là chương trình ngoại khóa đã được Trường THCS Dịch Vọng (quận Cầu Giấy, Hà Nội) tổ chức. Tại chương trình này, HS được tìm hiểu về mạng xã hội với bốn vấn đề lớn: Chúng ta sử dụng mạng xã hội để làm gì; Mạng xã hội lớn tới đâu; Cài đặt riêng tư trên mạng xã hội; Tư duy phản biện và thấu cảm trên mạng xã hội là gì?

Qua buổi sinh hoạt ngoại khóa, HS đã phần nào ý thức được các nguy cơ tiềm ẩn khi sử dụng mạng xã hội không đảm bảo an toàn, những việc nên và không nên làm khi sử dụng mạng xã hội. Các em đã hiểu ra rằng chia sẻ là việc làm cần thực hiện một cách có trách nhiệm – không chỉ là trách nhiệm với bản thân, mà còn với cả cộng đồng.

Cô Lê Thị Thúy Nga – Hiệu trưởng Trường THCS Dịch Vọng cho biết: Nhà trường luôn khuyến khích HS tăng cường sử dụng mạng Internet để nâng cao và mở rộng kiến thức. Với những HS trong độ tuổi mới lớn này, việc định hướng cho các em là rất cần thiết. Nếu những chương trình thiện nguyện, nhân vật có tầm ảnh hưởng, gương người tốt việc tốt và sự kiện có giá trị nhân văn được nhân rộng sẽ góp phần hình thành xu hướng nhân cách tốt đẹp của HS. Sự chia sẻ của mạng xã hội rất quan trọng, chính sự tung hô của mạng xã hội sẽ khiến trẻ ngộ nhận giá trị đó là chuẩn mực đạo đức của xã hội.

Ở lứa tuổi HS, nhất là HS phổ thông, các em thường muốn khẳng định bản thân. Các em dễ bị nhiễm độc trước thông tin tiêu cực, dễ bị hùa theo đám đông, làm những việc được nhiều người “like” bởi cho rằng nó đúng, hợp thời mặc dù bản thân các em không hiểu hết thông tin đó. Những mâu thuẫn, xung đột trên mạng xã hội giữa các cá nhân, nhóm bạn cũng diễn ra từ đó. Vì thế, để uốn nắn những việc làm chưa đúng hoặc những nguy cơ xấu có thể xảy ra mà không can thiệp quá sâu vào chuyện cá nhân của HS, ban giám hiệu, GV chủ nhiệm và tổ chức đoàn thể của trường học phải luôn tích cực nắm bắt, tìm hiểu đời sống HS trên mạng xã hội.

Bên cạnh đó, các GV cần hướng HS sử dụng thời gian và điện thoại, máy tính vào việc có ích, hoặc dùng mạng xã hội để tìm thông tin hay, phục vụ cho việc học tập. Quan trọng hơn cả là sự song hành của gia đình và nhà trường trong việc định hướng thông tin, làm gương để trẻ học tập, noi theo, từ đó có một thái độ ứng xử tích cực đối với mạng xã hội.

Học sinh, sinh viên rất cần trang bị các kiến thức về sử dụng mạng xã hội.

Khung quy tắc ứng xử trong các cơ sở giáo dục

Trao đổi về vấn đề này, ông Bùi Văn Linh – Vụ trưởng Vụ Giáo dục Chính trị và Công tác HSSV (Bộ GD&ĐT) cho biết: Hiện nay, có một bộ phận HSSV chưa được trang bị đầy đủ kiến thức, kĩ năng, dẫn tới trở thành lệ thuộc vào các giá trị ảo trên mạng. Điều này đặt ra đặt bài toán cho các thầy cô giáo, các nhà trường phải trang bị kiến thức cho các em tốt hơn khi tham gia sử dụng mạng xã hội.

Nhận thức được trách nhiệm lớn của ngành giáo dục trong việc trang bị các kiến thức, kỹ năng thái độ cho HSSV, năm 2014, Bộ GD&ĐT đã cùng Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh ký ban hành Kế hoạch phối hợp 1082, xây dựng kế hoạch phối hợp tổ chức các hoạt động giáo dục, hướng dẫn cách sử dụng, khai thác thông tin trên Internet cho thanh thiếu niên trong trường học phục vụ việc nghiên cứu, học tập, giải trí lành mạnh, thiết thực.

Ngày 30/8/2018, Bộ GD&ĐT đã ban hành quyết định 3296 phê duyệt Đề án “Tăng cường quản lý, giáo dục chính trị tư tưởng đối với HSSV trên môi trường mạng đến năm 2025″ với mục tiêu nâng cao năng lực, kỹ năng khai thác, sử dụng thông tin trên môi trường mạng; giảm thiểu tác động của những thông tin độc hại, sai trái trên môi trường mạng đối với HSSV.

Cũng trong năm 2018, Bộ GD&ĐT đã tham mưu trình Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 1299 phê duyệt Đề án “Xây dựng văn hóa ứng xử trong trường học giai đoạn 2018 – 2025″. Tại Quyết định số 1299, một trong những giải pháp được ban hành có một nhiệm vụ rất quan trọng là Bộ GD&ĐT ban hành một khung quy tắc ứng xử trong các cơ sở giáo dục.

Trên cơ sở của Quyết định 1299, Bộ trưởng Bộ GD&ĐT đã ban hành Thông tư 06/2019 quy định Quy tắc ứng xử trong cơ sở giáo dục mầm non, cơ sở giáo dục phổ thông, cơ sở giáo dục thường xuyên. Đây là lần đầu tiên một quy định khung về quy tắc ứng xử được quy định dưới dạng văn bản quy phạm pháp luật. Tại mục 7, Điều 4 có quy định: “Không sử dụng mạng xã hội để phát tán, tuyên truyền, bình luận những thông tin hoặc hình ảnh trái thuần phong mỹ tục, trái đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước hoặc làm ảnh hưởng xấu đến môi trường giáo dục”.

Bộ GD&ĐT đã soạn thảo chuẩn bị ban hành thông tư về khen thưởng kỷ luật HS. Trong thông tư mới cập nhật tất cả các giá trị tinh thần của Luật Giáo dục 2019, Luật Trẻ em 2016, Luật An ninh mạng… Thông tư mới sắp ban hành cũng đưa ra một khung để trên cơ sở đó nhà trường sẽ cụ thể hóa và từ đó triển khai áp dụng trong cuộc sống. Trong đó, trách nhiệm tham gia mạng xã hội cũng là nội dung liên quan.

Vân Anh

Theo giaoducthoidai