Học phí tăng sốc: Dễ thấy điều bất hợp lý

Học phí phải được tính đúng, tính đủ, trường tư dù tự đầu tư cơ sở vật chất cũng không đòi hỏi mức học phí cao như vậy.

Trường Đại học Y Dược TP.HCM vừa công bố mức học phí mới áp dụng cho khóa tuyển sinh 2020, dao động từ 30-70 triệu đồng/năm, trong đó có ngành tăng gấp 5 lần. Khoa Y, Đại học Quốc gia TP.HCM cũng có mức học phí cao ngất ngưởng: ngành răng hàm mặt 88 triệu đồng/năm học, y khoa 60 triệu đồng và dược học 55 triệu đồng…

Trong khi đó, học phí của nhiều trường đại học y dược ngoài công theo công bố có mức cao nhất là 6 triệu đồng/tháng.

Trao đổi thêm với Đất Việt, GS.TS Vũ Văn Hóa, Phó Hiệu trưởng trường Đại học Kinh doanh và Công nghệ Hà Nội cho biết, việc tính toán mức học phí ra sao được nhà trường cân nhắc từ hoàn cảnh và thu nhập của sinh viên.

Mức học phí của Đại học Kinh doanh và Công nghệ Hà Nội có cân nhắc tới hoàn cảnh, thu nhập của sinh viên, và được lấy ý kiến tại hội nghị phụ huynh

“Mỗi trường thu học phí bao nhiêu tùy theo hoàn cảnh của họ và cũng đã được các trường lý giải cụ thể.

Chúng tôi là trường ngoài công lập nên mọi thứ đều do sinh viên đóng góp. Nếu nâng học phí lên thì nhà trường được thu thêm nhưng chúng tôi thấy ái ngại cho hoàn cảnh của các sinh viên, cha mẹ các em cũng là người lao động.

Chúng tôi so sánh học phí ngành y với các ngành khác trong trường, như khối kinh tế, kỹ thuật có mức học phí 10-15 triệu đồng/tháng thì thấy học phí ngành y như vậy cũng đã tương đối cao, phù hợp với mức thu nhập của phụ huynh sinh viên hiện nay.

Hàng năm, trường đều tổ chức hội nghị phụ huynh, trong đó trường báo cáo tình hình sinh viên học tập, hướng phát triển của nhà trường và học phí sẽ thu như thế nào tỏng năm ấy.

Nếu có tăng học phí, nhà trường cũng phải lấy ý kiến của phụ huynh và cũng thuyết minh rõ số tiền ấy sẽ đầu tư vào việc gì”, GS.TS Vũ Văn Hóa thông tin.

Với mức học phí như vậy, lại là trường ngoài công lập phải tự lo mọi thứ, song Phó Hiệu trưởng trường Đại học Kinh doanh và Công nghệ Hà Nội khẳng định, cơ sở vật chất kỹ thuật, chất lượng đào tạo của trường không kém và không thua bất cứ trường nào.

Trường mua sắm các thiết bị mới trang bị cho các phòng thí nghiệm, đồng thời ký hợp đồng với các bệnh viện có nghiên cứu trong khu vực Hà Nội để sinh viên tới đó kiến tập, học hỏi kinh nghiệm của các y bác sĩ. Nhiều y bác sĩ cũng ký hợp đồng làm giáo viên thỉnh giảng, giúp nhà trường tập huấn cho sinh viên khi tiếp xúc với bệnh viên.

“Trường tự chủ từ năm 1996, xây dựng được cơ sở khang trang như ngày nay. Chúng tôi không chia lợi nhuận cho cổ đông mà mượn vốn của họ và trả lãi suất như lãi suất Chính phủ trả cho các kỳ phiếu.

Quyền lợi của các cổ đông có phiếu góp cũng không giống như một số trường. Theo đó, người góp 1 tỷ đồng cũng được bỏ một phiếu và người góp 10 triệu đồng cũng được bỏ 1 phiếu.

Chúng tôi xem trường như một tổ hợp tác của các nhà khoa học, đóng góp cho nền kinh tế để xây dựng đội ngũ trí thức trong tương lai chứ không phải vì mục đích kinh doanh”, GS.TS Vũ Văn Hóa chia sẻ.

Trong khi đó, cho ý kiến về vấn đề học phí, PGS.TS Trần Xuân Nhĩ, nguyên Thứ trưởng Bộ GD-ĐT, hiện là Phó Chủ tịch Hiệp hội các trường Đại học, Cao đẳng Việt Nam cho biết, nhiều trường đại học công lập công bố mức học phí tăng mạnh so với năm trước với lý do tự chủ, phải lấy thu bù chi.

“Thế nhưng, tự chủ phải có quản lý, không phải muốn làm gì thì làm. Phải biết khả năng của nền kinh tế, của người lao động ra sao, không thể tăng học phí một cách vô tội vạ, tăng từ 13 triệu đồng/năm lên 70 triệu đồng/năm thì làm sao người học chịu đựng nổi?!”, PGS.TS Trần Xuân Nhĩ nhấn mạnh.

Phó Chủ tịch Hiệp hội các trường Đại học, Cao đẳng Việt Nam cũng chỉ ra sự bất bình đẳng đang tồn tại giữa các trường đại học công lập và đại học ngoài công lập.

Ở đó, trường công lập được Nhà nước đầu tư nhiều mặt, đặc biệt là về cơ sở vật chất, trong khi trường ngoài công lập phải tự lo mọi thứ. Thế nhưng, giờ đây, nhiều trường công lập lại lấy lý do tự chủ để tăng học phí, và mức thu đó thậm chí còn cao hơn cả trường tư.

“Nguồn thu của trường công lập không phải chỉ có học phí mà vẫn còn nhiều hoạt động có thu khác. Trường thực hiện tự chủ nhưng không phải Nhà nước cắt hết, không cung cấp cho khoản gì, trường nào làm tốt thì Nhà nước vẫn có một khoản dành cho họ. Cho nên, các trường công lập không thể lấy cớ tự chủ để thu vô tội vạ”, PGS.TS Trần Xuân Nhĩ nói.

Khẳng định khi trường tự chủ thì phải tính toán, liệu cơm gắp mắm để có thể cạnh tranh, song nguyên Thứ trưởng Bộ GD-ĐT đề nghị Nhà nước phải quy định một mức trần học phí.

“Học phí phải được tính đúng, tính đủ dựa trên mặt bằng kinh tế- xã hội Việt Nam. Sinh viên đi học đương nhiên phải sử dụng cơ sở vật chất của nhà trường, nhưng với trường công lập, như nói ở trên, đã được Nhà nước đầu tư một cách tương đối, còn trường ngoài công lập phải tự bỏ tiền ra đầu tư cơ sở vật chất, họ tính vào học phí là hợp lẽ, nhưng cũng không nhiều như một số trường công lập đưa ra. Lương của giảng viên cũng không thể so sánh với nước ngoài vì mặt bằng kinh tế của ta mới chỉ đến vậy”, PGS.TS Trần Xuân Nhĩ cho biết.