Học phí sinh viên bao nhiêu là đủ?: Cần tính khả năng chi trả của người học
GS Ngô Bảo Châu cho rằng ngoài chi phí đơn vị như căn cứ để các trường ĐH tính toán mức học phí, một con số khác cần tính tới là khả năng sẵn sàng chi trả của người học. Độ vênh giữa 2 con số này sẽ là căn cứ để trường ĐH xác định có tăng học phí hay không.
GS Ngô Bảo Châu (trái) trao đổi với diễn giả tại hội thảo Ước tính tỷ suất sinh lợi và chi phí đơn vị trong giáo dục đại học VN – ẢNH: LÊ HIỆP
Giảm lợi tức giáo dục do tăng trường ĐH hay chất lượng đào tạo kém?
Như Thanh Niên đã phản ánh, TS Trần Quang Tuyến, Trường ĐH Kinh tế (ĐH Quốc gia Hà Nội), thành viên nhóm nghiên cứu về tài chính giáo dục do GS Ngô Bảo Châu chủ trì, đã công bố những kết quả mới mà ông và các cộng sự thu nhận được sau khi phân tích dữ liệu từ mẫu điều tra lao động việc làm của Tổng cục Thống kê vào quý 1/2018.
Theo đó, lợi tức giáo dục gia tăng nhanh chóng từ khi VN chuyển đổi sang kinh tế thị trường, nhưng lại ngày càng giảm kể từ năm 2008. “Nếu như năm 1998, mỗi năm đi học lợi tức cá nhân tăng 4% thì những năm sau con số này ngày càng tăng, đỉnh điểm là 10,4% vào năm 2008. Nhưng sau đó, con số này giảm dần, năm 2010 là 7%, năm 2014 là 6,4%. Kết quả nghiên cứu mà chúng tôi dựa vào số liệu thu thập được từ quý 1/2018 cho thấy lợi tức giáo dục của chúng ta hiện nay không chỉ thấp so với thế giới mà còn thấp hơn so với chính mình trước đây”, TS Tuyến nhận xét.
Theo ông Tuyến, một trong nhiều nguyên nhân khiến lợi tức giáo dục giảm là do số lượng trường ĐH tăng, từ đó dẫn đến nguồn cung lao động qua đào tạo ĐH nhiều. Trong khi đó, khả năng hấp thụ của doanh nghiệp VN thấp hơn.
Tuy nhiên, GS Ngô Bảo Châu cũng băn khoăn vì nếu so với thế giới, tỷ lệ người đi học ĐH/dân số ở ta không cao. “Câu trả lời đúng, theo tôi là có thể liên quan tới vấn đề chất lượng đào tạo, hay nói cách khác là mức độ chấp nhận của thị trường lao động với những sản phẩm đào tạo của chúng ta”, GS Châu phát biểu.
Video đang HOT
Đề xuất các cách tính học phí
GS Trần Đức Viên, Chủ tịch hội đồng Học viện Nông nghiệp VN, cho biết đầu tư như thế nào, vào ngành nào, tính toán chi phí đào tạo ra sao, thu học phí ở mức nào… là những vấn đề mà cả nhà nước và các trường đặc biệt quan tâm trong bối cảnh chúng ta đang bắt đầu tiến trình tự chủ đại học.
Còn TS Mai Thị Quỳnh Lan, Viện Đảm bảo chất lượng giáo dục (ĐH Quốc gia Hà Nội), cho biết nếu tính suất đầu tư cho giáo dục chỉ bao gồm chi phí cơ sở vật chất (gồm cả khấu hao), lương cho giảng viên… là chưa đủ. Cần tính tới những yếu tố vô hình tạo thành chất lượng đào tạo, chẳng hạn như hiệu quả giảng dạy của người thầy.
PGS Vũ Văn Yêm, Viện Đào tạo sau ĐH, Trường ĐH Bách khoa Hà Nội, gợi ý một cách tính học phí khác: “Chúng ta có thể tìm hiểu mức học phí của các nước, thu nhập của người sau tốt nghiệp ĐH ở các nước đó, từ đó tổng hợp thành bức tranh tổng thể để so sánh. Qua đó, chúng ta sẽ nhận thấy theo thông lệ, một người đi làm bao nhiêu năm sẽ có thu nhập đủ để bù đắp hoàn toàn khoản học phí mà trước đó họ đã đóng cho trường ĐH”.
Theo GS Ngô Bảo Châu, nếu xuất phát từ góc độ tư vấn chính sách, có một con số rất quan trọng là làm sao tính được sự sẵn sàng chi trả của người dân cho một ngành học cụ thể. GS Châu cũng cho rằng các nhà nghiên cứu cần chỉ ra được 2 con số: chi phí thực cho đào tạo (suất đầu tư), khoản tiề.n bố mẹ người học sẵn sàng chi trả cho con. Hai con số đó có thể vênh nhau và độ vênh chính là căn cứ để nhà trường xác định có tăng học phí hay không. Nếu con số không vênh lắm, nhà trường có thể tăng học phí, nhưng tăng trong mức độ người học chấp nhận được.
Theo thanhnien.vn
Học phí của một sinh viên bao nhiêu là đủ?
Đây là một trong những nghiên cứu về tài chính giáo dục trong nhóm của GS Ngô Bảo Châu công bố tại hội thảo 'Ước tính tỷ suất sinh lợi và chi phí đơn vị trong giáo dục ĐH VN' diễn ra hôm qua (20.8) tại Hà Nội, do Viện Nghiên cứu cao cấp về toán tổ chức.
Thí sinh làm thủ tục nhập học tại Trường ĐH Tài chính - Marketing - NGỌC DƯƠNG
Cũng theo nghiên cứu, ngành nông nghiệp có mức sinh lợi rất thấp, sư phạm có mức lợi tức thấp hơn nhiều ngành.
Bằng cấp cao, thu nhập cao
Trong chuyên đề "Ước tính mức sinh lợi cá nhân của việc đi học đại học của sinh viên VN", tiến sĩ Trần Quang Tuyến, Trường ĐH Kinh tế Hà Nội, một thành viên của nhóm nghiên cứu, đã công bố những kết quả mới nhất mà ông và các cộng sự thu nhận được sau khi phân tích dữ liệu quý 1/2018 mà Tổng cục Thống kê cung cấp. Qua đó, nhóm đã có một số phát hiện mang ý nghĩa gợi ý cho việc điều chỉnh chính sách. Chẳng hạn, theo tính toán của nhóm, cứ thêm mỗi năm đi học thì mức thu nhập theo giờ của người lao động tăng thêm khoảng 6 - 7% (theo thuật ngữ kinh tế, tỷ lệ tăng thêm này được gọi là mức lợi tức giáo dục). Tuy nhiên, mức lợi tức giáo dục cho cá nhân này của VN thấp hơn so với thế giới (khoảng 10%) và thấp hơn nhóm nước có thu nhập trung bình thấp (8,9%).
Nhóm nghiên cứu cũng nhận thấy thu nhập bình quân của các nhóm người lao động nếu phân theo bằng cấp ở ta cũng tuân theo quy luật chung của các nước, đó là người có bằng cấp cao hơn thì có thu nhập cao hơn đáng kể. Cụ thể, so với những người không hoàn thành tiểu học thì những người có trình độ từ tiểu học cho tới sau ĐH sẽ tăng từ 80 - 102%. Những người học ĐH ở bất kỳ ngành nào cũng đều có mức thu nhập cao hơn so với những người không học ĐH.
Nhóm cũng đã tính toán được mức độ sinh lợi cá nhân của từng ngành học. Cụ thể, ngành an ninh quốc phòng có lợi tức cao nhất với mức thu nhập cao hơn 60% so với những người không học ngành này. Ngành nông nghiệp có mức sinh lợi rất thấp, còn ngành sư phạm có mức lợi tức thấp hơn nhiều ngành, chỉ cao hơn ngành nông nghiệp. Theo tiến sĩ Tuyến, so sánh này đã kiểm soát các điều kiện về giới tính, kinh nghiệm làm việc, nơi sinh sống cũng như khu vực sinh sống là như nhau.
Mức học phí hợp lý
Tiến sĩ Phạm Hùng Hiệp, một đại diện khác trong nhóm nghiên cứu của GS Ngô Bảo Châu, cũng báo cáo chuyên đề Sử dụng phương pháp đối sánh để tính chi phí đơn vị cho giáo dục ĐH VN. Theo tiến sĩ Hiệp, chi phí đầu tư nhà nước và học phí của giáo dục ĐH VN hiện chưa bằng GDP. Trong khi đó với nhiều nước thì mức đầu tư trên hẳn GDP đầu người như: Thái Lan, Mỹ, Canada, Anh...
"Chúng tôi thử tính theo GDP đầu người năm 2013 ở ta là 1.900 USD thì chi phí đơn vị là 2.627 USD (khoảng 56 triệu đồng/sinh viên/năm). Đây là chi phí đơn vị hợp lý để tương ứng nằm trên mức trung bình chung của thế giới. Nếu tính theo GDP năm 2018 thì chi phí đơn vị cho giáo dục ĐH của ta hiện nay đáng ra phải là 61 triệu đồng/sinh viên/năm", ông Hiệp cho biết.
Theo tính toán của nhóm tác giả, mức chi phí đơn vị hợp lý của VN năm 2013 là 55 triệu đồng, ước tính vào khoảng 140% so với GDP trên đầu người.
Tiến sĩ Hiệp cho rằng nhóm cũng đã khảo sát cách tính chi phí đơn vị của nhiều trường và các chương trình đào tạo khác nhau ở VN năm 2013 thì nhận thấy phần lớn đều áp mức chi phí đơn vị là 20 triệu, 10 triệu đồng trở xuống. Tuy nhiên, cũng có những ngoại lệ, chẳng hạn chương trình tiên tiến của Bộ GD-ĐT là ngang bằng GDP, hoặc các trường ĐH RMIT, ĐH Anh quốc VN, ĐH Tài chính - Marketing cũng đều trên mức hợp lý. "Nếu áp chi phí đơn vị trên đầu sinh viên mức mà hầu hết các trường đang thực hiện là quá thấp so với sàn đảm bảo chất lượng", ông Hiệp khuyến cáo.
Theo ông Hiệp, nếu tính đủ chi phí đơn vị, và phân định mức độ sinh lợi cá nhân của từng ngành, các nhà đầu tư (bao gồm nhà nước) mới có đủ căn cứ để đưa ra chính sách đầu tư, trong đó bao gồm việc xác định mức thu học phí.
"Theo tính toán của tiến sĩ Tuyến thì tỷ suất sinh lợi của các ngành khác nhau trong cùng thời gian học ĐH là khác nhau. Như vậy, có thể đặt vấn đề là: nếu tỷ suất sinh lợi cá nhân cao thì đóng học phí cũng phải cao. Tỷ suất sinh lợi cá nhân thấp mà sinh lợi cho xã hội nhiều thì phần nhà nước phải đóng nhiều", tiến sĩ Hiệp nói.
Ông Hiệp cũng nêu ví dụ tại Úc nhà nước đầu tư nhiều cho các ngành nông nghiệp, y dược, công nghệ - kỹ thuật, nhưng đầu tư rất ít cho luật (nên phần đóng học phí của người học với ngành này rất cao), đầu tư vừa phải cho nghệ thuật, nhân văn.
"Nếu áp chi phí đơn vị trên đầu sinh viên mức mà hầu hết các trường đang thực hiện là quá thấp so với sàn đảm bảo chất lượng"
Tiến sĩ Phạm Hùng Hiệp
Theo thanhnien.vn
Nhận bằng tốt nghiệp của Đức tại trường Cao đẳng Đường Thuỷ II Sinh viên tốt nghiệp ngành Sửa chữa máy tàu thủy sẽ nhận hai bằng cao đẳng do Trường Đường Thuỷ II, Việt Nam và Học viện HWK Leipzig, Đức cấp. Quá trình giảng dạy chuyên ngành Sửa chữa máy tàu thủy tại trường tích hợp nhiều phương pháp tiên tiến, giúp phát triển năng lực sáng tạo, khả năng phản biện, kỹ năng...