Học phí đại học tăng cao – nỗi lo của sinh viên nghèo

Câu chuyện học phí một lần nữa “ nóng” vào đầu năm học, khi mới đây nhiều trường đại học công và tư thục đã công bố mức học phí năm học 2020-2021, tăng từ 2-5 lần so với năm học trước.

Học phí tăng là tất yếu khi các trường đẩy mạnh quyền tự chủ, nhưng đây cũng là mối lo với các sinh viên con nhà nghèo, có thể là nguy cơ khiến các em phải dừng việc học.

So sánh mức tăng học phí của Trường Đại học Y Dược TPHCM trong 3 năm trở lại đây. Biểu đồ: Đặng Chung

Học phí trường công tăng ngang ngửa trường tư

Theo lộ trình, từ năm 2020, các trường đại học sau khi đủ điều kiện tự chủ sẽ tự xác định mức học phí trên cơ sở tính đúng, tính đủ chi phí đào tạo. Dự báo học phí đại học trong thời gian tới có thể tăng gấp đôi hoặc gấp 3 so với hiện nay.

Thực tế những ngày qua, khi các trường đại học thông báo về điều kiện trúng tuyển và thủ tục nhập học cho thí sinh trúng tuyển theo phương thức xét tuyển bằng điểm học bạ hoặc phương thức kết hợp, mức học phí năm học 2020-2021 cũng được các trường công bố. Đa phần học phí năm nay đều tăng ở cả trường công lập và tư thục, trong đó dẫn đầu về mức tăng là các trường đào tạo ngành khoa học sức khỏe.

Theo mức học phí vừa được Trường Đại học Y Dược TPHCM công bố, học phí mới được điều chỉnh tăng mạnh, gấp 3-4 lần so với những năm học trước, áp dụng cho sinh viên trúng tuyển vào trường từ khóa này trở đi. Răng hàm mặt là ngành học có mức học phí cao nhất với 7 triệu đồng/tháng, tức một năm học tương ứng 70 triệu đồng/sinh viên (theo 10 tháng). Kế đến là ngành Y khoa với học phí 68 triệu đồng/năm. Ngành Phục hình răng là 55 triệu đồng/năm. Riêng những sinh viên các khóa học trước sẽ vẫn áp dụng mức học phí cũ, tức khoảng 13-15 triệu đồng/năm học/sinh viên.

Điều này đã được nhà trường công bố dự kiến từ đầu tháng 6 vừa qua và gây nhiều tranh cãi trong dư luận cũng như lo ngại cho phụ huynh, thí sinh. Trung bình người học sẽ phải bỏ ra từ 2-7 triệu đồng/tháng để đóng học phí, chưa kể chi phí sinh hoạt hằng ngày.

Theo lý giải của nhà trường, đây là năm đầu tiên trường thực hiện cơ chế tự chủ nên học phí sẽ tăng cao do không còn được nhà nước bao cấp kinh phí.

Một đơn vị đào tạo y khoa khác ở phía Nam là Trường Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch, mức học phí cũng tăng cao. Cụ thể, sinh viên hộ khẩu tại TPHCM đóng học phí tạm thu là 14.300.000 đồng/năm. Sinh viên hộ khẩu các tỉnh, thành khác đóng 28.600.000 đồng/năm.

PGS-TS Ngô Minh Xuân – Hiệu trưởng Trường Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch – cho biết, tổng chi phí đào tạo trung bình 1 sinh viên/năm trong năm tuyển sinh 2019 của trường là 31.240.000 đồng. Chi phí đào tạo ngành khoa học sức khoẻ tốn 4-5 lần so với ngành khác nhưng học phí ở Việt Nam quá thấp. Việc tăng học phí sẽ giúp các trường nâng cao chất lượng đào tạo.

Với việc tăng học phí từ năm học 2020-2021, hiện nhóm trường đào tạo khoa học sức khỏe ở phía nam đã không có sự phân biệt công-tư về vấn đề học phí, bởi đều cao ngang ngửa nhau. Trong khi đó, hiện nhiều trường y-dược phía Bắc như Trường Đại học Y Hà Nội, Trường Đại học Y Hải Phòng, Trường Đại học Y Thái Bình, Trường Đại học Y Dược Thái Nguyên… vẫn có mức học phí là 14,3 triệu đồng/năm bởi chưa thực hiện tự chủ.

Tuy nhiên, theo PGS-TS Lê Đình Tùng – Trưởng phòng Quản lý đào tạo Đại học, Trường Đại học Y Hà Nội, trong thời gian tới, để thực hiện đổi mới, đầu tư cơ sở vật chất, nâng cao chất lượng đào tạo, chắc chắn chi phí liên quan đến đào tạo nhóm ngành sức khỏe sẽ thay đổi khi thực hiện tự chủ. Trường Đại học Y Hà Nội cũng đang có lộ trình tăng học phí trong những năm tới, trên cơ sở đảm bảo khả năng chi trả của học sinh, phụ huynh nhưng cũng phải tính đúng, tính đủ chi phí đào tạo.

Cụ thể, học phí năm học 2020-2021 lớp đại trà là 18 triệu đồng/sinh viên. Lớp Anh văn pháp lý, học phí 36 triệu đồng/sinh viên. Các lớp chất lượng cao ngành luật và quản trị kinh doanh 45 triệu đồng/sinh viên. Mức thu cao nhất áp dụng với lớp chất lượng cao ngành quản trị-luật là 49,5 triệu đồng/sinh viên. Học phí các năm tiếp theo sẽ được nhà trường thông báo khi Đề án tự chủ của trường được phê duyệt.

Hay mới đây, Trường ĐH văn Lang đã khiến học sinh, phụ huynh bất ngờ khi đột ngột thông báo tăng học phí khóa tuyển sinh năm nay lên 35%. Theo hướng dẫn học phí dành cho khóa 26 của trường mới công bố, tất cả các ngành và chương trình đào tạo đều tăng so với khóa 25. Mức học phí mới dao động từ 1.070.000 – 4.480.000 đồng/tín chỉ (tùy ngành). Sinh viên trúng tuyển vào ngành tài chính ngân hàng năm 2019 đóng 1.050.000 đồng/tín chỉ. Toàn khóa học là 130 tín chỉ, hết khoảng 136 triệu đồng. Còn tân sinh viên khóa 26 ngành này sẽ học 131 tín chỉ, với mỗi tín chỉ là 1.380.000 đồng thì tổng học phí lên đến hơn 180 triệu đồng.

Tăng chính sách hỗ trợ sinh viên

Trả lời Báo Lao Động, ông Nguyễn Ngọc Khôi – Trưởng phòng Đào tạo Đại học Y Dược TPHCM – khẳng định, không bao giờ có chuyện sinh viên nghèo, khó khăn, học giỏi mà mất cơ hội học tại trường. Với chính sách này, trường sẽ cấp 800 học bổng cho sinh viên khó khăn năm đầu tiên trúng tuyển vào trường. Giá trị các học bổng từ 25-100% học phí năm học. Trong đó, 51 em sẽ được miễn 100% học phí, 80 em được giảm 70%, 153 em được giảm 50%, 516 em được giảm 25%.

Lần đầu tiên sinh viên khó khăn của Đại học Quốc gia TPHCM được hỗ trợ vay vốn ưu đãi (không lãi suất) để nộp học phí suốt quá trình học. Sinh viên được vay tiền cần đáp ứng cá tiêu chí: Là sinh viên chính quy của Đại học Quốc gia TPHCM có hoàn cảnh khó khăn. Đối với sinh viên năm nhất phải có giấy xác nhận nhập học của cơ sở đào tạo.

Đối với sinh viên năm thứ 2 trở lên, sinh viên phải có kết quả học tập đạt trung bình-khá (tương đương 6,5/10) trở lên và đạt điểm đánh giá rèn luyện 70/100 trở lên. Sinh viên cam kết tốt nghiệp trong thời gian quy định của khóa học (không tính thời gian được phép gia hạn).

Hiện một số trường Đại học khác cũng có chính sách hỗ trợ người học vay vốn học tập với các hình thức khác nhau như: Trường Đại học Kinh tế TPHCM, Trường Đại học Nha Trang, Trường Đại học Văn Lang… Những chính sách này được xem là cứu cánh giải quyết được nỗi lo học phí cho sinh viên nghèo.