“Học bá” đi giao đồ ăn dù có bằng thạc sĩ ĐH Bắc Kinh lẫn Oxford

Mới đây, mạng xã hội Trung Quốc lan truyền câu chuyện về “học bá của các học bá”, anh là Đinh Viễn Chiêu.

“Học bá của các học bá” bất ngờ rơi vào cảnh thất nghiệp

Viễn Chiêu từng theo học tại những trường đại học danh tiếng của Trung Quốc và thế giới . Dù vậy, anh bất ngờ rơi vào cảnh thất nghiệp, sau cùng, Viễn Chiêu quyết định làm “shipper” chuyên đi giao đồ ăn.

Câu chuyện về Đinh Viễn Chiêu đã làm dấy lên những cuộc tranh luận trong cộng đồng mạng Trung Quốc về giá trị thực tiễn của giáo dục hàn lâm trong xã hội hiện đại.

Đinh Viễn Chiêu được cộng đồng mạng Trung Quốc gọi là “học bá của học bá” với hàm ý về năng lực học thuật siêu hạng (Ảnh: 163).

Viễn Chiêu từng tốt nghiệp cử nhân chuyên ngành kỹ thuật hóa học tại Đại học Thanh Hoa (Trung Quốc). Anh tiếp tục học thạc sĩ chuyên ngành kỹ thuật năng lượng và tài nguyên tại Đại học Bắc Kinh (Trung Quốc).

Sau đó, Viễn Chiêu học thạc sĩ chuyên ngành đa dạng sinh học tại Đại học Oxford (Anh). Anh học tiếp lên tiến sĩ chuyên ngành sinh học tại Đại học Công nghệ Nanyang (Singapore).

Sau khi hoàn thành quá trình học tập kéo dài hơn một chục năm, Viễn Chiêu được nhận vào làm nghiên cứu sinh sau tiến sĩ tại Đại học Quốc gia Singapore.

Những tưởng chặng đường học thuật đó sẽ đưa anh đến những vị trí danh giá trong các viện nghiên cứu, trường đại học hoặc tập đoàn quốc tế. Vậy nhưng, đến tháng 3/2024, hợp đồng nghiên cứu của Viễn Chiêu tại Đại học Quốc gia Singapore kết thúc mà không được gia hạn.

Anh rơi vào cảnh không có thu nhập và bắt đầu phải tìm việc để có thể trang trải cuộc sống tại Singapore. Điều khiến Viễn Chiêu bất ngờ là anh thất bại hoàn toàn trong hành trình đi xin việc.

Anh gửi đi hàng loạt hồ sơ nhưng không nhận được phản hồi. Những công việc và công ty mà Viễn Chiêu cho rằng phù hợp với mình đều không trao cho anh cơ hội thử sức.

Anh đành tạm gác niềm đam mê nghiên cứu để làm công việc giao đồ ăn tại Singapore. Mỗi ngày, anh làm việc từ 11 đến 12 tiếng đồng hồ, bất kể trời mưa hay nắng.

Dù công việc vất vả, nhưng thu nhập của anh ổn định, trung bình Viễn Chiêu kiếm được 50-100 đô la Singapore/ngày (tương đương từ 1-2 triệu đồng), riêng chủ nhật, anh có thể kiếm tới hơn 250 đô la Singapore (hơn 5 triệu đồng).

Lao động chân chính nơi xứ người và lời nhắn nhủ giữa thời đại biến động

Thực tế, thu nhập của các nhân viên giao hàng tại Singapore không hề thấp. Việc Viễn Chiêu – một người có học vấn cao chịu khó lao động chân tay nơi xứ người – khiến cộng đồng mạng Trung Quốc cho rằng đã đến lúc xóa bỏ định kiến về việc “người học giỏi thì không biết chịu khổ”, hay những định kiến về “nghề sang, nghề hèn”.

Khi chia sẻ câu chuyện “sinh tồn” của mình nơi xứ người, Viễn Chiêu mong muốn đưa lại những góc nhìn thật nhất cho cộng đồng mạng Trung Quốc. Anh đưa ra hàng loạt bằng cấp, chứng chỉ để chứng minh tính xác thực trong câu chuyện của mình.

Đinh Viễn Chiêu hiện làm nhân viên giao đồ ăn tại Singapore (Ảnh: 163).

Ở thời điểm này, các thí sinh tại Trung Quốc vừa trải qua kỳ thi tuyển sinh đại học, Viễn Chiêu đã gửi lời nhắn nhủ đến các thí sinh: “Dù kết quả thi tốt hay không, tâm thế vẫn phải giữ được sự bình ổn. Thi không tốt cũng đừng quá bi quan, tuyệt vọng. Còn nếu thi tốt, thì thật ra sau này, chưa biết chừng công việc cũng… không khác nhau nhiều đâu.

Tôi đang đi giao đồ ăn, cũng là một cách để phục vụ nhu cầu của xã hội, tự nuôi sống bản thân, lao động vất vả nhưng là lao động chân chính. Tôi cũng được nhận về thành quả là thu nhập ổn định, như vậy, đây cũng là một công việc tốt đấy chứ”.

Câu chuyện của Đinh Viễn Chiêu khiến cộng đồng mạng Trung Quốc tranh cãi. Một cư dân mạng viết: “Thực tế cuộc sống quả thực tàn khốc. Giờ muốn đi giao đồ ăn cũng phải cạnh tranh với người từng đi du học, có cả bằng tiến sĩ hay sao ?”. Nhiều người khác đặt ra câu hỏi: “Vậy rốt cuộc, học đại học, rồi học lên cao, để làm gì?”.

Có một thực tế đang diễn ra tại nhiều quốc gia, đó là những tấm bằng danh giá đôi khi lại trở thành rào cản, khiến nhà tuyển dụng e ngại “dùng dao mổ trâu để giết gà”, họ sợ ứng viên quá giỏi đến mức không phù hợp với vị trí công việc. Trong khi đó, không ít viện nghiên cứu đã trở nên quá tải về nhân sự.

Câu chuyện của Viễn Chiêu khiến nhiều cư dân mạng Trung Quốc nhìn nhận như một đòn giáng vào tâm lý sùng bái bằng cấp trong đời sống xã hội xứ tỷ dân.

Nhiều người đặt câu hỏi: “Nếu bằng cấp không còn là tấm vé thông hành lên nấc thang xã hội cao hơn, thì giá trị của học vấn và bằng cấp lúc này cần được định nghĩa lại như thế nào?”.

Thậm chí, nhiều người còn đặt nghi vấn về tính chân thực trong câu chuyện của Viễn Chiêu. Liệu có phải anh đã thực sự bất lực trong hành trình tìm việc trước đó? Hay anh đang thực hiện chiến lược truyền thông nhằm gia tăng sức hút trên mạng xã hội, nơi mọi sự “tréo ngoe” đều có thể tạo nên sức hút?

Có lẽ, câu chuyện của Viễn Chiêu là sự pha trộn của cả hai yếu tố nói trên. Nhưng tựu trung lại, giáo dục cần đào tạo ra những con người vừa giỏi lý thuyết vừa giỏi thích nghi được với những biến động thực tế của xã hội.

Câu chuyện của Đinh Viễn Chiêu cũng là lời cảnh tỉnh với tầng lớp trung niên đang đối mặt với làn sóng thất nghiệp. Trong thời đại mà bằng cấp không còn là “chiếc vé vàng”, còn công nghệ liên tục phá vỡ các trật tự cũ, việc bám víu vào định kiến “công việc chính là thể diện” chỉ khiến chúng ta lạc hậu và bế tắc.

Chỉ khi dũng cảm thoát khỏi tư duy cố chấp về công việc, chấp nhận những hướng đi khác biệt, chúng ta mới có thể thực sự trưởng thành trong thực tế khắc nghiệt.