Haute Couture – biểu tượng của sự xa hoa, đẳng cấp trong thời trang

Những nhà mốt dần chuyển sang hướng đi mới, khi tạo ra các thiết kế thời trang cao cấp dành cho nam giới, thay đổi quy tắc về định nghĩa Haute Couture.

Các show Haute Couture thường diễn ra âm thầm, không phô trương. Nếu những tuần lễ thời trang khác mang đến 20 buổi trình diễn trong một ngày, thì Haute Couture phải theo sự phân bổ không cố định. Bởi, đây là khoảnh khắc tôn vinh những giá trị nghệ thuật lâu đời. Các nhà mốt cao cấp sẽ tuân thủ theo quy định chung của ngành thời trang.

Họ kết hợp giữa tư suy sáng tạo và trí tưởng tượng để mang đến những tác phẩm nghệ thuật. Đôi khi, các thiết kế không thể định giá bằng vật chất. Theo thống kê từ nhiều tạp chí lớn, ước tính năm 2020 chỉ có khoảng 5.000 khách hàng đủ tài chính để sở hữu thiết kế trong bộ sưu tập thời trang cao cấp.

Một quy luật trong giới thời trang cao cấp chính là bộ sưu tập Haute Couture là đặc quyền của nữ giới, không có các thiết kế dành cho nam giới. Tuy nhiên, trong mùa mốt năm 2021, nhiều nhà thiết kế đã quyết định xóa bỏ các luật lệ khắt khe để tiếp cận nhiều đối tượng khách hàng mới, xóa bỏ sự phân biệt về giới tính.

Bộ sưu tập Haute Couture Thu – Đông 2021 của Chanel.

Lịch sử Haute Couture

Từ “Haute” trong tiếng Pháp có nghĩa là sự xa xỉ, sang trọng còn “Couture” tương đương với “dressmaking” trong tiếng Anh ý chỉ công việc may đo, thiết kế nên một sản phẩm thời trang. Do đó, “Haute Couture” có thể hiểu là thời trang cao cấp.

Những bộ sưu tập này thường được thiết kế cho đối tượng khách hàng cụ thể. Chất liệu tạo nên trang phục là những loại vải đắt tiền, làm bằng tay với thủ công tinh xảo từ những người thợ lành nghề.

Mỗi sản phẩm sẽ được may đo chuẩn xác theo kích thước của người mặc để mang đến sự hoàn hảo khi khoác lên người. Do đó, các tác phẩm này thường không có mức giá cố định như dòng thời trang may sẵn. Chính điều đó đã giúp nghệ thuật Haute Couture trở thành biểu tượng của sự xa hoa, đẳng cấp trong ngành công nghiệp thời trang.

Haute Couture được khởi xướng vào cuối thế kỷ 18. Những trang phục xa hoa, cầu kỳ của hoàng hậu Marie Antoinette chính là minh chứng cho dòng thời trang cao cấp. Tuy nhiên, đến giữa thế kỷ 19 người ta mới bắt đầu dùng cụm từ này để chỉ các sản phẩm của NTK Charles Frederick Worth. Ông được xem như “cha đẻ” của dòng Haute Couture và người quyết định phong cách của Paris. Sinh ra tại Anh, nhưng Charles lại ghi dấu ấn trong ngành thời trang nước Pháp dưới thời Napoleon III.

Các quy tắc được đưa ra vào năm 1945, một hãng thời trang cao cấp phải sáng tạo các thiết kế dành cho khách hàng cá nhân và mỗi mùa có ít nhất 35 mẫu trình diễn trên sàn runway cùng đội ngũ hơn 20 nhân viên.

Những quy định nghiêm ngặt này đã khiến số lượng nhà thiết kế dòng Haute Couture giảm từ 106 vào năm 1946 xuống còn 20 người như ngày hôm nay. Tuy nhiên, điều này cũng phần nào giúp những thương hiệu danh giá dễ dàng khẳng định uy tín và tài năng bậc thầy trong làng mốt thế giới.

Nhà thiết kế Christian Dior và những tác phẩm nghệ thuật Haute Couture.

Những thách thức mới cho chuẩn mực Haute Couture

Những quy tắc về dòng thời trang cao cấp đã ra đời gần một thế kỷ, nhưng vẫn còn vài nhà mốt như Maison Margiela thử thách với việc phá bỏ quy chuẩn cũ kỹ để hòa nhập vào xã hội hiện đại.

Nhà mốt Pháp nhận định: “Văn hóa cắt may thủ công vẫn không làm ông cảm thấy thích thú mỗi khi nhắc đến, những chất liệu vải hiếm và kỹ thuật tạo dưng phom dáng khác lạ mới chính là hướng đi quan trọng của Margiela”.

Ngày xưa, các nhà mốt cũng từng có những cuộc hội thảo về chuẩn mực Haute Couture và làm như thế nào để vừa thỏa mãn yêu cầu khách hàng, nhưng vẫn phải cân bằng được tính cá nhân của mỗi thương hiệu.

Tuy nhiên, đó vẫn chỉ là bài toán cần được người tiêu dùng giải đáp, nhưng với thị trường ngày nay thì thật sự khó khăn để tìm ra hướng giải quyết, cũng như thách thức ngày càng nhiều.

Các nhà thiết kế Mary Katratzou, Sarah Burton và Haider Ackermann đều hiểu rằng bản thân phải thay đổi và “chạy đua” theo những tiêu chuẩn của xã hội, cũng như biết đâu là hướng đi mới cho thương hiệu của mình, nhưng vẫn đúng quy chuẩn về nghệ thuật Haute Couture.

Show diễn Xuân- Hè 2020 của Iris van Herpen.

Phá bỏ định kiến về giới tính

Hiện rất ít người có thể bỏ số tiền lớn để mua trang phục Couture và đối với những thương hiệu thời trang lâu năm thì việc trình diễn bộ sưu tập như cách để mọi người nhìn nhận về tài năng, giá trị thương hiệu so với những nhà mốt khác.

Tuy nhiên, nếu như trong tương lai giới mộ điệu ngừng việc tìm hiểu và nhìn nhận về Haute Couture thì những điều tuyệt diệu này sẽ nhanh chóng chìm vào quên lãng.

Muốn điều đó không xảy ra và thời trang cao cấp vẫn tồn tại trong thế kỷ 21, Couture phải học cách thay đổi để phù hợp với thời cuộc, tiếp cận gần hơn với các tín đồ thời trang. Chính điều đó, trong tuần lễ thời trang Thu – Đông 2021, các nhà mốt đã có hướng đi táo bạo.

Họ dành thời gian và sự sáng tạo để nghiên cứu dòng sản phẩm Haute Couture cho nam giới. Bỏ qua các định kiến về trang phục của đàn ông, Valentino quyết định sử dụng những gam màu nổi bật phối cùng nhau. Phái mạnh vẫn có thể mặc các chất liệu chỉ dành riêng cho phụ nữ, nhưng theo một tư duy mới mà ở đó lằn ranh về giới tính được xóa bỏ.

Điều này giúp các thương hiệu mở rộng được đối tượng khách hàng, tăng trưởng doanh thu và nghệ thuật Haute Couture tiếp cận gần hơn với người tiêu dùng.

Giám đốc sáng tạo Pierpaolo Piccioli chia sẻ: “Thời trang cao cấp là dành cho con người. Tôi không quan tâm đến giới tính khi thiết kế. Đó là nguồn cảm hứng linh hoạt, không có ranh giới nào giữa áo trench coat. Chúng sinh ra là dành cho cả nam và nữ”.

Không chỉ nhà thiết kế Valentino, nhiều nhà mốt cũng bắt đầu sáng tạo nên những thiết kế tập trung vào trang phục nam giới. Balenciaga, Fendi đều ngầm khẳng định thời trang đương đại dành cho mọi người, không phân biệt giai cấp, sắc tộc hay giới tính.

Giám đốc sáng tạo Demna Gvasalia chia sẻ: “Chúng tôi muốn xóa bỏ sự phân định giới tính của thời trang cao cấp chỉ dành riêng cho phụ nữ. Các buổi diễn vừa qua đã chứng minh rằng cả hai có thể tồn tại hài hòa với nhau. Thời trang cao cấp không cần phải được đối xử khác nhau”.

Balenciaga, Valentino thiết kế đồ Haute Couture cho nam giới.