Hàng loạt nhóm lớn trên Facebook tại Việt Nam bất ngờ ‘bay màu’

Các nhóm ( group) trên Facebook với hàng trăm nghìn, thậm chí hơn 1 triệu thành viên bỗng nhiên bị xóa vĩnh viễn mà không công bố nguyên nhân.

Nhiều group Facebook bị quét có thể vì lý do vi phạm bản quyền hình ảnh

Chỉ trong ngày 13.10, người dùng Facebook tại Việt Nam đã không thể tìm thấy nhiều nhóm nổi tiếng như VSBG (group chuyên đăng ảnh khêu gợi của nữ giới có hơn 1,3 triệu thành viên), Oto (nhóm đăng tải về tình hình giao thông, tai nạn cùng nhiều chủ đề khác với trên 850.000 thành viên) hay Dota2vn (cộng đồng dành cho game thủ khoảng 240.000 thành viên). Ngoài ra còn nhiều cộng đồng khác với đủ mức độ quy mô khác nhau cũng biến mất đột ngột.

Một số quản trị viên của các nhóm bị xóa sổ đã thông báo tạo group mới, đồng thời lập luôn ra những cộng đồng dự phòng trường hợp xấu lại xảy ra với nhóm vừa mở.

Nguyên nhân cụ thể về các trường hợp khóa nhóm chỉ có quản trị viên của cộng đồng đó được biết thông qua email do Facebook gửi tới. Tuy nhiên điểm chung của những nhóm này là đăng tải nhiều nội dung khác nhau và không rõ nguồn, vì vậy theo giới theo dõi Facebook tại Việt Nam, nguyên nhân “khả nghi” nhất chính là vi phạm bản quyền, một điều cấm nằm trong chính sách của mạng xã hội này.

Các đây ít ngày, nhiều tài khoản quảng cáo của Facebook cũng dính một đợt truy quét gắt gao khiến không ít người chuyên chạy quảng cáo trên nền tảng này điêu đứng.

Theo chuyên gia Nguyễn Khôi – CEO Công ty tư vấn quảng cáo trực tuyến BEN, tình trạng đóng hàng loạt nhóm, fanpage Facebook và đợt quét sạch tài khoản quảng cáo có thể chung nguyên do. Anh cho biết tài khoản Facebook của CEO Mark Zuckerberg luôn đề cập tới những thay đổi về hệ thống cũng như giao diện và “hệ thống” được nhắc đến có thể là cập nhật trí tuệ nhân tạo để kiểm duyệt nội dung, hình ảnh, video…

“Ngày 13.10 tôi có trao đổi lại với đại diện của Facebook và họ khẳng định mạng xã hội luôn có nhiều đợt quét tài khoản để tìm ra những vi phạm cộng đồng trên nền tảng này. Các group, fanpage, quảng cáo… bị AI phát hiện vi phạm quá 3 – 5 lần sẽ bị tạm khóa, chờ kháng nghị và được nhân viên Facebook kiểm duyệt lại”, anh Khôi chia sẻ.

Chuyên gia này cũng nói thêm, cách nay chưa lâu tài khoản của Mark Zuckerberg có nhắc nhiều đến sự kiện bầu cử tổng thống Mỹ và đây cũng có thể là tác động cho đợt truy quét vi phạm cộng đồng trên mạng xã hội nhằm làm nội dung trong sạch hơn.

Hỗ trợ viên Facebook khẳng định sẽ có nhiều đợt quét nội dung trên nền tảng này

Một chuyên gia về Digital với nhiều năm kinh nghiệm làm việc trên nền tảng Facebook cho rằng việc quét tài khoản quảng cáo là do kết thúc năm tài chính và cũng liên quan tới việc bầu cử tại Mỹ. “Khoảng 3 năm nay, thời điểm giao giữa các quý 2, 3 và 4 là Facebook lại quét mạnh, chủ yếu là tài khoản quảng cáo”, anh nói.

Đối với các nhóm, fanpage, chuyên gia này nhận định nhóm nào cũng có vi phạm, đặc biệt là nội dung không được kiểm duyệt kỹ càng. Tất cả vi phạm của những đối tượng này đều được Facebook lưu lại và tới thời điểm thì đưa ra xử lý. Ở những thời điểm nhạy cảm, đặc biệt khi có thể liên quan tới chính trị, hành vi “diệt nhầm còn hơn bỏ sót” cũng được tiến hành để đảm bảo an toàn cho chính Facebook.

“Nhìn chung có 2 trường hợp dẫn tới bị khóa: 1 là khi hệ thống ghi lại đủ lỗi thì sẽ khóa vĩnh viễn, 2 là xử lý nhầm. Đối với loại 1 thì khỏi cứu, còn trường hợp 2 vẫn có cơ may kháng nghị và được tha khi đã kiểm duyệt lại cũng như qua thời điểm nhạy cảm”, chuyên gia bình luận.

Facebook từng bị chỉ trích nhiều trong chiến dịch bầu cử tổng thống Mỹ năm 2016 với nhiều sơ hở trong việc kiểm soát nội dung trên nền tảng này, đặc biệt sau khi scandal với Cambridge Analytics bị phanh phui. Hãng dính cáo buộc “góp phần tạo nên chiến thắng cho ứng cử viên Donald Trump. Ông Trump hiện là người đứng đầu Nhà Trắng và đang chuẩn bị cho cuộc đua giữ ghế lãnh đạo nước Mỹ nhiệm kỳ 2.

Hồi tháng 4.2020, nhóm Đảo Mèo – cộng đồng người dùng Facebook với trên 2 triệu thành viên (thuộc Top đông nhất Việt Nam) cũng “bay màu”. Cộng đồng này thu hút người dùng bởi nội dung đa dạng về thú cưng và vấn đề liên quan. Ở thời điểm đó, người sáng lập Đảo Mèo là ông Lê Quốc Phong lên tiếng xác nhận group bị Facebook xóa bởi vi phạm bản quyền theo chính sách của hãng.

Cụ thể, dù yêu cầu kiểm duyệt nội dung bài viết trước khi đăng, lượng bài quá nhiều khiến đội ngũ quản trị viên không thể kiểm soát hết hay kiểm tra lại. Điều này đã tạo ra sơ hở và khi hệ thống tự động của Facebook truy quét nội dung, nhận dạng được vi phạm sẽ liệt vào danh sách trừng phạt theo tiêu chuẩn chung. Tới lúc này thì gần như không thể cứu vãn.