Hàng không châu Âu gặp khó, Trung Quốc tận dụng cơ hội từ xung đột Nga-Ukaine

Theo tờ Politico ngày 14/12, cuộc xung đột giữa Nga và Ukraine đang ảnh hưởng sâu rộng đến ngành hàng không quốc tế, đặc biệt là các tuyến bay giữa châu Âu và châu Á.

Máy bay của hãng hàng không Lufthansa tại sân bay ở Berlin, Đức. Ảnh: THX/TTXVN

Một trong những tác động rõ rệt nhất là việc các chuyến bay từ châu Âu đến Trung Quốc trở nên dài hơn, đắt đỏ hơn và khó tìm hơn, trong khi các hãng hàng không Trung Quốc lại không gặp phải vấn đề này.

Vấn đề chủ yếu là do chính sách đóng cửa không phận của Nga đối với các hãng hàng không phương Tây, điều này tạo ra bất lợi lớn cho các hãng hàng không châu Âu nhưng lại mở ra cơ hội cho các hãng hàng không Trung Quốc.

Tác động của xung đột Nga-Ukraine

Sau khi xung đột Nga – Ukraine nổ ra, một trong những phản ứng mạnh mẽ của các quốc gia phương Tây là áp dụng các lệnh trừng phạt cứng rắn đối với Nga. Trong số các biện pháp này có đóng cửa không phận của Nga đối với các hãng hàng không phương Tây, bao gồm cả các hãng hàng không châu Âu. Điều này đã khiến các hãng hàng không châu Âu phải thay đổi các tuyến bay của mình, đặc biệt là các chuyến bay từ châu Âu đến châu Á.

Việc phải thay đổi lộ trình bay đã dẫn đến tăng chi phí, vì các hãng hàng không phải bay qua các khu vực xa hơn để tránh không phận Nga. Điều đó làm tăng thời gian bay, khiến cho các chuyến bay trở nên dài hơn và tốn kém hơn. Các hãng hàng không phải đốt nhiều nhiên liệu hơn và trả thêm tiề.n làm thêm giờ cho phi công và phi hành đoàn. Kết quả là không chỉ làm tăng chi phí vận hành mà còn ảnh hưởng đến chất lượng dịch vụ, vì hành khách phải chịu đựng thời gian bay dài hơn và chi phí cao hơn.

Thực tế, việc tăng chi phí vận hành đã khiến một số hãng hàng không lớn của châu Âu phải hủy bỏ các tuyến bay. Các hãng như Lufthansa (Đức), British Airways (Anh), Scandinavian Airlines (Đan Mạch, Thuỵ Điển và Na Uy) và LOT của Ba Lan đều đã phải tạm dừng hoặc hủy bỏ các chuyến bay đến châu Á do không thể duy trì được mức lợi nhuận cần thiết trong bối cảnh chi phí gia tăng. Điều này không chỉ làm giảm sự kết nối giữa châu Âu và châu Á, mà còn tạo ra một thị trường bay bị thiếu hụt các lựa chọn cho hành khách, đặc biệt là những người có nhu cầu di chuyển giữa hai châu lục này.

Cơ hội cho hãng hàng không Trung Quốc

Trong khi các hãng hàng không châu Âu phải vật lộn với những thay đổi này, các hãng hàng không Trung Quốc lại không gặp phải tình trạng tương tự. Nhờ vào mối quan hệ gần gũi với Điện Kremlin và việc Nga không đóng cửa không phận đối với các hãng hàng không Trung Quốc, các hãng này có thể duy trì các tuyến bay thẳng giữa châu Á và châu Âu mà không bị gián đoạn. Điều này mang lại cho các hãng hàng không Trung Quốc một lợi thế cạnh tranh đáng kể trong khi các đối thủ châu Âu phải đối mặt với việc tăng chi phí và hủy bỏ các chuyến bay.

Các hãng hàng không Trung Quốc như China Eastern Airlines, China Southern Airlines và Air China đã nhanh chóng tăng cường các chuyến bay đến châu Âu. Ví dụ, China Eastern Airlines đã thông báo sẽ tăng cường 19 tuyến và 244 chuyến bay khứ hồi mỗi tuần giữa châu Á và châu Âu. Trong khi đó, Air China đã vượt qua mức hoạt động của năm 2019, với 32 tuyến bay và 53 chuyến bay mỗi ngày, chiếm lĩnh thị trường châu Âu.

Theo thống kê, các hãng hàng không Trung Quốc hiện chiếm 77% lưu lượng bay giữa Trung Quốc và châu Âu, tăng mạnh so với mức 50% trước đại dịch COVID-19. Ở một số thị trường như Anh và Italy, các hãng hàng không Trung Quốc hiện nắm giữ đến 95% và 100% thị phần tương ứng. Điều này phản ánh sự gia tăng mạnh mẽ của các hãng hàng không Trung Quốc trong khi các hãng hàng không châu Âu dần rút lui khỏi thị trường này.

Một trong những tác động đáng chú ý của tình hình này là gia tăng đáng kể giá vé máy bay. Theo một nghiên cứu gần đây từ Trung tâm Hàng không Vũ trụ Đức, các chuyến bay giữa châu Âu và châu Á đã phải chịu mức tăng đáng kể về thời gian bay và chi phí. Ví dụ, chuyến bay từ Helsinki (Phần Lan) đến Bắc Kinh (Trung Quốc) đã tăng thêm 3.202 km, dẫn đến thời gian bay dài hơn gần 4 giờ và giá vé tăng thêm 43,47 USD (tương đương 5,4% so với giá vé trung bình). Đối với các chuyến bay khởi hành từ các sân bay tập trung ở các thủ đô Bắc Âu, mức tăng giá vé có thể lên tới 90,33 USD, tương đương 15%.

Những con số này cho thấy rõ ràng việc tăng thời gian bay sẽ dẫn đến chi phí cao hơn cho hành khách. Thực tế, mức giá vé máy bay có thể tăng từ 59 USD đối với các chuyến bay có thời gian bay tăng dưới 60 phút, đến 190 USD đối với những chuyến bay có thời gian bay kéo dài từ 60 đến 120 phút. Điều này tạo ra một gánh nặng tài chính không nhỏ đối với hành khách, đặc biệt là đối với những người phải di chuyển giữa các thành phố lớn ở châu Âu và châu Á.

Cùng với đó, các hãng hàng không châu Âu đang phải đối mặt với thực tế là chi phí vận hành quá cao khiến họ không thể duy trì các tuyến bay đến Trung Quốc. Ví dụ, LOT Polish Airlines đã phải hủy tuyến bay Warsaw-Bắc Kinh vào tháng 10 năm nay do chi phí quá cao. Lufthansa cũng xác nhận sẽ hủy chuyến bay thẳng hàng ngày từ Frankfurt đến Bắc Kinh, trong khi British Airways cũng đã ngừng chuyến bay London-Bắc Kinh.

Việc các hãng hàng không châu Âu phải rời khỏi thị trường Trung Quốc là điều khó tránh khỏi trong bối cảnh tình hình chính trị và kinh tế hiện tại. Việc đóng cửa không phận của Nga đã khiến các hãng hàng không này không thể cạnh tranh hiệu quả với các hãng Trung Quốc, vốn không phải đối mặt với những rào cản tương tự.

Có thể nói tình hình hiện tại cho thấy các hãng hàng không Trung Quốc đang tận dụng tốt cơ hội để mở rộng thị phần tại châu Âu, trong khi các hãng hàng không châu Âu lại bị ảnh hưởng nặng nề bởi các lệnh trừng phạt và sự thay đổi trong lộ trình bay. Việc này không chỉ ảnh hưởng đến ngành hàng không mà còn tác động đến thị trường du lịch và giao thương giữa hai châu lục.