Hà Nội: 12 ngày đêm dưới mưa bom Kỳ 2
Đêm 18 rạng sáng 19/12/1972 là một đêm trăng mờ, còn hai đêm nữa là đến rằm. Dù đã chuẩn bị tất cả cho cuộc chiến và sẵn sàng hi sinh cho chiến thắng vì danh dự và lòng tự hào dân tộc, nhưng người lính vẫn không khỏi hồi hộp và đau xót.
Đêm day dứt của Phạm Tuân
Anh hùng Phạm Tuân, lúc đó 25 t.uổi, là phi công Mig-21 bay đêm. Ông nhớ lại:
“… Đêm 18/12, tôi trực chiến đấu ở sân bay Đa Phúc (Nội Bài bây giờ). Hơn 19h thì có lệnh báo động, tôi nhảy vào buồng lái. Đêm ấy có trăng, nhìn qua lớp mây mỏng tôi thấy bóng một chiếc máy bay bay thấp. Tôi hỏi đài chỉ huy: Máy bay nào bay vào? Chưa nghe thấy trả lời thì bom đã nổ ngay trước mặt. Tôi nói: “Địch đ.ánh sân bay rồi! B.om n.ổ ngay trên đường băng!”.
Bài liên quan:
Hà Nội: 12 ngày đêm dưới mưa bom (Kỳ 1)
Tôi được lệnh cất cánh. Dưới đất pháo cao xạ quanh sân bay b.ắn lên mù mịt. Tôi kéo luôn độ cao, bay qua Hà Nội luôn (trước đây không bao giờ được phép làm thế vì Hà Nội là vùng cấm không quân bay), rồi sang Hòa Bình.
Chỉ huy báo B-52 vào đến Hòa Bình rồi nên tôi được phép vứt thùng dầu phụ, kéo độ cao. Bay qua Hòa Bình thì phát hiện được một tốp B-52. Lần đầu tiên thấy B-52 bật đèn, xung quanh cả bầy F4 cũng bật đèn. Đông quá, chúng phải nhận nhau qua tín hiệu đèn. Sở chỉ huy cho phép công kích. Tôi kéo cao lên nữa và bật radar. Phát hiện sóng radar của máy bay ta, chúng gây nhiễu rồi tắt đèn luôn. Tôi không nhìn thấy gì nữa. Đài chỉ huy cứ thông báo địch bên phải, địch bên trái… Cả đàn F4 quần nhau với tôi cho đến khi đồng hồ báo sắp hết dầu, tôi phải bay về Đa Phúc hạ cánh.
Cả bầu trời Hà Nội lúc ấy sáng rực lên vì tên lửa và cao xạ b.ắn B-52. Khi tôi về đến Đa Phúc thì cũng là lúc chiếc B-52 đầu tiên rơi xuống Phù Lỗ, cháy ngùn ngụt. Tôi lượn thêm một vòng, dầu hết… Tôi bắt buộc phải hạ cánh tự động xuống Đa Phúc không đèn chiếu. Vừa tiếp đất đầu đường băng thì nhảy luôn vào hố bom, rầm một cái, máy bay nâng lên rồi nghiêng, lật, cuối cùng lộn đầu xuống đất, đuôi chổng lên. Tôi đ.ập buồng lái chui ra. Máy bay đã hỏng hết. Xung quanh bom vẫn nổ. Anh em cầm loa gọi tên tôi: “Tuân ơi, ở đâu?”.
Trong trận đầu đ.ánh B-52, phi công Mig-21 chúng tôi – “quả đ.ấm thép”, đã không đ.ánh được. Cứ đòi đi đ.ánh ngày mãi, đến lúc nó vào, đúng sở trường đ.ánh đêm thì không đ.ánh được. Chúng tôi cực kỳ căng thẳng và day dứt…”.
Tên lửa Sam-2 (Ảnh tư liệu)
Video đang HOT
“Tôi lấy tính mạng tôi bảo đảm với Tổ quốc!”
Ông Vũ Xuân Vinh, lúc ấy 49 t.uổi, tham mưu phó Quân chủng phòng không – không quân, kể lại:
“… Quân chủng phòng không – không quân được lệnh sẵn sàng chiến đấu từ ngày 17/12. Ngày 18/12 tôi trực chỉ huy cùng với anh Nguyễn Quang Bích, tư lệnh phó quân chủng. Hơn 10h sáng, hai chiếc máy bay không người lái vào trinh sát Hà Nội, sau đó là một chiếc RF-4C vào trinh sát khí tượng. Rõ ràng Mỹ chuẩn bị đ.ánh lớn. Anh Bích và tôi nhận định: phải 7 tiếng sau nó mới hành động, tức là khoảng 6h tối. Chắc chắn nó đ.ánh Hà Nội.
Tôi phát lệnh toàn quân chủng: 17h sẵn sàng chiến đấu cấp 1. 18h30, tổng trạm radar báo đã thu được nhiễu B-52. Sau đó thông báo từ đại đội 45, trung đoàn 291: “B-52 đang trên đường bay hướng Hà Nội”. Tôi phải hỏi lại: “Các đồng chí có chắc chắn không? Các đồng chí phải chịu trách nhiệm về báo cáo của mình”. Đầu dây bên kia khẳng định chắc chắn”.
Nhưng “đầu dây bên kia” là ai? Đó chính là đại đội trưởng Đinh Hữu Thuần, nay đã thành đại đức Thích Chánh Tuệ. Đại đức đang chủ trì xây dựng một thiền viện trên Sa Pa, không còn muốn nói nhiều về chuyện trần thế. Nhưng đại đức – đại đội trưởng năm ấy – không giấu được xúc động khi nhớ lại những khoảnh khắc khó quên của một đời người:
“Tôi còn nhớ chính xác là 18h37, đài P12 báo nhiễu. Mà nhiễu nặng lắm, trắng xóa màn hình. Tôi linh tính: B-52 rồi, quyết định cho mở P35 luôn. P35 là máy hiện đại nhất mà ta có lúc bấy giờ, do Liên Xô viện trợ. Quy trình là mở P35 phải báo cáo và chờ lệnh từ trung đoàn, mất 7 phút, thế thì B-52 vào đến đâu mất rồi. Nhờ vậy, chỉ 2 phút sau, P35 đã thông báo có máy bay B-52 xuất hiện. Tôi báo cáo chỉ huy sở tốp đầu tiên. Tổng cộng chín tốp B-52, mỗi tốp ba chiếc. 27 chiếc B-52 đ.ánh vào Hà Nội”. Tôi cho đ.ánh chín lần tín hiệu “ba chiếc B-52 đ.ánh vào Hà Nội”. Chỉ huy quân chủng gọi điện thẳng cho tôi: “Anh bảo B-52 đ.ánh vào Hà Nội? Anh chịu trách nhiệm thế nào với trung ương? Bộ Chính trị? Nhà nước?”. Tôi vẫn khẳng định B-52 sẽ đ.ánh vào Hà Nội. Ông ấy lại gọi lần nữa: “Anh xác định lại đi”. Tôi nói dứt khoát: “Tôi đảm bảo với đồng chí là tin B-52 đ.ánh vào Hà Nội là chính xác.Tôi lấy tính mạng tôi ra đảm bảo với Tổ quốc”.
Lúc ấy tôi đang ở trận địa Đồi Si, Đô Lương, Tây Nghệ An, cách Hà Nội những 400km. Về sau tôi biết là trinh sát radar của chúng tôi đã giúp Hà Nội báo động sớm được gần 30 phút. 30 phút quý giá của chiến tranh. Chúng tôi đã không để Tổ quốc bị bất ngờ”.
Khi SAM-2 lên tiếng
Đại đội trưởng Dương Văn Thuận, sĩ quan điều khiển tên lửa SAM, tiểu đoàn 59, trung đoàn 261, sư đoàn 361 đóng ở Đông Anh, ngoại thành Hà Nội, vẫn còn nhớ:
“… Đêm đó, trận đầu, lúc 8 giờ tối, đại đội tôi đã b.ắn ba quả tên lửa nhưng không rơi máy bay nào. Trận thứ hai được lệnh t.iêu d.iệt tốp B-52 bay sau. Khi xác định chính xác dải nhiễu, mở đồng bộ sẵn sàng thì b.om n.ổ ngay trên trận địa, đất đá rào rào. Khi máy bay vào gần đến cự ly phóng tên lửa thì tự nhiên tôi rét run. Ấn nút phóng, mất 2 giây tên lửa mới rời khỏi bệ, lúc đó mới hết run. Rồi quả thứ hai, quả thứ ba, mỗi quả cách nhau 6 giây. Không nhìn thấy mục tiêu trong đêm, phải hô bằng miệng để báo cự ly tên lửa. Đến cự ly 22km, chưa bao giờ họ thấy một điểm nổ đặc biệt như vậy: cùng lúc ở xe điều khiển, màn theo dõi của ba trắc thủ và màn của sĩ quan điều khiển mất hẳn dải nhiễu. Trắc thủ Nguyễn Trí Quang hô rất to: “Máy bay cháy rồi, cháy to lắm”. Khoảng 1 tiếng sau, cấp trên thông báo mới biết chính xác là B-52 rơi. Chúng tôi cũng không hề biết đó là chiếc B-52 đầu tiên bị hạ trên bầu trời Hà Nội”.
Đêm hôm đó, theo trung tướng Vũ Xuân Vinh nhớ lại: “Những tốp B-52 đầu tiên vào, trung đoàn 257 phóng tên lửa đầu tiên, không kết quả. Liên tiếp phóng 39 quả tên lửa đều không trúng B-52. Không khí căng thẳng. Chính ủy Trần Phương và phó chính ủy quân chủng đều điện xuống từng trung đoàn, động viên anh em: phải cố gắng b.ắn rơi B-52″. 20h13, tiểu đoàn 59 mới b.ắn rơi chiếc đầu. Tư lệnh Phùng Thế Tài ra lệnh phải sang Đông Anh xác minh ngay. Chính xác! 4h sáng 19/12, tiểu đoàn 77 tại Chèm b.ắn rơi chiếc B-52 thứ hai. Chúng tôi ôm nhau, cười ra nước mắt”…
Từ 19h40 tối 18 đến 5h30 sáng 19/12: máy bay Mỹ đã tấn công các sân bay ở Hà Nội, Hải Phòng và phụ cận các trận địa phòng không, các khu công nghiệp, các chân hàng, kho tàng và khu dân cư, ga Giáp Bát, Đài Tiếng nói VN ở Mễ Trì, các nhà máy cơ khí và ximăng ở Hải Phòng…
Kết quả: tên lửa Hà Nội đã b.ắn rơi ba chiếc B-52, trong đó có hai chiếc B-52 rơi tại chỗ. Lực lượng pháo cao xạ và tự vệ Hà Nội b.ắn rơi ba máy bay chiến thuật, trong đó có hai máy bay F-111, pháo cao xạ Hải Phòng b.ắn rơi tại chỗ một chiếc A7 của hải quân Mỹ.
Theo 24h
Hà Nội đ.ánh "quái vật" B52 như thế nào?
40 năm đã qua đi nhưng ký ức về chiến thắng "Hà Nội - Điện Biên phủ trên không" vẫn còn nguyên vẹn và nóng hổi trong trái tim những nhân chứng- những anh hùng của 12 ngày đêm ấy.
Sáng nay, 10/12, buổi tọa đàm trực tuyến kỷ niệm 40 năm chiến thắng "Hà Nội - Điện Biên phủ trên không" (12/1972 - 12/2012) diễn ra với sự góp mặt của những anh hùng một thời làm nên sự kiện hào hùng ấy.
Dự báo của Bác và thất bại của Mỹ
Trong cuộc chiến tranh xâm lược Việt Nam, đế quốc Mỹ đã hứng chịu nhiều thất bại, 3 đời tổng thống Mỹ bị đổ, những chiến lược Việt Nam hóa chiến tranh, Chiến tranh cục bộ và Chiến tranh đặc biệt đều đã bị phá sản.
Và con át chủ bài là B52 đã được Mỹ dùng đ.ánh Hà Nội hòng ngăn chặn sự chi viện của ta cho miền Nam và uy h.iếp nhân dân ta. Đế quốc Mỹ buộc phải đ.ánh Hà Nội vì đây là trung tâm chính trị, kinh tế, đầu não chỉ huy cuộc kháng chiến chống Mỹ.
Trung tướng Nguyễn Xuân Mậu, Nguyên Phó Chính ủy Quân chủng Phòng Không - Không quân, kể: Trước đó, Bác Hồ đã có những dự kiến rất sớm để đ.ánh thắng B52. Năm 1965, khi Mỹ đem quân thả xuống Bến Cát, tây bắc Sài Gòn, Bác đã nói trước sau Mỹ cũng sẽ đưa B52 ra đ.ánh Hà Nội. Sau 19 ngày Mỹ đem thả bom ở đèo Mục Giạ, tây bắc Quảng Bình, Bác lại nói: Dù Mỹ có B57, B52 hay B gì đi nữa, ta cũng đ.ánh mà đ.ánh là nhất định thắng. Bác cũng nói Mỹ trước sau cũng sẽ thua, nhưng chúng chỉ chịu thua trên bầu trời Hà Nội.
Tên lửa SAM 2 của ta luôn sẵn sàng chiến đấu (Ảnh tư liệu)
Để có cơ sở chuẩn bị, trước đó Quân chủng Phòng không - Không quân đã đưa trung đoàn tên lửa 238, 226 vào Vĩnh Linh, đã b.ắn được B52, từ đó rút kinh nghiệm, biên soạn sách cẩm nang đ.ánh B52. Phương án tác chiến từ năm 1968 rồi cuối tháng 11/1972, phương án cuối cùng đ.ánh B52 đã được Đại tướng Võ Nguyên Giáp phê chuẩn.
"Từ đó, chúng tôi lập kế hoạch đ.ánh B52 và hoàn toàn chủ động. Đêm 18/12, lúc 19h15 phút, chúng tôi được tin B52 cất cánh từ Guam, toàn thể quân chủng và nhân dân sẵn sàng. 20h13 phút, tiểu đoàn 59 tên lửa thuộc trung đoàn 261 đã b.ắn rơi chiếc B52 đầu tiên, rơi ở cánh đồng Chuôm, Phủ Lỗ, Kim Anh (nay là Sóc Sơn, Hà Nội). Tiểu đoàn 77 thuộc trung đoàn 257 b.ắn rơi B52 tại chỗ. Đêm 18/12, toàn quân chủng và nhân dân đ.ánh thắng B 52 trận đầu, lập nên Điện Biên Phủ trên không", tướng Mậu cho biết.
Phải cất cánh bằng mọi giá
Cẩm nang đ.ánh B52 đã được bộ đội bên tên lửa rút ra những bài học, viết thành sách thì đối với bộ đội không quân lại có phần khó khăn hơn.
Kể về sự nguy hiểm của "quái vật" B52, Trung tướng Phạm Tuân, Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân, nguyên Phi công đoàn Không quân Sao Đỏ, cho biết: B52 là máy bay n.ém b.om chiến lược tầm xa, cự ly bay hàng chục ngàn km, mang tới 30 tấn bom, xen kẽ bom tấn, bom tạ, bom bi, một tốp 3 chiếc B52 có thể san bằng diện tích 2km2.
Bom tấn phá hầm ngầm, bom tạ phá hầm trú ẩm, bom bi sát thương người khi không còn chỗ trú ẩn. Ngoài ra, B52 còn sử dụng cả tên lửa, đồng thời, được yểm trợ rất mạnh, lại bay ban đêm, gây nhiễu ra đa, gây nhiễu mục tiêu, ngoài ra, còn có tên lửa mồi, nếu chúng ta b.ắn tên lửa thì thả tên lửa mồi, đằng sau, lại được trang bị s.úng phía đuôi.
Máy bay B52 đ.ánh phá Hà Nội
Một trong những khó khăn lớn nhất đối với bộ đội Không quân là khi đó, là các sân bay chiến đấu của ta bị phá hủy rất nặng nề, làm cách nào để máy bay ta có thể cất cánh trong mọi tình huống mà không bị địch phát hiện, không hề đơn giản.
Theo Trung tướng Phạm Tuân, chính thời điểm như vậy mới thể hiện trí tuệ, sáng tạo của dân tộc, của không quân nhân dân Việt Nam. "Chúng ta phải cất cánh trong những điều kiện khó khăn, và mệnh lệnh là khi B52 vào, phải cất cánh lên được để đ.ánh. Điều này đòi hỏi ý chí, nhưng ý chí không đủ, ta phải sáng tạo. Ví dụ ta làm rất nhiều sân bay dự bị, hoặc cất cánh trên đường băng phụ. Thậm chí, có khi chúng tôi đeo thêm 2 quả tên lửa bổ trợ, và khi máy bay đeo thêm phải cất cánh trên đường băng chỉ 200m so với đường băng 1km thông thường", tướng Phạm Tuân kể.
Làm thế nào để phi công của ta bằng cách nào để có thể tiếp cận được với B.52? Theo Trung tướng Phạm Tuân, trong 12 ngày đêm, bầu trời Hà Nội, mỗi đêm có tới 200-300 máy bay địch đ.ánh phá. "Lúc đó, chúng tôi không sợ b.ị b.ắn rơi nhưng mỗi nơi bị chậm đi một chút, mình không đuổi được B52. Ví dụ, địch đ.ánh vào sân bay, mình chậm đi một chút, trên đường máy bay yểm trợ đuổi mình chậm thêm chút... Nếu chậm một phút, máy bay B52 có vận tốc 900 km/h thì đã bay được 15 km, thế làm sao mà mình đuổi được!", Anh hùng Phạm Tuân nói.
Chiếc máy bay Mig 21 do Anh hùng Phạm Tuân điều khiển đã b.ắn rơi pháo đài bay B52 của Mỹ năm 1972. (Ảnh tư liệu)
Để khắc phục, một lần nữa đòi hỏi sự sáng tạo của bộ đội. Trước đó, "anh cả" Liên Xô sản xuất máy bay và dạy chúng ta cách bay thế nào nhưng khi đối diện với thực tế bị nhiễu, phi công ta rất khó biết chính xác B52 nằm ở chỗ nào.
"Ở đây là bản lĩnh của phi công, phải phán đoán được tình huống như thế nào. Trận đ.ánh B52 của tôi rất nhanh, tiếp cận B52 chưa đầy một phút. Khi tiếp cận đằng sau B52 với tốc độ rất cao, 1.500 km/h so với tốc độ của B52 là 900 km/h nên đã vượt qua tất cả.
Vượt qua phải bao gồm tất cả nỗ lực, từ tổ chức chỉ huy, sân bay cất cánh, dẫn đường, để có được điều kiện tốt nhất. Lúc đó, mệnh lệnh là không đ.ánh F4, chúng ta vượt qua nó, dành tên lửa để đ.ánh B52. Hiệp đồng với binh chủng tên lửa như thế nào, khi tên lửa b.ắn F4 chúng tôi tranh thủ để vượt qua. Rồi lựa chọn hướng vào tiếp cận B52 như thế nào. Tất cả tạo nên điều kiện thuận lợi nhất đ.ánh B52. Tôi b.ắn B52 xong rồi mà F4 vẫn ở đằng sau nhưng không làm gì được", người phi công anh hùng kể.
Theo 24h
Anh hùng Phạm Tuân và giây phút hạ gục 'pháo đài bay' "21h tôi được lệnh xuất kích, bay lên thì gặp F4 trên đầu nhưng không được b.ắn, phải vòng qua. Một lúc sau phát hiện B52, tôi bám theo, khi cách 4 km thì phóng hai quả tên lửa", anh hùng Phạm Tuân kể lại lúc b.ắn rơi B52. Trung tướng Phạm Tuân là phi công đầu tiên b.ắn rơi B52 trong trận...
