GS Đàm Thanh Sơn được trao Huy chương Vật lý Dirac

Trung tâm Vật lý lý thuyết quốc tế vừa trao giải thưởng và Huy chương Dirac 2018 cho 3 nhà vật lý học nổi tiếng, trong đó có GS Đàm Thanh Sơn của ĐH Chicago, Mỹ.

GS Đàm Thanh Sơn hiện đang giảng dạy tại ĐH Chicago, Mỹ

Hai giáo sư còn lại là Subir Sachdev tới từ ĐH Harvard và Xiao-Gang Wen tới từ Viện Công nghệ Massachusetts (Mỹ).

Cả ba nhà khoa học đều có những đóng góp độc lập nhằm tìm hiểu các khái niệm mới trong việc tương tác mạnh mẽ các hệ thống nhiều bộ phận, giới thiệu các kỹ thuật liên ngành gốc.

Cả ba nhà vật lý đều nghiên cứu về cách mà cơ học lượng tử ảnh hưởng tới các nhóm hạt lớn, hay còn được gọi là các hệ thống nhiều bộ phận. Hiện tại, họ đã hiểu được các định luật cơ học lượng tử ảnh hưởng tới hành vi của các nhóm hạt rất nhỏ như thế nào, tuy nhiên các vật thể hằng ngày được tạo thành từ một lượng lớn các hạt, lên tới gần 1023.

Ba nhà khoa học giành Huy chương Dirac năm nay đã sử dụng vốn kiến thức rộng của mình về các lĩnh vực như khoa học vật liệu, hố đen và nguyên tử lạnh để hiểu thêm về các hệ thống nhiều bộ phận, nhằm chứng minh giá trị của phương pháp đa ngành.

“Ba nhà khoa học giành Huy chương Dirac năm nay đều là những người dẫn đầu trong việc sử dụng các phương pháp liên ngành để giải quyết các vấn đề vật lý lý thuyết cụ thể” – giám đốc Trung tâm Vật lý lý thuyết quốc tế (ICTP), ông Fernando Quevedo nhận xét.

Ông cũng nói thêm rằng, cả ba nhà khoa học này đều là những tấm gương sáng cho hàng nghìn nhà khoa học đến từ những quốc gia đang phát triển. “Mặc dù họ đều đang sống ở Mỹ, nhưng tôi rất vui khi biết họ đều đến từ những quốc gia đang phát triển và gần với ICTP và sứ mệnh của trung tâm”.

Nhà vật lý Subir Sachdev sinh ra ở New Delhi, Ấn Độ, trong khi ông Xiao-Gang Wen tới từ Bắc Kinh, Trung Quốc.

GS Đàm Thanh Sơn của Việt Nam là người đầu tiên hiểu rằng tính hai chiều của trọng lực có thể được sử dụng để giải quyết các câu hỏi cơ bản trong tương tác các vấn đề nhiều phần.

Huy chương Dirac của ICTP được trao tặng lần đầu tiên vào năm 1985, lấy theo tên của P.A.M. Dirac – một trong những nhà vật lý học vĩ đại nhất thế kỷ 20. Nó được trao tặng thường niên vào ngày sinh nhật của Dirac là 8/8 cho các nhà khoa học có những đóng góp nổi bật trong lĩnh vực vật lý lý thuyết.

Lễ trao giải thưởng sẽ được tổ chức sau đó trong năm nay, trong đó những người nhận giải sẽ trình bày bài giảng về nghiên cứu của mình.

5 nhà khoa học giành giải thưởng Dirac từng chiến thắng giải Nobel và 1 người từng giành giải Fields.

Lịch sử Huy chương Dirac từng trao cho 74 nhà khoa học nam và duy nhất 1 nhà khoa học nữ.

Một số đề vật lý từ blog của GS Đàm Thanh Sơn:

Có bõ công không?
Một con chim đậu trên một cành cây. Nó nhìn thấy một hạt (ăn được) ở trên mặt đất. Hạt phải to bao nhiêu thì mới bõ công bay xuống để ăn?
Sữa để miệng mèo
Cơ chế mèo uống nước (và nói chung các chất lỏng) rất lạ: Như các bạn thấy, mèo không dùng lưỡi như cái thìa, mà nhúng lưỡi xuống nước, kéo lưỡi lên tạo ra một cột nước, rồi nuốt một phần nước từ cột nước đó.
Bài tập: ký hiệu khoảng cách giữa miệng mèo và mặt nước là , đánh giá tần số thè lưỡi tối ưu của con mèo.
Thằn lằn Jesus Christ
Loại thằn lằn này sống ở Trung Mỹ và Nam Mỹ. Các bạn xem đoạn phim này sẽ biết tại sao nó lại được gọi như vậy.
Bài tập: Nếu là người mà muốn đi trên nước như vậy thì phải đi với tốc độ bao nhiêu thì không mới bị chìm?

Chi Mai

Nguyễn Thảo

Theo vietnamnet.vn