Gỡ khó khi triển khai Chương trình Sách giáo khoa mới

Năm học 2021 – 2022, các trường tiểu học và THCS thực hiện Chương trình GDPT 2018 với khối lớp 1, lớp 2 và lớp 6.

Cô trò Trường Tiểu học Trần Phú, TP Uông Bí (Quảng Ninh). Ảnh: NTCC

Tuy còn nhiều thiếu thốn, bỡ ngỡ và khó khăn, song các nhà trường tại Hải Phòng, Quảng Ninh vừa thực hiện vừa rút kinh nghiệm để hoàn thành mục tiêu chương trình đề ra, có thêm nhiều bài học cho năm học mới.

Khắc phục khó khăn

Cô Nguyễn Thị Thu Hồng – Hiệu trưởng Trường Tiểu học Vĩnh Phong, huyện Vĩnh Bảo, TP Hải Phòng – cho hay, thực hiện Chương trình SGK mới, nhà trường lựa chọn bộ sách Kết nối tri thức với cuộc sống. Sau thời gian dạy học với học sinh lớp 1 và lớp 2, nhà trường nhận thấy học sinh nắm bắt kiến thức tốt.

Nhưng với đặc thù xã nông thôn nhỏ nhất huyện, điều kiện sống của người dân còn nhiều khó khăn. Hầu hết, cha mẹ trẻ làm nghề nông nghiệp, hoặc công nhân nên trẻ không được chăm lo chu đáo. Chuyện học hành của trẻ phụ huynh đều giao phó cho giáo viên.

Trường có 220 học sinh, cơ sở vật chất được xây dựng từ lâu, diện tích phòng học nhỏ nên dù chỉ có 44 học sinh lớp 1 và 40 em lớp 2 nhưng trường vẫn phải biên chế thành 2 lớp học. Theo đúng quy định của chương trình mới, Trường Tiểu học Vĩnh Phong còn thiếu 2 giáo viên dạy văn hóa.

Sau 2 năm thực hiện thay sách, chất lượng giáo dục của Trường Tiểu học Trần Phú nâng lên so với những năm trước. Thầy cô có nhiều đổi mới, sáng tạo trong thích ứng với dạy học phát triển năng lực, phẩm chất cho học sinh. Học sinh mạnh dạn, tự tin, bắt nhịp vào môi trường giáo dục mới, chủ động trong việc học. Các em được rèn luyện nhiều kĩ năng, trong đó với học sinh dân tộc thiểu số kĩ năng giao tiếp được phát triển.

Theo cô Hồng, những khó khăn kể trên nhà trường đều có thể khắc phục được để bảo đảm theo đúng tiến độ và chất lượng chương trình. Tuy nhiên, khó khăn lớn nhất là đại dịch Covid-19 khiến một số học sinh của trường mắc bệnh và phải học onilne. Ít gia đình có máy tính cho trẻ, chủ yếu dùng bằng điện thoại cho con học, trong khi ban ngày phụ huynh đi làm nên cô trò chỉ có thể onilne vào buổi tối. Học sinh lớp 1, lớp 2 nếu không có sự giám sát của phụ huynh thì chất lượng giáo dục không thể đáp ứng.

Trường Tiểu học Trần Phú, thành phố Uông Bí (Quảng Ninh) nằm trong xã vùng sâu Vàng Danh. Trường đạt chuẩn quốc gia mức độ II và chuẩn Kiểm định chất lượng giáo dục cấp độ III vào năm 2017. Khi thực hiện chương trình mới, nhà trường có nhiều thuận lợi về cơ sở vật chất, đủ phòng học và bàn ghế cho 30 lớp học 2 buổi/ngày.

Theo thầy Nguyễn Trung Dũng, Hiệu trưởng, để thực hiện tốt chương trình mới, trường ưu tiên mọi nguồn lực cho học sinh đầu cấp. Trường tăng cường tham mưu, đầu tư cơ sở vật chất phục vụ cho công tác giảng dạy, tập trung bồi dưỡng đội ngũ, tích cực đổi mới phương pháp nâng cao chất lượng giáo dục. Vì thế, dù địa bàn còn nhiều khó khăn, có nhiều con em người dân tộc thiểu số nhưng tỷ lệ học sinh đến trường đạt 100%.

Thầy Dũng cũng cho rằng, khó khăn lớn nhất của nhà trường là 2 năm gần đây dịch bệnh ảnh hưởng lớn đến công tác giáo dục. Nhiều hoạt động được xây dựng nhưng không được tổ chức quy mô rộng.

Sau 2 năm thực hiện thay sách, chất lượng giáo dục của Trường Tiểu học Trần Phú nâng lên so với những năm trước. Thầy cô có nhiều đổi mới, sáng tạo trong thích ứng với dạy học phát triển năng lực, phẩm chất cho học sinh. Học sinh mạnh dạn, tự tin, bắt nhịp vào môi trường giáo dục mới, chủ động trong việc học. Các em được rèn luyện nhiều kĩ năng, trong đó với học sinh dân tộc thiểu số kĩ năng giao tiếp được phát triển.

Giờ học theo chương trình mới, học sinh được rèn luyện kĩ năng làm việc nhóm. Ảnh minh họa.

Đi đầu đổi mới

Năm học này, Trường THCS Kiến Thiết, huyện Tiên Lãng (TP Hải Phòng) có 650 học sinh, trong đó có 179 học sinh lớp 6. Cô Vũ Thị Mai Hương – Hiệu trưởng nhà trường – chia sẻ: Tuy ở vùng nông thôn, còn nhiều khó khăn so với các trường học ở nội thành, nhưng đổi lại nhà trường có thuận lợi từ sự ủng hộ nhiệt tình của phụ huynh. Đặc biệt, đội ngũ giáo viên của trường yêu nghề, giàu kinh nghiệm và tiên phong đổi mới.

Cái khó nhất với nhà trường là bố trí đội ngũ dạy học môn liên môn Khoa học tự nhiên và Khoa học xã hội. Tuy nhiên, quá trình triển khai nhà trường đã linh hoạt bố trí giáo viên đúng chuyên ngành dạy học theo phân môn.

Quá trình nghiên cứu môn học, cô Nhung nhận thấy, liên môn Khoa học tự nhiên có nhiều ưu điểm. Môn học góp phần gắn kết những kiến thức khoa học với cuộc sống, quan tâm tới những nội dung gần gũi với cuộc sống hàng ngày của học sinh, tăng cường vận dụng kiến thức khoa học vào tình huống thực tế.

Cô giáo Nguyễn Thị Nhung, giáo viên môn Hóa Lý của trường là người giàu kinh nghiệm trong công tác. Cô là một trong những giáo viên tiên phong đổi mới và đảm nhiệm dạy môn Khoa học tự nhiên. Cô Nhung được phân công dạy phân môn Hóa học, Vật lý; phân môn Sinh học có một giáo viên khác phối hợp.

Quá trình nghiên cứu môn học, cô Nhung nhận thấy, liên môn Khoa học tự nhiên có nhiều ưu điểm. Môn học góp phần gắn kết những kiến thức khoa học với cuộc sống, quan tâm tới những nội dung gần gũi với cuộc sống hàng ngày của học sinh, tăng cường vận dụng kiến thức khoa học vào tình huống thực tế.

Cô Nhung tích cực sinh hoạt chuyên môn theo cụm, theo huyện để tìm giải pháp thực hiện tốt chương trình. Quá trình đó cô giáo đã mạnh dạn lên lớp chuyên đề với bài dạy: Tiết 20 (Bài 11): Oxygen – Không khí.

Theo cô Nhung, bài dạy này rất hay. Bài học không chỉ cung cấp cho học sinh kiến thức về oxygen và tầm quan trọng của oxygen trong cuộc sống; sự cháy và quá trình đốt cháy nguyên liệu. Qua đó, học sinh còn được thực hành xác định thành phần phần trăm về thể tích của oxygen trong không khí. Bài học giúp trò phát triển năng lực tự chủ và tự học, năng lực làm việc nhóm, giao tiếp và hợp tác. Qua đó rèn phẩm chất chăm chỉ, chịu khó, ham tìm tòi, học hỏi và cẩn thận trong thực hành thí nghiệm.

Cô Vũ Mai Hương cho biết thêm, trăn trở với đội ngũ giáo viên lớp 6 là bước vào chương trình mới làm thế nào để xâu chuỗi kiến thức. Vì thế, thầy cô khá vất vả để kết hợp chiều dọc, chiều ngang của kiến thức để đạt hiệu quả giáo dục như mong muốn. Thuận lợi với Trường THCS Kiến Thiết là học trò phải học online chỉ 3 tuần (từ 9 – 25/2), vì vậy mọi hoạt động giáo dục không bị ảnh hưởng nhiều. Với những học sinh bị F0 giáo viên chủ động lịch bồi dưỡng cho các em vào buổi chiều. Nhà trường tự tin với chất lượng giáo dục.

Trong cái khó “ló” cái hay, thực hiện chương trình mới với tích hợp nhiều phương pháp, đồng thời dịch bệnh buộc thầy cô phải thay đổi cách tư duy giảng dạy và ứng dụng công nghệ thông tin vào bài giảng. Từ đó một số tài năng của giáo viên về công nghệ được khai phá. Có những thí nghiệm ảo các môn như Vật lý, Hóa học được thực hiện trên không gian mạng khiến học sinh thích thú. Nhiều môn học nhờ công nghệ thông tin mà giáo viên xây dựng được những clip hay giới thiệu đến học sinh khiến cho môn học đa dạng, hấp dẫn. - Cô Vũ Thị Mai Hương