Gỡ khó cho trường chuẩn quốc gia

Một trong những nhiệm vụ ngành giáo dục và đào tạo TPHCM đặt ra trong năm học 2020-2021 là tăng cường công tác kiểm định chất lượng giáo dục và xây dựng trường chuẩn quốc gia.

Đến nay, mục tiêu này đang đứng trước nhiều thử thách, đòi hỏi sự chủ động vào cuộc, tích cực phối hợp của nhiều tổ chức, đoàn thể xã hội.

Áp lực quá lớn về sĩ số

Theo thống kê của Sở GD-ĐT TPHCM, năm học 2020-2021, bậc học có tỷ lệ trường được công nhận đạt chuẩn quốc gia cao nhất là bậc tiểu học (TH) với 71/500 trường (tỷ lệ 14,20%). Kế đến là bậc mầm non với 169/1.346 trường (12,56%), hai bậc THCS và THPT có tỷ lệ trường chuẩn quốc gia tương ứng là 28/280 trường (10%) và 4/199 trường (2,01%). Toàn thành phố mới có 16 trường mầm non, 13 trường TH, 10 trường THCS và 3 trường THPT đạt chuẩn tiên tiến theo xu thế hội nhập khu vực và quốc tế.

Học sinh tham gia CLB ngoại khóa tại Trường Tiểu học Nguyễn Thái Học, quận 1 – đơn vị thực hiện mô hình tiên tiến hiện đại.

Có thể thấy kết quả này còn khá khiêm tốn so với mục tiêu đặt ra của ngành giáo dục là đến cuối năm 2020, thành phố có 25% trường mầm non và TH, 15% trường THCS và THPT đạt chuẩn quốc gia, mỗi quận, huyện có ít nhất 2 trường học đạt chuẩn tiên tiến, hiện đại ở mỗi bậc học.

Lý giải thực tế này, một cán bộ Phòng GD-ĐT quận 12 cho biết, địa phương gặp khó trong việc duy trì sĩ số học sinh/lớp, đặc biệt tại khu vực đông người dân nhập cư. Mới đây, hàng loạt trường mầm non và TH phải duy trì sĩ số “khủng” từ 48 – 50 học sinh/lớp để giải quyết chỗ học cho hơn 1.000 học sinh không có hộ khẩu thường trú. Không riêng gì quận 12, nhiều trường mầm non và TH ở các quận trung tâm như quận 1, 3, 5, Bình Thạnh cũng “phá chuẩn” sĩ số để đáp ứng chỗ học cho người dân.

Chia sẻ với PV Báo SGGP, hiệu trưởng một trường TH ở quận 11 cho biết, theo quy định của Bộ GD-ĐT, thời hạn công nhận trường đạt chuẩn quốc gia là 5 năm kể từ ngày ký quyết định. Sau 5 năm, các trường phải tự đánh giá, làm hồ sơ trình các cấp để được kiểm tra, công nhận lại danh hiệu chuẩn quốc gia. Tuy nhiên, thực tế cho thấy, số lượng trường nộp hồ sơ công nhận lại danh hiệu chuẩn quốc gia ở các quận, huyện chỉ… đếm trên đầu ngón tay. Có trường hợp mới vừa được công nhận chuẩn quốc gia năm học này thì năm học sau đó đã chấp nhận phá chuẩn (35 học sinh/lớp) vì áp lực sĩ số.

“Nếu xét riêng hai tiêu chí là hiệu suất đào tạo và trình độ giáo viên thì các trường đều đáp ứng, thậm chí vượt chuẩn quy định. Tuy nhiên, hầu hết các đơn vị đều vướng quy định về diện tích sân chơi, tổng số lớp học và sĩ số học sinh/lớp. Vì vậy, thay vì đặt mục tiêu phấn đấu trường chuẩn quốc gia, chúng tôi tập trung nâng cao chất lượng giáo dục phù hợp tình hình thực tế tại các đơn vị”, trưởng phòng GD-ĐT một quận ở trung tâm thành phố bày tỏ.

Tại huyện Củ Chi, các trường học đều được quan tâm sửa chữa hàng năm để tránh xuống cấp, huy động sự giúp đỡ từ các nguồn lực xã hội như tổ chức, đoàn thể tại địa phương nhằm bảo đảm cơ sở vật chất, trang thiết bị, phương tiện dạy học đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục. Sau gần 5 năm thực hiện (2015-2020), các tổ chức, đoàn thể, mạnh thường quân đã hỗ trợ 992 triệu đồng để cải tạo cơ sở vật chất, trang bị đồ chơi, góp phần rất lớn vào việc hoàn thiện môi trường giáo dục theo chuẩn quy định.

Tăng cường nguồn lực xã hội hóa

Chia sẻ về kinh nghiệm xây dựng trường chuẩn quốc gia, cô Nguyễn Thị Mỹ Lệ, Hiệu trưởng Trường Mầm non Hoa Sen (quận Gò Vấp) cho biết, xuất phát điểm là một ngôi trường xây dựng vào năm 1975, đưa vào sử dụng từ năm học 1978-1979 với nhiều hạn chế về cơ sở vật chất và trình độ giáo viên. Sau hơn 40 năm nỗ lực, đơn vị đã từng bước “thay áo mới”, nâng cao chất lượng chăm sóc, giáo dục trẻ và hiện đã được công nhận là trường chuẩn quốc gia mức độ 1. Cô Nguyễn Thị Mỹ Lệ bày tỏ, đơn vị chủ động tham mưu lãnh đạo địa phương nhắc nhở các hộ dân xung quanh trường kiểm tra, tháo các bạt treo, dẹp bỏ nhiều vật dụng trên mái nhà, kiểm tra mái tôn nhằm đảm bảo an toàn sân chơi cho trẻ. Ngoài ra, đơn vị còn chủ động tham mưu Phòng GD-ĐT quận “ứng trước” kinh phí sửa chữa của năm học kế tiếp để khắc phục hạn chế về cơ sở vật chất, kịp thời đón học sinh đầu năm học mới.

Với cách làm khác, cô Ngô Thị Ngọc Hân, Hiệu trưởng Trường Mầm non Hoàng Anh (quận Tân Phú) – đơn vị vừa được công nhận đạt chuẩn quốc gia vào tháng 5-2020, cho biết, trước hàng loạt khó khăn, nhà trường đã mạnh dạn giới thiệu cho cha mẹ học sinh có con trong độ tuổi lớp mầm (3 tuổi) và chồi (4 tuổi) đến học tại các lớp mẫu giáo độc lập, tư thục trên địa bàn phường, đồng thời vận dụng các biện pháp “dân vận” như kêu gọi mạnh thường quân chung tay hỗ trợ nhà trường một số hiện vật như chậu hoa, cây xanh, tranh vẽ, sơn nước, thiết bị thang leo, tăng cường sự phối hợp giữa gia đình và nhà trường, giúp cha mẹ hoc sinh ngày càng tham gia tích cực hơn vào các hoạt động, phong trào của nhà trường.