Giới Toán học không cùng quan điểm về việc thi trắc nghiệm

Quan điểm trái chiều ngay trong giới Toán học về phương án áp dụng hình thức thi trắc nghiệm môn Toán trong kỳ thi THPT quốc gia năm 2017.

Trong cuộc gặp gỡ báo chí chiều qua (12/9), GS Phùng Hồ Hải – tổng thư ký Hội Toán học, phó viện trưởng Viện Toán học Việt Nam – cho rằng mục tiêu giảng dạy môn Toán ở cấp THPT của Việt Nam không chỉ là truyền đạt kỹ năng tính đạo hàm, tích phân mà quan trọng hơn là truyền đạt phương pháp tư duy, khả năng đặt và giải quyết vấn đề.

Giới Toán học không cùng quan điểm về việc thi trắc nghiệm - Hình 1

GS Phùng Hồ Hải – tổng thư ký Hội Toán học Việt Nam, phó viện trưởng Viện Toán học.

“Điều đó không chỉ dành cho môn Toán mà còn dành cho việc học tập các môn khác về khoa học kỹ thuật” – GS Hải khẳng định.

Theo ông Hải, sau khi thi, học sinh có thể quên một số kiến thức cụ thể nhưng phương pháp tư duy sẽ “ngấm” một cách vô thức trong hiểu biết của học sinh, tạo cho học sinh phương pháp tư duy.

“Mục tiêu đào tạo môn Toán ở cấp THPT là truyền đạt phương pháp tư duy chứ không phải chỉ là một số kỹ năng. Kỹ năng cũng cần như ở mức độ thấp hơn” – GS Hải khẳng định.

Từ đó, GS Hải cho rằng việc thi môn Toán bằng hình thức trắc nghiệm sẽ làm hỏng chủ trương và mục tiêu đào tạo của môn Toán.

“Nhìn bề dày của Toán học Việt Nam, học sinh Việt Nam khi ra nước ngoài đi học có thế mạnh về Toán. Chúng ta thay đổi hình thức thi có ảnh hưởng tiêu cực, lâu dài đến thành tựu mà cho đến bây giờ giáo dục Việt Nam đạt được về truyền đạt tư duy Toán học”.

Ông Hải cho rằng hình thức thi sẽ ảnh hưởng tới việc học. Thi tự luận học sinh sẽ học theo kiểu tự luận, thi trắc nghiệm thì học sinh cũng sẽ học theo kiểu tự luận.

Video đang HOT

Theo ông Hải, nếu chọn hình thức thi trắc nghiệm thì các bài kiểm tra trong quá trình học cũng sẽ được chuyển sang hình thức trắc nghiệm và do đó, không còn chỗ cho thi tự luận – hình thức giúp hình thành phương pháp tư duy cho học sinh.

“Không thể nói rằng học sinh vẫn học như mọi năm mà lại thi theo một hình thức mới được” – ông Hải nói.

GS Hải cũng cho rằng việc Bộ GD&ĐT đưa ra phương án thi trắc nghiệm môn Toán trên cơ sở kỳ thi đánh giá năng lực của ĐHQG Hà Nội thực hiện trong vài năm qua là chưa đủ căn cứ về mặt khoa học.

Giới Toán học không cùng quan điểm về việc thi trắc nghiệm - Hình 2

GS Vũ Hà Văn – GS Toán Đại học Yale, Hoa Kỳ.

Theo ông Hải, cho tới hiện tại chưa có bất cứ đánh giá cụ thể nào được công khai về kết quả của kỳ thi đánh giá năng lực của ĐHQG Hà Nội do đó chưa nên áp dụng hình thức thi trắc nghiệm dựa trên kỳ thi đánh giá năng lực của ĐHQG Hà Nội một cách đại trà ngay trong năm nay.

“Quan điểm của chúng tôi là thay đổi thì phải chứng minh được ưu điểm. Sau khi chứng minh được ưu điểm thì mới thực hiện thay đổi. Hiện nay, chưa có căn cứ nào chứng minh được việc thực hiện kỳ thi này có ưu điểm về mặt chuyên môn thì không nên thực hiện ngay” – ông Hải khẳng định.

Ông Hải cũng cho biết bản thân ông đã thử làm một câu hỏi tích phân trong đề thi mẫu của kỳ thi đánh giá năng lực của ĐHQG Hà Nội và phải mất 10 phút mới có thể giải xong một câu hỏi. Trong khi đó, trên mạng có đưa ra các mẹo giải câu hỏi này bằng máy tính rất nhanh.

“Tôi nghĩ rằng nếu như không được luyện đề và chỉ học kiến thức SGK lớp 12 thì rất khó đạt điểm ở những câu tính tích phân như vậy” – ông Hải khẳng định.

Trong khi đó, GS Vũ Hà Văn (GS Toán ĐH Yale, Hoa Kỳ) lại cho rằng thi trắc nghiệm đòi hỏi ở thí sinh một số kỹ năng mới, khác với cuộc thi truyền thống.

Theo Lê Văn/Vietnamnet

Thi trắc nghiệm Toán: Học sinh, giáo viên trở tay không kịp

Với hình thức trắc nghiệm môn Toán như dự thảo thi THPT quốc gia 2017, giáo viên tại TP.HCM cho rằng sẽ làm hao mòn tư duy học sinh, còn thầy cô không kịp thời gian chuẩn bị.

Ông Phạm Hồng Danh - chủ tịch hội đồng trường THPT Vĩnh Viễn - cho rằng, hình thức thi trắc nghiệm áp dụng với môn Toán như Dự thảo phương án thi, xét tốt nghiệp THPT và tuyển sinh đại học, cao đẳng năm 2017 "là một bước lùi trong thi cử".

Trong dự thảo vừa được Bộ Giáo dục và Đào tạo công bố, kỳ thi THPT quốc gia 2017 gồm 5 bài thi: Toán, Ngữ văn, Ngoại ngữ, Khoa học Tự nhiên (tổ hợp các môn Vật lý, Hóa học, Sinh học) và Khoa học Xã hội (tổ hợp các môn Lịch sử, Địa lý, Giáo dục công dân). Trong đó, trừ môn Văn, các môn còn lại sẽ theo hình thức trắc nghiệm khách quan.

Thi trắc nghiệm Toán: Học sinh, giáo viên trở tay không kịp - Hình 1

Học sinh lớp 12 tại TP.HCM ôn tập môn Toán cho kỳ thi THPT quốc gia 2016.

Theo ông Danh, môn Toán là môn nền tảng của khoa học tự nhiên, rèn luyện cho học sinh khả năng tư duy, tính toán và lập luận chặt chẽ. Với hình thức kiểm tra bằng trắc nghiệm tư duy và kỹ năng lập luận của học sinh sẽ bị thui chột.

"Học sinh sẽ phụ thuộc vào máy tính, chỉ cần học cách bấm máy cho ra kết quả. Các em sẽ không còn biết cách diễn đạt chặt chẽ, thuyết phục để ra kết quả đó. Nếu thi cử như vậy sẽ tạo ra một thế hệ rô bốt bấm máy tính", ông Danh nói.

Ông Danh khẳng định, việc dạy học Toán theo cách thi trắc nghiệm sẽ dễ dàng hơn cách thi tự luận. Cách chấm thi cũng đỡ tốn kém và nhanh chóng hơn. "Nhưng những điều đó không quan trọng nếu chúng ta mất đi một thế hệ học sinh biết tư duy, lập luận logic", ông bày tỏ.

Cùng quan điểm, ông Trần Tuấn Anh, giáo viên Toán của Trung tâm giáo dục thường xuyên Gò Vấp nói rằng, thi trắc nghiệm Toán sẽ khó tìm ra học sinh giỏi thực sự, hay nói cách khác là tính phân loại học sinh sẽ giảm đi.

Với cách thi trắc nghiệm, một bài toán có thể được giải quyết trong một cú bấm máy tính nhưng học sinh lại không biết vì sao có kết quả đó.

"Môn Toán là môn học cần suy luận, rèn luyện tư duy. Đây cũng là môn cơ bản, liên quan trực tiếp đến các môn Lý, Hóa... Học và thi Toán theo kiểu trắc nghiệm sẽ làm hao mòn tư duy của học sinh", ông Tuấn Anh phân tích.

Không chỉ lo lắng về "tác hại" của cách thi trắc nghiệm áp dụng cho môn Toán, một số giáo viên tại TP.HCM đang bối rối về cách dạy cho học sinh theo hình thức thi cử này.

Lãnh đạo một trường công lập tại quận Phú Nhuận dù khá đồng thuận với những đổi mới trong phương án, hình thức thi THPT quốc gia 2017 theo dự thảo, nhưng cho rằng nó quá vội vàng.

"Chúng tôi có thể đáp ứng những đổi mới trong việc thay đổi bài thi, hình thức thi nhưng cần hơn một năm để chuẩn bị cho điều đó. Hiện, giáo án giảng dạy đã được giáo viên hoàn thành, các em cũng học vài tuần nay thì việc thay đổi cho kịp cuối năm học này là không thể", ông bày tỏ.

Cùng nỗi lo, ông Trần Đức Thành, Hiệu trưởng THPT An Dương Vương (quận Tân Phú) cho rằng giáo viên, học sinh cần 1-2 năm mới chuẩn bị tốt cho hình thức thi mới. Theo hiệu trưởng này, thi trắc nghiệm Toán vẫn mang lại hiệu quả cho học sinh nếu giáo viên dạy học bài bản, cách ra đề hay.

"Nhưng về lâu dài, khó tránh được việc dạy mẹo để làm bài thi hơn là dạy phương pháp suy luận, giải toán của giáo viên", ông Thành băn khoăn.

Tuy nhiên, một số giáo viên ủng hộ phương án thi trắc nghiệm môn Toán. Là người có chuyên môn ngành này, ông Bùi Gia Hiếu - hiệu trưởng THPT Nhân Việt (quận Tân Phú) - cho rằng, ở nhiều nước tiên tiến đã áp dụng hình thức trắc nghiệm Toán. Hình thức trắc nghiệm đủ đánh giá lượng kiến thức trong chương trình, thích hợp cho các dạng toán mang tính ứng dụng thực tiễn.

Phương pháp dạy và học Toán theo hình thức trắc nghiệm cũng không khó thực hiện. "Có điều, thời điểm áp dụng hình thức này theo dự thảo của Bộ Giáo dục quá gấp, các trường sẽ khó xoay sở", ông Hiếu nói.

Theo VTC News

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?
Không

Tin liên quan

Tin đang nóng

Mỹ: Chấn động vụ nữ nghệ sĩ trẻ Ukraine bị sát hại trên tàu điệnMỹ: Chấn động vụ nữ nghệ sĩ trẻ Ukraine bị sát hại trên tàu điện
18:31:54 10/09/2025
Trung Quốc 1,4 tỷ dân, có vạn mỹ nhân nhưng 5 cô gái Việt Nam này vẫn được khen lấy khen đểTrung Quốc 1,4 tỷ dân, có vạn mỹ nhân nhưng 5 cô gái Việt Nam này vẫn được khen lấy khen để
18:33:45 10/09/2025
Thiên An đã căng: "Từ chối làm giấy khai sinh nhưng giờ gây áp lực để xét ADN, có tên rồi chắc cướp con tôi?"Thiên An đã căng: "Từ chối làm giấy khai sinh nhưng giờ gây áp lực để xét ADN, có tên rồi chắc cướp con tôi?"
19:53:05 10/09/2025
Lấy tiền bố mẹ "bao nuôi" bạn trai, tôi ngã ngửa khi biết anh đã làm gìLấy tiền bố mẹ "bao nuôi" bạn trai, tôi ngã ngửa khi biết anh đã làm gì
18:53:04 10/09/2025
Con dâu lấy chồng mới, tôi đòi lại hết nhà đất thì có gì sai?Con dâu lấy chồng mới, tôi đòi lại hết nhà đất thì có gì sai?
18:06:18 10/09/2025
Thúy Ngân lên tiếng giữa tin toang với bạn trai nam thần màn ảnh: "Hãy đối xử với người bên cạnh tốt 1 chút!"Thúy Ngân lên tiếng giữa tin toang với bạn trai nam thần màn ảnh: "Hãy đối xử với người bên cạnh tốt 1 chút!"
17:57:10 10/09/2025
Cô gái lén lút làm điều này ở tiệm nail, rồi ngang nhiên đặt hàng trên ShopeeCô gái lén lút làm điều này ở tiệm nail, rồi ngang nhiên đặt hàng trên Shopee
20:31:39 10/09/2025
Bất ngờ về nhà, tôi bắt gặp bạn trai mặc đồ lót ôm "người quen" trên giườngBất ngờ về nhà, tôi bắt gặp bạn trai mặc đồ lót ôm "người quen" trên giường
21:05:04 10/09/2025

Tin mới nhất

Còn nhiều băn khoăn về chứng nhận giỏi cấp tỉnh với học sinh điểm IELTS cao

Còn nhiều băn khoăn về chứng nhận giỏi cấp tỉnh với học sinh điểm IELTS cao

13:01:46 21/12/2022
Việc Hà Tĩnh công nhận học sinh (HS) giỏi cấp tỉnh với HS có điểm IELTS cao đang được dư luận quan tâm. Nhiều giáo viên phổ thông và giảng viên dạy Ngoại ngữ thể hiện băn khoăn trước việc này
Việc thực hiện chương trình, SGK mới còn nhiều khó khăn

Việc thực hiện chương trình, SGK mới còn nhiều khó khăn

12:01:38 21/12/2022
Tiếp tục chương trình giám sát chuyên đề Việc thực hiện Nghị quyết số 88/2014/QH13 và Nghị quyết số 51/2017/QH14 của Quốc hội về đổi mới chương trình, SGK giáo dục phổ thông trên địa bàn tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu , sáng 20/12, Đoàn Đại biểu ...
Cấp phép tổ chức thi chứng chỉ HSK trở lại

Cấp phép tổ chức thi chứng chỉ HSK trở lại

11:01:38 21/12/2022
Theo thông báo mới của Bộ GD&ĐT chứng chỉ tiếng Trung (HSK) đã được cấp phép tổ chức duy nhất tại ĐH Thành Đông (Hải Dương)
Banner tìm hiểu ngày 22/12 của Trường ĐH Tôn Đức Thắng in hình lính Mỹ

Banner tìm hiểu ngày 22/12 của Trường ĐH Tôn Đức Thắng in hình lính Mỹ

10:45:40 21/12/2022
Trường ĐH Tôn Đức Thắng (TP.HCM) đang làm rõ trách nhiệm việc cơ sở ở Bảo Lộc đăng trên fanpage banner tìm hiểu truyền thống ngày 22/12 nhưng in hình lính Mỹ
Nhiều tỉnh cho học sinh nghỉ Tết hơn 10 ngày, Hà Nội lý giải nghỉ 8 ngày

Nhiều tỉnh cho học sinh nghỉ Tết hơn 10 ngày, Hà Nội lý giải nghỉ 8 ngày

10:36:43 21/12/2022
Lịch nghỉ tết của học sinh Hà Nội thiết kế theo quy định của Nhà nước. Nếu cho nghỉ thêm, hàng nghìn học sinh mầm non, tiểu học không ai trông nom vì bố mẹ vẫn phải đi làm
Trường ĐH Kiên Giang dự kiến tuyển hơn 1.600 chỉ tiêu năm 2023

Trường ĐH Kiên Giang dự kiến tuyển hơn 1.600 chỉ tiêu năm 2023

10:01:37 21/12/2022
Năm 2023 Trường ĐH Kiên Giang tuyển sinh 22 ngành, trong đó có 2 ngành mới, dự kiến 1.675 chỉ tiêu. Trường ĐH Kiên Giang vừa tổ chức Hội nghị Tổng kết công tác tuyển sinh năm 2022 và đề ra các giải pháp, phương hướng để nâng cao hiệu qu...
Trường Đại học Hồng Đức nâng cao chất lượng đào tạo sinh viên ngành giáo dục mầm non

Trường Đại học Hồng Đức nâng cao chất lượng đào tạo sinh viên ngành giáo dục mầm non

08:06:29 21/12/2022
Cùng với các ngành đào tạo khác, trong những năm qua, Trường Đại học (ĐH) Hồng Đức không ngừng đổi mới công tác quản lý, xây dựng và hoàn thiện nội dung chương trình đào tạo ngành giáo dục mầm non (GDMN) với mục tiêu đào tạo những giáo ...
Học sinh Hà Giang nghỉ Tết Quý Mão 12 ngày, từ 27 tháng Chạp

Học sinh Hà Giang nghỉ Tết Quý Mão 12 ngày, từ 27 tháng Chạp

07:59:41 21/12/2022
UBND tỉnh Hà Giang quyết định cho học sinh trên toàn tỉnh bắt đầu nghỉ học từ ngày 18/1 đến hết ngày 29/1/2023. Ngày 19/12, Chủ tịch UBND tỉnh ban hành Quyết định số 2341/QĐ-UBND về việc cho trẻ mầm non, học sinh, sinh viên các cơ sở gi...
Nhiều tiết dạy sáng tạo tại hội thi giáo viên dạy giỏi Hà Nội

Nhiều tiết dạy sáng tạo tại hội thi giáo viên dạy giỏi Hà Nội

07:59:05 21/12/2022
Ngày 20/12, Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội tổ chức tổng kết hội thi giáo viên dạy giỏi thành phố cấp Trung học cơ sở năm học 2022-2023
Trường Đại học Kinh tế Quốc dân công bố Đề án tuyển sinh đại học năm 2023

Trường Đại học Kinh tế Quốc dân công bố Đề án tuyển sinh đại học năm 2023

07:58:36 21/12/2022
Chiều ngày 20.12, Trường Đại học Kinh tế Quốc dân đã công bố Đề án tuyển sinh đại học năm 2023. Theo đó, nhà trường tuyển sinh 60 mã ngành/chương trình với 6200 chỉ tiêu đại học chính quy
Tuyển sinh 2023: Đại học Kinh tế Quốc dân công bố đề án tuyển sinh

Tuyển sinh 2023: Đại học Kinh tế Quốc dân công bố đề án tuyển sinh

07:57:38 21/12/2022
Năm 2023, Trường đại học Kinh tế Quốc dân giữ nguyên 4 phương thức tuyển sinh và có sự thay đổi về chỉ tiêu mỗi phương thức để phù hợp tình hình thực tế
Cần cẩn trọng lựa chọn nhân sự, ra đề thi

Cần cẩn trọng lựa chọn nhân sự, ra đề thi

07:56:12 21/12/2022
Một kỳ thi học sinh giỏi được tổ chức tốn rất nhiều công sức, tâm huyết của nhiều nhà giáo, học sinh và tốn kém tiền bạc nhưng cũng là một hoạt động khuyến tài quan trọng của giáo dục địa phương. Vậy nên cấp tổ chức cần cẩn trọng trong ...

Có thể bạn quan tâm

Profile "đỉnh nóc" Vũ Ngọc Duy đánh bại gần 1.000 thí sinh, thủ khoa BSNT 2025

Profile "đỉnh nóc" Vũ Ngọc Duy đánh bại gần 1.000 thí sinh, thủ khoa BSNT 2025

Netizen

01:44:26 11/09/2025
Chàng trai 24 tuổi Vũ Ngọc Duy quê Phú Thọ xuất sắc trở thành thủ khoa kỳ thi bác sĩ nội trú 2025 với 25,09/30 điểm, khiến cả hội trường vỡ òa và cộng đồng mạng trầm trồ.
Diễn viên Thiên An bất ngờ tung full tin nhắn làm giấy khai sinh, lần đầu đáp trả về họp báo 2 tiếng

Diễn viên Thiên An bất ngờ tung full tin nhắn làm giấy khai sinh, lần đầu đáp trả về họp báo 2 tiếng

Sao việt

00:26:44 11/09/2025
Tối muộn 10/9, Thiên An bất ngờ có động thái gây chú ý khi đăng tải loạt story gây chú ý. Trong đó, cô công khai hình ảnh chụp màn hình tin nhắn được cho là thời điểm đi làm giấy khai sinh cho con gái.
Nữ ca sĩ đình đám bị tố cố tình vi phạm pháp luật, có nguy cơ "bóc lịch"?

Nữ ca sĩ đình đám bị tố cố tình vi phạm pháp luật, có nguy cơ "bóc lịch"?

Sao châu á

00:24:08 11/09/2025
Vào ngày 10/9, truyền thông Hàn Quốc đưa tin công ty TOI Entertainment của Ock Joo Hyun không đăng ký theo Đạo luật Phát triển Ngành Văn hóa và Nghệ thuật Đại chúng.
Lại thêm 1 phim Việt cực cuốn làm khán giả hóng mòn mỏi, nữ chính ai nghe tên cũng nổi da gà

Lại thêm 1 phim Việt cực cuốn làm khán giả hóng mòn mỏi, nữ chính ai nghe tên cũng nổi da gà

Phim việt

00:02:00 11/09/2025
Ra mắt đúng mùa Halloween 2025, Cải Mả đánh dấu lần đầu tiên nghi lễ cải táng - một phong tục tâm linh ngàn năm của người Việt được tái hiện trên màn ảnh rộng.
Đoạn clip viral: Phu nhân phát hiện chồng ngoại tình với nhân viên ngay trên bàn tiệc, chi tiết quan trọng liên quan đến hạt đậu phộng

Đoạn clip viral: Phu nhân phát hiện chồng ngoại tình với nhân viên ngay trên bàn tiệc, chi tiết quan trọng liên quan đến hạt đậu phộng

Phim châu á

23:57:50 10/09/2025
Một đoạn clip cắt từ bộ phim Vị Khách VIP bất ngờ gây bão mạng khi tái hiện khoảnh khắc nhân vật của Jang Nara phát hiện chồng ngoại tình với nhân viên ngay giữa bàn tiệc.
Trẻ chơi trong hố cát ngập nước suýt bị chôn vùi, được người đi biển cứu

Trẻ chơi trong hố cát ngập nước suýt bị chôn vùi, được người đi biển cứu

Thế giới

23:48:43 10/09/2025
Hai bé trai mải mê đào cát thành hố lớn trên bãi biển ở bang California (Mỹ). Sóng lớn đánh vào khiến cả hai sụt xuống hố sâu và bị mắc kẹt bên trong.
Selena Gomez gây sốc visual trước thềm đám cưới: Xinh đẹp sắc sảo khó tin

Selena Gomez gây sốc visual trước thềm đám cưới: Xinh đẹp sắc sảo khó tin

Sao âu mỹ

23:39:13 10/09/2025
Màn lộ diện lần này của Selena Gomez không chỉ khẳng định nhan sắc lên hương mà còn cho thấy cô đang vô cùng hạnh phúc và tràn đầy năng lượng, sẵn sàng cho một chương mới của cuộc đời.
NSƯT Tân Nhàn là nữ ứng viên Phó giáo sư duy nhất ngành Nghệ thuật 2025

NSƯT Tân Nhàn là nữ ứng viên Phó giáo sư duy nhất ngành Nghệ thuật 2025

Nhạc việt

23:22:29 10/09/2025
Theo danh sách ứng viên do Hội đồng Giáo sư cơ sở đề nghị xét công nhận đạt tiêu chuẩn chức danh Giáo sư (GS), Phó giáo sư (PGS) năm 2025, NSƯT Tân Nhàn là nữ ca sĩ duy nhất.
Kỳ công tái hiện Thành cổ Quảng Trị trên phim trường 50 ha của 'Mưa đỏ'

Kỳ công tái hiện Thành cổ Quảng Trị trên phim trường 50 ha của 'Mưa đỏ'

Hậu trường phim

23:07:11 10/09/2025
Trên diện tích 50 ha phim trường, ê-kíp Mưa đỏ kỳ công tái hiện Thành cổ Quảng Trị với bối cảnh, không gian, chi tiết chân thực của năm tháng chiến tranh.
Lamine Yamal được ưu ái đặc biệt, gây bất ổn phòng thay đồ Barca

Lamine Yamal được ưu ái đặc biệt, gây bất ổn phòng thay đồ Barca

Sao thể thao

21:58:59 10/09/2025
El Nacional cho hay, Barca đang sở hữu một tài năng đặc biệt là Lamine Yamal, với sự phát triển vượt bậc. Tuy nhiên, sự nổi tiếng chóng vánh của cầu thủ này tạo ra những căng thẳng trong phòng thay đồ đội bóng xứ Catalan.
Người đàn ông 40 tuổi nhập viện với phần môi sưng tấy vì mắc sai lầm phổ biến

Người đàn ông 40 tuổi nhập viện với phần môi sưng tấy vì mắc sai lầm phổ biến

Sức khỏe

21:10:53 10/09/2025
Trước đó khoảng 6 ngày, anh T. xuất hiện một mụn nhỏ ở môi dưới, sưng đau nhưng không đi khám mà tự mua thuốc về uống và bôi. Tình trạng không thuyên giảm, ngược lại ngày càng nặng, mụn sưng to và đau nhiều.