Giáo viên lớp 1 sốt ruột chờ tập huấn sách giáo khoa mới
Lần đầu tiên dạy theo sách mới, các giáo viên không khỏi lo lắng khi chỉ còn vài tháng nữa là năm học sẽ bắt đầu nhưng họ vẫn chưa được tập huấn sách giáo khoa.
Từ năm học 2020-2021, học sinh lớp một sẽ học theo sách giáo khoa mới, chương trình mới. (Ảnh: TTXVN)
Năm học 2020-2021, học sinh lớp 1 trên cả nước sẽ học theo sách giáo khoa mới và có tới 5 bộ sách giáo khoa lớp 1 khác nhau. Lần đầu tiên dạy theo sách mới, chương trình mới, nội dung mới, phương pháp mới nên các giáo viên không khỏi lo lắng khi chỉ còn vài tháng nữa là năm học mới sẽ bắt đầu nhưng họ vẫn chưa được tập huấn sách giáo khoa.
Mong sớm được tập huấn
Gần 30 năm trong nghề, trải qua nhiều lần cải cách chương trình và thay sách giáo khoa nhưng đây là lần đầu tiên cô Lương Thị Thuý Hoài, Trường Tiểu học Đồng Minh (Hải Phòng) được trực tiếp chọn ra bộ sách phù hợp nhất cho học sinh trường mình. Cô cho biết, việc được quyền chọn sách giúp giáo viên tìm hiểu kỹ hơn về chương trình mới, về ưu và nhược điểm của từng bộ sách, chủ động trong việc chọn sách phù hợp với đặc thù địa phương, với điều kiện dạy và học của giáo viên, học sinh.
Tuy nhiên, gần 30 năm trong nghề với phương thức giảng dạy truyền thụ kiến thức một chiều truyền thống cũng là một thách thức với những giáo viên có thâm niên như cô Hoài để có thể đổi sang phương pháp giáo dục mới là hình thành và phát triển năng lực, phẩm chất cho người học. Ủng hộ cái mới, đặt sự đổi mới làm tiêu chí chọn sách, nhưng theo cô Hoài, giáo viên không thể một sớm một chiều có thể thay đổi từ nề nếp dạy học hàng chục năm. “Vì thế, điều tôi lo lắng nhất là cách thức tổ chức và phương pháp dạy, đến giờ tôi vẫn chưa được tiếp cận. Đã chốt được bộ sách, giờ tôi rất nóng lòng chờ được tập huấn sách giáo khoa,” cô Hoài chia sẻ.
Không chỉ riêng cô Hoài, mong muốn được tập huấn trực tiếp để nắm rõ được tinh thần của bộ sách mới đang là mong mỏi của tất cả giáo viên.
Cô giáo Đỗ Thị Hoà, Trường Tiểu học Marie Curie (Hà Nội) cho biết: “Nguyện vọng của giáo viên muốn được tập huấn kỹ hơn về sách, có thể gặp được trực tiếp tác giả để hiểu hơn về nội dung cũng như phương pháp và ý tưởng của tác giả.”
Cùng chung trăn trở này, cô Nguyễn Thị Kim Giang, Hiệu trưởng Trường Tiểu học Trần Phú (Hà Nội) cho biết, theo kế hoạch, giáo viên và học sinh sẽ được học trải nghiệm sách mới trước khoảng 3 đến 6 tháng. “Nhưng do ảnh hưởng của dịch Covid-19, việc dạy thử nghiệm của giáo viên sẽ gặp khó khăn. Chúng tôi hy vọng các nhà xuất bản sẽ triển khai sớm các hoạt động tập huấn, bồi dưỡng giáo viên, cung ứng sách để trường triển khai sớm, kịp thời cho năm học tới,” cô Giang chia sẻ.
Video đang HOT
Giáo viên lớp 1 đang mong chờ được tập huấn sách mới. (Ảnh minh họa: Nguyễn Dũng/TTXVN)
Phải hoàn thành trước 30/7
Trước băn khoăn của các giáo viên, ông Thái Văn Tài, Vụ trưởng Vụ Giáo dục Tiểu học, Bộ Giáo dục và Đào tạo cho biết, Bộ đã yêu cầu các nhà xuất bản có sách lớp 1 được phê duyệt phối hợp với các sở giáo dục và đào tạo sớm triển khai tập huấn sách giáo khoa.
Theo ông Nguyễn Văn Tùng, Phó Tổng Giám đốc Nhà Xuất bản Giáo dục Việt Nam, đơn vị sở hữu tới 4 trên tổng số 5 bộ sách lớp 1 mới, đơn vị này sẽ tập huấn giáo viên theo cả hai hình thức trực tiếp và trực tuyến. Hình thức trực tiếp sẽ do các chủ biên, tổng chủ biên sách đứng lớp. Hình thức trực tuyến sẽ cho phép số lượng lớn giáo viên tham gia.
Để thúc đẩy quá trình này, mới đây, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã có công văn gửi các nhà xuất bản, các sở giáo dục và đào tạo,yêu cầu xây dựng kế hoạch tập huấn sử dụng sách giáo khoa cho 100% giáo viên dạy học lớp 1 năm học 2020-2021 và cán bộ quản lý cơ sở giáo dục.
Các cở có trách nhiệm điều động và tạo điều kiện thuận lợi cho giáo viên, cán bộ quản lý tham gia tập huấn.
Các nhà xuất bản có sách giáo khoa được phê duyệt có trách nhiệm chuẩn bị đội ngũ báo cáo viên đủ về số lượng, đảm bảo về chất lượng để triển khai bồi dưỡng. Các đơn vị này đồng thời biên soạn bộ học liệu điện tử gồm: sách giáo khoa được lựa chọn, tài liệu hướng dẫn sử dụng sách giáo khoa, các bài dạy mẫu, học liệu bổ trợ liên quan khi sử dụng sách giáo khoa… Tài liệu sẽ được sử dụng lâu dài trong tổ chức bồi dưỡng thường xuyên qua mạng internet cho giáo viên.
Thời gian bồi dưỡng giáo viên, cán bộ quản lý giáo dục về sử dụng sách giáo khoa lớp 1 phải được hoàn thành trước 30/7. Đại diện Bộ Giáo dục và Đào tạo cho biết sẽ giám sát việc thực hiện kế hoạch này của địa phương, nhà xuất bản./.
Khi sách giáo khoa không còn là “pháp lệnh”
Với Chương trình giáo dục phổ thông 2018, sách giáo khoa không còn là "pháp lệnh", là duy nhất, thể hiện đồng nhất trên toàn quốc. Đây là điều đặc biệt quan trọng giáo viên cần lưu ý khi triển khai Chương trình, SGK GD phổ thông mới.
Trong giờ học tại Trường Ngôi Sao Hà Nội. Ảnh minh họa
Cơ hội tiếp tục đổi mới
Ông Trịnh Văn Ngoãn - Phó Giám đốc Sở GD&ĐT Vĩnh Long cho biết: Hiện sách giáo khoa và chuẩn kiến thức kỹ năng như là cẩm nang cho mọi giáo viên trên toàn quốc, do đó hạn chế sự sáng tạo của người dạy và người học. Chương trình giáo dục phổ thông 2018 được xây dựng theo hướng tiếp cận phẩm chất, năng lực người học. Việc biên soạn nhiều bộ sách để các cơ sở giáo dục lựa chọn thể hiện tính linh hoạt, chủ động của từng địa phương và từng trường.
Với 5 bộ sách giáo khoa lớp 1 được Bộ GD&ĐT thẩm định và phê duyệt cho các cơ sở giáo dục sử dụng cho thấy cách tiếp cận của tác giả đối với chương trình cũng đa dạng, phong phú. Ông Trịnh Văn Ngoãn cho biết, giáo viên tiểu học đã thực hiện các phương pháp dạy học lấy học sinh làm trung tâm, qua việc triển khai Mô hình Trường học mới, phương pháp dạy học Bàn tay nặn bột, Khăn trải bàn, cộng với những đổi mới trong kiểm tra, đ.ánh giá theo sự tiến bộ người học từ nhiều năm nay. Đó là cơ sở vững chắc để triển khai thực hiện Chương trình giáo dục phổ thông 2018.
"Khi Chương trình giáo dục phổ thông 2018 được triển khai là cơ hội để giáo viên thể hiện thêm tính chủ động của mình trong triển khai phương pháp dạy học. Chúng ta phải thống nhất quan điểm, Chương trình giáo dục phổ thông 2018 đi ra từ thực tiễn, từ ưu điểm cốt lõi chương trình hiện hành. Chính vì việc này, đội ngũ giáo viên đã có những bước làm quen ngay trong chương trình hiện hành cùng những quy định của Chương trình giáo dục phổ thông 2018 và sách giáo khoa được thiết kế mở. Tôi thấy đây là một cơ hội rất thuận lợi cho giáo viên tiếp tục đổi mới phương pháp dạy học của mình mà chúng ta đã triển khai trong chương trình hiện hành" - Phó Giám đốc Sở GD&ĐT Vĩnh Long chia sẻ.
Tuy nhiên, để tạo điều kiện cho giáo viên làm quen với nội dung chương trình, sách giáo khoa và các kỹ thuật dạy học phù hợp với Chương trình và sách giáo khoa mới, ngành Giáo dục đã và sẽ tổ chức tập huấn đại trà cho giáo viên trên phạm vi toàn quốc, bảo đảm 100% giáo viên được tập huấn và cấp giấy chứng nhận đạt mới được giảng dạy Chương trình giáo dục phổ thông mới. Bên cạnh đó, việc bồi dưỡng tại chỗ cũng được thực hiện thường xuyên thông qua lực lượng cán bộ quản lý và giáo viên cốt cán của địa phương; hình thức bồi dưỡng tập huấn cũng rất linh hoạt (kết hợp tập huấn bồi dưỡng trực tiếp với trực tuyến và quá trình tự học của người học).
Chia sẻ thông tin này, ông Trịnh Văn Ngoãn thể hiện tin tưởng, với năng lực hiện có và tinh thần trách nhiệm, cùng lòng yêu nghề mến trẻ thì giáo viên của tỉnh Vĩnh Long nói riêng và của cả nước nói chung, chúng ta sẽ triển khai thực hiện hiệu quả Chương trình và sách giáo khoa mới góp phần thực hiện thắng lợi công cuộc đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo.
Giáo viên đóng vai trò định hướng để học sinh phát huy tối đa khả năng trong học tập. Ảnh minh họa.
Bám chương trình, linh hoạt sử dụng sách giáo khoa
Trường Tiểu học - Trung học cơ sở An Vũ, Quỳnh Phụ (Thái Bình) đã chọn được sách giáo khoa phù hợp trong 3 bộ sách: Cánh diều, Cùng học để phát triển năng lực, Vì sự bình đẳng và dân chủ trong giáo dục. Cô Hiệu trưởng Mai Thị Bích Nguyện cho biết, những sách giáo khoa được chọn phù hợp với quy định cụ thể tiêu chí lựa chọn sách giáo khoa của UBND tỉnh; phù hợp với thực tế địa phương, điều kiện trang thiết bị phục vụ dạy - học của nhà trường, phù hợp với tâm lý nghề nghiệp của giáo viên và tâm lý người học. Theo đó, với giáo viên, sách giúp thầy cô dễ tổ chức thực hiện những thao tác nghiệp vụ giảng dạy mà lại đạt hiệu quả giáo dục tích cực. Với học sinh, sách giáo khoa mới giúp các em tiếp thu nhẹ nhàng, tạo cảm giác như chơi mà học, thú vị, hấp dẫn, hứng thú.
Chia sẻ chỉ đạo của nhà trường trong triển khai dạy học sách giáo khoa mới, cô Nguyện cho biết, trước hết, nhà trường tổ chức quán triệt thật kỹ về quan điểm sách giáo khoa không còn là pháp lệnh để giáo viên hiểu đúng, hiểu sâu về quan điểm này. Trên cơ sở nhận thức đúng sẽ có nhiều sáng tạo trong quá trình vận dụng và thực hiện.
Nhà trường cũng chỉ đạo giáo viên xây dựng kế hoạch dạy học phải linh hoạt, sáng tạo, nhưng luôn luôn thực hiện đầy đủ, nghiêm túc chương trình. Đồng thời, tổ chức hội thảo toàn cán bộ giáo viên để cùng hiểu thật sâu sắc về yêu cầu "dạy bám chương trình"; đặc biệt là khái niệm về thế nào là "dạy bám chương trình", cách thức thực hiện, để cùng thống nhất trong đội ngũ, tạo sự đồng bộ và nhất quán trong tất cả các bộ môn và các khối lớp. Tổ chức chuyên đề về dạy bám chương trình ở tất cả các bộ môn. Trên cơ sở đó rút kinh nghiệm và chỉ đạo chung trong toàn trường.
Để giáo viên nhận thức sâu sắc hơn việc chương trình chứ không phải sách giáo khoa là pháp lệnh, Trường Tiểu học - Trung học cơ sở An Vũ chủ trương bổ sung, xây dựng tiêu chí đ.ánh giá thi đua có nội dung yêu cầu về dạy "bám chương trình". Những bổ sung, tiêu chí thi đua có yêu cầu về việc thực hiện dạy bám chương trình được tổ chức phổ biến và quán triệt đến từng cán bộ giáo viên của nhà trường. Cùng với đó, phát động phong trào viết sáng kiến kinh nghiệm về việc thực hiện yêu cầu dạy bám chương trình. Những sáng kiến kinh nghiệm này được xây dựng thành tài liệu lưu hành nội bộ của đơn vị.
"Chúng tôi cũng thống nhất xác định những nội dung giáo dục bổ sung, tài liệu tham khảo trong các bộ môn, phù hợp với điều kiện và hoàn cảnh cụ thể của nhà trường. Tổ chức hội thảo về đổi mới việc ra đề kiểm tra, đ.ánh giá khi thực hiện yêu cầu dạy bám chương trình. Trên tinh thần đó, nhà trường sẽ có những biện pháp chỉ đạo cụ thể để bảo đảm tính đổi mới, phù hợp, sáng tạo, thống nhất trong việc ra đề kiểm tra, đ.ánh giá. Từ cơ sở hiểu đúng bản chất của việc dạy bám chương trình, từ cơ sở của hội thảo và những chuyên đề mà nhà trường tổ chức, cũng như nội dung giáo dục bổ sung, từng tổ chuyên môn, từng giáo viên xây dựng kế hoạch thực hiện. Kế hoạch này chỉ được thực hiện khi nhà trường đã tổ chức duyệt. Các kế hoạch này được niêm yết công khai trong trường để cùng giám sát và thực hiện" - cô Mai Thị Bích Nguyện chia sẻ.
Học sinh Trường TH Trần Hưng Đạo (quận Ô Môn, TP Cần Thơ) thích thú với hoạt động trải nghiệm chăm sóc vườn rau. Ảnh minh họa.
Chuyển đổi vai trò của người thầy
Lưu ý giáo viên khi dạy học theo sách giáo khoa mới, PGS.TS Nghiêm Đình Vỳ - nguyên Hiệu trưởng Trường ĐHSP Hà Nội, thành viên nhóm biên soạn Chương trình, sách giáo khoa mới đặc biệt nhấn mạnh yêu cầu dạy học bám sát Chương trình giáo dục phổ thông 2018; quan trọng nhất là bám sát yêu cầu cần đạt về năng lực và phẩm chất người học. Bên cạnh đó, nhà trường và giáo viên phải thay đổi quan niệm sách giáo khoa là pháp lệnh mà cần coi bộ sách được chọn là hạt nhân của tài liệu dạy học trong nhà trường. "Bởi vậy, ngoài sách giáo khoa còn cần nhiều tài liệu tham khảo khác để hỗ trợ việc dạy học, trong đó có cả những bộ sách giáo khoa khác đã được Bộ GD&ĐT phê duyệt" - PGS Nghiêm Đình Vỳ cho hay.
Trước yêu cầu mới, PGS Nghiêm Đình Vỳ cũng lưu ý nhận thức và thể hiện vai trò của người thầy có sự chuyển đổi từ địa vị người dạy, truyền đạt nội dung kiến thức sang người tổ chức, huấn luyện, "cố vấn" trong việc dạy học nói chung và việc hướng dẫn học sinh sử dụng sách giáo khoa mới nói riêng.
Một thuận lợi lớn là ngành Sư phạm được Đảng, Nhà nước quan tâm đặc biệt, coi giáo dục là quốc sách hàng đầu. Các thầy cô giao vốn co lòng yêu nghề tha thiết, luôn coi trọng tri thưc, chăm lo, dìu dắt thế hệ trẻ; lấy dạy chữ, day người làm lẽ sống của mình. Đây là những người luôn coi trọng danh dự, lương tâm, gìn giữ khí tiết, xác lập vị trí của mình trong xã hội bằng tài năng, đức độ, học vấn và thái độ tận tụy cống hiến. Đội ngũ nhà giáo đã làm tốt việc truyền thụ kiến thức cho học sinh qua dạy học trên lớp học.
Tuy nhiên, chúng ta đang phải đương đầu với những khó khăn, thách thức không nhỏ của toàn cầu hóa, quốc tế hóa và cách mạng số trên phạm vi toàn cầu cũng như trên toàn quốc. Trong bối cảnh Việt Nam đang tích cực tiếp cận cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 và bước vào thực hiện Chương trình giáo dục phổ thông mới, do đó, vai trò người thầy trở nên phức tạp khi kiến thức hầu như là vô tận.
Trong bối cảnh này, PGS Nghiêm Đình Vỳ cho rằng, giáo viên phải định hướng vào công nghệ và có trách nhiệm không chỉ với việc dạy của mình mà còn với việc học của học sinh. Ngày nay, giáo viên phải là người xúc tác giúp học sinh có được thông tin mới, biết điều giải giữa người học với cái mà học sinh cần biết, và là người cung cấp sự hiểu biết bắc cầu. Giáo viên phải biết theo dõi giúp học sinh quản lý đúng thời gian của họ khi sử dụng nguồn lực điện tử, Intenet nhất là học sinh THPT. Yêu cầu lớn đặt ra là sự chuyển đổi vai trò giáo viên - người truyền thụ kiến thức theo cách truyền thống, sang vai trò mới với tư cách người xúc tác và điều phối.
"Vai trò giáo viên đã thay đổi và đang tiếp tục thay đổi từ địa vị người dạy sang người thiết kế, cố vấn, huấn luyện và tạo ra môi trường học tập. Trong kỷ nguyên số, cần nhận rõ người thầy là cố vấn cho học sinh học tập và phát triển toàn diện thành công dân cân đối, công dân toàn cầu mang bản sắc người Việt Nam. Đó là giúp đỡ học sinh tư duy, phản ánh và tiếp cận kiến thức. Người giáo viên có vai trò quan trọng trong việc nêu vấn đề, giao nhiệm vụ, tổ chức cho học sinh làm việc, trao đổi... cùng tham gia với học sinh và nêu lên những nhận xét của mình nếu thấy cần thiết". - PGS Nghiêm Đình Vỳ
Chọn qua online, tập huấn giáo viên trực tuyến Dịch bệnh COVID-19 không chỉ gây ảnh hưởng đến hoạt động dạy học mà còn khiến công tác chọn lựa sách giáo khoa mới của nhiều địa phương bị gián đoạn. Để kịp ứng phó với tình hình mới, các trường học đã chuyển hướng thực hiện việc này bằng hình thức online, cũng như triển khai tập huấn trực tuyến cho giáo...