Giáo dục không đi theo khuôn mẫu
Bà Camilla Mellander (ảnh), Đại sứ Thụy Điển tại Việt Nam, chia sẻ với Thanh Niên về cơ hội cho người Việt Nam được học tập ở đất nước này.
Theo bà đâu là điểm mạnh của giáo dục Thụy Điển?
Thụy Điển có nền giáo dục tiên tiến, đứng thứ hai thế giới về giáo dục sau ĐH. Sinh viên bản xứ khá hòa đồng. Các du học sinh được nhà trường cung cấp đầy đủ các thiết bị học tập, cũng như có sự trao đổi đánh giá về chất lượng học tập, giảng dạy một cách công khai và dân chủ. Bên cạnh đó, Thụy Điển nổi tiếng về sự đổi mới trong hợp tác giữa ngành công nghiệp và các trường ĐH. Các trường luôn luôn cải tiến và đầu tư vào nghiên cứu cũng như các ý tưởng độc đáo.
Đặc biệt, trong vài năm gần đây, chính phủ Thụy Điển đã đẩy mạnh việc quốc tế hóa giáo dục ĐH, sử dụng ngôn ngữ tiếng Anh là chủ đạo, tạo nhiều cơ hội cho sinh viên quốc tế đến du học. Hiện chúng tôi có khoảng 38.000 sinh viên quốc tế đang học tập tại đây. Đặc biệt hơn cả, học bổng của chính phủ Thụy Điển cũng ưu tiên chọn Việt Nam. Đây là một trong 10 nước được cấp học bổng cho nhiều khóa học tại các trường ĐH hàng đầu của Thụy Điển như: trường Lund, KTH, Uppsala, Viện Karolinska…
Vì sao Thụy Điển lại ưu tiên cấp học bổng cho Việt Nam? Trong thời gian tới Thụy Điển sẽ có những chương trình học bổng nào dành cho Việt Nam?
Chúng tôi rất quan tâm đến Việt Nam vì 2 nước đã có truyền thống hợp tác lâu đời và có những kết quả tốt đẹp. Các chương trình trao đổi sinh viên giữa 2 nước luôn đạt được hiệu quả cao. Đặc biệt, chúng tôi đánh giá cao trình độ của sinh viên Việt Nam. Các bạn đã có những đóng góp nhất định cho giáo dục của Thụy Điển, giúp chúng tôi cạnh tranh và thăng tiến. Theo thông tin từ các trường ĐH của Thụy Điển thì năm nay sẽ có hàng trăm suất học bổng sau ĐH dành cho các nước châu Á. Đối với Việt Nam, dự kiến sẽ có khoảng 20 suất học bổng toàn phần đào tạo thạc sĩ và tiến sĩ. Chúng tôi không giới hạn ngành học và có nhiều ngành để sinh viên lựa chọn trong đó các ngành thế mạnh là y khoa, công nghệ sinh học, công nghệ nano, năng lượng nguyên tử và truyền thông…
Video đang HOT
Sinh viên quốc tế học tập tại Thụy Điển – Ảnh: Đại sứ quán Thụy Điển tại Việt Nam cung cấp
Các sinh viên muốn nhận học bổng vẫn phải tham gia xét tuyển cạnh tranh để chọn được những người giỏi nhất. Tại Đại sứ quán Thụy Điển, chúng tôi sẽ làm hết sức để đảm bảo thủ tục thuận lợi cho các sinh viên Việt Nam đã được các trường Thụy Điển tiếp nhận.
Học tập tại Thụy Điển có gì khác biệt hơn so với các nước khác, thưa bà?
Thụy Điển là quốc gia có năng lực sáng tạo cao, đứng đầu trong các nước sáng tạo nhất, theo Innovation Union Scoreboard 2013. Điều ấn tượng nhất trong giáo dục Thụy Điển là sự linh hoạt ở mức tối đa của chương trình học, sinh viên được rèn luyện phong cách để chuẩn bị trở thành người lao động trong nền kinh tế toàn cầu theo 4 chỉ tiêu: làm việc theo nhóm, kỹ năng – kỹ thuật thực dụng, giải quyết vấn đề, tinh thần dám nghĩ dám làm trong doanh nghiệp.
Việc giảng dạy là cá nhân hóa. Mỗi sinh viên được yêu cầu triển khai và dạy một bài học trong một tuần cho sinh viên trong lớp mà không phụ thuộc vào bài in sẵn trong sách giáo khoa. Sau mỗi bài học, sinh viên phải viết ra một vài suy nghĩ về những điều được cho là đúng và những gì chúng sẽ phải thay đổi.
Tôi cho rằng một trong những bí quyết mà Thụy Điển có được nhiều giải thưởng Nobel vì trong giáo dục chúng tôi luôn khuyến khích sự sáng tạo, không bao giờ theo đi theo khuôn mẫu và lối mòn.
Theo TNO
Đừng đóng khuôn giáo dục đạo đức
Theo nhiều chuyên gia và giáo viên, chương trình môn giáo dục đạo đức - công dân sau năm 2015 nên thiết kế theo hướng mở để bản thân mỗi giáo viên thật sự trở thành kho tư liệu sống.
Hai ngày cuối tuần vừa qua tại Hà Nội, lần đầu tiên Bộ GD-ĐT tổ chức hội thảo quốc gia về giáo dục đạo đức - công dân trong trường phổ thông.
Hiện nay học sinh bậc THCS chỉ học 1/2 tiết đạo đức/tuần - Ảnh: Đào Ngọc Thạch
Ba chữ khô - khó - khổ
Theo các đại biểu, "đặc trưng" của môn giáo dục đạo đức - công dân được gói gọn trong ba chữ K: khô - khó - khổ! Trước hết, nội dung giáo dục đạo đức rất ít. "Càng lên lớp cao hơn, nội dung đạo đức càng giảm. Ở tiểu học các em được học 1 tiết/tuần, ở THCS được học 1/2 tiết/tuần, nhưng lên đến THPT học sinh chỉ được học 15 tiết đạo đức trong suốt 3 năm học và chủ yếu ở lớp 10, còn lớp 11 và 12 không có tiết học đạo đức. Đã vậy việc dạy nặng về lý thuyết nên hiệu quả thấp", tiến sĩ Đào Đức Doãn, Khoa Giáo dục chính trị, Trường ĐH Sư phạm Hà Nội, nhận xét.
Còn PGS-TS Nguyễn Đình Tường, Viện Triết học - Viện Hàn lâm khoa học xã hội VN, tính toán rằng học sinh THPT chỉ được học 11 tiết đạo đức trong tổng số 105 tiết giáo dục đạo đức - công dân. Còn lại là các nội dung về pháp luật, về các vấn đề chính trị - xã hội. Đã vậy nội dung đang quá tải với hầu hết học sinh cấp THPT, đặc biệt là lớp 10. Mỗi bài học lại quá dài khiến giáo viên chỉ có thể dạy lý thuyết suông, xa rời thực tế. "Đa số ý kiến của học sinh và giáo viên cho rằng phần công dân với việc hình thành thế giới quan, phương pháp luận khoa học còn trừu tượng, khó hiểu với học sinh lớp 10 khi mà các em chỉ mới 15 - 16 tuổi. Với thời lượng 1 tiết/tuần thì giáo viên chỉ có thể giới thiệu cho học sinh biết về các vấn đề đó chứ không thể đi sâu tìm hiểu", PGS-TS Nguyễn Đình Tường cho biết.
Theo PGS-TS Nguyễn Dục Quang, Viện Khoa học giáo dục VN, kiến thức lồng ghép trong môn này quá ôm đồm. Bên cạnh những kiến thức về các lĩnh vực, các mặt giáo dục khác nhau như pháp luật, an toàn giao thông, quốc phòng, giới tính, bảo vệ môi trường, kỹ năng sống..., gần đây Bộ GD-ĐT lại đưa thêm nội dung giáo dục công tác phòng chống tham nhũng, phòng chống tác hại game online có nội dung bạo lực không lành mạnh. "Môn giáo dục đạo đức - công dân như là nơi "gửi gắm" của nhiều lĩnh vực, nhiều nội dung khác nhau của đời sống xã hội mà quên mất đi chức năng chính của môn học", PGS-TS Nguyễn Dục Quang nhận xét.
Phải thay đổi từ người dạy
Vấn đề chất lượng đội ngũ cũng là một mảng nội dung lớn được đưa ra bàn bạc trong suốt 2 ngày hội thảo (10 - 11.8).
Theo các thông tin tại hội thảo, hiện nay chất lượng giáo viên dạy giáo dục đạo đức - công dân rất có vấn đề. Trước hết đó là đội ngũ thiếu chuyên nghiệp về giáo dục đạo đức - công dân. "Trình độ giáo viên được đào tạo đúng chuyên ngành (ĐH, CĐ) chiếm 43%, còn lại là đào tạo ghép với văn, sử, địa, hoặc môi trường", tiến sĩ Nguyễn Hải Thập, Phó cục trưởng Cục Nhà giáo và cán bộ quản lý GD, Bộ GD-ĐT, cho biết.
Nam Định là một trong những địa phương thể hiện rõ nét tình trạng trên. Ông Nguyễn Văn Long, Trường CĐ Sư phạm Nam Định, cho biết: "Cả tỉnh có 765 giáo viên giáo dục đạo đức - công dân cấp THCS thì chỉ có 189 người được đào tạo đúng chuyên môn, còn 576 người chưa qua đào tạo. Thông thường giáo viên được phân công dạy môn này là giáo viên văn hoặc các môn được coi là "phụ"; giáo viên các môn cơ bản không đủ giờ đứng lớp ở môn của mình thì được phân công dạy môn này cho đủ giờ; hoặc giáo viên chủ nhiệm thường được phân luôn dạy giáo dục đạo đức - công dân". Bà Lê Thị Bích Tơ, Trường THCS Tân Kiều (Tháp Mười, Đồng Tháp), cũng phản ánh ở huyện bà có hơn 50% giáo viên dạy môn trên không đúng chuyên ngành đào tạo. Bà Tơ còn cho biết thêm: "Dạy giáo dục đạo đức - công dân cấp THCS cả huyện có 35/45 người có trình độ ĐH, nhưng chỉ 5 người tốt nghiệp ĐH chính quy, còn lại là từ xa, chuyên tu, hoặc tại chức".
Một giáo viên đến từ một trường THCS ở Hà Nam khẳng định muốn thay đổi môn này trước hết phải thay đổi người dạy. "Giáo viên phải được nâng cao trình độ cũng như được đảm bảo về nhân cách, để mỗi thầy cô giáo phải là một kho tư liệu sống về môn học, từ đó mới tác động được vào tình cảm, nhận thức người học và bài học mới hiệu quả", giáo viên này phát biểu. Nhiều đại biểu cũng đồng ý với quan điểm mỗi giáo viên môn này phải là kho tư liệu sống, không lệ thuộc quá nhiều vào sách giáo khoa khi dạy học. "Khi còn là học sinh lớp 9, tôi được học gương sáng vận động viên Nguyễn Thúy Hiền. Khi tốt nghiệp trường sư phạm rồi đi dạy, tôi ngạc nhiên vì người ta vẫn dạy gương sáng Nguyễn Thúy Hiền trong khi thời kỳ đỉnh cao của cô ấy đã qua. Hiện giờ cô ấy đã trở thành huấn luyện viên, học sinh vẫn phải học Nguyễn Thúy Hiền trong khi mỗi năm lại có thêm rất nhiều ngôi sao thể thao đỉnh cao. Theo tôi, chương trình phải thiết kế mở để giáo viên thực sự là kho tư liệu sống", một giáo viên đề xuất.
Theo Thanhnien
Rập khuôn là... giỏi! - Kỳ 3: Thụ động trước cuộc sống Thói quen làm theo mẫu từ những bậc học đầu tiên trong đời sẽ khiến học sinh thui chột khả năng sáng tạo, lúng túng trước những tình huống ngoài khuôn mẫu. Chưa kịp yêu đã chán Ông Phạm Xuân Tiến, Trưởng phòng Tiểu học Sở GD-ĐT Hà Nội, cho rằng: "Ở bậc tiểu học, trẻ có những suy nghĩ rất trong sáng,...