Giáo dục giới tính: Cần một chương trình toàn diện
Giáo dục giới tính là tiến trình suốt cả đời người, là chuyện phải làm hàng ngày, trước hết là ở gia đình nhằm trang bị kiến thức, hình thành nhân cách, tạo nên một nền tảng vững chắc cho sức khoẻ tìn.h dụ.c, sức khoẻ sinh sản sau này.
Nó bao gồm những hiểu biết về phát triển tính dục, các mối quan hệ, hình ảnh về thể chất và vai trò giới, tình bạn, tình yêu, tìn.h dụ.c. Giáo dục giới tính đề cập đến các khía cạnh về sinh học, văn hoá xã hội, tâm lý và tâm linh của vấn đề giới tính, từ lĩnh vực nhận thức (thông tin) đến lĩnh vực tình cảm (cảm xúc, giá trị, thái độ) và lĩnh vực hành vi (kỹ năng truyền thông, giao tiếp và kỹ năng quyết định) của mỗi cá nhân.
Giáo dục giới tính đôi khi có thể bắt đầu từ chuyện cái mụn của tuổ.i dậy thì.
Tính dục: có từ trứng nước
Video đang HOT
Tính dục gắn với con người từ trong trứng nước. Khi thụ tinh thì đã sẵn các nhiễm sắc thể X,Y, phân định giới tính cho đứ.a tr.ẻ, dù đến tháng thứ ba trong bụng mẹ, thai nhi mới có đủ bộ phận sinh dục! Thiên nhiên còn trang bị sẵn một hệ thống các tuyến sin.h dụ.c, để tới tuổ.i nào đó thì sẽ cho kích hoạt… tạo ra các kích thích tố cần thiết để phát triển giới tính. Chờ đến lúc đó mới “dạy” thì nhiều khi đã muộn!
Cha mẹ có bổn phận dạy con cái ngay từ trong gia đình, không thể “khoán” cho ai khác. Và phải dạy rất sớm vì đây là vấn đề liên quan đến nếp sống của mỗi gia đình, đến giá trị, lòng tin, thái độ và nhất là hành vi, hình thành nhân cách của mỗi con người để có một cuộc sống hạnh phúc về sau. Ngay từ lúc mới sinh, trẻ đã được học về tình yêu thương, trìu mến, vuốt ve, cưng nựng, học về những mối quan hệ anh chị em, cha mẹ, ông bà… Trẻ học về giới tính khi cha mẹ chăm sóc, chuyện trò hàng ngày, lúc vui chơi với chúng, lúc thay quần đổi áo cho chúng, dạy chúng biết các bộ phận của cơ thể từ mắt mũi, tai miệng, đến bộ phận sin.h dụ.c… Ngay từ lúc đó, trẻ đã học “không phân biệt đối xử” với các bộ phận trong cơ thể mình, và có trách nhiệm gìn giữ vệ sinh đâu đó đàng hoàng. Trẻ lớn dần thì hiểu biết sẽ mở rộng thêm về sinh lý học, về các hành vi, thái độ, giá trị liên quan giới tính của gia đình cũng như môi trường văn hoá xã hội chúng đang sống.
“Thầy” dạy tốt “trò” mới học tốt
Thẳng thắn, chân tình, cởi mở và khoa học trong trao đổi là cách tốt nhất để truyền thông giữa cha mẹ và con cái suốt giai đoạn tuổ.i thơ cũng như ở tuổ.i tiền dậy thì và dậy thì, tuổ.i thanh niên, nhờ đó tạo nên một phương cách xử thế khi trẻ trưởng thành cho vấn đề sức khoẻ tìn.h dụ.c, sức khoẻ sinh sản. Do vậy, cha mẹ cũng phải trang bị cho mình đủ kiến thức để tự tin và có phương pháp tiếp cận phù hợp với từng lứa tuổ.i.
Thế nhưng do từ trước người lớn chúng ta cũng chưa hề được “giáo dục giới tính” nên không tránh khỏi lúng túng. Do vậy, để có thể “vượt qua chính mình”, cần xem xét lại một số nhận thức, quan điểm của bản thân về giới tính, về tìn.h dụ.c để có thái độ thích hợp. Trang bị kiến thức cơ thể học, sinh lý học tuy vậy không khó bằng cách nhìn nhận vấn đề, tức “quan điểm” – cũng gọi là các “giá trị” – của chính bản thân. Cần thấy rằng khi nói đến tìn.h dụ.c, không thể chỉ nói chuyện gia.o hợ.p mà phải bao gồm toàn bộ các khía cạnh liên quan như thể chất, đạo đức, xã hội, tâm linh, tâm lý và cảm xúc. Giáo dục giới tính là giáo dục toàn diện các khía cạnh đó, chứ không phải chỉ dạy cách dùng ba.o ca.o s.u hay sử dụng thuố.c ngừa thai.
Cần có một chương trình giáo dục giới tính toàn diện, không manh mún, lẻ tẻ, mà có hệ thống, được soạn thảo không bởi một vài cá nhân “có thẩm quyền” nào đó theo quan điểm riêng của họ rồi áp đặt cho mọi người mà phải do một nhóm chuyên viên y học, giáo dục, tâm lý xã hội… ngồi lại với nhau để thống nhất một số nguyên tắc cơ bản – các giá trị – để có tiếng nói chung. Chẳng hạn tính dục là một phần tự nhiên và lành mạnh của đời sống con người. Tính dục không đơn thuần là chuyện gia.o hợ.p. Với con người, tính dục bao hàm sinh học, đạo đức, xã hội, tâm linh, tâm lý, cảm xúc…
Nói đến tìn.h dụ.c, không thể chỉ nói chuyện gia.o hợ.p mà phải bao gồm toàn bộ các khía cạnh liên quan như thể chất, đạo đức, xã hội, tâm linh, tâm lý và cảm xúc. Giáo dục giới tính là giáo dục toàn diện các khía cạnh đó, chứ không phải chỉ dạy cách dùng ba.o ca.o s.u hay sử dụng thuố.c ngừa thai.
Mọi người ai cũng có nhân phẩm, mỗi người là một cá thể độc đáo trong bối cảnh văn hoá chung. Đừng vì thấy người ta khác mình mà cho là sai lạc, bệnh hoạn rồi đối xử kỳ thị, bất công. Mỗi cá nhân có kiểu hành xử tìn.h dụ.c riêng, miễn là không mang lại bệnh hoạn, tai hoạ cho mình hay cho người và không trái thuần phong mỹ tục, văn hoá chung của cộng đồng. Mỗi người tự quyết định và chịu trách nhiệm về hành vi tính dục của mình và những hậu quả nếu có. Do vậy, cần có đủ kiến thức và kỹ năng để tự bảo vệ. Cũng cần nhớ trẻ con thích “khám phá” và tò mò học hỏi về tính dục là một tiến trình phát triển tự nhiên.
Chương trình này sẽ không chỉ dành riêng cho các nhà giáo dục, cho nhà trường – từ nhà trẻ đến sau đại học – mà còn cho truyền thông đại chúng, cho các tổ chức xã hội, tôn giáo, và cho các bậc phụ huynh – kể cả người giúp việc trong gia đình… để tránh “ông nói gà bà nói vịt”.
Về nội dung, ít nhất phải đề cập về sự phát triển của con người – từ trong bụng mẹ đến tuổ.i trưởng thành, mối tương quan giữa các yếu tố thể chất, tâm lý, các mối quan hệ, tương tác, các kỹ năng cá nhân – đối với bản thân cũng như giữa người với người – đến các hành vi tính dục – dựa trên nền tảng văn hoá mỗi cộng đồng – rồi mới đến các vấn đề về sức khoẻ tìn.h dụ.c, sức khoẻ sinh sản với các bệnh lây truyền qua đường tìn.h dụ.c v.v… Trong mỗi nội dung đó, phải dạy cả về kiến thức, thái độ, về các giá trị, về hành vi, lối sống, cách ứng xử phù hợp trong môi trường văn hoá của cộng đồng.
Theo BS Đỗ Hồng Ngọc
SGTT
Giáo dục giới tính theo độ tuổ.i như thế nào?
Con bạn bắt đầu hỏi về những bộ phận trên cơ thể từ khi bao nhiêu tuổ.i? Phải chăng con bạn bày tỏ sự quan tâm với người khác giới ở độ tuổ.i rất trẻ?
Cha mẹ không nên trả lời những tò mò của trẻ theo cách có gì nói nấy. Bởi vì tại thời điểm này, đứ.a tr.ẻ đang tìm cách khám phá chính bản thân. Cha mẹ hãy là một đối tượng an toàn nhất đối với con mình, có thể đưa ra câu trả lời hoặc những lời giải thích chính xác. Thật đáng tiếc là nhiều bậc cha mẹ cảm thấy rất khó khi đưa ra một phản ứng tốt, đặc biệt là những câu hỏi liên quan đến vấn đề giới tính, tìn.h dụ.c.
Sani B. Hermawan, nhà tâm lý học Indonesia, cho biết cha mẹ cần trang bị cho mình những kiến thức về giới tính và nên trở thành người thông minh hơn khi đưa ra những câu trả lời cho trẻ. Bởi vì các câu hỏi của tr.ẻ e.m ngày nay cũng được ghi nhận là thông minh hơn, mặc dù chúng ở độ tuổ.i vẫn còn rất trẻ. Cung cấp sự hiểu biết về các vấn đề tìn.h dụ.c sớm, có thể giúp cha mẹ giao tiếp với con trẻ linh hoạt hơn trong tương lai.
"Giáo dục giới tính là nhu cầu của con trẻ, thậm chí đối với một người đã kết hôn. Giáo dục giới tính vẫn cần thiết đối với các cặp vợ chồng", ông Sani cho biết trong cuộc hội thảo Xây dựng phương tiện truyền thông tại Jakarta gần đây.
Vì vậy, cha mẹ cần hiểu biết gì và cần trình bày với con trẻ bằng ngôn ngữ như thế nào? Các giai đoạn của quá trình này như thế nào?
Giai đoạn đầu, đó là thời gian để giới thiệu các bộ phận cơ thể
Cha mẹ hoàn toàn có thể nói chuyện về giới tính ở giai đoạn đầu của thời thơ ấu. Mục tiêu của giai đoạn này là xây dựng giao tiếp hai chiều giữa bố mẹ và con cái về vấn đề giới tính. Tr.ẻ e.m ở độ tuổ.i trung bình 2-3 tuổ.i đã bắt đầu để có thể giao tiếp hai chiều với cha mẹ.
"Dạy con bằng ngôn ngữ khoa học, giới thiệu độ dài của "chú nhỏ" cho b.é tra.i và â.m đạ.o cho b.é gá.i, tốt hơn hết là gọi các bộ phận cơ thể bằng các thuật ngữ khác ví dụ như "chim", ông Sani cho biết.
Ở tuổ.i này, tr.ẻ e.m cũng bắt đầu được người lớn giới thiệu về chức năng của các cơ quan trên cơ thể. Ví dụ như "chú bé" và "cô bé" là để đi vệ sinh... Giáo dục giới tính có thể được bắt đầu từ rất sớm với các kiến thức cơ bản như thế.
Giai đoạn vỡ lòng, cung cấp nhận thức và giúp trẻ tự hào về cơ thể của mình
"Tr.ẻ e.m ở giai đoạn tiểu học đã có thể có huyết trắng hay chất bẩn từ "cô bé" có thể do đồ lót bẩn hoặc cách làm sạch vùng kín chưa đúng. Trẻ phải được dạy cách làm sạch cơ thể bao gồm cả vùng sin.h dụ.c như thế nào cho tốt và để bảo vệ sức khoẻ" - ông Sani nói thêm.
Nhận thức về vệ sinh các cơ quan trên cơ thể sẽ trở thành điểm khởi đầu của giai đoạn này. Bằng cách đó, tr.ẻ e.m có thể học hỏi về trách nhiệm của bản thân và bắt đầu hiểu tầm quan trọng của việc chăm sóc cơ thể và bộ phận sin.h dụ.c.
Ở tuổ.i này trẻ cũng bắt đầu khám phá về giới tính. Đặc biệt là với việc thông tin từ nhiều nguồn đang ngày càng cởi mở hơn và được trẻ tiếp nhận thường xuyên hơn qua nhiều phương tiện truyền thông.
"Có những đứ.a tr.ẻ hỏi tại sao khi chúng ôm gối ôm và kẹp ở vùng kín, chúng có cảm giác rất thích thú, dễ chịu. Hoặc trẻ có thể hỏi, tại sao "chú nhỏ" của mình thường hay... đứng thẳng vào buổi sáng. Cha mẹ cần có câu trả lời đúng và mang tính chất cung cấp nhận thức cho trẻ", ông Sani cho biết thêm.
Dạy trẻ rằng khu vực sin.h dụ.c hết sức nhạy cảm, vì vậy cần được bảo vệ, chăm sóc sạch sẽ và giữ gìn cảm giác êm thoáng, hơn nữa, nếu thường xuyên ôm, kẹp gối ở khu vực đó, sẽ khiến vùng kín "khó thở", có thể dẫn đến tổn thương... Tr.ẻ e.m cũng cần được dạy về kích thước của "chú bé" ở mỗi người đàn ông là mỗi khác. Với sự hiểu biết này, đứ.a tr.ẻ hiểu được đặc điểm riêng và chung của cơ thể mình. Ví dụ như khi người bạn học của trẻ so sánh kích thước "chú nhỏ" giữa hai đứ.a tr.ẻ, trẻ đã có sự trang bị về kiến thức đúng đắn từ cha mẹ. Bằng cách đó, trẻ cảm thấy tự hào về những gì trẻ có.
Thời kỳ v.ị thàn.h niê.n, hiểu những khía cạnh tâm lý giới tính
Trong thời gian này, thanh thiếu niên trải qua thời kỳ dậy thì. Dấu hiệu của tuổ.i dậy thì ở các chàng trai là vỡ giọng và những giấc mơ ẩm ướt. Trong khi b.é gá.i bắt đầu tuổ.i dậy thì bằng những kỳ kin.h nguyệ.t.
Giới thiệu với trẻ những khía cạnh, diễn biến tâm lý mà trẻ sẽ trải qua vào giai đoạn này. Tr.ẻ e.m gái trở nên nhạy cảm hơn và cảm giác ngon miệng trong thời kỳ kin.h nguyệ.t tăng lên...
"Không để con trẻ bối rối hay trải qua thời điểm này mà không có kiến thức rõ ràng. Cha mẹ cần chủ động hơn trong việc trang bị kiến thức cho con. Nhưng không được nói quá nhiều đến vấn đề tâm lý mà trọng tâm là trang bị cho các con cách để kiểm soát cảm xúc của mình trong giai đoạn này," ông Sani khẳng định.
Cha mẹ cần trang bị giáo dục giới tính cho thanh thiếu niên, để con cái mình có thể tự chấp nhận bản thân, tiếp nhận bản thân đúng cách và không ngạc nhiên, sốc với những thay đổi khác nhau về thể chất và tâm lý của mình. Bằng cách đó, con trẻ có thể tự tin và có thể kiểm soát ham muốn tìn.h dụ.c đã bắt đầu xuất hiện ở độ tuổ.i này, đặc biệt khi hiện nay, có rất nhiều thanh thiếu niên quan hệ tìn.h dụ.c sớm, mặc dù bằng cách an toàn chăng nữa.
Thời kỳ trưởng thành, sự thoả mãn tìn.h dụ.c quan trọng đối với các cặp vợ chồng
Tìn.h dụ.c đúng cách và chất lượng cần phải được cả người vợ lẫn người chồng thừa nhận và hiểu rõ. Cho dù họ sắp sửa kết hôn hay đã kết hôn từ lâu.
Đối với phụ nữ có chồng, tuổ.i từ 40 trở lên chẳng hạn, thì tìn.h dụ.c không còn thú vị nữa. Trong khi người chồng ở độ tuổ.i này vẫn trong gian đoạn cao điểm của đời sống tìn.h dụ.c. Điều này cần được thấu hiểu và chia sẻ để quan hệ tìn.h dụ.c vợ chồng vẫn có thể diễn ra tốt đẹp và có chất lượng. Hơn nữa sự hiểu biết về tìn.h dụ.c có thể trả lời các câu hỏi hay khúc mắc của vợ chồng.
"Tìn.h dụ.c có thể là một cách để giải phóng căng thẳng", ông Sani nói.
Nếu đã trải qua giai đoạn ban đầu mà chưa được trang bị những kiến thức cần thiết, chẳng hạn như con bạn hiện đã là một thiếu niên, không vấn đề gì khi bạn cởi mở thông tin, giao tiếp với con để tiếp tục cung cấp những hiểu biết về giới tính từ căn bản đến sâu sắc hơn cho con bạn phù hợp với tuổ.i của con.
Theo VTC
Sách thiếu nhi dạy gian lận và vô lễ? Một số phụ huynh phản ánh cách gian lận trong thi cử và những lối ứng xử thiếu lịch sự lại được in rõ ràng một cuốn sách dạy kiến thức cho tr.ẻ e.m 6-12 tuổ.i, từng tái bản lần thứ nhất. Sách in những chiêu dạy tr.ẻ e.m cách gian lận Cuốn sách có nhiều kiến thức khoa học thường thức và...