Giảm mặn, bớt bệnh
Bệnh lý tim mạch là căn bệnh gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm, thậm chí dễ tử vong. Đáng lo ngại, số người bị các bệnh tim mạch, cao huyết áp đang gia tăng và ngày càng trẻ hóa với nguyên nhân chủ yếu là do thói quen sử dụng nhiều muối trong bữa ăn hàng ngày.
Giảm muối trong các bữa ăn hàng ngày giúp đẩy lùi bệnh tật. Ảnh: HOÀNG HÙNG
Nhiều biến chứng nguy hiểm
Theo Bộ Y tế, tăng huyết áp là nguy cơ hàng đầu gây ra tai biến và tử vong do các bệnh tim mạch. Trong khi đó, cả nước có tới 12 triệu người bị tăng huyết áp, tức là cứ 5 người trưởng thành có 1 người bị tăng huyết áp. Tuy nhiên, trong số người bệnh tăng huyết áp có tới 60% chưa được phát hiện, trên 80% chưa được quản lý điều trị theo quy định và nguy hiểm hơn, người bị cao huyết áp đang trẻ hóa. Tại các cơ sở điều trị về tim mạch đã ghi nhận nhiều trường hợp chưa đầy 20 tuổi đã bị tăng huyết áp, thậm chí có những ca bệnh nhồi máu cơ tim, hay tai biến não mới chỉ ở tuổi 30.
Theo các chuyên gia tim mạch, huyết áp là áp lực của dòng máu lên thành mạch và trong các bệnh lý tim mạch thì tăng huyết áp rất phổ biến. Huyết áp gồm có 2 con số (ví dụ 140/80mmHg, 130/90mmHg). Số cao hơn gọi là huyết áp tâm thu (huyết áp tối đa), số thấp hơn là huyết áp tâm trương (huyết áp tối thiểu). Khuyến cáo của Hội Tim mạch Việt Nam cho biết, tăng huyết áp là khi huyết áp tâm thu 140mmHg hoặc huyết áp tâm trương 90mmHg.
Tăng huyết áp được chia làm 2 thể: tăng huyết áp tiên phát (tăng huyết áp vô căn) và tăng huyết áp thứ phát (tăng huyết áp có nguyên nhân); trong đó, tăng huyết áp vô căn thường gặp nhất, chiếm 90%. Căn bệnh này được xem là “sát thủ” thầm lặng khi gây ra rất nhiều biến chứng nguy hiểm cho sức khỏe, trong đó biến chứng nguy hiểm nhất là đột quỵ, tai biến mạch máu não, nhồi máu cơ tim. Đáng chú ý, trong dịch Covid-19 diễn ra từ đầu năm tới nay rất nhiều trường hợp tử vong do dịch Covid-19 có bệnh nền như: tăng huyết áp, bệnh tim mạch hoặc các bệnh mạn tính khác.
Không khó phòng ngừa
Các bác sĩ cho biết, nguyên nhân chủ yếu của tình trạng gia tăng bệnh lý tim mạch, tăng huyết áp là do các hành vi nguy cơ trong lối sống gây ra, như: dinh dưỡng không hợp lý, thiếu hoạt động thể lực, hút thuốc lá và lạm dụng rượu bia. Đặc biệt, việc sử dụng nhiều muối trong cuộc sống hàng ngày, hay nói cách khác là ăn mặn đang là yếu tố hàng đầu làm gia tăng các bệnh lý tim mạch.
Video đang HOT
Tiến sĩ Kidong Park, Trưởng đại diện Tổ chức Y tế thế giới (WHO) tại Việt Nam, cho biết, muối là chất rất cần thiết đối với cơ thể, nhưng ăn thừa muối lại là yếu tố nguy cơ chính gây tăng huyết áp, tai biến mạch máu não, nhồi máu cơ tim. Ngoài ra còn làm tăng nguy cơ gây ung thư dạ dày, suy thận, loãng xương và nhiều rối loạn cho sức khỏe. Vì thế, WHO đã khuyến cáo, mỗi người trưởng thành không nên ăn quá 5g muối trong một ngày để phòng chống bệnh tật và bảo vệ sức khỏe.
Tuy nhiên, các nghiên cứu của Viện Dinh dưỡng Quốc gia cho thấy, những năm gần đây, mức tiêu thụ muối của mỗi người trưởng thành tại Việt Nam là khoảng 9,4g muối/ngày, gấp gần 2 lần so với ngưỡng khuyến cáo của WHO. Vì thế, các bệnh tim mạch cũng đang là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu tại nước ta, chiếm tới 31% tổng số ca tử vong toàn quốc. Còn theo khảo sát của WHO, mỗi năm Việt Nam có hơn 40.000 người tử vong do ăn quá nhiều muối mỗi ngày.
GS-TS Trần Văn Thuấn, Thứ trưởng Bộ Y tế, cảnh báo, đa số người Việt Nam đang ăn thừa muối, thậm chí cao gần gấp đôi so với khuyến nghị của WHO. Tuy nhiên, hiểu biết về tác hại do ăn thừa muối và thực hành ăn giảm muối của người dân và cộng đồng còn rất hạn chế. Mỗi người dân hãy giảm một nửa lượng muối ăn hàng ngày, có chế độ dinh dưỡng hợp lý, không hút thuốc lá, hạn chế sử dụng rượu bia, tích cực vận động thể lực.
“Các cơ sở y tế, nhất là trạm y tế xã phường tăng cường đo kiểm tra huyết áp cho mọi người dân từ 18 tuổi trở lên, kết hợp với hướng dẫn, tư vấn giảm ăn muối cho người bệnh đang được quản lý điều trị tăng huyết áp, đái tháo đường và các bệnh mạn tính khác”, Thứ trưởng Bộ Y tế nhấn mạnh.
Giảm muối, đường trong bữa ăn để phòng nhiều bệnh nguy hiểm
Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) cũng cảnh báo người Việt Nam đang sử dụng quá nhiều muối và đường. Đây chính là căn nguyên của nhiều bệnh mạn tính nguy hiểm.
Mức tiêu thụ muối, đường cao là căn nguyên của sự gia tăng các bệnh không lây nhiễm - ẢNH MINH HỌA: SHUTTERSTOCK
Người dân tiêu thụ muối, đường gấp 2 lần khuyến cáo
Theo nghiên cứu của Viện Dinh dưỡng Quốc gia, trong những năm gần đây, mức tiêu thụ muối, đường trung bình của mỗi người trưởng thành ở nước ta đều gấp 2 lần so với ngưỡng khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO).
Muối (NaCl) được cấu thành từ hai nguyên tố hóa học là Natri và Chlorua. Viện Dinh dưỡng Quốc gia khuyến cáo lượng muối chỉ nên dùng trong ngày với một người trưởng thành là một muỗng 5 gram muối, tương đương chứa khoảng 2.000 mg natri. Trẻ nhỏ dưới một tuổi, tổng lượng muối được sử dụng trong ngày chỉ dưới 1,5 gram và trẻ sơ sinh ăn dưới 0,3 gram muối.
Thế nhưng nghiên cứu của Viện Dinh dưỡng Quốc gia cho thấy trong thực tế thì mức tiêu thụ muối trung bình của người Việt Nam là 9,4 gram/ngày.
Trong khẩu phần ăn hằng ngày, lượng natri có hai nguồn gốc là từ tự nhiên có trong thực phẩm và từ việc bổ sung muối cùng các gia vị mặn khi chế biến, chấm thức ăn.
Theo nghiên cứu của Viện Dinh dưỡng Quốc gia, tại nước ta, 81% lượng muối người dân tiêu thụ hằng ngày chủ yếu là từ các gia vị nêm nếm trong quá trình chế biến, nấu nướng và khi ăn. Đặc biệt, 11% muối từ thực phẩm chế biến sẵn, trong thực phẩm tự nhiên chỉ chiếm 7%. Trong đó, bột canh và nước mắm là nguồn chính cung cấp muối hằng ngày, cùng với mì chính và muối tinh.
Cục Y tế dự phòng cũng cảnh báo người Việt Nam sử dụng quá nhiều đường. Cụ thể, mức tiêu thụ đường trung bình của người Việt Nam là 46,5 gram/ngày, trong khi mức khuyến cáo của WHO là 25 gram/ngày.
Nguy cơ nhiều bệnh nguy hiểm
Cục Y tế dự phòng khuyến cáo, mức tiêu thụ muối, đường cao cũng chính là căn nguyên của sự gia tăng các bệnh không lây nhiễm như béo phì, tăng huyết áp, tim mạch và đái tháo đường.
Cụ thể, ăn nhiều muối là một trong những nguyên nhân của sự gia tăng các bệnh không lây nhiễm nói chung và bệnh tim mạch nói riêng. Nó cũng là yếu tố nguy cơ rất quan trọng đối với tăng huyết áp và đái tháo đường.
Ăn quá mặn là yếu tố nguy cơ rất quan trọng đối với tăng huyết áp và đái tháo đường. - SHUTTERSTOCK
Ăn quá 5 gram muối mỗi ngày sẽ làm tăng trương lực thành mạch, ứ nước trong tế bào, tăng sức cản ngoại vi gây tăng huyết áp.
Việc ăn nhiều đường cũng khiến cho tỷ lệ béo phì ở Việt Nam tăng nhanh nhất Đông Nam Á. Dư thừa năng lượng dẫn đến tích lũy mỡ, rối loạn chuyển hóa, làm tăng nguy cơ mắc các bệnh không lây nhiễm như thừa cân, béo phì, tăng huyết áp, loãng xương.
Theo thống kê của Viện Tim mạch Quốc gia, cứ 5 người trưởng thành thì có 1 người bị tăng huyết áp, cứ 3 trường hợp tử vong thì có 1 trường hợp do các bệnh tim mạch, chủ yếu là tai biến mạch máu não.
Tỷ lệ người bị tăng huyết áp chưa được chẩn đoán là gần 57%, đái tháo dường 70% và hơn 86% người bị tăng huyết áp chưa được quản lý bệnh.
Bên cạnh đó, Viện Dinh dưỡng Quốc gia ghi nhận tỷ lệ người trưởng thành tại Việt Nam bị thừa cân, béo phì chiếm khoảng 25% dân số. Tỷ lệ trẻ em dưới 5 tuổi bị béo phì tăng nhanh từ mức 0,6% (năm 2000) lên 5,3% kể từ sau năm 2015.
Sau 10 năm (2002-2012), tỷ lệ người mắc bệnh đái tháo đường cũng tăng thêm 2 lần (từ 2,7% lên 5,4%). Hiện tại, cả nước đang có trên 3,5 triệu người đang chung sống với bệnh đái tháo đường.
Để phòng tránh bệnh tăng huyết áp, tiểu đường và nhiều bệnh mạn tính nguy hiểm khác, Cục Y tế dự phòng khuyên người dân chú ý: Giảm lượng muối ăn vào hằng ngày. Thường xuyên đo huyết áp và đánh giá nguy cơ mắc bệnh đái tháo đường.
Hạn chế sử dụng đồ uống có đường vì đồ uống có đường là nguồn đường chính trong khẩu phần ăn và việc tiêu thụ. Giảm đường trong việc chế biến đồ ăn, thức uống.
Bộ Y tế kêu gọi ăn giảm muối để phòng chống các bệnh không lây nhiễm Từ ngày 19/8, Cục Y tế Dự phòng (Bộ Y tế) sẽ chính thức phát TV Spot ngắn mang thông điệp "Cho bớt muối, chấm nhẹ tay, giảm ngay đồ mặn" trên các kênh truyền hình Trung ương và các đài địa phương, cũng như các trang mạng xã hội chính thức của chương trình. TV Spot ngắn mang thông điệp "Cho bớt...