Giấc mơ làm giàu của người Hàn Quốc: Nhà có thể không có, nhưng cổ phiếu Tesla nhất định phải mua
Các nhà đầu tư nhỏ lẻ ở Hàn Quốc đang hy vọng cổ phiếu của nhà sản xuất ô tô điện Mỹ sẽ là những tấm vé đưa họ đến với cuộc sống giàu sang.
Park Sunghyun và chồng đã bán căn nhà của họ ở Seoul, chuyển đến một căn hộ cho thuê với cậu con trai 7 tuổi đồng thời dốc túi thêm 230.000 USD tiền tiết kiệm của gia đình để mua cổ phiếu của Tesla.
Họ không phải là những người Hàn Quốc duy nhất đặt cược mọi thứ mình có vào nhà sản xuất ô tô điện của Elon Musk. Các nhà đầu tư nhỏ lẻ ở quốc gia này đã đổ xô vào cổ phiếu Tesla trong thời kỳ đại dịch Covid-19 bùng phát, nâng tổng số cổ phiếu nắm giữ của họ lên hơn 100 lần so với trước đó, hiện vào khoảng hơn 15 tỷ USD. Điều này khiến họ đã trở thành một trong những cổ đông quan trọng của Tesla.
Theo tính toán, Elon Musk hiện là cổ đông lớn nhất của Tesla với 14,8% cổ phần. Và hiện tại, các nhà đầu tư Hàn Quốc nắm giữ tổng cộng 1,6% cổ phần của Tesla, cho phép họ trở thành cổ đông lớn thứ 7 của Tesla, thậm chí nắm giữ nhiều hơn cả nhà sáng lập Oracle Larry Ellison hay công ty quản lý tài sản General Motors của Mỹ. Và họ có xu hướng trở thành những kẻ săn lùng món hời, thường mua khi thị trường chứng khoán giảm, từ đó giúp kiềm chế đà giảm của cổ phiếu này.
Đánh cược vào Tesla
Một người lái xe đang sạc chiếc Tesla Model 3 của mình tại một trạm sạc ở Suwon.
Tuy nhiên, có những vấn đề tiềm ẩn đằng sau sự nhiệt tình của phong trào đầu tư này. Khi khoảng cách giàu nghèo ở Hàn Quốc ngày càng mở rộng, nhiều nhà đầu tư coi việc đặt cược đầy may rủi vào cổ phiếu và tiền điện tử là con đường thực tế duy nhất để có được sự tự do tài chính.
Tesla được các nhà đầu tư nhỏ lẻ trên khắp thế giới yêu thích, nhưng ở Hàn Quốc, Elon Musk thậm chí đã tạo dựng được sự ngưỡng mộ gần như tuyệt đối với những người thuộc tầng lớp lao động đang gặp khó khăn. Họ tự gọi mình là “Teslams”, sự pha trộn giữa “Tesla” và “Hồi giáo”, để thể hiện niềm tin của họ vào công ty. Một số người thường kết thúc các dòng tweet của họ trên nền tảng Twitter bằng “Temen”, một sự kết hợp giữa “Tesla” và “amen.”
Nhà đầu tư Park Sung-hyun.
Park Sung-hyun và chồng cô là những người đã làm việc trong lĩnh vực tài chính sau khi tốt nghiệp đại học, sau đó họ kết hôn và lập gia đình. Ban đầu cả hai không có ý định đánh cược mọi thứ vào Tesla. Nhưng sau đó đại dịch Covid-19 bùng phát vào năm 2020, khiến Ngân hàng Trung ương Hàn Quốc cắt giảm lãi suất xuống mức thấp kỷ lục, làm thị trường bất động sản vốn đã nóng bỏng trở nên sôi sục.
Họ đã bán nhà vào cuối năm 2019 với hy vọng mua được một ngôi nhà lớn hơn, nhưng vẫn trong tình trạng lấp lửng khi giá nhà tăng vượt quá khả năng vay của họ. Câu chuyện tương tự đã xảy ra ở nhiều quốc gia gần đây, nhưng nổi bật hơn cả tại Hàn Quốc, khi chi phí căn hộ ở khu vực thủ đô Seoul đã tăng gấp đôi trong 5 năm qua. Theo dữ liệu từ Ngân hàng Kookmin, một căn hộ 3 phòng ngủ điển hình có giá trung bình 1,24 tỷ won (khoảng 924,235 USD) ở Seoul.
Video đang HOT
“Tôi nghĩ rằng mình sẽ ổn khi làm việc trong một công ty tốt sau khi học đại học, nhưng thực tế là, chúng tôi là những người nghèo nhất trong cộng đồng của mình”, Park Sung-hyun, 40 tuổi, chia sẻ. “Là một nhân viên văn phòng, có quá nhiều hạn chế trong cuộc sống.”
Sức hút của Elon Musk
Một cửa hàng Tesla ở Seoul.
Tuy nhiên, khoản đầu tư này cũng đầy rủi ro. Các tranh chấp công khai của Elon Musk với các cơ quan quản lý cũng như việc mua lại Twitter không thành gần đây đã khiến giá cổ phiếu của Tesla biến động.
Nhưng các nhà đầu tư như Park lại tìm thấy sự phấn khích trong tình hình này. Mặc dù cổ phiếu của Tesla đã giảm hơn 25% so với mức cao nhất của năm 2021, nhưng nó vẫn tăng 1.900% trong ba năm qua. Để so sánh, cổ phiếu của Samsung Electronics, cổ phiếu được các nhà đầu tư Hàn Quốc nắm giữ nhiều nhất, chỉ tăng khoảng 40%, trong khi chỉ số Kospi (Korea Composite Stock Price Index) thậm chí còn tăng ít hơn.
“Với Musk, tôi nghĩ chúng ta có thể đặt cược mọi thứ”, Park Sung-hyun nói. Cô đã mua cổ phiếu Tesla với giá trung bình 668 USD, thấp hơn nhiều so với giá đóng cửa ngày 22/8 của Tesla là 870 USD. Cô và chồng coi Musk là một người có tầm nhìn xa, người có thể tiếp tục thay đổi ngành công nghiệp ô tô theo hướng thành công. “Ông ấy đang làm những điều mà chưa ai nghĩ đến trước đây,” cô nói.
Tính đến ngày 17/8, các nhà đầu tư nhỏ lẻ ở Hàn Quốc nắm giữ tổng cộng khoảng 1,6% cổ phần của Tesla, nhiều hơn các khoản đầu tư của họ vào Alphabet (công ty mẹ của Google), Apple, Microsoft và Nvidia cộng lại.
Nhà có thể chưa có, nhưng cổ phiếu Tesla phải nắm trong tay
Sức hấp dẫn của Tesla thậm chí còn mạnh mẽ hơn đối với những người ở độ tuổi 20 và 30, nhóm đối tượng có ít tài sản hơn so với các cặp vợ chồng như gia đình cô Park. Những người trẻ tuổi ở Hàn Quốc không có cơ hội tham gia thị trường bất động sản như cha mẹ họ và ngày càng lo lắng về những khó khăn tài chính như thời của ông bà họ. Trong khi những người Hàn Quốc lớn tuổi đã làm việc cả đời để giúp quốc gia này trở thành nước xuất khẩu lớn, thì Hàn Quốc hiện có tỷ lệ nghèo của người cao tuổi cao nhất trong số 38 quốc gia thành viên của Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế OECD.
“Tôi rất hoảng loạn, cảm thấy như mình có thể sẽ không bao giờ mua được nhà”, Son Gilhun, 27 tuổi, một người lái xe nâng sống ở Hanam, một thành phố thuộc tỉnh Gyeonggi cho biết. “”Thay vì bỏ cuộc, tôi quyết định làm theo các đồng nghiệp lớn tuổi của mình, đó là mua cổ phiếu.”
Anh đã đánh cược rất nhiều vào Tesla và tích lũy danh mục đầu tư chứng khoán trị giá khoảng 100.000 USD trong thời kỳ đại dịch bằng cách áp dụng lối sống tiết kiệm và chuyển một nửa số tiền lương 2.000 USD hàng tháng của mình vào cổ phiếu. Vào tháng 6 vừa qua, khi giá cổ phiếu của Tesla giảm xuống dưới 700 USD, Son đã giảm đầu tư vào cổ phiếu Hàn Quốc và tăng lượng cổ phần của Tesla. Mục tiêu trước mắt của anh là mua một chiếc xe điện Tesla. Nếu có thể kiếm đủ tiền, mục tiêu cuối cùng của anh sẽ là mua một căn nhà.
Trong khi đó, việc Elon Musk đã bán khoảng 7,92 triệu cổ phiếu Tesla gần đây – nhằm tích lũy tiền mặt trước một phiên tòa có thể buộc ông phải tuân theo thỏa thuận mua lại Twitter – đã thu hút nhiều phản ứng trái chiều từ các “Teslams”. Một số người đã bày tỏ sự thất vọng trên mạng xã hội. Những người khác thì hy vọng họ có một cơ hội “bắt đáy”.
Son Gilhun thì tỏ ra lạc quan, cho rằng động thái của Musk là “không đáng mong đợi, nhưng có thể hiểu được khi xem xét hoàn cảnh của việc mua lại Twitter.”
Còn Park Sung Hyun ban đầu rất tức giận, nhưng cô rất kiên quyết với sự lựa chọn của mình. Cô nói: “Những Teslams như tôi sẽ không thay đổi khoản đầu tư của mình. Chúng tôi luôn giữ vững lập trường.”
Bị cáo buộc thao túng cổ phiếu, 'thái tử' Samsung có thoát nạn?
Lee Jae-yong, Phó Chủ tịch tập đoàn, hay còn được gọi "thái tử" Samsung đang phải đối mặt cuộc chiến pháp lý căng thẳng với các cáo buộc thao túng cổ phiếu và gian lận kế toán.
4 năm vừa qua là quãng thời gian mà Phó Chủ tịch tập đoàn vốn hoá lớn nhất thị trường chứng khoán Hàn Quốc thường xuyên ở trong nhà giam và xuất hiện tại toà do liên quan các vấn đề pháp lý từ khi kế nhiệm cha là ông Lee Kun-hee, người lãnh đạo tập đoàn hơn 3 thập kỷ trước và mất vào năm 2020.
Các công tố viên cho rằng "thái tử" Samsung đã thao túng cổ phiếu trong một vụ sáp nhập làm bàn đạp đưa ông vào vị trí kế nhiệm đế chế công nghệ khổng lồ của Hàn Quốc.
Một bước sáp nhập, "thái tử" lên ngôi
Thương vụ sáp nhập diễn ra vào năm 2015, khi Cheil Industries, công ty thời trang và giải trí mà Lee là cổ đông lớn nhất, tiếp quản công ty xây dựng Samsung C&T. Điều đáng chú ý, C&T giữ cổ phần lớn nhất trong Samsung Life Insurance, vốn sở hữu phần lớn cổ phần của Samsung Electronics, "viên ngọc quý" của tập đoàn.
Phía công tố viên lập luận rằng các điều khoản sáp nhập trong thương vụ này đã bị thao túng, khi định giá 1 cổ phần Cheil đổi gần 3 cổ phần C&T. Và chính điều này đã trao cho Lee Jae-yong quyền kiểm soát, trước tiên là C&T và sau đó là cả tập đoàn Samsung. Trước khi vụ sáp nhập diễn ra, Lee không sở hữu bất cứ cổ phần nào tại C&T.
Đến nay, tổng cộng 11 giám đốc điều hành tập đoàn, gồm cả "thái tử" Lee, đang bị điều tra về hành vi thao túng giá cổ phiếu và gian lận kế toán tại các công ty của Samsung từ năm 2015. Trong đó, 8 người đã bị kết tội và 3 người đang thi hành án tù.
Vụ sáp nhập này cũng góp phần vào sự sụp đổ của Tổng thống Hàn Quốc Park Geun-hye, người bị phế truất và bỏ tù với tội danh nhận hối lộ vào năm 2017. Theo đó, Lee đã chuyển 8,7 tỷ won (7 triệu USD) cho một người quen của cựu Tổng thống Park để có thể tác động chính trị tới Quỹ hưu trí quốc gia, cổ đông chính của Samsung C&T.
Với các cáo buộc đưa hối lộ, Lee đã ngồi tù trong 19 tháng, trong khi bà Park phải "bóc lịch" hơn 4 năm, trước khi được Tổng thống Moon Jae-in ân xá vào dịp Giáng sinh 2021 vừa qua.
Chiến lược kế vị đã được chuẩn bị từ lâu
Ngân hàng đầu tư Goldman Sachs đã khuyến nghị Lee bán Samsung Life Insurance cho Berkshire Hathaway của tỷ phú Warren Buffett vào năm 2015 nhằm huy động hàng tỷ USD trả tiền thuế thừa kế, sau khi chủ tịch Kun-hee phải nhập viện vì cơn đau tim trước đó 1 năm. Tuy nhiên, thương vụ này không xảy ra.
Theo 133 trang cáo trạng mà Nikkei Asia được tiếp cận, Samsung đã chuẩn bị cho việc kế vị, khi xây dựng kế hoạch với mật danh "Dự án G", ngay cả trước khi ông Kun-hee nhập viện. Trong đó, chữ cái "G" được viết tắt cho từ "quản trị" (governance). Kế hoạch được chuẩn bị chi tiết bởi Samsung Securities từ năm 2012 và đề cập tới cả vụ sáp nhập tranh cãi năm 2015.
Sau khi ông Kun-hee nhập viện, ông Jae-yong đã tiếp quản vai trò lãnh đạo của cha mình, nhưng khi đó vây cánh của "thái tử" vẫn còn yếu do sự rút lui đột ngột của chủ tịch. Các công tố viên tin rằng đó chính là lý do Lee và Samsung thúc đẩy thương vụ thâu tóm, bất chấp sự phản đối của các cổ đông, từ đó có thể nhanh chóng kiểm soát cả đế chế mà không tốn kém hay mất thời gian huy động đủ tiền đóng thuế thừa kế theo quy định.
"Phán quyết của Tòa án tối cao ngày 29/8/2019 nêu rõ việc Cheil Industries tiếp quản Samsung C&T là một phần trong kế hoạch đưa Lee lên kế vị", trích thông cáo báo chí của Văn phòng công tố trung tâm Seoul.
Chaebol và bài toán mục tiêu kinh tế
Vụ việc của "thái tử" Samsung cho thấy dấu hiệu của một vấn đề lớn hơn đã tích tụ tại Hàn Quốc trong nhiều thập kỷ. Nhiều người chỉ trích rằng những tập đoàn lớn (chaebol) và các gia tộc điều hành chúng đã nhận được sự đối xử khoan hồng của pháp luật để đổi lấy việc thúc đẩy nền kinh tế nước này tăng trưởng. Cải cách các chaebol luôn là chủ đề truyền thống trong các cuộc tranh cử Tổng thống, nhưng hầu hết cam kết đều có xu hướng "tan biến" sau khi 1 ứng viên nhậm chức và đối mặt với thực tế.
"Chính phủ đã tìm tới sự trợ giúp của chaebol đối với nền kinh tế, sau đó trao cho họ những đặc quyền", Park Sang-in, giáo sư kinh tế tại Đại học quốc gia Seoul cho biết.
"Thái tử" Lee sau 19 tháng ngồi tù với mức án 30 tháng cho tội hối lộ, đã được tạm tha trước thời hạn. Nhà Xanh, văn phòng Tổng thống Hàn Quốc nói rằng chính phủ đưa ra quyết định trên "vì lợi ích quốc gia" và phủ nhận việc đối xử đặc biệt trong trường hợp này.
2 tuần sau khi lãnh đạo cấp cao được tạm tha, Samsung đưa ra kế hoạch đầu tư hơn 240 nghìn tỷ won (195 tỷ USD) vào lĩnh vực sản xuất vi xử lý, sinh học và viễn thông, với cam kết tạo ra hơn 40.000 việc làm mới trong vòng 3 năm tới.
Tháng 12/2021, Tổng thống Moon đã mời Lee cùng các lãnh đạo chaebol khác cùng ăn trưa, ca ngợi sự đóng góp của những tập đoàn này vào một dự án việc làm dành cho thanh niên do chính phủ khởi xướng. Không những vậy, lãnh đạo cao nhất Hàn Quốc còn hết lời khen ngợi: "Samsung đã nuôi dưỡng 'những người đàn ông Samsung' với các kỹ năng hàng đầu, đúng theo triết lý 'tài năng là trên hết' của người sáng lập".
Yoon Suk Yeol, thành viên chủ chốt của Hội đồng điều tra cựu Tổng thống Park và "thái tử" Lee, đã trở thành ông chủ mới của Nhà Xanh sau cuộc bầu cử ngày 9/3. Mặc dù tỏ thái độ cứng rắn với cá nhân Lee, nhưng khi đề cập tới các chaebol, đặc biệt là Samsung, tân Tổng thống Hàn Quốc lại cho thấy lập trường mềm mỏng hơn. Điều này là dễ hiểu khi các cử tri muốn việc làm và tăng lương trong bối cảnh nền kinh tế chật vật tìm cách hồi phục sau đại dịch và lạm phát gia tăng với sự bất ổn của tình hình thế giới.
Tương lai của "thái tử" gia tộc họ Lee và đế chế Samsung sẽ phụ thuộc rất nhiều vào quyết tâm cải cách chaebol của tân Tổng thống Hàn Quốc. Vẫn có khả năng Lee Jae-yong sẽ lại vào tù 1 lần nữa, nhưng giới quan sát nhận định, những ngày tại vị trên đỉnh cao của nhân vật này chưa thể sớm kết thúc.
Yêu cầu dữ liệu chip của Mỹ có thể mở đường cho các nước khác làm theo Có nhiều ý kiến lo ngại yêu cầu cung cấp thông tin chuỗi cung ứng chip từ phía Mỹ có thể tạo tiền đề cho chính phủ các nước khác thu thập dữ liệu phục vụ cho "những mục đích kém xứng đáng hơn". Theo Bloomberg, một nhóm thương mại bao gồm các công ty công nghệ và nhà sản xuất chip lớn...