Giá trị riêng của trường học hạnh phúc

Ông Đặng Tự Ân – Giám đốc Quỹ Hỗ trợ đổi mới giáo dục phổ thông Việt Nam (VIGEF) – cho rằng: Trường học hạnh phúc (THHP) có giá trị riêng, điểm sáng được “phát lộ” thông qua những con người có phong cách sống, qua quá trình dạy – học nhẹ nhàng mà hiệu quả và qua môi trường giáo dục hấp dẫn với trẻ và cha mẹ các em.

Niềm vui tới trường. Ảnh minh họa/ Internet

Hiểu về trường học hạnh phúc

Xuất phát từ mục đích của THHP là thúc đẩy sự phát triển toàn diện và đem lại HP cho người học, theo ông Đặng Tự Ân, chúng ta có thể coi triết lý THHP như là: Con người ta tồn tại và phát triển mạnh mẽ hơn nhờ có hạnh phúc. Từ đó, ông quan niệm: THHP là ngôi trường mà ở đó học sinh được phát triển toàn diện, trở thành chính mình và các em được che chở bởi môi trường học tập an toàn, thân thiện và đầy tình thương.

“Khoa học đã chứng minh, việc đưa mô hình THHP vào nhà trường dưới dạng lồng ghép vào các mô hình dạy học đổi mới khác thì thành tích học tập của HS được tăng lên 10 – 12%. Hạnh phúc như một loại kỹ năng mềm và được hình thành theo quy trình vòng tròn khép kín, như sau: Môi trường học đường -HS tỏ thái độ – Bắt đầu động não – Nhận thấy hạnh phúc (tích cực hay tiêu cực) – Đưa ra hành động phù hợp – Có thành tích học tập – Môi trường học đường” - ông Đặng Tự Ân.

Khi coi THHP là mô hình nhà trường đổi mới, thì bản chất của mô hình không khác nhiều so với các mô hình giáo dục đã có ở nhiều quốc gia, như: “Trường học thân thiện với trẻ em” (CFS) của UNICEF hay “Trường học thân thiện và học sinh tích cực” của Việt Nam…

Ông Đặng Tự Ân cho rằng, điểm khác biệt có tính sáng tạo của mô hình THHP là người ta đã “lọc” ra những nội dung tâm lý và xã hội từ các thành tố của tất cả các mô hình giáo dục đã có để rồi tổng hợp lại thành 22 tiêu chí mang đặc trưng của một THHP. Mô hình THHP được xây dựng trên cơ sở một số các nguyên lý học tập cơ bản như: Lý thuyết học tập cảm xúc; Lý thuyết học tập xã hội; Lý thuyết Perma về tâm lý học tích cực…

Ông Đặng Tự Ân và học sinh tiểu học

Không cần tốn tiền vẫn có trường học hạnh phúc

Hãy quan niệm: Một khi hiệu trưởng, GV thay đổi và cả nhà trường sẽ thay đổi. Khi ấy HS sẽ được hưởng niềm vui và có hạnh phúc; cha mẹ học sinh, cộng đồng thay đổi và cả xã hội sẽ thay đổi. HS cũng sẽ được hưởng niềm vui và có hạnh phúc.

Ông Đặng Tự Ân cho rằng, hạnh phúc không phải là cái gì đó cao siêu hay trên trời rơi xuống, được ai ban phát, mà nó nằm ngay trong cảm nhận, suy nghĩ và hành động cụ thể hàng ngày của mỗi GV và HS, nhất là khi họ được trải nghiệm. Do vậy nếu gọi là Dự án THHP, thì khi triển khai dự án này sẽ không tốn nhiều tiền mà có ngay hiệu quả về văn hóa học đường.

Theo ông Đặng Tự Ân, mỗi nhà trường hãy bắt đầu từ hiệu trưởng để cùng nhau thảo luận rồi thực hiện khung tiêu chí, gồm 3 nhóm, do UNESCO đưa ra về những gì có thể xây dựng để mỗi nhà trường trở thành THHP:

Thứ nhất, về con người, bao gồm các mối quan hệ có liên quan trong trường, như: Tình bạn học đường giữa các HS; HS quan tâm, chia sẻ và hỗ trợ lẫn nhau; Tình thương và sự bao dung của người thầy với HS. Các em cần nhiều hơn nụ cười hiền hậu của thầy cô; Giúp HS có nhu cầu đặc biệt và theo đuổi ước mơ; Cộng đồng hỗ trợ thiết thực cho trường; Khuyến khích cha mẹ học sinh tham gia toàn diện và thường xuyên với trường. Tin tưởng nhà trường và kính trọng GV; Lãnh đạo trường bình đẳng, tôn trọng và giao quyền tự chủ nhiều cho GV và HS.

Thứ hai, về quá trình, bao gồm các phương pháp dạy học, như: Học nhóm; Nội dung học tập có liên hệ với thực tiễn; Khối lượng học tập hợp lý, giảm áp lực cho HS; HS tự do bày tỏ ý kiến và được phép mắc lỗi trong học tập; Tổ chức hoạt động học thú vị và lôi cuốn; GV thường xuyên phản hồi tới HS, lắng nghe cảm xúc các em; Tăng cường hoạt động trải nghiệm trong lớp và ngoài nhà trường; Học ở ngoài thiên nhiên và trong xã hội.

Thứ ba, về địa điểm học, bao gồm các yếu tố về môi trường, như: HS được chơi ngoài trời, gần gũi thiên nhiên, cây xanh; Khung cảnh nhà trường đẹp và bắt mắt; Trường lớp ấm áp và thân thiện; An toàn và không cạnh tranh, không căng thẳng và không mất vệ sinh; Dinh dưỡng cho học sinh được đảm bảo; Nhu cầu HS ngày càng được đáp ứng.

Hiếu Nguyễn

Theo GDTĐ