Gia tăng ca viêm da tiếp xúc do kiến ba khoang khi mùa mưa tới
Mùa mưa tới tại các tỉnh, thành phố phía nam là cơ hội cho kiến ba khoang sinh sôi, nảy nở, làm tăng ca tổn thương n.hiễm t.rùng da do nọc độc của kiến ba khoang.
Tổn thương do kiến ba khoang.
Bác sĩ chuyên khoa I Nguyễn Thị Kim Dung, chuyên khoa Da liễu-Thẩm mỹ da, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP Hồ Chí Minh cho biết, trung bình mỗi ngày khoa tiếp nhận 10-15 ca phồng rộp, n.hiễm t.rùng da do kiến ba khoang vào mùa.
Chị T.V.H.T. (32 t.uổi) tới Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh khám trong tình trạng mặt, cổ, tai có nhiều chùm mụn mủ màu trắng và vàng, kéo dài như các vết cào gãi. Hai ngày trước, khi ở nhà trên tầng 27 chung cư, thấy con vật nhỏ bằng đầu tăm bò trên bàn, chị dùng tay bắt g.iết. Hôm sau thấy da phồng rộp, hơi đau rát vài điểm trên cổ, nghĩ bị côn trùng đốt nên chị xức dầu gió. Càng ngày sang thương càng lan rộng, ngứa rát nhiều.
Được bác sĩ cho xem ảnh kiến ba khoang, chị T. mới biết mình đã tiếp xúc với loại kiến chứa chất tiết độc gấp 10 lần rắn hổ và thói quen sờ tay lên vùng da đỏ và chảy dịch là nguyên nhân khiến độc tố lan rộng.
Chị được bác sĩ kê thuốc kháng dị ứng và thuốc thoa kháng viêm để làm dịu tổn thương nhưng vết thương sẽ bị thâm kéo dài. Thông thường, biểu hiện viêm da do độc tố của kiến ba khoang không quá nặng nề, có thể khỏi trong vòng một tuần và ít để lại sẹo, chủ yếu vết thâm. Các vết thâm do tăng sắc tố sau viêm sẽ mờ dần sau 2-3 tháng nếu người bệnh chống nắng kỹ.
Tại Bệnh viện Da liễu TP Hồ Chí Minh, từ tháng 7-10 hàng năm, bệnh viện ghi nhận gia tăng ca viêm da tiếp xúc với kiến ba khoang.
Kiến ba khoang còn được gọi là kiến kim, kiến lác, kiến nhốt, kiến cong,… thuộc giống Paederus, họ Staphilinidae, bộ cánh cứng. Kiến ba khoang với đặc trưng là phần bụng chia thành ba đốt màu nâu cam và đen xen kẽ, đuôi nhọn. Loại côn trùng này sống chủ yếu ở những nơi ẩm ướt trên ruộng đồng, vườn cây, thường xuất hiện nhiều vào mùa mưa khi thời tiết có độ ẩm cao, thuận lợi cho chúng sinh sản và phát triển.
Video đang HOT
Kiến ba khoang buổi tối bị thu hút bởi ánh đèn trắng nên chúng thường bay vào nhà theo ánh đèn, đậu vào quần áo, giường chiếu, chăn màn, vật dụng…
Bác sĩ chuyên khoa I Nguyễn Thị Kim Dung khám cho người bệnh.
Theo bác sĩ Dung, chất pederin trong dịch tiết của kiến ba khoang là loại axit có độc tính mạnh gấp 10-15 lần nọc độc của rắn hổ mang, nhưng lượng chất độc này trong cơ thể kiến ba khoang rất ít, chỉ tiếp xúc ngoài da, không đủ gây nguy hiểm đến tính mạng.
Độc lực của pederin rất mạnh, chỉ cần một lượng nhỏ dính lên da sẽ kích hoạt phản ứng viêm tại chỗ, gây bỏng da, ngứa, rát, sưng đỏ do giãn mạch, phồng rộp, mụn nước, mụn mủ… Nếu chất độc này dính vào vùng nhạy cảm như mắt có thể gây viêm kết mạc, tổn thương giác mạc, nặng hơn là mất thị lực, gây dị ứng toàn thân ở người có cơ địa mẫn cảm.
Nếu người bệnh làm vỡ mụn mủ và lan dịch tiết sang thương sang các vùng lân cận có thể xuất hiện thêm các tổn thương tương tự, việc chăm sóc, điều trị không đúng cách dễ dẫn đến n.hiễm t.rùng và tăng nguy cơ để lại sẹo xấu.
Bác sĩ Dung nhấn mạnh, điều trị viêm da do kiến ba khoang không quá khó, tuy nhiên, triệu chứng của nhiễm độc kiến ba khoang với zona khi mới xuất hiện tương đối giống nhau, như nổi mụn nước, mụn mủ trên nền da đỏ, đau rát và ngứa.
Nhiều người bệnh nhầm lẫn nên tự điều trị bằng đắp lá cây, dùng thuốc gia truyền, chữa mẹo hoặc tới hiệu thuốc mua thuốc kháng virus, thuốc xanh để điều trị zona. Trong khi đó, kiến ba khoang phải điều trị theo hướng viêm da tiếp xúc. Việc dùng thuốc không đúng bệnh khiến tình trạng da chậm cải thiện hoặc nặng hơn, da nổi nhiều mẩn đỏ, chùm mụn mủ và đau rát rất nhiều.
Theo khuyến cáo của chuyên gia này, người bệnh không nên dùng tay không để bắt hoặc g.iết kiến ba khoang. Nếu có tiếp xúc với yếu tố nguy cơ, cần rửa sạch tay hoặc vùng tiếp xúc với kiến bằng xà phòng, hạn chế sờ, cào gãi da. Tốt nhất nên đến cơ sở y tế khi xuất hiện các chùm mụn mủ trên da để được chẩn đoán và điều trị phù hợp, nhất là người già, t.rẻ e.m, phụ nữ mang thai.
Để đề phòng kiến ba khoang, bác sĩ Dung khuyến cáo người dân lắp đặt lưới chống côn trùng ở các cửa; vệ sinh nhà cửa sạch sẽ, quang đãng, phun thuốc diệt côn trùng, đóng kín cửa buổi tối và hạn chế ánh sáng trắng từ đèn huỳnh quang giảm thu hút côn trùng. Luôn giũ quần áo, khăn tắm, chăn màn trước khi sử dụng để tránh kiến ba khoang ẩn nấp bên trong.
Nhiều người than trời vì kiến ba khoang
Trang bị lưới chống côn trùng, chuyển từ đèn huỳnh quang sang đèn vàng để tránh " thu hút" kiến ba khoang nhưng chị M.T (Hà Nội) vẫn là n.ạn n.hân của loại côn trùng này.
Chung cư cao tầng cũng có kiến ba khoang
Chìa cánh tay có vết thương khá lớn đang dần đóng vảy, chị M.T (ở Hà Đông, Hà Nội) cho biết chỉ qua một đêm, từ nốt nhỏ như muỗi cắn, vết phỏng rát do kiến ba khoang lan rộng ra. "Sau vài ngày, khu vực vết thương thâm tím nhìn như sắp hoại tử, tôi vội đến bệnh viện. Giờ phần phỏng đã se và đóng vảy. Chắc sẽ để lại vết sẹo lớn trên tay", chị T nói.
Nhà luôn đóng kín cửa, ngày nào chị T cũng lau nhà ít nhất 1 lần, sofa cũng lau hút thường xuyên, nhưng không biết kiến ba khoang xâm nhập bằng cách nào. "May mắn trong nhà có mỗi mình bị kiến ba khoang cắn, còn lũ trẻ không sao. Gia đình vừa phun thuốc và tổng vệ sinh khắp nhà", chị T cho hay.
Vết tổn thương phồng rộp do kiến ba khoang gây ra.
Có con bị thương do kiến ba khoang, chị P. N (ở Thanh Xuân, Hà Nội) kể: "Tôi ở tầng 16 chung cư mà không hiểu sao cũng có kiến ba khoang. Bé con mới 3 t.uổi, bị dính độc tố từ kiến ba khoang lúc nào không hay".
Khi trên trán bé xuất hiện những nốt phỏng kéo dài, gây ngứa ngáy, đau rát, chị N mới biết chuyện. Người phụ nữ này lập tức cho con đi khám và bôi thuốc nên bé nhanh khỏi.
Theo các chuyên gia, thời điểm này đang là mùa sinh sản của kiến ba khoang. Loại kiến này thường sống ở các ruộng lúa, cỏ mục, vườn cây, bãi rác thải, công trình đang xây dựng. Chúng xuất hiện nhiều vào mùa mưa, khi độ ẩm cao.
Thích ánh đèn ban đêm nên kiến ba khoang thường bay vào trong nhà theo ánh đèn chiếu sáng, rồi đậu vào quần áo, bàn ghế, giường chiếu... Chất độc trong cơ thể kiến được giải phóng khi chúng bị tác động hoặc chà xát, gây tổn thương da người (bỏng da, viêm da).
Không tự ý điều trị vết thương
Để tránh tổn thương nặng bởi nọc độc của kiến ba khoang, BS Vũ Thanh Tuấn (Bệnh viện đa khoa Medlatec) cho hay ngay sau khi bị thương, mọi người cần loại bỏ kiến ra khỏi cơ thể. Tuy nhiên tuyệt đối không dùng tay để bắt hoặc đ.ập kiến. Việc này nhằm tránh tiếp xúc với dịch của kiến ba khoang.
Cách tốt nhất là dùng giấy lót để loại bỏ kiến. Trong trường hợp lỡ tay chà xát hoặc đ.ập kiến trên da, mọi người cần lập tức rửa vùng da đó thật sạch để hạn chế nguy cơ tiếp xúc với chất độc từ kiến.
Sau khi bị kiến đốt, vết kiến cắn thường gây ngứa nhưng nên cần hạn chế tối đa thói quen gãi ngứa, tránh gây trầy xước, khiến tình trạng tổn thương lan rộng và nghiêm trọng hơn. Hơn nữa, khi kiến vừa cắn xong, vết cắn thường chứa nhiều vi khuẩn. Việc gãi ngứa sẽ làm tăng nguy cơ gây n.hiễm t.rùng da.
Người bị thương cần nên rửa vết kiến cắn để bằng nước sạch, đến cơ sở y tế gần nhất để được các bác sĩ điều trị kịp thời.
Để tránh biến chứng đáng tiếc, người bị nhiễm độc từ kiến ba khoang cần dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ, không tự ý mua thuốc và dùng thuốc, hay áp dụng các bài thuốc dân gian.
Theo BS Tuấn, nhiều người bệnh đã phải nhập viện trong tình trạng nguy kịch do áp dụng biện pháp chữa bệnh truyền miệng để xử lý các vết thương do kiến ba khoang gây ra. Đáng nói, một số bài thuốc đắp lá có thể khiến tình trạng viêm loét trở nên nghiêm trọng hơn.
Nhiều người bị nhiễm độc, viêm da tiếp xúc do kiến ba khoang nhưng nhầm Zona Trong khoảng một tháng trở lại đây, số người đi khám cho viêm da tiếp xúc kiến ba khoang gia tăng, nhiều người nhầm tưởng mắc bệnh Zona không thăm khám sớm dẫn đến biến chứng. Gia tăng số ca nhiễm độc do tiếp xúc kiến ba khoang Chị M.M (32 t.uổi, ở TP.HCM) cho biết, mặc dù chị đã cảnh giác, lau...