Giả mạo phát hiện dấu tích khảo cổ

Ông Eliseo Gil (59 tuổi, nhà khảo cổ) cùng đồng nghiệp khắc thêm chữ lên đồ gốm để tăng giá trị của cổ vật, vờ như phát hiện dấu mốc lịch sử mới.

Ngày 10/6, ông Gil bị tòa án tại thành phố Vitoria-Gasteiz tuyên phạt hai năm ba tháng 23 ngày tù về tội Làm giả và Lừa đảo. Ông phải bồi hoàn hơn 12.000 Euro kinh phí khai quật cho chính quyền.

Bản án xác định, năm 2005-2006, ông Gil tuyên bố tại di chỉ khảo cổ gần thành phố Vitoria-Gasteiz đội ngũ của mình đã tìm thấy một số mảnh gốm có nguồn gốc từ thế kỷ thứ III sau công nguyên. Trên cổ vật có chữ tượng hình Ai Cập, mô tả cảnh Chúa bị đóng đinh trên thập tự giá, và dấu vết của ngôn ngữ xứ Basque.

Ông Gil khẳng định phát hiện trên sẽ “viết lại lịch sử” vì cho thấy ngôn ngữ xứ Basque đã tồn tại dưới dạng chữ viết sớm hơn 800 năm so với dấu mốc trước đó đang được ghi nhận.

Khu di tích gần thành phố Vitoria-Gasteiz, nơi Eliseo Gil tuyên bố tìm thấy phát hiện khảo cổ có thể “viết lại lịch sử”. Ảnh: Alamy.

Tuy nhiên, hai năm sau, chữ viết trên gốm phát hiện bị xác định là giả vì có chứa một số đặc điểm không phù hợp với niên đại. Ví dụ, chữ “J” trong tên của vị thần La Mã Jupiter được viết thành “I”, dù “I” không tồn tại trong bảng chữ cái La-tinh, theo kết luận của một ủy ban liên ngành.

Tại tòa, viên cảnh sát đứng đầu cuộc điều tra cho biết đây là “một trong những vụ làm giả di chỉ khảo cổ lớn nhất thế giới có liên quan tới thời kỳ La Mã”. Những mảnh gốm tại di chỉ đã bị khắc thêm ký tự để được xem là “có giá trị lớn về lịch sử và văn hóa”, dù sự thật không phải vậy.