Giá lithium tăng hơn 500% trong 12 tháng: Đừng chờ phép màu nào trong 5 năm tới, hãy chuẩn bị cho việc xe điện, laptop tăng giá đi thôi
Tình trạng mua trong hoảng loạn đã khiến giá của loại vật liệu chính chế tạo pin xe điện, laptop, điện thoại di động tăng không có điểm dừng
Tình trạng thiếu muối lithium cần thiết để sản xuất pin cho các thiết bị di động và xe điện đang khiến quá trình chuyển đổi sang năng lượng sạch của thế giới gặp rủi ro.
Trong 18 tháng qua, giá lithium carbonate và lithium hydroxide đã tăng đến mức phi lý. Theo đó, vào tháng 1/2021, lithium carbonate có giá khoảng 9.600 Usd/tấn, theo chỉ số S&P Global Platt. Trong khi đó vào cuối tháng 1/2022, loại vật liệu này được báo giá hơn 50.000 USD/tấn. Theo FT, các nhà sản xuất không có lựa chọn nào khác ngoài việc “mua hoảng loạn”, thay vì có thể điều đình giá.
Diễn biến giá lithium trong một năm qua (tính bằng nhân dân tệ/tấn).
Đây được xem là hệ quả của các quy định mới về trung hoà carbon từ chính phủ các nước, lựa chọn của người tiêu dùng (tăng mạnh việc mua xe điện) và nguồn cung hạn chế do đầu tư thấp trong những năm gần đây. Trong khi một số mỏ lithium mới hoặc mở rộng khai thác đã xuất hiện tại Úc, Mỹ hay Brazil, một số mỏ khác tại Chile hay Serbia đã bị đóng cửa hoặc cắt giảm bởi sự phản đối của chính quyền địa phương.
“Công nghệ”, hay nói chính xác hơn là việc sử dụng hiệu quả hơn các vật liệu có sẵn hay thay thế lithium bằng loại hoá chất khác đang bị hạn chế rất lớn. Ngay cả các việc phát triển các dự án kỹ thuật chuyên sâu cũng không làm giảm nhu cầu sử dụng lithium cho đến năm 2030, 2035 hoặc thậm chí 2050.
Video đang HOT
Không có “phép màu” nào xảy ra, như Christophe Pillot, một nhà tư vấn về pin và là giám đốc của Avicenna Energy tại Paris nói. Không loại pin nào có thể đáp ứng được lượng linh kiện điện tử nhét vào mỗi mạch tích hợp tăng gấp đôi qua các năm như hiện nay.
“Mật độ năng lượng, thời gian sạc, tuổ.i thọ pin được cải thiện nhưng sẽ không có cuộc cách mạng nào trong vòng 5-10 năm tới. Hiệu suất pin chỉ có thể cải thiện khoảng 5% mỗi năm và đó đã là thành công”.
Các chính phủ Mỹ, châu Âu rất muốn có các nhà máy sản xuất cell pin sạch sẽ nhưng việc khai thác và tinh chế kim loại lại chưa sẵn sàng cho việc đó. Chính phủ mới của Chile khẳng định rằng việc sản xuất thêm muối lithium tại sa mạc Atacama không có lợi về mặt môi trường và xã hội.
Trong khi đó, các nhà bảo vệ môi trường tại các nước giàu luôn duy trì thông điệp là pin nên được sản xuất bằng vật liệu tái chế. Tuy nhiên, phế liệu phải được thu gom, chuẩn bị sẵn sàng để sản xuất. Ngay cả trên lý thuyết, điều này cũng không làm tăng tổng lượng vật liệu pin cần thiết.
Công nghệ pin trên thiết bị di động đã phát triển đáng kinh ngạc nếu xét trên góc độ những con chip xử lý ngày càng mạnh mẽ và màn hình ngày một lớn hơn, độ phân giải cao hơn. Tuy nhiên, để trang bị pin cho các phương tiện chở hàng hoá và con người đòi hỏi một lượng năng lượng lớn hơn nhiều so với điện thoại hay máy tính xách tay. Ngoài ra, việc nhồi nhét quá nhiều năng lượng vào một pack pin có thể gây ra nguy cơ cháy nổ.
Trung Quốc đang thúc đẩy mạnh mẽ việc sử dụng xe chạy pin, so với Mỹ hay châu Âu. Họ khắc phục tình trạng thiếu nguyên liệu sản xuất pin bằng cách sử dụng nhiều hợp chất lithium sắt phosphate thay cho hợp chất nikel và coban đắt tiề.n. Tuy nhiên, có một thực tế là nước này vẫn phụ thuộc rất lớn vào lithium, chủ yếu nhập khẩu từ Australia và Chile.
Sẽ có người đặt câu hỏi, tại sao không kêu gọi các nước khai thác và tinh chế thêm lithium, đặc biệt khi giá bán của nó đang ở mức cao phi lý như hiện tại.
Một nhà đầu tư trong lĩnh vực khai thác cho biết: “Sẽ có những nhà khai thác tại Úc ‘loạn trí’ và những người đầu cơ hàng và om đến tận thời điểm này. Một lúc nào đó, họ sẽ bán ra và giá sụp đổ như trong chu kỳ gần đây nhất”. Giá lithium đã giảm từ mức hơn 17.000 USD/tấn vào năm 2015 xuống còn khoảng 8.000 USD/tấn năm 2018. Các nhà khai thác lo sợ viễn cảnh trên có thể xảy ra một lần nữa và việc đầu tư mạnh trong thời gian này có thể khiến họ gặp rắc rối trong tương lai.
Một câu hỏi khác, tại sao các nhà sản xuất không chọn cách ký hợp đồng thời hạn 4-5 năm để giúp nhà khai thác yên tâm mở rộng tinh chế lithium. Nghe có vẻ dễ dàng nhưng một nhà kinh tế học trong ngành cho biết: “một năm rưỡi trước, trong giai đoạn Covid bùng phát, ai dám đặt cược đến 5 năm vào việc xe điện sẽ bùng nổ doanh số? Các nhà sản xuất ô tô có nhiều vốn đến thế để quay vòng nhanh hơn so với nhà cung cấp kim loại hay không?”
Thậm chí, các khoản đầu tư từ chính phủ các nước cũng chưa đem lại kết quả khả quan. Do đó, việc bạn có thể làm bây giờ không gì khác là chờ đợi để trả nhiều tiề.n hơn cho những chiếc laptop và xe điện trong tương lai.
Xe điện, laptop chuẩn bị tăng giá
Giá lithium tăng vọt có thể tác động trực tiếp đến giá pin, qua đó ảnh hưởng tới chi phí sản xuất của xe điện hay các sản phẩm công nghệ.
Các nhà sản xuất xe điện đang phải đối mặt với vấn đề lớn đầu năm 2022 là giá pin lithium tăng vọt. Theo phân tích của Rystad Energy, lithium đang được giao dịch ở mức giá cao kỷ lục 35 USD/kg ở châu Á và có khả năng tiếp tục leo lên 50 USD/kg vào nửa cuối năm 2022.
Hơn một nửa lượng lithium trên thế giới được sử dụng để sản xuất pin, như pin dành cho xe điện, điện thoại di động hay máy tính xách tay. Phần còn lại được sử dụng trong các ngành công nghiệp sản xuất kính, gốm sứ và dược phẩm. Lithium là thành phần chính của pin cho xe điện và được mệnh danh là xăng của tương lai.
Mỏ khai thác lithium ở Australia.
Mối quan tâm đến pin lithium bắt đầu bùng nổ từ đầu năm 2021, khi mà các hãng sản xuất xe điện bắt đầu cạnh tranh giành thị trường.
Dự kiến nguồn cung cấp lithium sẽ hạ xuống mức thấp nhất trong nửa đầu năm 2022, do sản lượng ở Trung Quốc và Nam Mỹ giảm mạnh. Các nhà sản xuất Trung Quốc dường như không muốn bán khối lượng lớn lithium trên thị trường do hạn chế về nguồn cung và các vấn đề hậu cần do đại dịch. Điều này tạo ra những tắc nghẽn trong thị trường giao dịch.
Tương tự, các nhà cung cấp ở Nam Mỹ cũng do dự trong việc phân bổ khối lượng lithium, dù họ đã lên kế hoạch tăng cường vào năm 2022 vì những thách thức về hậu cần.
"Giá lithium đã tăng hơn 230% so với năm ngoái do thiếu nguồn nguyên liệu sẵn có", ông Caspar Rawles, nhà phân tích của Benchmark Mineral Intelligence cho biết.
Giá lithium tăng vọt trong năm 2021.
Sự thắt chặt nguồn cung đối với lithium, kết hợp với nhu cầu pin LFP (Lithium Ferrous Phosphate, một loại pin sử dụng lithium), dự kiến sẽ giữ giá lithium carbonate cao vào đầu năm 2022. Tuy nhiên, giá pin sẽ dần hạ nhiệt sau khi tình trạng tắc nghẽn nguồn cung giảm bớt ở Trung Quốc và kế hoạch gia tăng ở Nam Mỹ thành hiện thực.
Giá hợp đồng lithium tại Thường Châu tháng 1/2022 đạt mức cao nhất trong ngày là 418.500 tệ/tấn vào ngày 10/1, tăng 14,34% so với ngày 31/12/2021. Giá hợp đồng sau đó giảm xuống 3.545 tệ/tấn vào cuối ngày 12/1. Tuy nhiên, vẫn còn quá sớm để khẳng định liệu giá hợp đồng lithium của Thường Châu có tiếp tục tăng mạnh hay không.
Tesla thoát phụ thuộc Trung Quốc trong sản xuất pin xe điện Tesla đã tìm được nguồn cung cấp nguyên liệu thô để sản xuất pin, thể chấm dứt sự phục thuộc của gã khổng lồ xe điện vào Trung Quốc. Một báo cáo gần đây cho biết Tesla đang tìm kiếm nguồn cung cấp một số nguyên liệu thô sản xuất pin quan trọng như than chì từ các địa điểm bên ngoài Trung...