Gia Lai: Khoai lang Lệ Cần ngon nức tiếng, vì sao đến cả “ông trùm” trồng 30ha cũng chật vật tiêu thụ?

Giống khoai lang Lệ Cần (xã Tân Bình, huyện Đăk Đoa, tỉnh Gia Lai) ngon nức tiếng, nhưng hiện nay người trồng khoai lang đang gặp khó khăn về khâu tiêu thụ. Vì thế, các ngành và địa phương triển khai nhiều giải pháp nâng tầm sản phẩm, giúp khoai lang Lệ Cần tiêu thụ thuận lợi hơn.

Mất mùa, rớt giá

Ông Nguyễn Trình (thôn 3, xã Tân Bình) được mệnh danh là “ông trùm” trồng khoai lang Lệ Cần, mỗi năm ông trồng khoảng 30ha. Tuy nhiên, năm nay, ông chỉ trồng khoai lang trên diện tích 17ha, hiện đã thu hoạch khoảng 40% diện tích. Ứớc tính năng suất khoai vụ này chỉ đạt khoảng 6 tấn/ha, trong khi các năm trước 8-10 tấn/ha.

Hợp tác xã Nông nghiệp và Dịch vụ Tân Bình thu hoạch khoai lang Lệ Cần. Ảnh: Lê Hòa

“HTX thường xuyên đưa sản phẩm khoai Lệ Cần đến trưng bày, giới thiệu tại các triển lãm, hội chợ, quảng bá trên các phương tiện truyền thông và mạng xã hội. Tuy nhiên, vẫn rất cần định hướng, chiến lược tiếp thị để xây dựng được hệ thống chuỗi phân phối sản phẩm rộng lớn”.

Ông Nguyễn Trình

Ông Trình cũng là Giám đốc HTX Nông nghiệp và dịch vụ Tân Bình với 8 thành viên, chuyên sản xuất, cung ứng các sản phẩm liên quan đến khoai lang Lệ Cần.

“Năm nay, HTX trồng khoảng 24,5ha khoai lang Lệ Cần. Nhìn chung, năng suất các ruộng đều giảm khoảng 30-40%. Giá cũng giảm mạnh so với các năm trước” – ông Trình chia sẻ.

Theo ông Trình, năm ngoái, giá thương lái thu mua tại ruộng khoảng 10.000 – 12.000 đồng/kg. Năm nay, đầu mùa giá 9.000 đồng/kg, nhưng sau đó giảm dần. Hiện tại, giá khoai lang tại ruộng còn 5.000 – 7.000 đồng/kg. Chi phí đầu tư, chăm sóc khoảng 30 – 35 triệu đồng/ha, nông dân làm khoai năm nay hòa vốn hoặc lãi rất ít.

Trong khi đó, ông Trương Minh Thắng – Chủ tịch UBND xã Tân Bình chia sẻ: Năm nay, người dân trên địa bàn xã trồng khoảng 30ha khoai lang Lệ Cần. Thời tiết không thuận lợi khiến năng suất khoai lang đạt thấp so với các năm. Trung bình 1ha vụ này cho năng suất chỉ 6-7 tấn, các vụ trước đạt 10-12 tấn.

Về nguyên nhân giá khoai lang giảm sâu so với các năm, ông Trình cho rằng: Do tác động bởi dịch Covid-19, kinh tế eo hẹp, sức tiêu thụ các sản phẩm nông nghiệp bị ảnh hưởng.

Bên cạnh khoai lang Lệ Cần, địa phương cũng trồng khoai lang Nhật Bản, nhưng thời tiết không thuận lợi khiến khoai lang Nhật Bản bị nhỏ củ, không đảm bảo tiêu chuẩn xuất khẩu qua Trung Quốc. Vì thế, số khoai lang Nhật Bản này phải tiêu thụ trong nước, nguồn cung vượt nên kéo giá khoai giảm mạnh, giá khoai Lệ Cần cũng giảm theo.

Tiếp sức cho sản phẩm đặc trưng

Thời gian qua, các sở, ngành và chính quyền địa phương đã quan tâm, hỗ trợ để phát triển khoai lang Lệ Cần. Trong đó, từ năm 2008-2012, Trung tâm Nghiên cứu giống cây trồng tỉnh thực hiện phục tráng giống khoai lang Lệ Cần thuần chủng. Tiếp đó, nhiều chương trình, dự án của Sở KHCN, Hội ND tỉnh cũng đã tiếp sức cho sản phẩm đặc trưng này.

Trong đó, phải kể đến nỗ lực để khoai lang Lệ Cần được chứng nhận sản phẩm OCOP đạt 3 sao cấp tỉnh (năm 2019) và đạt chứng nhận VietGAP vào năm 2020.

Ông Nguyễn Kim Anh -Trưởng phòng NNPTNT huyện Đăk Đoa cho biết: “Thời gian tới, cùng với nỗ lực để nâng cấp sản phẩm khoai lang Lệ Cần đạt chứng nhận 4 sao OCOP cấp tỉnh, bên cạnh, địa phương sẽ phối hợp cùng Sở KHCN triển khai Đề án “Bảo hộ thương hiệu khoai lang Lệ Cần – Đăk Đoa”, hướng đến hình thành chỉ dẫn địa lý cho sản phẩm. Đây sẽ là bước quan trọng góp phần gia tăng tính bảo hộ cho đặc sản khoai lang Lệ Cần, và là nền tảng quan trọng để đặc sản khoai lang Lệ Cần bước ra thị trường rộng lớn hơn”.

Phòng NNPTNT đã định hướng nông dân nên chia nhỏ diện tích, trồng rải vụ nhằm hạn chế việc thu hoạch cùng một thời điểm, giảm áp lực tiêu thụ. Đồng thời, tập trung phát triển các dòng sản phẩm chế biến sâu từ khoai lang… Hiện HTX Nông nghiệp và Dịch vụ Tân Bình đã chế biến khoai lang thành nhiều sản phẩm khác nhau như: Miến, bột khoai lang chín, tinh bột khoai lang, sữa khoai lang, bánh tráng khoai lang, rượu khoai lang.