Gen Z thay đổi văn hóa làm việc Trung Quốc

Các doanh nghiệp Trung Quốc đang phải đáp ứng ngày càng nhiều nhu cầu của nhân viên khi những lao động trẻ tuổi nhận thấy họ có nhiều đòn bẩy lợi thế hơn.

Theo kết quả sơ bộ một cuộc khảo sát của trang web tuyển dụng Zhaopin, các mối quan hệ việc làm truyền thống đang thay đổi ở Trung Quốc, khi Gen Z (Thế hệ Z – những người sinh ra từ giữa thập niên 1990 đến đầu thập niên 2010) trở thành lực lượng áp đảo trên thị trường lao động và đại dịch Covid-19 đã đẩy nhanh quá trình số hóa không gian làm việc.

Đối với người lao động Trung Quốc, tôn trọng nhân viên, giữ đúng lời hứa đưa ra, trả lương tương xứng năng lực và cơ hội bình đẳng là những yếu tố được họ đánh giá cao nhất ở một nhà tuyển dụng.

Nữ nhân viên làm việc tại một xưởng đóng máy bay ở Thẩm Dương, Trung Quốc. Ảnh: AFP.

Những phát hiện này cho thấy những thay đổi mang tính cơ cấu đang diễn ra trên thị trường lao động Trung Quốc, giới chuyên gia đánh giá.

Khi nền kinh tế Trung Quốc phát triển và mở rộng, số lượng nghề nghiệp cũng tăng lên gấp bội. Từ năm 2019, Bộ Lao động Trung Quốc đã công bố hơn 50 nghề nghiệp mới. Một báo cáo năm 2020 từ Zhaopin cho biết hơn 70 nghề nghiệp mới đã được tạo ra thuộc các ngành đang lên trên Meituan, siêu ứng dụng cung cấp nhiều loại dịch vụ từ giao đồ ăn đến gọi xe.

“Nếu Gen Z không được tôn trọng trong một công ty, hoặc giá trị của họ không được thể hiện, họ có thể dễ dàng nhảy việc vì còn rất nhiều lựa chọn khác”, Chen Long, nghiên cứu sinh sau tiến sĩ về xã hội học tại Đại học Bắc Kinh, cho biết. “Gen Z cũng lý trí hơn, họ không muốn làm thêm giờ hoặc nỗ lực hơn mà không được trả thêm tiền. Họ không chấp nhận những lời hứa suông từ sếp”.

“Họ coi trọng hạnh phúc và tin rằng cuộc sống còn nhiều thứ hơn là chỉ làm việc, vì vậy họ không còn sẵn sàng chấp nhận bất công và sẵn sàng thay đổi công việc”, Chen nói thêm. Trước đây, nhà tuyển dụng sẽ là bên sa thải nhân viên nhưng giờ đây, chính những nhân viên Gen Z mới là người từ bỏ công ty.

Trước bối cảnh mới, các lãnh đạo doanh nghiệp thuộc các thế hệ cũ phải thích nghi thay vì đòi hỏi điều ngược lại, Yao Yang, hiệu trưởng Trường Phát triển Quốc gia thuộc Đại học Bắc Kinh, nhấn mạnh.

“Sự phát triển của một xã hội luôn được thúc đẩy bởi các thế hệ mới và những thế hệ cũ cuối cùng sẽ phải cúi đầu chấp nhận”, Yao nói. “Vì thế, họ mới là bên quyết định xã hội chúng ta sẽ đi về đâu”.

Wang Shengtong, người đứng đầu bộ phận truyền thông thương hiệu tại trang thương mại điện tử JD.com, cho biết với các công ty Trung Quốc, nỗ lực thu hút nhân tài mới đang trở nên ngày càng khó khăn hơn.

Theo ông, sinh viên giờ đây không còn hào hứng đến các sự kiện hướng nghiệp của trường và các công ty cần làm mình trở nên nổi bật bằng cách cung cấp nhiều lợi ích hơn, môi trường làm việc tốt hơn và quan trọng nhất là thái độ chân thành thay vì những lời hứa hẹn hão huyền.

So với các thế hệ đi trước, kiếm tiền không còn là mục tiêu duy nhất của những lao động Gen Z, Sun Xianhong, trưởng bộ phận tuyển dụng tại Oriental Yuhong, công ty vật liệu xây dựng ở Thâm Quyến, cho hay. “Ngoài tiền bạc, họ còn hy vọng tìm thấy bản sắc trong công việc cũng như giá trị của bản thân”, bà lưu ý.

Theo các chuyên gia, thế hệ trẻ Trung Quốc cũng đang dần từ bỏ văn hóa 996 khắc nghiệt, làm việc từ 9h sáng đến 9h tối, 6 ngày mỗi tuần.

Li Qiang, phó chủ tịch điều hành của Zhaopin, cho biết những lao động trẻ không còn chấp nhận làm thêm giờ mà không có lý do chính đáng. Chủ lao động cần cam kết giúp nhân viên phát triển, đồng thời cần cân bằng giữa tăng lợi nhuận và giúp nhân viên theo đuổi đam mê.

“Những người sinh ra vào những năm 70 và đầu những năm 80 làm việc để tồn tại, họ coi trọng những thành quả về mặt vật chất và báo đáp gia đình”, Sun từ Oriental Yuhong nói. “Nhưng với Gen Z, tình hình tài chính của họ khá hơn và họ chưa từng chịu cảnh thiếu ăn. Vậy nên, họ hướng tới những mục tiêu cao hơn, như có tiếng nói hơn trong công việc, tự do hơn và chia sẻ các giá trị với công ty”.