Gập ghềnh đường đến khoa học

Tốt nghiệp thủ khoa ĐH Bách khoa Hà Nội, bỏ qua cao học để làm nghiên cứu sinh và bảo vệ thành công luận án tiến sĩ tại Anh ở tuổi 26, 31 tuổi được phong chức danh Phó giáo sư. Đằng sau đường suôn sẻ này là nghị lực, niềm say mê không thể phủ nhận của cô gái Hà thành Nguyễn Khánh Diệu Hồng, giảng viên Viện Kỹ thuật Hóa học, ĐH Bách khoa Hà Nội.

Nguyễn Khánh Diệu Hồng (ngoài cùng bên phải) trong buổi hướng dẫn sinh viên thực tập

Trắng đêm trước ngày có tin vui

Chia sẻ cảm nghĩ khi được công nhận chức danh Phó giáo sư ở độ tuổi còn rất trẻ (Diệu Hồng sinh năm 1981), cô cho biết, đã lo âu, hồi hộp đến mất ngủ trước một mốc rất quan trọng với bất cứ một nhà khoa học nào.

Ngay từ khi còn là sinh viên, Diệu Hồng đã có niềm đam mê nghiên cứu khoa học đã có với định hướng lựa chọn rõ ràng về lĩnh vực nhiên liệu sạch, thân thiện môi trường. Thành công đầu tiên của Diệu Hồng là đề tài nghiên cứu cùng 2 người bạn sinh viên được chính thức ứng dụng thực tế năm 2003. Băn khoăn vì sao đất sét trắng ở Việt Nam rất phong phú nhưng bà con nông dân làm nghề nuôi trồng thủy sản vẫn phải nhập cao lanh giá cao (một loại đất sét màu trắng hoặc vàng) chứa vật liệu Zeolit để chống ô nhiễm môi trường nước dẫn đến hiện tượng tôm, cá chết hàng loạt. Nhóm nghiên cứu của Hồng đã chọn được nguồn nguyên liệu cao lanh chứa Zeolit tốt nhất ở Yên Bái và tiếp tục xây dựng thành công dây chuyền công nghệ sản xuất vật liệu chứa Zeolit với giá thành chỉ bằng một nửa so với “đất sét” nhập. Đề tài này còn giành luôn giải nhất “ Sáng tạo kỹ thuật Việt Nam” 2003 của Quĩ VIFOTEC và Huy chương Vàng tại Hội chợ công nghệ Việt Nam 2003. Nhưng niềm vui lớn hơn cả là sau quá trình được kiểm nghiệm trên thực tế, công nghệ này đã được chuyển giao sản xuất tại Quảng Bình và Cần Thơ.

Tiếp tục thành công này là hàng loạt sản phẩm đặt hàng được Diệu Hồng cùng nhóm nghiên cứu đưa ra ứng dụng thuộc nhóm nhiên liệu sinh học thân thiện môi trường, các chất tẩy rửa trong đời sống và trong công nghệ lọc Hóa dầu…

Cuộc sống không hoàn toàn suôn sẻ

Lựa chọn về nước thay vì ở lại Anh để tìm kiếm cơ hội mới như phần lớn các bạn của Diệu Hồng có phần chính ở lý do hoàn cảnh gia đình. Tuy nhiên, với Hồng, được về làm việc ở trường cũng như được trở về nhà. Gắn bó từ nhỏ với khu Bách Khoa vì mẹ là giảng viên của trường, Diệu Hồng không ngần ngại khi chọn thi vào ĐH Bách Khoa Hà Nội với ước mơ được làm việc tại trường. “Điều kiện để nghiên cứu khoa học của Việt Nam khó có thể so sánh với nước ngoài nhưng bù lại là có cả một cộng đồng nghiên cứu và sự hỗ trợ lớn từ các thầy cô, những nhà khoa học đi trước” – Diệu Hồng phân tích. Khó khăn đối với một nhà nghiên cứu cũng khó có thể hình dung hết nhưng không có sự kiên trì, không say mê, không hy sinh sẽ không có thành quả. “Một sản phẩm nghiên cứu được chuyển giao là rất khó. Mất rất nhiều thời gian nghiên cứu, có những lúc thất bại, việc thử nghiệm cũng không dễ dàng. Nhóm nghiên cứu của tôi đã từng phải đến các xưởng dệt may xin được thử nghiệm sản phẩm tẩy rửa sạch của mình cả năm trời không có kinh phí. Chỉ đến khi mọi người thấy được công dụng cũng như so sánh giá thành thì sản phẩm mới chính thức được công nhận” – Diệu Hồng cho biết.

Có thử thách thì cũng có phần thưởng. Đối với Diệu Hồng đó là việc sở hữu hai ngôi nhà. Bên cạnh ngôi nhà ấm cúng với gia đình, Diệu Hồng có ngôi nhà thứ hai là Viện Kỹ thuật Hóa học. Ngôi nhà này của Diệu Hồng còn liên tục mở rộng với nhiều thành viên mới khi những sinh viên, nghiên cứu sinh đăng ký làm việc với cô đều được giao kèo phải coi đây là nhà. “Coi là nhà có nghĩa là phải biết tôn trọng quy định, biết tiết kiệm, phải gọn gàng và quan trọng hơn là biết chia sẻ ý tưởng, giúp đỡ các thành viên trong nhóm thay vì dành riêng cho bản thân, để cạnh tranh…” – Diệu Hồng cho biết.

Theo ANTD