Gã khổng lồ Yandex của Nga bị cô lập, nhân viên hoảng loạn
Yandex, tập đoàn công nghệ được mệnh danh là “ Google của Nga” đang bị các nhà đầu tư phương Tây và đối tác quan trọng dừng hợp tác.
Được xem là “viên ngọc quý” của ngành công nghệ nước Nga, Yandex đã xây dựng vị thế vững chắc tại quê nhà, có tham vọng phát triển ra nước ngoài khi mở dịch vụ tại Đức và Thổ Nhĩ Kỳ, thành lập các trung tâm nghiên cứu ở Thung lũng Silicon…
Từ khi xung đột nổ ra, các tập đoàn công nghệ phương Tây hợp tác với Yandex như dịch vụ gọi xe Uber, nền tảng giao đồ ăn Grubhub và công cụ tìm kiếm DuckDuckGo đã chấm dứt hợp tác với công ty có trụ sở tại Moscow.
Nhiều công ty dừng hợp tác với Yandex
Ngày 28/2, Uber cho biết 3 lãnh đạo công ty sẽ rút khỏi hội đồng quản trị của Yandex.Taxi, liên doanh giữa Uber Nga với Yandex từ năm 2017. Kế hoạch bán 29% cổ phần của Uber tại Yandex cũng được đẩy nhanh do “các sự kiện diễn ra gần đây”.
Tháng 8/2021, dịch vụ giao đồ ăn Grubhub công bố thỏa thuận với Yandex để cung cấp robot giao hàng tại các trường đại học Mỹ. Nói với FT, đại diện Grubhub xác nhận dừng hợp tác với tập đoàn Nga do tình hình xung đột căng thẳng, cung cấp lựa chọn thay thế cho các trường học.
Lãnh đạo Uber sẽ rút lui khỏi liên doanh Yandex.Taxi thành lập từ năm 2017.
Website tìm kiếm tập trung vào quyền riêng tư DuckDuckGo ngày 1/3 tuyên bố tạm ngừng sử dụng Yandex trong việc cung cấp liên kết không phải tin tức trên kết quả tìm kiếm tại Nga và Thổ Nhĩ Kỳ.
“Trước đợt tấn công của Nga với nền dân chủ tại Ukraine, chúng tôi đã tạm dừng hợp tác với Yandex”, Katie McInnis, trưởng bộ phận chính sách của DuckDuckGo tại Mỹ cho biết.
Theo FT, hơn 75% giá trị của Yandex bị xóa sổ trong 6 tháng, giảm mạnh nhất khi quân đội Nga tiến vào Ukraine. Hoạt động giao dịch của công ty trên sàn chứng khoán Nasdaq tại New York đã bị tạm dừng từ ngày 28/2.
Video đang HOT
“Google của Nga” trước nguy cơ vỡ nợ
Được thành lập từ 1997, Yandex dành nhiều năm xây dựng hình ảnh tốt đẹp trước các nhà đầu tư nước ngoài. Công ty được niêm yết trên sàn Nasdaq từ tháng 5/2011. Tháng 11 năm ngoái, vốn hóa thị trường của Yandex vượt mốc 30 tỷ USD, gấp 4,3 lần so với giá trị chưa đến 7 tỷ USD hiện nay.
Yandex hiện là công cụ tìm kiếm phổ biến nhất tại Nga với lượng truy cập chiếm hơn 60%. Đây cũng là trang web phổ biến thứ 8 thế giới, xếp trước nhiều website như TikTok, Netflix hay Amazon, SEJ đưa tin.
“Chúng tôi sửng sốt với những thứ đang xảy ra… Không ai nghĩ Nga sẽ tham chiến. Các biện pháp trừng phạt được đưa ra nhanh chóng và nặng nề, ảnh hưởng lớn đến khả năng vận hành của chúng tôi”, đại diện Yandex nói với FT.
Tuy không có biện pháp trừng phạt cụ thể nhắm vào ban lãnh đạo hay công ty con của Yandex, đại diện tập đoàn nhận định động thái dừng hợp tác đồng loạt có thể khiến Yandex không vận hành bình thường trong tương lai. Với năng lực công nghệ hiện nay, Yandex có thể hoạt động bình thường trong 1-1,5 năm, với điều kiện không bị gián đoạn nguồn cung ứng.
“Nếu bị ngừng cung cấp phần cứng, phần mềm hoặc công nghệ trong kinh doanh, hoạt động của chúng tôi sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng theo thời gian trong trường hợp không thể đảm bảo nguồn cung thay thế”, đại diện Yandex nhận định.
Yandex được mệnh danh là “Google của nước Nga”.
Nền kinh tế Nga đối mặt thách thức lớn từ khi chiến sự nổ ra. Theo Yandex, điều này có thể ảnh hưởng tiêu cực đến tình hình kinh doanh của tập đoàn.
Dựa trên quy định khoản vay chuyển đổi đến năm 2025, trong trường hợp cổ phiếu loại A của Yandex dừng giao dịch trên Nasdaq trong hơn 5 ngày, chủ sở hữu trái phiếu có thể kích hoạt quyền yêu cầu tập đoàn mua lại cổ phiếu kèm lãi phát sinh, số t.iền gốc hiện ở mức 1,25 tỷ USD.
Dự trữ t.iền mặt của Yandex tương đương 615 triệu USD, gồm 370 triệu USD nằm ngoài nước Nga. Nếu quyền mua cổ phiếu được kích hoạt, tập đoàn này thừa nhận không đủ t.iền chi trả. Ngay cả khi trả xong, Yandex vẫn phải đảm bảo nguồn tài chính để tiếp tục hoạt động. “Google của Nga” đứng trước nguy cơ vỡ nợ nếu không thể giao dịch.
Theo các nhà phân tích, việc nhiều công ty phương Tây vội vàng dừng hợp tác khiến Yandex “vỡ mộng” trở thành đối thủ cạnh tranh lớn của ngành công nghệ toàn cầu. Kế hoạch cung cấp các dịch vụ điện toán đám mây cho khách hàng châu Âu, gồm khoản đầu tư 30 triệu USD tại Đức dự kiến diễn ra trong năm nay của Yandex cũng bị tạm hoãn.
Nhiều nhân viên tố cáo Yandex
Phát ngôn viên Yandex từ chối bình luận về động thái dừng hợp tác từ bên thứ ba, không đ.ánh giá về tình hình kinh doanh trong tương lai của các chi nhánh Yandex tại Nga và nước ngoài.
“Hiện tại, đây không phải vấn đề kinh doanh… Chúng tôi đang bảo vệ và cung cấp các dịch vụ cần thiết cho hàng chục triệu người Nga, bao gồm điện, nước và Internet… Taxi phải đến đúng chỗ, hàng hóa cần được giao, cơ sở hạ tầng cần hoạt động. Mục tiêu chính của chúng tôi là đảm bảo khả năng tiếp cận, vận hành chúng”, phát ngôn viên của Yandex nói.
Yandex cung cấp nhiều dịch vụ tại Nga như website tìm kiếm, bản đồ, giao thức ăn, nghe nhạc trực tuyến…
Dù công ty không đưa ra tuyên bố liên quan đến xung đột, CEO Tigran Khudaverdyan của Yandex đã viết trên Facebook rằng tình hình “rất khủng khiếp” và “không thể chịu nổi”. Theo ông, giá cổ phiếu và đồng rúp giảm khiến nhiều người trong số 18.000 nhân viên Yandex rơi vào trạng thái gần như “hoảng loạn”.
Những người trong cuộc cho biết hành động của chính phủ Nga gây phẫn nộ. Ngoài ra, thuật toán chọn lọc tin tức của Yandex cũng khiến nhiều nhân viên bất bình.
Lev Gershenzon, cựu Giám đốc Tin tức Yandex cho biết dù không phải kênh truyền thông nhà nước, bộ lọc tin tức của Yandex đang tuyên truyền quan điểm của Điện Kremlin đến hàng chục triệu người mỗi ngày, đưa ra bức tranh không chính xác về tình hình tại Ukraine.
“Tôi xem hành động của công ty là tội ác, đồng lõa chiến tranh và g.iết n.gười, tôi không muốn là một phần của họ nữa”, Ruslan Musaev, nhân viên của Yandex viết trong thông báo từ chức trên Facebook. Nhiều nhân viên khác cũng tố cáo công ty do thuật toán hiển thị tin tức trên các trang web có lượng truy cập lớn.
‘Google của Nga’ có nguy cơ vỡ nợ do khủng hoảng tại Ukraine
Các nhà đầu tư và đối tác của Yandex - hãng tìm kiếm Internet lớn nhất nước Nga - đang giữ khoảng cách với công ty này sau khi Nga tấn công Ukraine.
Yandex xử lý khoảng 60% lưu lượng tìm kiếm Internet tại Nga và đang điều hành một doanh nghiệp taxi công nghệ lớn. Tuy nhiên, ngày 3/3, công ty cho biết có thể không trả được nợ do hậu quả của các lệnh cấm vận chưa từng có của phương Tây nhằm vào Nga.
Dù có trụ sở tại Hà Lan, cổ phiếu của Yandex lại niêm yết trên sàn Nasdaq (Mỹ) và sàn chứng khoán Nga. Thị trường chứng khoán Nga tạm thời đóng cửa trong tuần này, trong khi áp lực từ các lệnh trừng phạt của Mỹ, EU và các nước phương Tây khác ngày một lớn.
Yandex không phải đối tượng bị trừng phạt trực tiếp song vẫn đối diện nguy cơ vỡ nợ. Các nhà đầu tư đang nắm giữ 1,25 tỷ USD khoản vay chuyển đổi có quyền đòi thanh toán toàn bộ, kể cả lãi suất, nếu cổ phiếu của Yandex bị ngừng giao dịch trên sàn Nasdaq nhiều hơn 5 ngày.
Trong một tuyên bố, Yandex thừa nhận không có "nguồn lực hiệu quả để trả hết khoản vay". Điều này ảnh hưởng đến khả năng thực hiện các nghĩa vụ tài chính khác của Yandex.
Họ cũng gặp khó khăn khi chuyển t.iền từ bộ phận kinh doanh chính tại Nga sang Hà Lan do các lệnh cấm vận của phương Tây và biện pháp kiểm soát vốn của Moscow. Sberbank, công ty cho vay lớn nhất của Nga, buộc phải đóng cửa chi nhánh tại châu Âu sau khi ngân hàng Trung ương Nga cấm gửi t.iền cho công ty con có trụ sở tại Vienna. Yandex cho biết đang tiến hành lập kế hoạch khẩn cấp để xác định các biện pháp tiếp theo và xem xét những nguồn tài chính khác, đề phòng trường hợp nhà đầu tư đòi nợ.
Khủng hoảng Ukraine đe dọa các mảng kinh doanh khác của Yandex. Phương Tây ngừng cung cấp dịch vụ, công nghệ cho khách hàng Nga. Nếu điều đó kéo dài, Yandex sẽ bị thiệt hại. Theo hãng tìm kiếm, công suất của trung tâm dữ liệu và công nghệ cần thiết cho việc vận hành sẽ giúp họ tiếp tục hoạt động trong điều kiện bình thường ít nhất 12 tới 18 tháng nữa.
Đầu tháng 2, vốn hóa của Yandex vào khoảng 17,4 tỷ USD nhưng hiện chỉ còn hơn 3 tỷ USD do đồng rúp giảm giá mạnh so với USD. Năm 2018, Yandex thành lập liên doanh với Uber để kết hợp hai dịch vụ gọi xe tại Nga và các nước láng giềng. Uber đã bán cổ phần trong Yandex cho đối tác Nga vào năm 2021, đồng thời rút lui khỏi Yandex Eats và Yandex Delivery. Ba quan chức của Uber sẽ từ chức khỏi Ban giám đốc liên doanh với Yandex.
Được xem là một trong những viên ngọc quý của công nghệ Nga, Yandex có vị trí vững vàng tại quê nhà và thể hiện tham vọng mở rộng ở nước ngoài. Công ty cung cấp dịch vụ Internet tại Đức và Thổ Nhĩ Kỳ, mở trung tâm nghiên cứu và phát triển tại Silicon Valley. Dù vậy, cuộc chiến Nga - Ukraine khiến Yandex bị cô lập. Những đối tác khác như dịch vụ giao hàng Grubhub và công cụ tìm kiếm DuckDuckGo đều có động thái chấm dứt quan hệ với Yandex.
Trả lời Financial Times, một quan chức Yandex chia sẻ, "Rồi sẽ đến lúc chúng tôi không thể có được công nghệ cần thiết để phát triển kinh doanh".
Mỹ lôi kéo các tập đoàn công nghệ Trung Quốc cấm vận Nga Mỹ muốn các nhà cung cấp lớn của Trung Quốc như SMIC, Lenovo ngừng bán công nghệ và linh kiện cho Nga. Theo Bloomberg, một quan chức chính quyền Mỹ cho biết mọi mặt hàng được sản xuất với một số nguyên liệu đầu vào của Mỹ, bao gồm phần mềm, thiết kế, đều phải tuân thủ lệnh cấm bán cho Nga, kể...
