Facebook tuyên chiến với Apple

Mark Zuckerberg nhắc trực tiếp đến đối thủ, đẩy cao cuộc đối đầu giữa hai người khổng lồ ngành công nghệ về vấn đề quyền riêng tư.

“Tôi muốn nhấn mạnh rằng chúng tôi ngày càng thấy Apple là một trong những đối thủ cạnh tranh lớn nhất”, CEO Facebook – Mark Zuckerberg – nói trong cuộc họp tổng kết kinh doanh quý IV/2020 hôm 28/1.

Rất hiếm khi một lãnh đạo tập đoàn đề cập trực tiếp đến đối thủ cạnh tranh như vậy, đặc biệt là trong cuộc họp tổng kết kinh doanh – thời điểm ban lãnh đạo tìm cách giảm nhẹ mối đe dọa từ các doanh nghiệp khác và thường tránh nhắc tên đối thủ.

Zuckerberg điều trần trước quốc hội Mỹ hồi tháng 11/2020. Ảnh: Reuters.

Đây không phải lần đầu Apple và Facebook tung đòn công kích nhau. CEO Apple – Tim Cook – hồi năm 2018 từng nhắc đến công cụ theo dõi người dùng của Facebook và cho rằng đây là điều “hoàn toàn mất kiểm soát”, đồng thời chỉ trích những phát biểu gần đây của Zuckerberg và cho rằng “công nghệ không cần lượng lớn dữ liệu cá nhân của người dùng”.

Quyền riêng tư là vấn đề khiến hai tập đoàn đối đầu nhau từ lâu, nhưng căng thẳng có thể leo thang hơn nhiều khi hàng tỷ USD đang nằm giữa hai bên.

Sự không rõ ràng chờ đón Facebook

Facebook vượt qua mọi ước tính của giới phân tích trong quý IV, nhưng giá trị cổ phiếu của họ vẫn sụt giảm trong bối cảnh ban lãnh đạo cảnh báo về “sự không chắn chắn rõ rệt”, chủ yếu do các quảng cáo liên quan tới đợt triển khai iOS 14 của Apple.

Hệ điều hành này áp dụng nhiều thay đổi nhằm tăng tính riêng tư và quyền kiểm soát dữ liệu cho người dùng. Những ứng dụng như Facebook sẽ phải xin phép người dùng để theo dõi dữ liệu của họ hoặc sử dụng hệ thống nhận diện quảng cáo, vốn đóng vai trò trung tâm trong chiến lược quảng cáo hướng đối tượng của Facebook.

Điều này sẽ đặt ra biến số mới với chiến lược kinh doanh của mạng xã hội này. Họ liên tục cảnh báo hàng triệu khách hàng về những gián đoạn có thể xảy ra bởi iOS 14.

“Apple áp dụng hàng loạt biện pháp nhằm lợi dụng vị trí nền tảng thống trị của họ để can thiệp công nghệ của chúng ta và nhiều ứng dụng khác hoạt động. Điều này sẽ ảnh hưởng tới khả năng phát triển của hàng triệu doanh nghiệp trên khắp thế giới, trong đó, công ty nhỏ sẽ không thể tiếp cận khách hàng với các quảng cáo hướng đối tượng của mình. Apple nói điều này giúp mọi người, nhưng đây rõ ràng là động thái phục vụ lợi ích cạnh tranh của họ”, Zuckerberg nói.

“Các doanh nghiệp nhỏ đặc biệt lo ngại rằng họ sẽ không thể mua quảng cáo hiệu quả. Nếu tất cả quảng cáo cá nhân hóa bị loại bỏ, doanh số website sẽ giảm 60%”, Giám đốc vận hành Facebook – Sheryl Sandberg – nói.

Doanh nghiệp nhỏ chiếm phần lớn trong 10 triệu nhà quảng cáo và doanh thu của Facebook. Họ rõ ràng đang rất lo ngại về những thay đổi với iOS 14.

Đổ lỗi cho Apple

Facebook thường tự coi mình là người hùng của doanh nghiệp nhỏ, khi mang đến những công cụ miễn phí hoặc tính phí cho hàng triệu đối tác. Sandberg thường xuyên chia sẻ câu chuyện thành công của các doanh nghiệp nhỏ trong những cuộc họp báo cáo tài chính.

Đứng về phía doanh nghiệp nhỏ là chiến lược thông minh với một công ty thường đứng ở tâm điểm gây tranh cãi và những cuộc điều tra chống độc quyền, bởi doanh nghiệp nhỏ rất quan trọng với nền kinh tế và việc tuyên bố đứng về phía họ là phương án tốt.

Apple cho rằng Facebook đang xâm phạm trái phép quyền riêng tư của người dùng. Trong khi đó, Facebook lại cho rằng chiến lược này nhằm phục vụ lợi ích của hàng triệu doanh nghiệp nhỏ và khẳng định người dùng ưu tiên những quảng cáo liên quan đến họ.

Đổ lỗi cho Apple sẽ giúp Facebook đóng vai nạn nhân của một người khổng lồ ngành công nghệ, trong đó, Apple bị cáo buộc gây hại cho Facebook để thúc đẩy những ứng dụng riêng, như iMessage. Apple cũng đang đối mặt với cuộc điều tra chống độc quyền, nhất là trong quan hệ với các ứng dụng nền iOS, nên lập luận của Facebook được coi là khá thông minh.

Tác động đến các nhà đầu tư Facebook

Rất khó nghi ngờ tình hình kinh doanh của Facebook với báo cáo quý IV/2020. Lợi nhuận tăng 33% so với cùng kỳ năm ngoái lên 28,1 tỷ USD, trong khi doanh thu vận hành tăng 44% lên 12,8 tỷ USD.

Tập đoàn đang đối mặt nhiều nguy cơ phía trước, bao gồm khả năng siết chặt quản lý và mối đe dọa từng những vụ tẩy chay như trong năm 2020. Nhưng dường như ban lãnh đạo Facebook lo lắng nhất tới ảnh hưởng của iOS 14.

Tin tốt là Facebook dự đoán không có ảnh hưởng lớn từ đợt triển khai iOS 14, thậm chí hãng còn kêu gọi tăng đà phát triển trong nửa đầu năm 2021. Dù vậy, Facebook vẫn cảnh báo đà tăng trưởng chậm hơn trong nửa sau của năm và nhận định gián đoạn bởi iOS 14 sẽ bắt đầu từ cuối quý I.

Các nhà đầu tư cũng cần nhớ rằng Facebook khá linh hoạt khi cần thích nghi, dù là khi chuyển dịch sang mobile hay áp dụng thay đổi sau các cáo buộc can thiệp bầu cử Mỹ năm 2016 và bê bối Cambridge Analytica. Facebook sẽ không đứng yên và chắc chắn sẽ điều chỉnh thuật toán, tiếp tục xây dựng những tính năng mới như thương mại điện tử.