EU kêu gọi cấm nhận dạng khuôn mặt trong không gian công cộng

Các cơ quan quản lý bảo vệ dữ liệu của Liên minh châu Âu (EU) đã kêu gọi một lệnh cấm chung đối với việc sử dụng AI để nhận dạng khuôn mặt cùng các “tín hiệu sinh trắc học và hành vi” khác trong không gian công cộng.

Ủy ban Bảo vệ Dữ liệu Châu Âu (EDPB) và Giám sát Bảo vệ Dữ liệu Châu Âu (EDPS) cũng cho biết việc sử dụng AI để chấm điểm trên mạng xã hội nên bị cấm.

Nhận diện khuôn mặt sẽ khiến quyền riêng tư của người dùng bị ảnh hưởng

Các dữ liệu mà hai cơ quan này của Châu Âu kêu gọi cấm gồm “ nhận dạng khuôn mặt, dáng đi, dấu vân tay, DNA, giọng nói, thao tác gõ phím và các tín hiệu sinh trắc học hoặc hành vi khác trong bất kỳ ngữ cảnh nào” tại các khu vực công cộng. Họ cho rằng hệ thống AI sử dụng sinh trắc học để phân loại mọi người “thành các cụm dựa trên dân tộc, giới tính, khuynh hướng chính trị hoặc tình dục” hoặc các loại phân loại khác mà theo đó họ có thể bị phân biệt đối xử là bất hợp pháp.

Trên hết, EDPB và EDPS lập luận rằng cần có lệnh cấm sử dụng AI để suy luận cảm xúc của một người tự nhiên. Nó sẽ được cho phép trong các tình huống cụ thể, chẳng hạn như trên cơ sở y tế nhất định.

Các nhà quản lý đã đưa ra phản ứng của mình dựa vào khuôn khổ quy định về AI do Ủy ban châu Âu (hay EC -cơ quan hành pháp của EU) đề xuất. Tài liệu đề xuất một lệnh cấm đối với các triển khai khác nhau của AI, bao gồm tính điểm xã hội và việc sử dụng hệ thống nhận dạng sinh trắc học từ xa dựa trên thời gian thực trong các không gian có thể truy cập công cộng cho mục đích thực thi pháp luật. Sẽ có một vài trường hợp ngoại lệ, bao gồm việc AI được dùng để hỗ trợ chính quyền tìm trẻ mất tích và ngăn chặn “mối đe dọa cụ thể, đáng kể và sắp xảy ra” như một cuộc tấn công khủng bố.

Giới chức Châu Âu lo ngại với việc giám sát khuôn mặt của người dân ở khu vực công cộng

Các thành viên của EDPB bao gồm các cơ quan giám sát bảo vệ dữ liệu từ mỗi quốc gia thành viên EU, trong khi EDPS đảm bảo các tổ chức và cơ quan của EU tôn trọng quyền của mọi người trong việc bảo vệ dữ liệu và quyền riêng tư khi họ xử lý dữ liệu cá nhân. Đề xuất của EC coi EDPS là “cơ quan có thẩm quyền và cơ quan giám sát thị trường” giúp giám sát các cơ quan của EU.

Tuy nhiên, EDPB và EDPS kêu gọi làm rõ hơn về vai trò và nhiệm vụ của EDPS. Họ cũng bày tỏ lo ngại rằng phạm vi của đề xuất không bao gồm “hợp tác thực thi pháp luật quốc tế”.

Chủ tịch EDPB Andrea Jelinek và EDPS Wojciech Wiewiórowski cho biết trong một tuyên bố chung rằng “Triển khai nhận dạng sinh trắc học từ xa trong các không gian công cộng đồng nghĩa với việc chấm dứt tình trạng ẩn danh ở những nơi đó. Một lệnh cấm chung đối với việc sử dụng nhận dạng khuôn mặt ở các khu vực có thể tiếp cận công cộng là điểm khởi đầu cần thiết nếu chúng ta muốn bảo vệ các quyền tự do của mình và tạo ra một khuôn khổ pháp lý lấy con người làm trung tâm cho AI. Quy định được đề xuất cũng nên cấm mọi loại hình sử dụng AI cho chấm điểm xã hội, vì nó đi ngược lại các giá trị cơ bản của EU và có thể dẫn đến phân biệt đối xử”.