Elon Musk sở hữu hơn 1 nửa số vệ tinh đang hoạt động, tương lai có ‘quyền sinh quyền sát’ với Internet toàn thế giới khiến chuyên gia lo ngại

Tưởng tượng 1 ngày Elon Musk không vui, lên Twitter tuyên bố Starlink ngừng cung cấp Internet.

Tờ Financial Times cho biết, người đứng đầu Cơ quan Vũ trụ Châu Âu (ESA) đã thúc giục các nhà lãnh đạo các quốc gia trong khu vực ngừng tạo điều kiện cho tham vọng thống trị nền kinh tế không gian mới của Elon Musk. Đồng thời, ông cảnh báo rằng việc thiếu các hành động phối hợp có nghĩa là để tỷ phú giàu nhất thế giới đang tự “đặt ra các quy tắc” trong không gian.

Josef Aschbacher, tổng giám đốc mới của ESA, nói rằng sự sẵn sàng của châu Âu trong việc giúp mở rộng nhanh chóng dịch vụ internet vệ tinh Starlink của Musk có nguy cơ cản trở các công ty trong khu vực nhận ra tiềm năng của không gian thương mại.

Ông nói trong một cuộc phỏng vấn với Financial Times: “Không gian sẽ hạn chế hơn nhiều về tần số và khe quỹ đạo. Các chính phủ châu Âu nói chung nên tạo điều kiện… cho các nhà cung cấp châu Âu cơ hội bình đẳng để tham gia cuộc chơi trên một thị trường công bằng”.

Đức gần đây đã nộp đơn lên Liên minh Viễn thông Quốc tế, tổ chức điều phối việc sử dụng các tần số không dây truyền dữ liệu, để cấp quang phổ Starlink cho khoảng 40.000 vệ tinh. Musk đã giành được sự chấp thuận cho hơn 30.000 vệ tinh thông qua các cơ quan quản lý của Mỹ.

Năm nay, Musk cho biết SpaceX, công ty tên lửa tư nhân của ông, đã sẵn sàng chi tới 30 tỷ USD để mở rộng Starlink.

Aschbacher cho biết Starlink của Musk đã quá lớn nên rất khó để các cơ quan quản lý hoặc đối thủ bắt kịp. “Có một người sở hữu tới một nửa số vệ tinh đang hoạt động trên thế giới. Điều đó thật tuyệt vời. Trên thực tế, anh ấy đang đưa ra các quy tắc. Phần còn lại của thế giới bao gồm cả châu Âu… không phản hồi đủ nhanh”.

Starlink và OneWeb do chính phủ Vương quốc Anh hậu thuẫn đang thúc đẩy việc tạo ra hàng trăm, thậm chí hàng nghìn vệ tinh trong quỹ đạo trái đất thấp, hay còn gọi là LEO, để cung cấp băng thông rộng cho các vùng khó tiếp cận bằng cáp.

Chính phủ Trung Quốc và dự án Project Kuiper của Amazon đều có kế hoạch ra mắt các LEO của riêng họ.

Một thế hệ công ty vũ trụ mới, được thúc đẩy bởi chi phí phóng tên lửa giảm và vệ tinh rẻ hơn, cũng đang hướng tới việc cung cấp các dịch vụ thương mại từ LEO, chẳng hạn như quan sát trái đất.

Việc vội vàng khai thác tiềm năng của không gian thương mại đã làm dấy lên lo ngại về việc không có hệ thống quản lý giao thông vũ trụ toàn cầu cho quỹ đạo trái đất thấp, một khu vực cách trái đất tới 2.000 km, nơi mà hầu hết các dịch vụ thương mại mới được nhắm đến.

Năm ngoái, Hiệp hội Công nghiệp Vệ tinh ước tính có thể có hơn 100.000 tàu vũ trụ thương mại trên quỹ đạo vào năm 2029.

Franz Fayot, Bộ trưởng Kinh tế Luxembourg cũng có những lo ngại giống Aschbacher. Ông cho biết cần có các quy định mới để đảm bảo việc sử dụng không gian an toàn.

Starlink đã không trả lời yêu cầu bình luận về vấn đề này.

Lĩnh vực vệ tinh của châu Âu bị chi phối bởi các nhà khai thác truyền thống dựa vào một số lượng nhỏ hơn nhiều vệ tinh quỹ đạo cao, đắt tiền để cung cấp các dịch vụ như truyền hình.

Mặc dù ITU điều phối các tần số vô tuyến, không có cơ quan quản lý hoặc cơ quan quản lý quốc tế nào kiểm soát việc phóng vệ tinh. Một điều đáng sợ là, khi quỹ đạo trở nên quá đông đúc, nguy cơ va chạm ngày càng tăng có thể tạo ra số lượng mảnh vỡ lớn. Trong khi đó, từ lâu nay rác không gian đã là một mối nguy hiểm đáng kể.

Steve Collar, giám đốc điều hành của nhà điều hành vệ tinh SES, cho biết ngành công nghiệp này đang “hướng tới một tình huống sẽ có quá nhiều vệ tinh được triển khai. Mà rất nhiều dự án trong số đó đều không được điều chỉnh đúng cách”.

Việc Musk sản xuất vệ tinh của riêng mình và có thể phóng chúng bằng SpaceX có nghĩa là ông ấy có thể di chuyển nhanh hơn các đối thủ để chiếm lấy những mặt phẳng quỹ đạo đáng mơ ước nhất. Với tốc độ đang đưa những thứ này vào quỹ đạo, ông gần như đang sở hữu những mặt phẳng quỹ đạo đó, bởi vì không ai có thể vào đó. Musk đang tạo ra một chủ quyền của riêng mình trong không gian”.

Aschbacher nói rõ ràng rằng các nhà quản lý Mỹ “quan tâm đến việc phát triển không chỉ nền kinh tế, mà còn cả sự thống trị nhất định của một số khu vực kinh tế nhất định. Điều này đang xảy ra… rất, rất, rất, rất rõ ràng. Và rất mạnh mẽ”.