Dùng thuốc bổ thận điều tiết sa sút trí tuệ

Sử dụng các thuốc bổ thận đều có tác dụng điều tiết rõ rệt công năng của hệ trục não – tuyến yên – tuyến thượng thận.

Vị trí của bệnh là ở não nhưng có liên quan mật thiết với các tạng phủ khác.

Trong Đông y không có bệnh danh “sa sút trí tuệ”, nhưng căn cứ vào các triệu chứng lâm sàng có thể thấy tình trạng này thuộc phạm vi các chứng như “ngốc bệnh”, “kiện vong”, “điên chứng”, “thiện vong”, “lão suy”… Về cơ chế sinh bệnh, Đông y đều thống nhất cho rằng, vị trí của bệnh là ở não nhưng có liên quan mật thiết với các tạng phủ khác như tâm, tỳ, can và đặc biệt là thận. Y thư cổ viết: “Não là bể của tủy, thận chủ cốt sinh tủy, thận khí thông với não”. Bởi vậy, giữa não và thận có mối quan hệ đặc biệt mật thiết.

Trên thực nghiệm các nhà Đông y đã chứng minh, các thuốc bổ thận đều có tác dụng điều tiết rõ rệt công năng của hệ trục não – tuyến yên – tuyến thượng thận. Mặt khác, trên lâm sàng hầu hết các bệnh nhân bị sa sút trí tuệ đều có biểu hiện của hội chứng thận hư theo quan niệm của Đông y. Vì vậy, thận hư là vấn đề trọng yếu và bổ thận là một trong những khâu không thể thiếu được trong phác đồ điều trị.

Phương pháp trị liệu của Đông y đối với căn bệnh này là hết sức phong phú, có thể chia thành 2 nhóm chính: Dùng thuốc và không dùng thuốc. Nhưng tất cả đều phải tuân thủ nguyên tắc chung là lấy việc kiện tỳ, bổ thận, hoạt huyết làm căn bản, trên cơ sở đó mà gia giảm các vị thuốc hoặc huyệt vị châm cứu cho phù hợp.

Nhiều tác giả chủ trương phân chia sa sút trí tuệ người già thành 6 loại hình khác nhau và sử dụng các bài thuốc cổ tương ứng để trị liệu: Thể “Tâm thận bất giao” dùng Lục vị địa hoàng hoàn gia giảm; thể “Đàm ứ tương kết” dùng Thọ tinh hoàn gia giảm; thể “Đàm nhiệt nhiễu tâm” dùng Xương bồ uất kim thang gia giảm; thể “Can thận bất túc” dùng Kỷ cúc địa hoàng hoàn gia giảm; thể “Tỳ thận lưỡng hư” dùng Hoàn thiếu đan gia giảm và thể “Tủy hải không hư” dùng Hà sa đại tạo hoàn gia giảm.

Đặc biệt, nhiều tác giả sử dụng một bài thuốc làm hạt nhân rồi trên cơ sở đó gia giảm tùy theo tình trạng bệnh lý cụ thể. Bài thuốc này gồm các vị: Đẳng sâm, hoàng kỳ, bạch truật, xương bồ, bán hạ chế, ích trí nhân, hoài sơn, tiên linh tỳ. Nếu tỳ thận dương hư gia thêm phụ tử chế, can khương, thỏ ty tử, đỗ trọng; nếu khí trệ huyết ứ gia thêm đào nhân, đan sâm, xuyên khung, ngô công; nếu đàm trọc ứ trở gia thêm nam tinh, hậu phác, trần bì, viễn trí…

Kết hợp với biện pháp dùng thuốc người ta rất chú trọng sử dụng châm cứu, bấm huyệt, tập luyện khí công dưỡng sinh và tâm lý liệu pháp để nâng cao hiệu quả trị liệu.

Theo Kiến thức