Dự thảo quy định chuẩn quốc gia đối với giáo dục ĐH: Còn nhiều băn khoăn (10/04/2015)

Lần đầu tiên Bộ GD&ĐT đưa ra dự thảo với những tiêu chí cụ thể để đánh giá một cơ sở giáo dục ĐH đạt chuẩn quốc gia đã nhận được sự đồng tình rộng rãi của dư luận.

Dự thảo đưa ra tiêu chí số sinh viên có việc làm đúng và phù hợp với ngành đạo tạo sau một năm kể từ khi tốt nghiệp đạt ít nhất 75% tổng số sinh viên tốt nghiệp của khóa học cũng khiến nhiều người băn khoăn Cơ sở để mỗi trường “tự soi” Khẳng định việc ra đời dự thảo này trong điều kiện hiện nay là hoàn toàn cần thiết, ông Nguyễn Văn Bao, Hiệu trưởng trường ĐH Tây Bắc cho biết: “Căn cứ vào những tiêu chí mà Bộ đưa ra, mỗi trường có thể tự xem xét, đánh giá hiện nay đang ở mức độ nào. Những tiêu chí nào mình đã đạt thì phát huy, ngược lại cái nào chưa đạt thì phấn đấu. Hiện ở Việt Nam các trường ĐH chưa có cơ sở nào để tự đánh giá. Việc “xếp hạng” các trường hiện nay vẫn theo cảm tính, kết quả học tập của học sinh hoặc chính dư luận “đôn nhau” lên, chưa có gì chính thống”. Ông Thái Nguyễn Hùng Thu, Phó Hiệu trường trường ĐH Dược Hà Nội cũng chung quan điểm cho rằng khi ban hành một bộ tiêu chí chung trên toàn quốc thì việc đánh giá các trường sẽ chính xác và khách quan hơn, nhất là những tiêu chí này khá cụ thể về mặt định tính, định lượng. Bên cạnh đó, góp phần giúp các cơ sở đào tạo xây dựng những mục tiêu phấn đấu hướng đến hội nhập với các nước trong khu vực và trên thế giới trong lĩnh vực giáo dục đại học. Nhìn nhận vấn đề ở khía cạnh tuyển sinh, ông Phan Huy Phú, Hiệu trưởng trường ĐH DL Thăng Long cho rằng khi những quy định này chính thức được ban hành, các trường sẽ được đánh giá theo một bộ tiêu chí chung. Từ đó, phụ huynh và học sinh có thêm một căn cứ để quyết định lựa chọn trường ĐH khi thi vào. Tuy nhiên, ông Phú cũng băn khoăn: “Với những trường ĐH sau khi đánh giá chưa đạt chuẩn quốc gia thì sẽ thế nào? Bên cạnh việc trường tự phấn đấu để đạt chuẩn thì có lẽ cũng cần có mốc thời gian quy định thay vì “thả nổi”…”. “Quy định về tỷ lệ giảng viên, nghiên cứu viên có chức danh GS và PGS trên tổng số giảng viên, nghiên cứu viên có trình độ tiến sĩ theo tôi là thấp so với các nước tiên tiến trên thế giới. Vì chức danh PGS đánh giá về công trình nghiên cứu của giảng viên. Một trường muốn đào tạo theo hướng nghiên cứu thì giảng viên cần dành nhiều thời gian cho nghiên cứu và các công trình nghiên cứu khoa học lớn phải từ đấy mà ra. Rõ ràng đội ngũ GS và PGS phải tăng lên. Những người có trình độ học vị cao thì phải đi vào làm nghiên cứu. Thông thường GS ở nước ngoài phụ trách phòng lab hoặc có một đề tài riêng để theo đuổi và giảng dạy của họ gắn liền với kết quả nghiên cứu mới ra được những công trình lớn. Ở Việt Nam hiện nay, trong hoàn cảnh điều kiện thiếu nhiều thứ, các đề tài lớn cũng khó và tìm trang thiết bị máy móc còn hạn chế thành ra giảng dạy là chính còn nghiên cứu vẫn hạn chế”- Hiệu trưởng trường ĐH Thái Nguyên Đặng Kim Vui.

Băn khoăn về tiêu chí

Trong 10 tiêu chí dự thảo đưa ra hiện nay, có những tiêu chí nhận được sự đồng thuận cao của dư luận như yêu cầu về cơ sở vật chất và thiết bị. Tuy nhiên, theo giảng viên Hoàng Hà (ĐH Khoa học Xã hội và Nhân văn – ĐH Quốc Gia Hà Nội) trong điều kiện hiện nay ở Việt Nam, không phải trường ĐH nào cũng đáp ứng được yêu cầu các trường phải đảm bảo về phòng thí nghiệm – thực hành, phòng học mô phỏng, phòng làm việc cho giáo sư, phó giáo sư…

Về tiêu chuẩn đội ngũ giảng viên, nghiên cứu viên, Hiệu trưởng trường ĐH Thái Nguyên Đặng Kim Vui cho rằng: “Trong một cơ sở giáo dục ĐH, đội ngũ giảng viên cơ hữu là yếu tố quan trọng cần phải đảm bảo. Tiêu chí về tỷ lệ sinh viên/giảng viên cơ hữu Dự thảo đang đưa ra hiện nay đối với từng ngành cụ thể cần được xem xét kỹ hơn, đặc biệt nên tham khảo ý kiến các nhà giáo trong chuyên ngành sâu vì mỗi ngành có một đặc thù riêng. Nhưng nhìn chung tôi ủng hộ việc 75% khối lượng kiến thức của chương trình đào tạo phải do giảng viên cơ hữu đảm nhiệm. Bởi để thực hiện một chương trình đào tạo cần lên kế hoạch cụ thể, chủ động về người do đơn vị mình quản lý. Nếu chỉ trông chờ vào đội ngũ thỉnh giảng nhiều khi gặp rủi ro. Tất nhiên, không nên hiểu thỉnh giảng là trường thiếu giảng viên phải đi mượn mà ở đây là mời đến những chuyên gia, thầy có trình độ cao, đặc biệt đến giảng bổ sung thêm kiến thức cho sinh viên, thậm chí giảng viên của trường”.

Riêng tiêu chí số sinh viên có việc làm đúng và phù hợp với ngành đạo tạo sau một năm kể từ khi tốt nghiệp đạt ít nhất 75% tổng số sinh viên tốt nghiệp của khóa học khiến nhiều người rất băn khoăn. Hay tiêu chí “phải có ít nhất 80% cơ quan sử dụng lao động được hỏi hài lòng về chất lượng sinh viên tốt nghiệp với mẫu lấy ý kiến tối thiểu là 200 cơ quan sử dụng lao động” theo nhiều người là rất khó đo đếm. Ông Đặng Kim Vui phân tích: “Thống kê việc làm của sinh viên sau khi ra trường hiện nay không dễ vì nhiều em có xu hướng nhảy việc đến những nơi có lương cao hơn, đãi ngộ tốt hơn chứ không ổn định mãi một nơi. Hiện 7 trường ĐH trong hệ thống trường ĐH Thái Nguyên cũng có những khảo sát riêng về vấn đề này nhưng chưa làm được bài bản. Nhìn chung, sinh viên ra trường nếu về khu vực nông thôn miền núi thường xin việc dễ hơn ở đồng bằng. Hay sinh viên ĐH Y nào ra trường cũng xin được việc nhưng các ngành khác thì chưa chắc…”.

Đó cũng là tình trạng chung của sinh viên ĐH Dược Hà Nội khi hầu hết sinh viên ra trường đều tìm được việc làm đúng với ngành nghề đã được đào tạo, thậm chí vượt mức 75% tiêu chí đặt ra. Tuy nhiên đại diện của trường, ông Thái Nguyễn Hùng Thu cũng băn khoăn trong một vài năm nữa, khi các trường dân lập mở ồ ạt thì sinh viên trường Dược còn dễ dàng tìm được việc đúng ngành không còn là điều phải xem xét.

“Nhiều sinh viên của chúng tôi có tiến hành những khảo sát độc lập về tỷ lệ sinh viên ra trường tìm được việc làm đúng ngành nghề. Con số này rất cao, hơn 90%. Nhưng chắc chắn không phải ai cũng tin vào mức độ chính xác của con số này. Tương tự như vậy, làm sao để việc điều tra, khảo sát được khách quan, tin cậy để đưa ra một con số mọi người đều công nhận không dễ” – ông Phan Huy Phú thẳng thắn.

Theo đaioanket.vn