Du hành vũ trụ thời gian dài có thể làm biến dạng não

Một nghiên cứu mới đã chỉ ra rằng việc mất nhiều thời gian trong không gian có thể khiến khối lượng bộ não của các phi hành gia thay đổi.

Phần lớn các thành viên phi hành đoàn trên Trạm vũ trụ quốc tế (ISS) có dấu hiệu bị sưng dây thần kinh thị giác, cùng với lượng chất lỏng dư thừa làm tăng thể tích thực tế của não.

“Khi bạn ở trong môi trường vi trọng lực, máu trong tĩnh mạch không còn chảy về các chi dưới mà chảy ngược lại về phía trước. Sự chuyển động của chất lỏng về phía đầu của bạn có thể là một trong những cơ chế gây ra những thay đổi mà chúng ta đang quan sát thấy trong mắt và khoang nội sọ”, giáo sư Mitch Larry Kramer đến từ Trung tâm Khoa học Y tế Đại học Texas ở Houston, cho biết.

Bằng cách so sánh quét MRI não của 10 phi hành gia nam và 1 nữ được chụp trước và sau khi đi lên ISS, các nhà nghiên cứu thấy rằng việc tiếp xúc lâu với môi trường vi trọng lực đã gây ra sự giãn nở trong não và dịch não tủy – chất lỏng trong suốt hoạt động như một bộ đệm cho não.

Mitch Larry Kramer nhấn mạnh: “Điều mà chúng tôi xác định rằng chưa có ai thực sự xác định được trước đó là có sự gia tăng đáng kể về khối lượng trong não có liên quan đến chất trắng – Chất trắng là các vùng nằm trong hệ thần kinh trung ương chủ yếu được tạo nên bởi các bó thần kinh. Sự mở rộng chất trắng trên thực tế là nguyên nhân gây ra sự gia tăng lớn nhất trong khối lượng não và dịch não tủy kết hợp”.

Các nhà nghiên cứu cũng phát hiện ra rằng các biến dạng vi trọng lực làm co lại một chút tuyến yên trong não, một tuyến có kích thước bằng hạt đậu đóng vai trò trung tâm trong việc điều chỉnh các chức năng quan trọng của cơ thể.

Các tác động dài hạn chính xác đối với sức khỏe tổng thể của hiệu ứng mở rộng não này của vi trọng lực vẫn chưa hoàn toàn được hiểu. Các triệu chứng của một hiện tượng tương tự có tên là não úng thuỷ không được quan sát thấy trong các phi hành gia. Đây là tình trạng tích tụ dịch não tủy nhiều bất thường trong các não thất. Điều này xảy ra khi hệ thống dẫn lưu và hấp thu dịch não tuỷ dư thừa làm việc không hiệu quả. Não thất giãn rộng để thích nghi với lượng dịch thừa ra và sau đó đè ép lên các phần khác nhau của não.

Trước vấn đề này, các nhà khoa học đang tìm những giải pháp khắc phục. Đơn cử một giải pháp được quan tâm là tạo ra trọng lực nhân tạo bằng cách sử dụng máy ly tâm lớn trong không gian hay tiếp theo là bộ đồ du hành đặc biệt có thể ép máu lên từ các chi dưới cũng đang được nghiên cứu.

Trang Phạm