Đối phó áp lực học hành từ anh chị: Tự tin để đứng vững!

Vì con là em của anh (chị), nên con phải…

Đối với nhiều teen, kì thi đại học căng thẳng gấp nhiều lần vì áp lực từ phía bố mẹ, mà chốt lại thường ở câu “vì con là em của anh- chị con”. Trót làm em của một người anh, người chị giỏi giang, nên kì vọng đặt lên teen càng nặng nề.

Hải, THPT ĐTĐ uể oải kể về mình: “Anh mình rất xuất sắc. Anh học giỏi từ bé, tham gia hết kì thi này đến kì thi khác, đoạt hết giải thưởng này đến giải thưởng kia. Năm học lớp 12, anh tốt nghiệp loại giỏi và đỗ vào một trường đại học danh tiếng với điểm số rất khủng. Bố mẹ mình nở mày nở mặt. Mình kém anh 4 tuổi liền, nhưng cái bóng của anh đổ lên cuộc sống của mình sao mà nặng nề… Lúc nào cũng phải noi theo gương anh mà học tập. Mình đâu được thông minh sáng láng đến vậy, đâu được giải này giải kia… Bố mẹ vì thế đã khá buồn phiền. Và bây giờ là thi đại học, điệp khúc “nhìn anh con”… ngày ngày vang lên khiến mình thực sự chán nản.”

Quả thực, không ít teen như Hải phải ngậm ngùi nuốt nỗi tủi thân vào lòng vì bị so sánh quá nhiều với anh, chị mình. Đã thế, sự thiếu tâm lý của bố mẹ càng khiến các teen này rơi vào cơn chới với giữa những áp lực mùa thi.

“Mình nộp duy nhất một hồ sơ thi đại học vào một trường hàng “top” dù biết thừa khả năng bản thân khó mà với tới được. Khổ nỗi, trong mắt bố mẹ, mình cũng phải thành đạt, thi thố giỏi giang như chị gái. Để tăng thêm “quyết tâm” cho con gái, bố động viên mình chỉ nộp một hồ sơ thôi. Như thế có nghĩa, mình chỉ có một lựa chọn là phải học, phải thi và phải đỗ…” Hằng Hà- THPT NBK thở dài ngao ngán.

Thông thường, teen chịu ảnh hưởng từ anh chị là khó tránh, nhưng một chút thiếu tâm lý, thiếu quan tâm, nhạy cảm của bố mẹ đã vô tình đẩy teen vào hoàn cảnh bi đát vì lúc nào cũng phải cố sức đuổi theo cái bóng của các anh chị. “Vì con là con của bố, là em của anh trai con, hãy cố lên nhé, con trai”, bố của Hùng- THPT TP đã tặng cho cậu một lời chúc hết sức tình cảm vào ngày sinh nhật, cũng sát ngày cậu nôp hồ sơ thi đại học. Chỉ có điều, lời chúc ấy không làm Hùng hạnh phúc, nó chỉ khiến cậu thêm uể oải, chán chường. Yêu bố, yêu và nể phục anh trai, nhưng câu nói của bố khiến Hùng thiếu hẳn sự tự tin vào bản thân mình.

Áp lực từ anh chị khiến nhiều teen cảm thấy mệt mỏi. (Ảnh minh họa)

Hãy là chính mình

Học hành không xuất sắc như anh trai song Hải lại cố tỏ ra mọi chuyện đều tốt đẹp để bố mẹ yên lòng, để cậu không bị “mang tiếng” là thua kém anh, chỉ có Hải hiểu mình chán ngấy kiểu học hành đó như thế nào. Những ngày cao điểm ôn thi này, cậu bạn chợt ngán ngẩm tất cả. Trong đầu lúc nào cũng day dứt nỗi hoài nghi: “Học để làm gì? Học có phải cho mình? Mình có phải là mình?” Kết quả học tập của Hải xuống rõ rệt, nhưng không biết đến lúc nào bố mẹ cậu mới nhận ra điều đó.

Nhiều bạn khi được bố mẹ, anh chị gửi gắm niềm kì vọng như trên đã nai lưng ra phấn đấu cho bằng anh, bằng chị, để bố mẹ có thể tự hào. Mạnh Tú, năm nhất ĐH Xây Dựng kể: “Những năm cấp ba, mình thần tượng anh trai. Cộng với tác động của bố mẹ, mình đã sống những ngày… hoàn toàn nhái theo anh mình. Anh giỏi Toán, mình thì thích Hoá. Thế nhưng thay vì đầu tư cho môn Hoá, mình cày Toán đêm ngày để được vào đội tuyển. Học và được đi thi này thi kia, nhưng nhìn lại, hoàn toàn không có niềm say mê và niêm vui khi học tập. Lên đại học, mình chọn Xây Dựng, noi theo anh dù trong lòng vẫn thích Tài Chính hơn. Và giờ, mình đã thấy mình… dại!”

Ai cũng có cuộc sống của mình. Anh chị, dù giỏi đến mấy, thành công đến mấy vẫn không thể là mãi là cái bóng che phủ đời bạn. Vì vậy, lời khuyên chân thành giành cho teen là “hãy là chính mình”. Bạn hãy thành thật với sở thích và khả năng của bạn thân. Tâm sự, chia sẻ và thuyết phục với bố mẹ nếu cần, để bố mẹ không biến bạn thành bản sao của anh chị đi trước.

Ngọc Quyên, ĐH Ngoại ngữ chia sẻ kinh nghiệm: “Hồi trước, tớ cũng rơi vào thảm cảnh luôn bị đặt ra so sánh với chị gái. Bố mẹ lúc nào cũng muốn tớ giỏi, chăm như chị. Bản thân tớ có khi cũng muốn giỏi như vậy để mọi người phải đề cao mình. Nhưng rồi tớ hiểu ra rằng, không thể mãi thu mình trong cái bóng của chị. Năm tớ thi đại học, bố mẹ nhất nhất muốn tớ thi Ngoại thương. Kì thực, tớ không tự tin lắm về lực học, mặt khác cũng chẳng yêu thích trường này. Đã có lúc định buông xuôi làm theo lời bố mẹ, nhưng nghĩ, chuyện đại sự đời mình, chẳng lẽ… Thế là tớ thay đổi. Tớ tìm chị tâm sự. Rồi chị thủ thỉ với mẹ. Mẹ lại tỉ tê với bố…. Rút cục, nhà tớ có một bữa cơm thân mật và chính tớ được bố mẹ… nói lời xin lỗi. Tiếp đó, mọi quyền tự quyết đều là do tớ, bố mẹ chỉ là người đưa ra ý kiến tham khảo mà thôi!”

Cô bạn nở nụ cười tươi tắn. Học tập với tâm trạng thoải mái, dễ chịu, Quyên dễ dàng thi đỗ vào ngôi trường bạn ấy yêu mến. Mà sau lần đó, không bao giờ Quyên còn bị chi phối vì người chị giỏi giang của mình nữa. “Mình yêu chị, có nhiều điểm chung với chị nhưng quyết không phải là bản sao của chị”- Quyên khẳng định.

Phải, teen đừng bao giờ chấp nhận là bản sao của ai đó, dù cho người ấy có là anh ruột, chị ruột của bạn. Hãy là chính mình, thẳng thắn nói ra suy nghĩ của mình và lựa chọn đường đi cho riêng mình. Tự tin để đứng vững, chắc chắn bạn thành công!