Đổi mới giáo dục – khâu đột phá bảo đảm thành công
Theo các chuyên gia, để đội ngũ giáo viên (GV) và cán bộ quản lý trường phổ thông thực hiện được đổi mới GD thì việc bồi dưỡng, nâng cao năng lực, đặc biệt là năng lực quản trị có ý nghĩa vô cùng quan trọng. Đây được coi là khâu đột phá bảo đảm sự thành công của công cuộc đổi mới GD.
Công tác bồi dưỡng GV cần đón đầu Chương trình GDPT mới. Ảnh: TG
Bồi dưỡng phù hợp với từng đối tượng
Đề xuất về việc tổ chức bồi dưỡng GV và cán bộ quản lý, TS Ngô Thị Thùy Dương – Viện trưởng Viện Nghiên cứu Khoa học Quản lý GD ( Học viện Quản lý GD) cho rằng, trên cơ sở khung chương trình, với các đối tượng khác nhau, cần được cụ thể hóa theo các mức độ khác nhau từ việc chi tiết hóa mục tiêu, lựa chọn nội dung, phương pháp đán.h giá cho các đối tượng khác nhau.
Trong mỗi đối tượng cũng cần lưu ý đến thâm niên và kinh nghiệm công tác. Những cán bộ quản lý có thâm niên lâu năm cần chú ý khai thác các hiểu biết, kinh nghiệm và cả những chiêm nghiệm mà họ có được, tăng cường việc học hỏi lẫn nhau. Đối với các cán bộ quản lý mới được bổ nhiệm cần chú ý trang bị kiến thức nền tảng, các kỹ năng cơ bản, khả năng tự phát triển với lưu ý xử lý các tình huống thực tiễn là cách phát triển năng lực quản lý, quản trị nhanh nhất.
Cụ thể: Đối với hiệu trưởng, hiệu phó đương nhiệm, cần tăng phần tự đọc, tự nghiên cứu, tập trung nhiều hơn vào báo cáo thảo luận có chuẩn bị trước theo chủ đề, coi trọng các báo cáo xử lý tình huống, ý tưởng phát triển, để từ đó học viên tự tổng hợp thông tin tổng kết thông qua các kinh nghiệm, chiêm nghiệm kết hợp với những thông tin cốt lõi mà giảng viên hướng dẫn đã chuẩn bị.
Đối với các đối tượng khác, cần có tài liệu để họ nghiên cứu, giảng viên tổ chức thảo luận trao đổi theo các câu hỏi, theo các tình huống được cho trước để chuẩn bị trong phạm vi nội dung của các chuyên đề; tăng cường chú ý nhiều hơn đến kiến thức và kỹ năng, sự liên kết và trao đổi giữa kiến thức và kỹ năng.
Còn theo TS Lê Thị Ngọc Thúy – Trưởng phòng Quản lý Khoa học (Học viện Quản lý GD), ở Australia, hầu hết các trường đều có khóa bồi dưỡng cho GV và cán bộ quản lý GD. Các khóa học này dựa trên nhu cầu thực tế của GV và cán bộ quản lý GD. Các khoa sư phạm, GD của Australia còn chú trọng đến đào tạo GV các lĩnh vực như: Phương pháp giảng dạy, phương pháp đán.h giá kết quả học tập và rèn luyện của người học, áp dụng công nghệ thông tin trong lớp học.
Từ kinh nghiệm của Australia, TS Lê Thị Ngọc Thúy cho rằng, có thể vận dụng để áp dụng vào Việt Nam. Cụ thể, cần xây dựng mô hình liên kết các trường phổ thông theo “ mô hình trường thực hành” gắn với đào tạo sinh viên sư phạm. Tổ chức thực hiện đào tạo và đào tạo lại, bồi dưỡng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý cơ sở GD gắn với chuẩn nghề nghiệp…
Video đang HOT
Theo TS Lê Thị Ngọc Thúy, các hình thức bồi dường chính thức như hội thảo hoặc không chính thức như trò chuyện trao đổi, chia sẻ tài liệu cũng sẽ giúp các GV chia sẻ ý tưởng với nhau và tăng cường sự phụ thuộc lẫn nhau giữa các GV. Một hệ thống đán.h giá tốt sẽ cung cấp những thông tin phản hồi cần thiết để giúp GV đán.h giá sự phát triển nghề nghiệp của họ. Và xã hội có những chính sách gắn liền giữa đào tạo GV và những phúc lợi mà họ được hưởng để phục vụ tốt cho sự nghiệp đào tạo.
Bồi dưỡng GV về năng lực dạy học
Cần lưu ý đặc điểm vùng miền, cấp học bằng cách liên hệ chặt chẽ với bối cảnh địa phương, văn hóa vùng miền và nhiệm vụ trọng tâm của mỗi cấp học trong từng năm học và từng giai đoạn. Dù là đối tượng nào cũng cần bám sát nhu cầu và mong muốn của người học.
TS Ngô Thị Thùy Dương
Ngoài ra, cần xây dựng mạng lưới hiệp hội nghề nghiệp GV và cán bộ quản lý GD tham gia vào quản lý giám sát các hoạt động chuyên môn và đạo đức nghề nghiệp của đội ngũ GV. Với hoạt động các hiệp hội chuyên môn sẽ có hệ thống kiểm định và đán.h giá độc lập về chất lượng của đội ngũ GV, bắt đầu từ khi đào tạo đến hành nghề và phát triển nghề nghiệp của GV.
Nhấn mạnh việc trước mắt cần tập trung bồi dưỡng GV về năng lực dạy học theo định hướng phát triển năng lực HS, PGS.TS Vũ Trọng Rỹ – Viện Khoa học GD Việt Nam khuyến nghị, các đơn vị thực hiện chức năng bồi dưỡng GV cần biên soạn tài liệu về các chủ đề như: Dạy học môn học theo định hướng phát triển năng lực HS; Kiểm tra đán.h giá kết quả GD theo định hướng phát triển năng lực HS; Kỹ năng phát triển chương trình GD nhà trường.
Theo PGS Vũ Trọng Rỹ, công tác bồi dưỡng giao cho các trường sư phạm. Theo đó, các trường sư phạm trọng điểm bồi dưỡng giảng viên các trường sư phạm địa phương và GV THPT. Các trường sư phạm địa phương chịu trách nhiệm bồi dưỡng GV tiểu học và THCS.
Về hình thức bồi dưỡng nên kết hợp bồi dưỡng tập trung (theo từng khóa, kéo dài ít nhất 3 tháng) với bồi dưỡng tại trường theo tổ chuyên môn. Ngoài ra có thể bồi dưỡng qua mạng Internet. Các trường sư phạm xây dựng các chương trình đào tạo lại với thời gian đào tạo từ 1 – 2 năm. Các chương trình đào tạo lại đáp ứng yêu cầu của Chương trình GD phổ thông mới.
Sỹ Điền
Theo GDTĐ
Thái độ đối với nghề: Yếu tố quyết định chất lượng nhà giáo
Theo PGS.TS Trần Thị Minh Hằng - giảng viên cao cấp Học viện Quản lý GD, nâng cao chất lượng đội ngũ nhà giáo là một trong những yếu tố quyết định hiệu quả GD hiện nay. Muốn vậy phải có những giải pháp quan tâm đến phát triển phẩm chất của đội ngũ nhà giáo mà một trong số đó là thái độ đối với nghề.
Thái độ đối với nghề của nhà giáo là nhân tố quyết định hiệu quả hoạt động nghề. Ảnh: Sỹ Điền
Thái độ tỷ lệ thuận với thành công
Theo PGS Trần Thị Minh Hằng, thái độ đối với nghề của nhà giáo không chỉ là sự sẵn sàng đối với hành động mà còn là hướng đến các hoạt động nghề nghiệp. Vì vậy thái độ đối với nghề là nói đến sự sẵn sàng cho cả 2 yếu tố này. Thái độ còn được thể hiện thông qua các dấu hiệu đặc trưng như: Sự sẵn sàng hướng tới hay sẵn sàng hành động và chiều hướng cá nhân trong việc sẵn sàng đó. Chiều hướng thể hiện sự lựa chọn của người lao động. Nó mang tính chủ thể.
Thái độ với nghề có tính bền vững tương đối, có thể hiện thay đổi khi có những tác động tích cực. Trong tâm lý học, thái độ với nghề đóng vai trò hàng đầu trong việc ra quyết định. Nhờ có trạng thái tâm lý sẵn sàng với nghề mà nhà giáo đưa ra quyết định nhanh chóng. Thái độ đối với nghề được hình thành trên cơ sở kinh nghiệm của nhà giáo và ở các mức độ khác nhau.
Ảnh minh họa
"Như vậy trong những tình huống, những hoàn cảnh cụ thể, thái độ với nghề của nhà giáo tồn tại như một trạng thái tâm lý chủ quan, chi phối và quyết định phản ứng của cá nhân với các đối tượng và được biểu hiện ở nhận thức, xúc cảm và hành động của cá nhân" - PGS Trần Thị Minh Hằng trao đổi.
Cũng theo PGS Trần Thị Minh Hằng, thái độ đối với nghề có thể được hình thành từ gia đình, từ hoạt động học tập, từ những người xung quanh, hoặc từ chính hoạt động nghề nghiệp của bản thân. Trong quá trình hoạt động sẽ giúp cá nhân định hình rõ hơn và ngày càng có thái độ tích cực đối với nghề hoặc ngược lại. Khi có thái độ tích cực đối với nghề dạy học thì nhà giáo ngày càng yêu thương trẻ, nỗ lực gắn bó với nghề và tích cực nâng cao trình độ tri thức và kinh nghiệm trong hoạt động của mình. Ngược lại, khi có thái độ tiêu cực thì nhà giáo có biểu hiện chán nghề, hay trút những cáu gắt bực dọc lên người học và không nỗ lực cố gắng để phát triển chuyên môn của bản thân.
Thái độ đối với nghề biểu hiện qua 4 lĩnh vực cơ bản
PGS.TS Trần Thị Minh Hằng. Ảnh: Sỹ Điền
Qua nghiên cứu thực tế, PGS Trần Thị Minh Hằng cho rằng, thái độ đối với nghề của nhà giáo được biểu hiện thông qua 4 lĩnh vực cơ bản: Thứ nhất, thái độ đối với người học. Điều này được thể hiện những phản ứng nhận thức; cảm xúc và hành vi hướng đến đối tượng là người học. Người học ở đây được thể hiện là những đặc điểm về cá tính, hoàn cảnh, giao tiếp, ứng xử, công bằng và tôn trọng nhân cách người học, điều đó được thể hiện cụ thể như thương yêu trẻ, bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng của người học; kiềm chế cảm xúc trước người học...
Thứ hai, thái độ đối với giá trị nghề. Đó là những giá trị đặc trưng trong nghề, có khả năng thỏa mãn nhu cầu liên quan đến công việc chuyên môn của người lao động, chi phối việc lựa chọn mục đích, phương thức, phương tiện để tiến hành hoạt động chuyên môn. Thái độ với giá trị nghề của nhà giáo là thái độ hướng tới các giá trị nghề. Có thái độ tích cực đối với giá trị nghề là một trong những yếu tố giúp nhà giáo vượt qua những khó khăn, những áp lực của nghề để hoàn thành tốt các công việc.
"Có thể nói, thái độ đối với nghề của nhà giáo là nhân tố quyết định hiệu quả hoạt động nghề và làm nên chất lượng nhà giáo. Thái độ đối với nghề biểu hiện bằng xúc cảm nghề và trong tất cả các lĩnh vực hoạt động nghề. Nhà giáo và những nhà quản lý cần nắm vững những đặc điểm và biểu hiện thái độ đối với nghề để có biện pháp nâng cao chất lượng nhà giáo hiện nay". PGS Trần Thị Minh Hằng
Thứ ba, thái độ đối với các công việc của nghề nhà giáo. Nhà giáo trong nghề phải đảm nhiệm được 2 hoạt động chính đó là dạy học và GD trẻ. Hai hoạt động này đòi hỏi nhà giáo phải có năng lực chuyên môn và năng lực nghề để có thể thực hiện tốt các mục tiêu và yêu cầu định ra trong công việc của nghề. Có thái độ đối với hoạt động dạy học sẽ có tri thức và kinh nghiệm sâu sắc tạo nên những giờ học hấp dẫn lôi cuốn người học. Có thái độ đối với hoạt động GD sẽ có khả năng cảm hóa, lôi kéo người học đi theo đúng con đường mà GD đã đề ra.
Thứ tư, thái độ đối với việc học tập và bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ. Học tập, bồi dưỡng để nâng cao trình độ tri thức, kỹ năng kỹ xảo. Đây chính là biểu hiện thái độ đối với sự phát triển nghề của nhà giáo. Với yêu cầu đổi mới căn bản và toàn diện GD hiện nay, những yêu cầu mới, những nội dung kiến thức mới đòi hỏi nhà giáo phải không ngừng học tập vươn lên, không tụt hậu.
Cho rằng, thái độ là mặt nhân lõi, là thành phần cơ bản chỉ đạo mọi hoạt động của con người, PGS Trần Thị Minh Hằng nhấn mạnh: Đối với nhà giáo - một nghề có tính đặc thù là làm việc với con người thì thái độ của nhà giáo rất quan trọng, nó sẽ giúp cho nhà giáo thành công hay thất bại với nghề của mình.
"Trong thực tế nhiều nghiên cứu rất quan tâm đến chuẩn nghề nghiệp với những tiêu chí cụ thể làm thước đo công việc của nhà giáo, nhưng còn thái độ nghề thì rất ít công trình nghiên cứu và người ta mặc nhiên cho rằng, đã tham gia vào nghề thì phải có thái độ nghề tích cực. Đây là cách hiểu chưa chính xác. Các vấn đề nảy sinh đối với trẻ trong công việc là minh chứng nhà giáo chưa có thái độ đối với nghề tích cực. Thái độ đối với nghề phải được hình thành và củng cố trong quá trình thực hiện nghề với các mặt biểu hiện như tôi đã nói ở trên" - PGS Trần Thị Minh Hằng trao đổi.
Minh Phong (ghi)
Theo GDTĐ
Hiệu trưởng - "hạt nhân" xây dựng văn hóa nhà trường Xây dựng văn hóa trong mỗi nhà trường là vô cùng cần thiết trong quá trình đổi mới giáo dục hiện nay. Chính vì vậy, người hiệu trưởng có vai trò "hạt nhân", then chốt trong quá trình xây dựng và phát triển văn hóa nhà trường. Hiệu trưởng đóng vai trò gắn kết và định hướng phát triển của nhà trường Không...