Đổi mới đại học Việt Nam từ tư duy trong “ao làng” sang tư duy “biển lớn”
Khi ĐH Việt Nam gia nhập siêu ĐH toàn cầu, thế giới sẽ chỉ còn là ngôi nhà nhỏ, xóa nhòa biên giới, xóa nhòa khoảng cách, lúc đó chỉ có ĐH từ xa hình thức online, người học mới vươn ra “biển lớn”.
Trong CMCN 4.0, Thế giới chỉ là ngôi nhà, Việt Nam là “mặt tiền” của ngôi nhà đó.
Ngày 24/6/2019, tại hội thảo : “Cách mạng công nghiệp lần thứ tư (CMCN 4.0) và những vấn đề pháp lý đặt ra cho việc xây dựng, hoàn thiện hệ thống pháp luật Việt Nam”, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã chỉ đạo: “xử lý các vấn đề mới trong CMCN 4.0 cần những giải pháp vượt ra ngoài tư duy truyền thống”. Tiếp đến, ngày 28/12/2019, Thủ tướng đã tuyên bố: “Tổ quốc có phát triển mạnh mẽ hay không là ở việc áp dụng công nghệ”.
Từ đó đến nay 2 từ khóa “tư duy” và “công nghệ” đã tạo nên hiệu ứng lan tỏa khắp Việt Nam, tạo nên một không khí lao động khẩn trương quyết liệt ở mọi ngành nghề nói chung ngành giáo dục Đại học nói riêng nhằm đón đầu cuộc CMCN 4.0.
Nếu như trước đây, trong cách sách giáo khoa phổ thông, luôn dạy cho học sinh tự hào về Việt Nam có “rừng vàng biển bạc” thì nay trong CMCN 4.0, Việt Nam có quyền tự hào về vị thế thượng phong so với các Quốc gia khác.
Thật vậy, trong CMCN 4.0, Thế giới chỉ là ngôi nhà, Việt Nam là “mặt tiền” của ngôi nhà đó. Trên nền tảng hạ tầng của công nghệ thông tin toàn cầu thời CMCN 4.0, mọi đường đi của thông tin trên thế giới đều đi qua một cái HUB (Bộ chia mạng hay là cổng giao dịch) “mặt tiền” Việt Nam.
Đây là một lợi thế tuyệt vời của Việt Nam mà không có Quốc gia nào trên thế giới có được khi bước vào CMCN 4.0. Vì vậy trong cuộc CMCN 4.0, Việt Nam là nơi trung tâm mới trong 4.0. Việt Nam cần khai thác lợi thế này để phát triển.
Về địa lý không gian toàn cầu, giữa các Quốc gia là các đường biên giới, nên khi chưa có internet, muốn đi từ nước này đến nước khác phải có hộ chiếu. Muốn chuyển thông tin ấn phẩm từ nước này qua nước khác phải thông qua đủ các cơ quan từ trung ương đến cửa khẩu. Còn khi đi vào 4.0, nhờ kết nối internet, cả thế giới, mọi Quốc gia trở thành ngôi nhà nhỏ, mọi thông tin thế giới trong lòng bàn tay. Chỉ cần bấm nút con chuột trên máy tính tất cả các thông tin cần chuyển sẽ được đến bất cứ đâu trên thế giới.
Với lợi thế trong CMCN 4.0, Việt Nam muốn phát triển phải “vượt ra ngoài tư duy truyền thống” như lời của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, chúng ta phải nghĩ đến toàn cầu hóa, phải thay đổi từ tư duy trong “ao làng” sang tư duy trong “biển lớn”.
Trong bài viết này xin mạn phép giới hạn trình bày 3 đổi mới tư duy giáo dục Đại học Việt Nam trong “biển lớn” trên nền tảng CMCN 4.0.
Đổi mới tư duy xây dựng khuôn viên Đại học
Nhờ công nghệ AI, điện toán đám mây, trường học là một hệ sinh thái học tập “trên mây”( mạng internet). Nhờ công nghệ IOT, nên mỗi đồ vật, mỗi con người được cung cấp một định danh của riêng mình và tất cả đều có khả năng truyền tải trao đổi thông tin dữ liệu qua mạng. Lúc đó giờ học không cố định ở tại những tòa nhà đắt tiền, người học không cần đến lớp mà chỉ cần có điện thoại kết nối internet là có thể theo dõi được bài giảng.
Lớp học truyền thống (phấn trắng bảng đen), chỉ là một thành tố trong hệ sinh thái học tập, nó không phải là không gian học tập duy nhất và lớp học truyền thống chỉ có ý nghĩa truyền thụ kiến thức cho người học khi được kết nối với các thành tố khác.
Video đang HOT
Trong CMCN 4.0, tư duy truyền thống của ông bà ta “tiền nào của ấy” đã không còn đúng nữa mà chuyển sang “tư duy nào của cải ấy”.
Thật vậy, thực tế nhiều công ty công nghệ nước ngoài đã “đổ bộ” vào khai thác ở Việt Nam như Uber – công ty tacxi lớn nhất thế giới nhưng không có xe tacxi nào, Airbnb – công ty khách sạn lớn nhất thế giới nhưng không một khách sạn nào …vv. Các công ty này hoàn toàn dựa vào công nghệ và hạ tầng công nghệ thông tin của chính Việt Nam để kinh doanh thu tiền người Việt Nam.
Uber grab, Airbnb. …. là bài học để hình thành Uber giáo dục Đại học Việt Nam. Với Uber grab, người thuê xe chỉ kết nối với các tài xế gần nơi người thuê xe, còn Uber giáo dục hướng đến người học ở Việt Nam được tiếp cận với cơ sở giáo dục Đại học tương thích ở bất cứ Quốc gia nào trên thế giới.
Với tư duy giáo dục trong “biển lớn”, Đại học Việt Nam sẽ gia nhập vào siêu Đại học toàn cầu trong hệ thống Uber giáo dục, khi đó thay vì đầu tư xây dựng các tòa nhà cao tầng trong trường học, thì chuyển sang đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng thông tin trường học, tăng tốc độ dường truyển, mở rộng băng thông… nhằm phục vụ chuyển đổi số trường học, nâng cao chất lượng dạy học online để hội nhập với thế giới văn minh.
Lúc này thế giới xếp hạng đẳng cấp Đại học Việt Nam không chỉ căn cứ vào cơ sở vật chất hữu hình và còn căn cứ vào cơ sở hạ tầng hệ thống công nghệ thông tin của Đại học Việt Nam.
Nếu không số hóa bài giảng, sẽ không thể đưa trí tuệ nhân tạo (AI) làm trợ giảng, điểm danh, chấm điểm…..
Đổi mới tư duy về dạy học từ xa, dạy học online
Theo tư duy truyền thống trong “ao làng”, dạy học online để phục vụ đào tạo từ xa cho đáng “đồng tiền bát gạo”. Bằng Đại học tại chức, Đại học từ xa chất lượng kém nên cơ quan nhà nước có nơi không tuyển dụng người có bằng Đại học từ xa.
Tư duy trong “biển lớn” là chuyển đổi số giáo dục Đại học Việt Nam. Khi đó dạy học “từ gần” hay dạy học giáp mặt (face to face) cũng phải online để số hóa bài giảng. Bởi vì nếu dạy học giáp mặt mà không sử dụng máy tính online sẽ không thể số hóa được bài giảng. Nếu không số hóa bài giảng, sẽ không thể đưa trí tuệ nhân tạo (AI) làm trợ giảng, điểm danh, chấm điểm…..
Khi Đại học Việt Nam gia nhập siêu Đại học toàn cầu, thế giới sẽ chỉ còn là ngôi nhà nhỏ, xóa nhòa biên giới, xóa nhòa khoảng cách, lúc đó chỉ có Đại học từ xa hình thức online, người học mới vươn ra “biển lớn”.
Luật Giáo dục Đại học mới có hiệu từ ngày 1/7/2019, Việt Nam đã không còn phân biệt bằng cấp giữa các hình thức đào tạo. Đây là một chính sách đúng đắn phù hợp với 4.0, phù hợp với tư duy trong “biển lớn” của Đảng và nhà nước ta.
Đổi mới tư duy về phương pháp dạy học - để “ai cũng được học thầy giỏi nhất
Theo tư duy truyền thống “ao làng”, dạy học dựa trên phương tiện phấn trắng bảng đen rồi đến máy chiếu Slide bài giảng lên màn hình để sinh viên chép hoặc thảo luận nhóm đã hình thành học phần “Lý luận và phương pháp dạy học Đại học”, được xem như là một “bảo bối” nghiệp vụ sư phạm, một chứng chỉ hành nghề không thể thiếu được của Giảng viên đại học bấy lâu nay.
Tất cả ai muốn lên giảng viên chính, lên giảng viên cao cấp đều phải tham gia nghe giảng học phần này.
Nhờ sự trợ giúp của công nghệ AI một giảng viên thật có thể “phân thân” thành nhiều giảng viên ảo để tương tác đồng thời với nhiều người học tại cùng một thời điểm. Khi đó phương pháp giảng dạy bậc đại học sẽ thay đổi hoàn toàn về chất, hướng tới mỗi sinh viên một chương trình, giáo dục cho một người (Education of One).
Nhờ AI, nhờ khả năng “phân thân” của giảng viên giỏi thành giảng viên ảo, ước nguyện của Bác Hồ cách đây 75 năm : ” ai cũng được học hành ” sẽ được hiểu là “ai cũng được học với thầy giỏi nhất”
Có thể so sánh như sau: nếu lý luận day học truyền thống hàn lâm là chiếc đèn dầu (dùng bằng nhiên liệu dầu hỏa thắp sáng) thì lý luận và phương pháp dạy học dựa trên AI là chiếc đèn điện (sử dụng điện năng thắp sáng). Cùng là phương tiện chiếu sáng nhưng bản chất bên trong của đèn điện và đèn dầu là khác nhau, dẫn đến mục tiêu đối tượng nghiên cứu sẽ khác nhau. Mọi lý thuyết về phương pháp dạy học hàn lâm cũ không còn phù hợp. Muốn nghiên cứu cái mới có hiệu quả, đôi khi phải tìm cách quên cái cũ để trong đầu còn khoảng trống mới thăng hoa phát minh cái mới.
Đổi mới phương pháp giảng dạy Đại học phải theo tư duy mới trong “biển lớn”, đó là “Công nghệ nào phương pháp ấy”.
****
Hãy nhìn lại lịch sử Việt Nam cách đây 35 năm, khi cuộc khủng hoảng kinh tế đã làm cho đời sống của người dân trở nên bần cùng kiệt quệ. Đúng lúc đó, trên cương vị Tổng Bí thư, đồng chí Trường Chinh đã nhận rõ được xu thế của thời đại, thực trạng của đất nước, yêu cầu và nguyện vọng của nhân dân, từ đó phát động mọi người dân trong cả nước : “nhìn thẳng vào sự thật, đánh giá đúng sự thật, nói rõ sự thật” đối với sự phát triển đất nước để từ đó đưa ra khẩu hiệu “đổi mới tư duy, nhất là tư duy kinh tế”.
Nhờ đổi mới tư duy kinh tế, từ Đại hội VI đến nay, sau 35 năm phát triển, người đứng đầu Đảng & nhà nước Nguyễn Phú Trọng đã nhận định “Đất nước chưa bao giờ có được cơ đồ như ngày nay”.
Ngày nay, với quan điểm “giáo dục & đào tạo là Quốc sách hàng đầu”, trong những giai đoạn đầu của CMCN 4.0, Việt Nam cần mạnh dạn đổi mới tư duy giáo dục để đưa Việt nam “sánh vai các cường quốc năm châu” như ước nguyện của Hồ Chủ Tịch cách đây 75 năm.
Trường Đại học Công nghiệp Thực phẩm TP. Hồ Chí Minh: Tăng tốc nhờ tự chủ
Sau 5 năm thực hiện cơ chế tự chủ, Trường Đại học Công nghiệp Thực phẩm TP. Hồ Chí Minh (HUFI) đã đổi mới cả chất và lượng.
Đặc biệt, người học được hỗ trợ nhiều chế độ chính sách cũng như các dịch vụ tốt, thu nhập của người lao động tăng lên, công tác nghiên cứu khoa học (NCKH) có nhiều bứt phá.
Hoạt động nghiên cứu khoa học được chú trọng
Nhiều hoạt động nghiên cứu khoa học
Ngày 23/6/2015, Thủ tướng Chính phủ đã ký quyết định 901 phê duyệt Đề án Đổi mới hoạt động HUFI. Có thể nói, đây là bước ngoặt cho HUFI tăng tốc và bứt phá trong các hoạt động của nhà trường, trong đó, có hoạt động NCKH. Đây là một trong những hoạt động cơ bản của HUFI, hoạt động này được nhà trường quan tâm và liên tục có những bước phát triển nhanh trong suốt 5 năm vừa qua (2015 - 2020).
Từ một cơ sở giáo dục đại học với nguồn lực hạn chế cho NCKH, trong giai đoạn trước năm 2015, các kết quả NCKH của HUFI còn rất khiêm tốn, số công trình công bố trên tạp chí quốc tế uy tín dưới 15 bài, số người thực hiện NCKH chiếm tỷ lệ thấp, đề tài NCKH các cấp không nhiều, kinh phí đầu tư cho NCKH rất hạn chế.
Tuy nhiên, từ khi thực hiện cơ chế hoạt động tự chủ theo quyết định 901 của Thủ tướng Chính phủ, bằng những chính sách phù hợp, HUFI đã có những bước phát triển NCKH vượt bậc. Với chính sách thu hút nguồn nhân lực trình độ cao, có năng lực NCKH, HUFI đã gia tăng được một đội ngũ các nhà khoa học trong và ngoài nước. Trong vòng 5 năm, HUFI đã gia tăng hàng trăm giảng viên có trình độ tiến sĩ với khả năng NCKH tốt.
Có thể khẳng định, nhờ tự chủ, tự chịu trách nhiệm, HUFI đã có thể tuyển dụng viên chức, nhân viên hợp đồng theo nhu cầu, ký hợp đồng lao động với giảng viên, nhà khoa học là người nước ngoài để đảm bảo đáp ứng nhu cầu giảng dạy, NCKH, được quyền cơ cấu và quyết định số người làm việc.
Trên cơ sở có nguồn nhân lực tốt cộng với chính sách đầu tư kinh phí đáng kể cho các hoạt động khoa học - công nghệ (KH-CN); chính sách hỗ trợ, khen thưởng hoạt động NCKH; chính sách thông thoáng cho hoạt động dịch vụ và chuyển giao KHCN, HUFI đã đạt được nhiều kết quả như: Số công trình công bố quốc tế trên các tạp chí khoa học uy tín (ISI/Scopus) tăng lên đáng kể.
Năm 2019, HUFI lọt vào top 30 các cơ sở giáo dục đại học có nhiều công bố khoa học quốc tế nhất (với 120 bài). Dự báo, năm 2020, HUFI sẽ tiếp tục gia tăng số lượng công bố trên các tạp chí khoa học uy tín (ISI/Scopus); số đề tài NCKH cấp nhà nước, bộ, ngành, tỉnh, thành phố cũng tăng lên đáng kể, khẳng định năng lực NCKH của HUFI. Các chuyển giao, dịch vụ KHCN với nhiều sản phẩm đã được nghiên cứu chuyển giao, có giá trị cao về công nghệ; kinh phí đầu tư hoạt động KH-CN tăng cao, chiếm tỷ lệ 8% tổng kinh phí hàng năm.
Nhà trường ký kết hợp tác với nhiều đơn vị
Sẵn sàng cho những mục tiêu lớn
Tự chủ đại học là vấn đề mới đối với giáo dục đại học Việt Nam, các cơ sở giáo dục đại học nếu tận dụng tốt và có đủ năng lực quản trị đại học, sẽ tạo ra cơ hội phát triển mạnh mẽ. Là một trong những cơ sở giáo dục đại học đầu tiên thuộc Bộ Công Thương thực hiện cơ chế tự chủ, HUFI đã tận dụng tốt cơ chế tự chủ để tự khẳng định thương hiệu và phát triển trên nền tảng nguồn lực được đầu tư có trọng điểm.
Xác định được bối cảnh toàn cầu hóa và tận dụng những lợi thế của Cách mạng công nghiệp 4.0, cộng với định hướng xây dựng và phát triển HUFI trở thành một trường đại học ứng dụng hàng đầu ở Việt Nam và có vị thế trong khu vực, nhà trường xác định hoạt động NCKH của HUFI tiếp tục được quan tâm và định hướng trong thời gian tới, sẽ tiếp tục được đầu tư và đẩy mạnh.
Cụ thể, nhà trường sẽ chú trọng xây dựng đội ngũ có năng lực NCKH, có khả năng thực hiện đề tài, dự án NCKH các cấp; có khả năng làm dịch vụ khoa học và chuyển giao công nghệ. Xác định các hướng nghiên cứu thế mạnh của HUFI, xây dựng các nhóm nghiên cứu khoa học mạnh để làm tiên phong trong các lĩnh vực thế mạnh NCKH của HUFI.
Đồng thời, gắn hoạt động NCKH với đào tạo, tăng cường NCKH không chỉ đối với cán bộ, giảng viên mà cả người học, áp dụng các kết quả NCKH vào trong hoạt động đào tạo. Xây dựng các đơn vị KH - CN nhằm mục đích nghiên cứu, phát triển, thương mại hóa các kết quả NCKH của HUFI; tổ chức nhiều hội nghị, hội thảo, semina, workshop nhằm mục đích trao đổi, chia sẻ và học hỏi lẫn nhau.
Xây dựng chính sách cho hoạt động KH-CN phù hợp để phát triển nhanh hoạt động KH-CN của HUFI; phát triển tạp chí KH-CN và thực phẩm trở thành tạp chí khoa học có uy tín ở trong nước. Kết hợp với các doanh nghiệp để triển khai nghiên cứu, phát triển công nghệ áp dụng trong lĩnh vực sản xuất, kinh doanh; tạo môi trường NCKH cho giảng viên trẻ, sinh viên, gia tăng chất lượng các đề tài cấp cơ sở, gắn liền với việc ứng dụng đề tài cơ sở trong các lĩnh vực khác nhau.
Như vậy, tự chủ đại học đã đưa lại cho HUFI nhiều kết quả đáng ghi nhận, trong đó, hoạt động NCKH là một trong những nhiệm vụ mà HUFI đã đạt được nhiều kết quả vượt bậc. Với định hướng và chính sách phù hợp cho hoạt động NCKH hy vọng trong thời gian tới HUFI tiếp tục gặt hái được nhiều thành công hơn nữa..
Là trường đại học công lập trực thuộc Bộ Công Thương, đến nay, HUFI trở thành một trong số ít các trường đại học được phép tự chủ hoàn toàn, kể cả chi thường xuyên, chi đầu tư.
Kỹ năng, công nghệ mới cần đào tạo ở trường đại học Các chuyên gia cho rằng cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đã mở ra rất nhiều kỹ năng, công nghệ mới và nếu các cơ sở giáo dục Việt Nam không thay đổi để thích ứng thì người lao động Việt sẽ 'thua ngay trên sân nhà'. Người lao động cần rèn luyện kỹ năng chuyên môn và kỹ năng mềm ngay khi...











Tin đang nóng
Tin mới nhất

Còn nhiều băn khoăn về chứng nhận giỏi cấp tỉnh với học sinh điểm IELTS cao

Việc thực hiện chương trình, SGK mới còn nhiều khó khăn

Cấp phép tổ chức thi chứng chỉ HSK trở lại

Banner tìm hiểu ngày 22/12 của Trường ĐH Tôn Đức Thắng in hình lính Mỹ

Nhiều tỉnh cho học sinh nghỉ Tết hơn 10 ngày, Hà Nội lý giải nghỉ 8 ngày

Trường ĐH Kiên Giang dự kiến tuyển hơn 1.600 chỉ tiêu năm 2023

Trường Đại học Hồng Đức nâng cao chất lượng đào tạo sinh viên ngành giáo dục mầm non

Học sinh Hà Giang nghỉ Tết Quý Mão 12 ngày, từ 27 tháng Chạp

Nhiều tiết dạy sáng tạo tại hội thi giáo viên dạy giỏi Hà Nội

Trường Đại học Kinh tế Quốc dân công bố Đề án tuyển sinh đại học năm 2023

Tuyển sinh 2023: Đại học Kinh tế Quốc dân công bố đề án tuyển sinh

Cần cẩn trọng lựa chọn nhân sự, ra đề thi
Có thể bạn quan tâm

Xét xử lưu động vụ 'thổi' đất đấu giá 30 tỷ đồng/m2 ở Hà Nội
Pháp luật
00:32:07 22/02/2025
Tai nạn hy hữu, người đàn ông tử vong do lốp ô tô văng trúng
Tin nổi bật
00:25:59 22/02/2025
Georgia từng được đề nghị trở thành "mặt trận thứ 2" chống Nga
Thế giới
00:19:40 22/02/2025
Sáp thơm gây ô nhiễm không khí ngang với động cơ ô tô
Lạ vui
00:13:14 22/02/2025
Hơn 20 năm qua, vợ biết tôi không yêu nhưng vẫn không chấp nhận ly hôn
Góc tâm tình
00:10:12 22/02/2025
HLV Mai Đức Chung trở lại ĐT nữ Việt Nam ở tuổi 75, đứng số 1 thế giới
Sao thể thao
23:58:31 21/02/2025
Với 10 năm nội trợ, xin khẳng định: 5 mẹo này sẽ giúp bạn tiết kiệm cả sức lẫn tiền
Netizen
23:57:01 21/02/2025
6 thói xấu khiến ngôi nhà giống "bãi rác", giàu đến mấy cũng vẫn có cảm giác "rẻ tiền"
Sáng tạo
23:54:57 21/02/2025
Phim của Song Hye Kyo bùng nổ MXH Việt, gây tranh cãi gay gắt vẫn càn quét phòng vé
Hậu trường phim
23:38:49 21/02/2025
Phim Trung Quốc nhồi nhét cảnh quấy rối phụ nữ, bị chỉ trích khắp MXH: Nữ chính 6 lần gặp biến thái gây phẫn nộ
Phim châu á
23:34:06 21/02/2025