Điều trị bệnh thoái hóa khớp gối như thế nào?
Thoái hóa khớp gối là quá trình diễn biến tự nhiên theo tuổi gây tổn thương các cấu trúc giải phẫu ở khớp gối như: xương, sụn khớp, dây chằng và màng hoạt dịch…, quá trình này kéo dài gây mất tính đàn hồi, mất dần lớp sụn khớp và giảm khả năng hoạt động.
Nguyên nhân thoái hóa khớp gối
Nguyên nhân phổ biến nhất của thoái hóa sụn khớp gối là do tuổi tác. Khi tuổi càng cao, quá trình tổng hợp của sụn càng bị suy giảm.
Sau độ tuổi trưởng thành tế bào sụn cũng không có khả năng sinh sản và tự tái tạo, chính vì vậy khả năng tự chữa lành của sụn giảm dần theo thời gian nên hầu hết mọi người khi lớn tuổi đều sẽ bị thoái hóa khớp.
Tuy nhiên, có một số yếu tố khiến khớp bị thoái hóa ở độ tuổi sớm hơn, đó là: Trọng lượng cơ thể lớn; Hội chứng chuyển hóa: béo phì, mỡ máu cao, tăng huyết áp, đái tháo đường; Di truyền; Tiền sử chấn thương vùng gối; Vận động viên thể thao: bóng đá, tennis hoặc chạy đường dài…
Biểu hiện thoái hóa khớp gối
Thoái hóa khớp gối diễn tiến âm thầm nên rất ít người phát hiện kịp thời.
Các triệu chứng thông thường của thoái hóa khớp gối bao gồm: đau mặt trước hoặc trong khớp gối, đau tăng khi vận động hoặc khi chuyển tư thế từ ngồi sang đứng. Lúc đầu sẽ xuất hiện các cơn đau khớp gối, lâu dần cơn đau sẽ tăng và kéo dài. Khớp gối cứng, mất linh hoạt và khó cử động sau khi ở yên một chỗ lâu hoặc sau khi ngủ dậy. Khớp gối có thể bị sưng to do viêm hoặc do tràn dịch khớp, đau sẽ giảm nếu được chọc hút dịch ra nhưng có thể tái phát vài ngày sau đó. Chân bị lệch trục kiểu vòng kiềng (chân chữ O) hoặc kiểu chân chữ X, người bệnh có thể bị mất chức năng vận động.
Thoái hóa khớp gối diễn tiến âm thầm nên rất ít người phát hiện kịp thời. Đến khi bệnh tiến triển nặng nếu không được điều trị kịp thời sẽ gây nên các biến chứng nguy hiểm, ảnh hưởng không nhỏ đến sinh hoạt và lao động hàng ngày của người bệnh.
Để chẩn đoán thoái hóa khớp gối cần phải được thăm khám lâm sàng bởi bác sĩ chuyên khoa chấn thương chỉnh hình, bác sĩ chuyên khoa cơ xương khớp.
Hình ảnh chụp X-Quang và cộng hưởng từ có thể giúp chẩn đoán bệnh cũng như đánh giá giai đoạn bệnh.
Điều trị thoái hóa khớp gối
Khi đã bị thoái hóa khớp gối, việc điều trị phụ thuộc vào nguyên nhân và mức độ nghiêm trọng của bệnh. Các phương pháp điều trị có thể bao gồm vật lý trị liệu, dùng thuốc giảm đau và chống viêm, tiêm nội khớp. Trong một số trường hợp, khi tình trạng thoái hóa khớp ở mức độ nặng, phẫu thuật thay khớp gối là phương pháp điều trị giúp bệnh nhân trở lại sinh hoạt, nâng cao chất lượng cuộc sống.
Điều trị nội khoa
Các biện pháp dùng thuốc bao gồm: thuốc điều trị triệu chứng: thuốc chống viêm và giảm đau; thuốc chống thoái hóa khớp tác dụng chậm: Glucosamin, Diacerin, Acid hyaluronic.
Tiêm huyết tương tươi giàu tiểu cầu được tách chiết từ máu chứa yếu tố tăng trưởng giúp tái tạo sụn khớp. Ngoài ra, còn cung cấp các cytokine chống viêm. Liệu pháp huyết tương tưới giàu tiểu cầu từ máu tự thân đặc biệt có hiệu quả ở những bệnh nhân trẻ, thoái hóa khớp giai đoạn sớm.
Video đang HOT
Liệu pháp tế bào gốc được lấy từ tủy xương hoặc mô mỡ của chính bệnh nhân, sau đó được kích hoạt và tiêm vào khớp.
Dưới sự kích thích của các tác nhân tại chỗ, tế bào gốc sẽ biệt hóa thành tế bào sụn, chống viêm, kích thích mô tại chỗ phát triển thông qua tiết ra các yếu tố tăng trưởng.
Biện pháp không dùng thuốc giảm tải tránh cho khớp bị quá tải bởi hoạt động và trọng lượng.
Người bệnh cần tập vật lý trị liệu một cách phù hợp.
Điều trị ngoại khoa
Phẫu thuật nội soi khớp gối được chỉ định với mục đích làm sạch khớp, cắt lọc màng hoạt dịch viêm, lấy mảnh sụn bong ra và sụn chêm rác. Phẫu thuật nội soi có thể giúp giảm đau một thời gian.
Phẫu thuật sửa trục khớp nhằm thay đổi lực tỳ đè ở khớp gối. Phương pháp này áp dụng cho những bệnh nhân còn trẻ.
Thay khớp gối chỉ định cho thoái hóa khớp độ 3 hoặc 4, bệnh nhân đau nhiều.
Tóm lại: Thoái hóa khớp là quá trình lão hóa tự nhiên của cơ thể, do vậy gần như khó tránh khỏi. Tuy nhiên, có thể làm chậm quá trình thoái hóa khớp bằng cách duy trì cân nặng hợp lý, tập thể dục thường xuyên để tăng cường sức mạnh của khớp, hạn chế mang vác vật nặng và ngồi sai tư thế, giữ chế độ ăn uống khoa học, hợp lý.
Các yếu tố khiến bạn dễ bị thoái hóa khớp
Thoái hóa khớp (còn gọi là hư khớp) là hậu quả của quá trình cơ học và sinh học gây tổn thương toàn bộ các thành phần của khớp, trong đó chủ yếu là sụn khớp, kèm theo tổn thương xương dưới sụn, dây chằng và cơ quanh khớp, màng hoạt dịch.
Nguyên nhân gây thoái hóa khớp
Thoái hóa khớp có 2 nguyên nhân chính là nguyên phát và thứ phát.
Nguyên nhân nguyên phát
Thoái hóa khớp xảy ra liên quan đến độ tuổi. Hàm lượng nước trong sụn khớp tăng dần theo tuổi tác, điều này là hàm lượng và chất lượng Protid trong sụn giảm dẫn đến việc sụn khớp bắt đầu thoái hóa. Vận động trong thời gian dài khiến phần sụn này bị tổn thương, gây nên tình trạng nứt, bong thậm chí là tiêu biến sụn, gia tăng ma sát giữ khớp gây nên đau và thoái hóa.
Thoái hóa khớp (còn gọi là hư khớp) là hậu quả của quá trình cơ học và sinh học gây tổn thương toàn bộ các thành phần của khớp. Ảnh minh họa
Nguyên nhân thứ phát
Di truyền: Tình trạng này xảy ra ở một số đối tượng có khiếm khuyết di truyền ở những gen có chức năng hình thành sụn.
Béo phì: Thừa cân làm tăng nguy cơ thoái hóa ở khớp gối, hông và cột sống..
Bị chấn thương: Đây được xem là điều kiện thuận lợi cho việc phát triển tình trạng viêm khớp thoái hóa.
Sử dụng khớp quá nhiều với tần suất cao.
Mắc các bệnh xương khớp khác.
Những người bị viêm khớp dạng thấp có nhiều khả năng bị thoái hóa khớp. Ngoài ra, một số tình trạng hiếm gặp, chẳng hạn như thừa sắt hoặc dư thừa hormone tăng trưởng, làm tăng cơ hội phát triển bệnh.
Các yếu tố khiến khớp dễ bị thoái hóa
Tuổi tác
Những người cao tuổi, đặc biệt ở lứa tuổi trên 75 thì 90% dân số có tổn thương thoái hóa khớp. Bởi khi tuổi cao, cơ thể giảm khả năng sửa chữa sụn khớp bị hư hỏng sau một thời gian dài sử dụng trong cuộc đời. Ngoài ra, sự thay đổi lối sinh hoạt hay vóc dáng cơ thể không còn cân đối như hồi còn trẻ khiến cho sức cơ giảm sút, gây giảm khả năng bảo vệ khớp cùng như tăng gánh nặng lên khớp khiến khớp hư hỏng nhanh hơn.
Giới tính
Trước 55 tuổi thì tỉ lệ thoái hóa khớp giữa nam và nữ là như nhau, nhưng sau tuổi này đặc biệt sau tuổi mãn kinh thì nữ có xu hướng bị thoái hóa khớp gấp 2 lần nam giới. Do sau tuổi này, nồng độ hormon sinh dục nữ là oestrogen suy giảm gây tăng các triệu chứng của thoái hóa khớp.
Thừa cân béo phì
Các nghiên cứu cho thấy những người thừa cân hoặc béo phì có khả năng bị thoái hóa khớp gấp 3 lần người có cân nặng bình thường. Bởi vì, khi cơ thể thừa cân, các khớp phải gánh số cân nặng ấy liên tục, đặc biệt là khớp gối, khớp háng. Ngoài ra, các yếu tố rối loạn chuyển hóa liên quan đến thừa cân hay béo phì cũng thúc đẩy quá trình thoái hóa khớp diễn ra nhanh hơn.
Di truyền
Thoái hóa khớp không phải là bệnh di truyền, nhưng nếu gia đình bạn có bố mẹ, anh chị em ruột bị bệnh thì khả năng bạn bị bệnh này sẽ cao hơn người không có tiền sử gia đình mắc bệnh, đặc biệt là thoái hóa khớp bàn tay và khớp háng.
Thiếu vitamin
Khi sụn khớp bị tổn thương trong thoái hóa khớp, cơ thể sẽ sản sinh ra các gốc tự do. Các vitamin C, D, E được coi là có khả năng trung hòa các gốc tự do này, giúp ngăn ngừa sự tiến triển của thoái hóa khớp. Ngoài ra, vitamin D còn có vai trò trong chuyển hóa xương, tăng chuyển hóa vùng đầu xương cạnh khớp giúp hấp thu lực tác động lên khớp. Vitamin D cũng giúp cải tạo sụn khớp và cơ cạnh khớp, từ đó ổn định cấu trúc khớp. Do vậy, người có chế độ dinh dưỡng thiếu các vitamin C, D, E có nguy cơ bị thoái hóa khớp cao hơn những người có đủ các vitamin này trong cơ thể.
Chấn thương khớp
Nếu bạn không may bị chấn thương một khớp nào đó, khả năng bạn sẽ bị thoái hóa khớp đó nhiều về sau này. Một số nghề nghiệp đặc biệt như cầu thủ đá bóng, cầu thủ bóng bầu dục là những người dễ bị chấn thương khớp thì nguy cơ thoái hóa các khớp chấn thương sẽ cao hơn, cho dù đã được phẫu thuật để sữa chữa tổn thương.
Nghề nghiệp
Một số nghề nghiệp, công việc hay thói quen sử dụng liên tục một vài khớp nào đó lâu dài khiến cho các khớp này bị quá tải hay vì chấn thương dẫn đến nguy cơ thoái hóa cao hơn. Ví dụ, những người thường xuyên ngồi xếp bằng hay quỳ gối để tụng kinh có khả năng cao bị thoái hóa khớp gối. Những nghề nghiệp cần đứng lâu như giáo viên hay những người thường xuyên nâng vật nặng có nguy cơ thoái hóa khớp háng cao.
Hình dáng bất thường của khớp và xương
Những người có hình dạng khớp hay cấu trúc khớp bất thường có thể tăng nguy cơ thoái hóa khớp đó do việc phân bố áp lực lên các phần khác nhau của khớp không được đồng đều. Những người chân không thẳng (dạng chữ O hay chữ X) có khả năng thoái hóa khớp gối cao do áp lực cơ thể phân bổ không đều lên bề mặt khớp khiến phần chịu nhiều áp lực nhanh bị hư hỏng hơn phần khác.
Tập thể dục thường xuyên giúp bạn vận động, xây dựng cơ bắp và tăng cường sức mạnh cho các khớp thường giúp cải thiện các triệu chứng. Ảnh minh họa
Lời khuyên của bác sĩ
Để phòng ngừa thoái hóa khớp, bạn cần thực hiện:
Điều chỉnh các yếu tố có thể thay đổi được bằng cách thay đổi lối sống, thói quen, công việc...
Duy trì trọng lượng cơ thể hợp lí.
Chế độ dinh dưỡng đầy đủ vitamin, tăng sức bền hệ thống cơ, dây chằng..
Tập thể dục thường xuyên giúp bạn vận động, xây dựng cơ bắp và tăng cường sức mạnh cho các khớp thường giúp cải thiện các triệu chứng.
Chườm nóng hoặc lạnh lên khớp có thể làm giảm cơn đau và các triệu chứng của viêm xương khớp ở một số người. Bạn có thể tự chuẩn bị với một chai nước hoặc túi chườm nóng lạnh và chườm trực tiếp lên vùng bị đau.
Thăm khám định kỳ sức khỏe.
Hy vọng vào công nghệ liệu pháp tế bào trong khám chữa bệnh Theo GS.Nguyễn Thanh Liêm, Viện trưởng Viện Nghiên cứu tế bào gốc và Công nghệ gen Vinmec về liệu pháp tế bào nan y là một cuộc cách mạng trong y học. Theo vị giáo sư này, hiện các bệnh được phép điều trị bằng tế bào gốc là xơ gan, teo mật, chấn thương tủy sống, thoái hóa khớp gối và hiện...