Điều gì sẽ xảy ra sau vụ SVB bank sụp đổ?

Đó là câu hỏi mà các chuyên gia đưa ra sau việc ngân hàng Silicon Valley Bank (SVB) – nằm trong top 20 ngân hàng thương mại hàng đầu Mỹ, sụp đổ quá chóng vánh chỉ trong vòng 48 giờ.

Đây là vụ phá sản lớn nhất của một ngân hàng Mỹ kể từ sau vụ Washington Mutual vào năm 2008.

Nhiều biện pháp trấn an khách hàng

Được thành lập vào năm 1983, SVB chuyên cung cấp dịch vụ ngân hàng cho các công ty khởi nghiệp công nghệ. Ngân hàng này cung cấp tài chính cho gần một nửa số công ty chăm sóc sức khỏe và công nghệ liên doanh của Mỹ.

Được thành lập vào năm 1983, SVB chuyên cung cấp dịch vụ ngân hàng cho các công ty khởi nghiệp công nghệ.

Mặc dù tương đối ít được biết đến bên ngoài Thung lũng Silicon, nhưng SVB nằm trong số 20 ngân hàng thương mại hàng đầu của Mỹ, với tổng tài sản trị giá 209 tỷ USD vào cuối năm ngoái, theo Tổng Công ty Bảo hiểm Tiền gửi Liên bang Mỹ (FDIC).

Việc SVB sụp đổ bắt nguồn từ việc Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) bắt đầu tăng lãi suất một năm trước để kiềm chế lạm phát. Điều này khiến chi phí đi vay cao hơn, dẫn đến làm giảm đà tăng của các cổ phiếu công nghệ vốn mang lại lợi ích cho SVB. Lãi suất cao hơn cũng làm xói mòn giá trị của trái phiếu dài hạn mà SVB và các ngân hàng khác đã thu vào rất nhiều trong thời kỳ lãi suất cực thấp, gần như bằng không ở Mỹ.

Danh mục đầu tư trái phiếu trị giá 21 tỷ USD của SVB có lợi tức trung bình là 1,79%. Nhưng lợi suất trái phiếu kho bạc tính theo 10 năm hiện tại là khoảng 3,9%. Cùng lúc đó, vốn đầu tư mạo hiểm bắt đầu cạn kiệt, buộc các công ty khởi nghiệp phải rút vốn do SVB nắm giữ. Tất cả điều này khiến ngân hàng bị đè nặng bởi gánh nặng lỗ trái phiếu không bán được trong khi tốc độ rút tiền của khách hàng ngày càng tăng.

Các “bánh xe” bắt đầu nổ tung vào ngày 9/3, khi SVB thông báo họ đã bán lỗ một loạt chứng khoán và sẽ bán 2,25 tỷ USD cổ phiếu mới để củng cố bảng cân đối kế toán. Đến sáng 10/3, giao dịch cổ phiếu SVB bị tạm dừng và ngân hàng đã từ bỏ nỗ lực huy động vốn nhanh chóng hoặc tìm người mua. Các nhà quản lý tại California đã nhanh chóng đóng cửa công ty cho vay công nghệ sáng cùng ngày. FDIC đóng vai trò là người tiếp nhận, điều này thường có nghĩa là họ sẽ thanh lý tài sản của ngân hàng để trả lại cho khách hàng, bao gồm cả người gửi tiền và chủ nợ.

FDIC, một cơ quan độc lập của chính phủ có nhiệm vụ bảo hiểm tiền gửi ngân hàng và giám sát các tổ chức tài chính, cho biết tất cả những người gửi tiền được bảo hiểm sẽ có quyền truy cập đầy đủ vào tiền gửi được bảo hiểm của họ chậm nhất là vào sáng 13/3 (giờ địa phương). FDIC cũng sẽ trả cho những người gửi tiền không được bảo hiểm một khoản “cổ tức tạm ứng trong tuần tới”. FDIC đã nhanh chóng tiếp quản SVB vào giữa buổi sáng 10/3, trong khi thông thường họ sẽ đợi cho đến khi thị trường đóng cửa.

Bất chấp sự hoảng loạn ban đầu ở Phố Wall, các nhà phân tích cho biết sự sụp đổ của SVB khó có thể gây ra hiệu ứng domino như hiệu ứng từng siết chặt ngành ngân hàng trong cuộc khủng hoảng tài chính 2008. Nhà kinh tế trưởng Mark Zandi của tập đoàn Moody cho biết: “Hệ thống này được vốn hóa tốt và có tính thanh khoản tốt như trước đây. Các ngân hàng hiện đang gặp rắc rối quá nhỏ để có thể trở thành mối đe dọa có ý nghĩa đối với hệ thống rộng lớn hơn”.

Trước đó, thông báo của FDIC cũng đã trấn an phần nào cơn hoảng loạn của khách hàng SVB. Do đó, mặc dù khó có khả năng lây lan rộng hơn, nhưng các ngân hàng nhỏ hơn bị ràng buộc không cân xứng với các ngành thiếu tiền mặt như công nghệ và tiền điện tử có thể gặp khó khăn, theo ông Ed Moya, nhà phân tích thị trường cấp cao tại Oanda. Vị chuyên gia này cho hay: “Mọi người ở Phố Wall đều biết rằng, chiến dịch tăng lãi suất của FED cuối cùng sẽ phá vỡ điều gì đó, và ngay bây giờ nó đang hạ gục các ngân hàng nhỏ”.

Những bài học rút ra

Mặc dù là một ngân hàng nhỏ theo tiêu chuẩn của Phố Wall (nó là ngân hàng lớn thứ 16 trong nước Mỹ, với khoảng 200 tỷ đô la tài sản tính đến tháng 1/2023), SVB chiếm một vị trí đặc quyền trong cộng đồng công nghệ. Bắt đầu hoạt động vào năm 1983, ngân hàng đã có danh tiếng được đánh giá cao trong cộng đồng khởi nghiệp ở Thung lũng Silicon. SVB được biết đến với việc chấp nhận rủi ro đối với các công ty mới thành lập mà không ngân hàng nào khác có thể chạm tới.

Khi ngân hàng sụp đổ ngày 10/3, những người sáng lập công ty khởi nghiệp đã kể lại những câu chuyện về cách họ nhận được khoản vay kinh doanh đầu tiên hoặc thẻ tín dụng đầu tiên từ SVB. Một số nhân viên công nghệ đã nhận các khoản thế chấp nhà và các khoản vay mua ôtô ở đó.

Những mối quan hệ như vậy rất có giá trị và kịch bản có khả năng xảy ra nhất ở đây là trong tương lai gần, một ngân hàng lớn ở Phố Wall sẽ mua lại SVB. Ngân hàng lớn đó sẽ đảm nhận các tài sản và nợ phải trả của SVB và đảm bảo trách nhiệm với toàn bộ những người gửi tiền, và không ai sẽ phải chịu tổn thất nghiêm trọng (ngoại trừ cổ đông của SVB).

Việc chuyển tài sản và nợ của SVB sang một ngân hàng mới nhanh chóng, có trật tự sẽ là một tình huống tốt nhất. Nhưng một kịch bản tồi tệ hơn – không có người mua nào xuất hiện, khách hàng của ngân hàng phải đợi hàng tuần hoặc hàng tháng để tiếp cận tiền gửi của họ và toàn bộ hệ sinh thái khởi nghiệp sụp đổ vì nhiều công ty không thể trả lương – có thể là thảm họa.

Tiếp đó, có thể nhóm khách hàng chuyên “buôn chuyện trực tuyến” của SVB đã góp phần vào sự sụp đổ của nó. Với hầu hết các ngân hàng khu vực hạng trung bình thường, những gì đã xảy ra tại SVB có lẽ sẽ không dẫn đến một sự hoảng loạn. Các ngân hàng vẫn thường bán tài sản mọi lúc. Họ gặp vấn đề về thanh khoản và huy động vốn ngắn hạn để giải quyết chúng.

Và hầu như khách hàng (người gửi tiền) không bao giờ chú ý hoặc quan tâm điều đó. Nhưng người gửi tiền của SVB không phải là khách hàng bình thường. Họ là những nhà sáng lập và nhà đầu tư khởi nghiệp, những người xem xét kỹ lưỡng hồ sơ chứng khoán của ngân hàng, những người rất chú ý đến rủi ro, sự biến động, và những người thường trao đổi với nhau trên internet cả ngày.

Khi một số người trong lĩnh vực công nghệ đặt câu hỏi về khả năng thanh toán của công ty trên trang mạng, các kênh Slack và Twitter sáng lên với những cảnh báo nghiêm trọng từ các nhà đầu tư mạo hiểm, và ngay sau đó nhiều người đã hoảng sợ. Liệu tất cả những điều này có xảy ra nếu khách hàng của SVB chủ yếu là các chủ nhà hàng và người chăm sóc thú cưng, thay vì những nhà sáng lập công ty khởi nghiệp công nghệ? Có khả năng, nhưng dường như là không thể dẫn đến một sự sụp đổ như vậy. Trong trường hợp này, sự sụp đổ của SVB dường như đã được thúc đẩy nhanh chóng bởi bản chất tâm lý “bầy đàn”, “câu lạc bộ” của ngành mà nó phục vụ.