Điểm lại những tình tiết trước khi VKS đề nghị án với bị cáo Trương Mỹ Lan
VKS sẽ luận tội bị cáo Trương Mỹ Lan và các đồng phạm. Trong khi các bị cáo đều thành khẩn khai nhận hành vi phạm tội và mong được xem xét khi tòa lượng hình, thì bà Trương Mỹ Lan vẫn một mực phủ nhận tội trạng.
Ngày 19/3, sau gần nửa tháng xét hỏi, VKS sẽ tiến hành đề nghị mức án đối với bị cáo Trương Mỹ Lan và các đồng phạm.
Phủ nhận việc thâu tóm SCB
Trong những ngày xét hỏi vừa qua, cũng giống như tại cơ quan điều tra, bị cáo Trương Mỹ Lan không nhận tội.
Theo cáo buộc, sau khi hợp nhất 3 ngân hàng thành Ngân hàng thương mại cổ phần Sài Gòn (Ngân hàng SCB), bà Trương Mỹ Lan nắm giữ 91,5% cổ phần.
Nắm trong tay SCB, bà Trương Mỹ Lan đã thao túng toàn bộ hoạt động của ngân hàng này, sử dụng SCB như một công cụ tài chính, huy động tiền gửi và vốn từ các nguồn khác, sau đó chỉ đạo rút tiền bằng cách tạo lập các khoản vay khống, phục vụ cho mục đích cá nhân.
Trong vòng 10 năm, từ 2012 đến 7/10/2022, bà Trương Mỹ Lan gây thiệt hại cho SCB 498.000 tỷ đồng.
Bị cáo Trương Mỹ Lan. Ảnh: Nguyễn Huế
Trong khi, các bị cáo nguyên là cán bộ, nhân viên của Ngân hàng SCB, Tập đoàn Vạn Thịnh Phát và ngay cả bị cáo Chu Lập Cơ (chồng bà Trương Mỹ Lan) và cháu gái Trương Huệ Vân, đều thừa nhận hành vi phạm tội và khai làm theo chỉ đạo của bị cáo Trương Mỹ Lan thì bà Lan vẫn một mực không nhận tội.
Tại phiên tòa, bị cáo Trương Mỹ Lan phủ nhận cáo buộc của VKS. Bà Lan cho rằng, bản thân chỉ nắm giữ 4,9% cổ phần SCB, 2 người con gái mỗi người 5% và 30% là của cổ đông nước ngoài; các bạn bè ở Việt Nam nắm 30%.
Khi chủ tọa đặt câu hỏi, tất cả những người có cổ phần tại SCB đều khai là đứng tên dùm bị cáo, bị cáo giải thích gì về điều này? Bà Lan khai, bạn bè của bị cáo là Việt kiều Canada, Úc… theo quy định không được đứng tên mua cổ phần nên phải tìm người Việt Nam đứng tên giúp.
“Tôi không hiểu gì về hoạt động ngân hàng, nhưng do tôi được Ngân hàng Nhà nước đề nghị giúp hợp nhất 3 ngân hàng, nhờ tôi kêu gọi bạn bè, người thân mua cổ phần để đạt trên 65% mới có thể giúp SCB tái cơ cấu thành công”, bị cáo Lan khai.
Trước lời khai này của bị cáo, chủ tọa đặt câu hỏi: “Bị cáo nghĩ gì về việc cả chủ tịch HĐQT, tổng giám đốc, lãnh đạo, cán bộ của SCB và Tập đoàn Vạn Thịnh Phát đều khai làm theo chỉ đạo của bị cáo? Ngay cả các bị cáo của đoàn thanh tra Ngân hàng Nhà nước đều khai trình độ quản trị của các lãnh đạo SCB là rất yếu, không theo quy định của Ngân hàng Nhà nước, phải làm theo chỉ đạo của Trương Mỹ Lan?”
Bị cáo Trương Mỹ Lan vẫn khẳng định mình không có nghiệp vụ ngân hàng, không hề điều hành, chỉ đạo gì về hoạt động của Ngân hàng SCB.
Về cáo buộc đưa người thân tín vào SCB nắm giữ các chức vụ quan trọng, bà Lan khẳng định, những người ở SCB không phải thân tín của mình.
“Tất cả người ở SCB đều không phải người thân tín của tôi, nếu thân tín thì không thể làm mấy tháng một năm rồi nghỉ” bà Lan trình bày.
Video đang HOT
Các bị cáo tại tòa. Ảnh: Nguyễn Huế
Dù không nhận tội, nhưng bị cáo Trương Mỹ Lan đề nghị dùng tài sản là các bất động sản, công ty của mình gồm bất động sản, dự án, cổ phần tại những công ty thuộc Tập đoàn Vạn Thịnh Phát để khắc phục hậu quả. Trong đó có tòa nhà Capital Place và khách sạn Daewoo đều ở quận Ba Đình, Hà Nội.
Tuy nhiên, bà Lan lại xin giữ lại căn biệt thự cổ ở 112 Võ Văn Tần (quận 3, TP.HCM) vì lý do bảo tồn di tích lịch sử và văn hoá cho Việt Nam.
Các cựu cán bộ thanh tra Ngân hàng Nhà nước ‘ngã ngựa’
Bị cáo Đỗ Thị Nhàn (cựu Cục trưởng Cục Thanh tra – giám sát ngân hàng II, thuộc Ngân hàng Nhà nước) được cử làm trưởng đoàn thanh tra SCB.
Quá trình đó, bà Nhàn và thuộc cấp phát hiện hàng loạt sai phạm tại SCB. Biết sự việc bại lộ, bà Trương Mỹ Lan đã cho Võ Tấn Hoàng Văn (nguyên Tổng giám đốc) và Đinh Văn Thành (nguyên Chủ tịch HĐQT Ngân hàng SCB – hiện đã bỏ trốn) 4 lần tới gặp bà Nhàn để “lót tay” 5,2 triệu USD (tương đương 130 tỷ đồng).
Bị cáo Đỗ Thị Nhàn. Ảnh: Nguyễn Huế
Bị cáo Võ Tấn Hoàng Văn, thừa nhận có 4 lần đưa tiền cho bà Nhàn. Trong đó, lần thứ 3 khi tới bà Nhàn không có ở nhà nên đã cho Văn mật khẩu cửa nhà để đưa tiền hối lộ vào bên trong.
Theo cáo buộc, giữa tháng 3/2018, Thành và Văn lên phòng làm việc của bà Nhàn (ở trụ sở Cơ quan Thanh tra giám sát ngân hàng), đưa cho bà này một túi quả cherry và một túi đựng 200.000 USD. Sau đó, bà Nhàn mang số tiền này về nhà cất.
Bị cáo Võ Tấn Hoàng Văn. Ảnh: TTBC
Tiếp đó, từ tháng 10-12/2018, Văn và lái xe đã mang thùng xốp đến nhà riêng của bà Nhàn. Trong đó, một lần thùng đựng 1 triệu USD, hai lần khác mỗi thùng 2 triệu USD.
Tại tòa, Văn khai, khi mang những thùng xốp tới nhà bà Nhàn, bị cáo nghĩ đó là trái cây, sau này mới biết đó là những thùng chứa tiền và do được đóng gói kỹ nên bị cáo không biết trong đó có bao nhiêu.
Bị cáo Nguyễn Văn Hưng (cựu Phó Chánh thanh tra phụ trách Cơ quan Thanh tra, giám sát ngân hàng, Ngân hàng Nhà nước) cũng được SCB biếu 390.000 USD. Các cán bộ khác trong 2 tổ thanh tra đều nhận được quà từ bà Trương Mỹ Lan, người ít nhất là 1.000 USD và 20 triệu đồng, người nhiều là 20.000 USD và 210 triệu đồng.
Dù thực trạng tài chính của SCB rất nghiêm trọng, lẽ ra phải đưa vào diện kiểm soát đặc biệt, chuyển cơ quan chức năng xem xét, xử lý, nhưng sau khi nhận tiền, bà Nhàn, ông Hưng và các thành viên 2 tổ thanh tra đã bao che sai phạm.
Thừa nhận hành vi nhận hối lộ 5,2 triệu USD của lãnh đạo SCB nhưng bà Nhàn lại khai, khi Văn đưa tiền, bà từ chối không nhận nhưng vì Văn nói đừng làm khó Văn và tự làm khó bản thân nên bị cáo buộc phải nhận.
Ông Nguyễn Văn Hưng. Ảnh: Nguyễn Huế
Về việc “bỏ qua” cho SCB, bà Nhàn khai làm theo chỉ đạo của ông Nguyễn Văn Hưng. Trong khi đó, ông Hưng khẳng định mình không chỉ đạo thuộc cấp, nhưng ông Hưng thừa nhận cáo trạng truy tố là đúng và có nhiều lần nhận tiền, quà của Ngân hàng SCB vào những dịp lễ, tết.
Ngân hàng SCB không đồng ý với xác định thiệt hại
Đại diện của SCB là ông Hà Thế Định (Phó Tổng giám đốc Ngân hàng SCB) không đồng tình với xác định số tiền thiệt hại là 498.000 tỷ đồng của cơ quan điều tra.
Ông Định đề nghị HĐXX xác định bà Lan và các bị cáo phải bồi thường cho SCB số tiền thiệt hại tính đến ngày 5/3 (ngày mở phiên tòa) là hơn 760.000 tỷ đồng (hơn 482.000 nợ gốc, 277.830 tỷ đồng lãi) và lãi phát sinh cho đến khi nào SCB thực nhận được tiền.
Đồng thời, đề nghị HĐXX giao cho SCB toàn quyền sử dụng, khai thác đối với 1.166 mã tài sản của bị cáo Trương Mỹ Lan dùng bảm bảo cho các khoản vay của hệ sinh thái Vạn Thịnh Phát.
Phía SCB cũng đề nghị HĐXX tiếp tục truy tìm, phong tỏa, kê biên các tài sản của bị cáo Trương Mỹ Lan và đồng phạm cùng các tổ chức có liên quan còn chưa được kê biên, phong tỏa giao cho SCB để khắc phục hậu quả.
Ngoài ra, đại diện Ngân hàng SCB cũng đề nghị HĐXX xem xét buộc 5 công ty thẩm định liên đới bồi thường cho SCB.
Trương Mỹ Lan và đồng phạm đối diện mức án đề nghị nào?
Ngày mai 19.3, Viện kiểm sát sẽ luận tội và đề nghị mức án đối với bị cáo Trương Mỹ Lan và 84 bị cáo cáo đồng phạm gây thiệt hại cho SCB khoảng 498.000 tỉ đồng - theo cáo trạng.
Sau gần 2 tuần xét xử sơ thẩm, ngày mai (19.3), đại diện Viện kiểm sát giữ quyền công tố tại tòa sẽ luận tội và đề nghị mức án đối với bị cáo Trương Mỹ Lan (68 tuổi, Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Vạn Thịnh Phát) và 85 bị cáo khác.
3 tòa nhà của bị cáo Trương Mỹ Lan đều nằm trên trục đường Nguyễn Huệ (Q.1, TP.HCM) và đang bị kê biên. Ảnh NHẬT THỊNH
Trong 86 bị cáo, có 85 bị cáo bị xét xử về hành vi sai phạm gây thiệt hại cho Ngân hàng TMCP Sài Gòn (SCB) khoảng 498.000 tỉ đồng. Riêng bị cáo Nguyễn Cao Trí (54 tuổi, Chủ tịch HĐQT Công ty CP đầu tư và quản lý giáo dục Văn Lang, Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc Công ty Capella) bị xét xử về hành vi tìm cách chiếm đoạt của bà Lan sau khi bà này bị bắt.
Theo diễn biến gần 2 tuần xét xử, từ 5.3 đến khi kết thúc phần thẩm vấn, các đồng phạm giúp sức cho bị cáo Lan rút ruột tiền của SCB trong 10 năm, từ 2012 - 2022, đều thừa nhận hành vi phạm tội.
Riêng bị cáo Trương Mỹ Lan phủ nhận toàn bộ, cho rằng không thao túng SCB vì không một ngày làm việc tại SCB; không chỉ đạo thành lập các công ty "ma"; không nâng khống giá trị tài sản để lấy tiền SCB, mà cho SCB mượn tài sản tái cơ cấu ngân hàng, dẫn đến "ngày hôm nay cả gia tộc mất hết tài sản" - bị cáo Lan khai.
Đồng phạm của bị cáo Trương Mỹ Lan được chia thành nhiều nhóm chính
Thứ nhất, 6 cựu lãnh đạo chủ chốt tại SCB: Chủ tịch HĐQT Đinh Văn Thành (bị xét xử vắng mặt do bỏ trốn), và Bùi Anh Dũng; Tổng giám đốc Võ Tấn Hoàng Văn, Phó tổng giám đốc Trương Khánh Hoàng và Trần Thị Mỹ Dung.
Bị cáo Trương Mỹ Lan. Ảnh THẢO NHÂN
Thứ hai, nhóm thành viên chính nằm trong hệ thống Vạn Thịnh Phát: Tạ Chiêu Trung (Tổng giám đốc Công ty CP tài chính Việt Vĩnh Phú), Hồ Bửu Phương (Tổng giám đốc phụ trách tài chính Tập đoàn Vạn Thịnh Phát), Nguyễn Phương Anh (Phó tổng giám đốc Công ty Sài Gòn Peninsula), Trương Huệ Vân (Tổng giám đốc Công ty Tập đoàn quản lý bất động sản Windsor), Đặng Phương Hoài Tâm (Phó trưởng Văn phòng HĐQT Tập đoàn Vạn Thịnh Phát).
Thứ ba, nhóm bị cáo cựu lãnh đạo, cán bộ, nhân viên ở nhiều bộ phận, chi nhánh khác tại SCB ký hợp thức hồ sơ các khoản vay khống, giúp sức Trương Mỹ Lan rút tiền.
Thứ tư, nhóm các bị cáo thành lập các công "ma" để câu kết với nhân viên SCB, tạo lập các khoản vay, giúp Trương Mỹ Lan rút tiền.
Thứ năm, nhóm các bị cáo sử dụng các pháp nhân có hoạt động thật, nhưng bàn bạc, thống nhất với Trương Mỹ Lan sử dụng các pháp nhân này tạo lập hồ sơ vay khống, rút tiền của SCB cùng sử dụng.
Thứ sáu, nhóm 7 bị cáo của 5 công ty thẩm định phát hành chứng thư thẩm định nâng khống giá trị bất động sản của Trương Mỹ Lan: Công ty thẩm định giá Thiên Phú, Công ty TNHH thẩm định giá MHD, Công ty TNHH thẩm định giá Tầm Nhìn Mới, Công ty CP tư vấn dịch vụ bất động sản DATC, Công ty CP thẩm định giá EXIM.
Thứ bảy, nhóm 17 bị cáo thuộc Ngân hàng Nhà nước nhận tiền thấp nhất 20 triệu đồng và cao nhất 5,2 triệu USD của bị cáo Trương Mỹ Lan và SCB để bưng bít sai phạm của SCB.
Tài sản đảm bảo cho việc thu hồi thiệt hại vụ án Trương Mỹ Lan - Vạn Thịnh Phát
Theo cáo trạng, thiệt hại của SCB khoảng 498.000 tỉ đồng, sau khi trừ đi giá trị tài sản đảm bảo cho các khoản vay.
Tuy nhiên, tại tòa, đại diện SCB cho rằng thiệt hại là trên 760.000 tỉ đồng, chưa bao gồm lãi phát sinh đến thời điểm thi hành án xong.
Vậy thực tế, khả năng thu hồi thiệt hại cho SCB như thế nào, trong khi cáo trạng xác định thiệt hại 498.000 tỉ đồng là không có khả năng thu hồi, bởi hầu hết các tài sản, bất động sản của Trương Mỹ Lan và gia đình đã nâng khống, đảm bảo cho các khoản vay, rồi rút tiền của SCB.
Tòa nhà Quảng trường Thời đại, hay Tòa nhà Saigon Times Square. Đây là một công trình liên hợp gồm 2 tòa tháp đôi cao khoảng 165 m và cách nhau 21,25 m; tọa lạc tại số 22 - 36 Nguyễn Huệ và số 57 - 69F Đồng Khởi, Q.1, TP.HCM. Tháp mặt đường Nguyễn Huệ là khách sạn 6 sao đầu tiên của Việt Nam, trên nóc khách sạn có bãi đổ trực thăng và hiện có các chuyến đi từ khách sạn đến sân bay Tân Sơn Nhất và Vũng Tàu. Đây là tòa nhà được vợ chồng bị cáo Trương Mỹ Lan - Chu Lập Cơ dùng làm tài sản đảm bảo cho các khoản vay có dư nợ gốc và lãi lên đến hơn 39.200 tỉ đồng. Ảnh NHẬT THỊNH
Tại tòa, qua thẩm vấn, các luật sư đã đưa vào một số tài sản của bị cáo Trương Mỹ Lan, cũng như gia đình để bổ sung khắc phục trong vụ án, gồm: 649 tài sản chưa được thẩm định giá vì công ty thẩm định giá cho rằng không đủ điều kiện.
Con gái bị cáo Trương Mỹ Lan gửi đơn đến tòa trình bày việc đang rao bán một số tài sản để lấy tiền khắc phục trong vụ án: tòa nhà Capital Place, và khách sạn Daewoo ở Hà Nội; bán cổ phần của bà Lan tại: Tập đoàn nhà máy sản xuất vắc xin với giá 315 tỉ đồng, cổ phần tại Công ty CP bảo hiểm FWD với giá 920 tỉ đồng; và được nhận lại 672 tỉ đồng việc chuyển nhượng không thành từ 1 dự án ở Lâm Đồng.
Ngoài ra, liên quan đến thẩm định giá lại các tài sản đảm bảo của bị cáo Trương Mỹ Lan tại SCB cũng gây nhiều tranh cãi, khi bị cáo là các luật sư đều cho rằng giá thẩm định quá thấp so với giá thị trường, nên đề nghị HĐXX xem xét lại.
Trương Mỹ Lan khai từng thế chấp khách sạn của gia tộc vay ông Trần Bắc Hà 15.000 tỉ đồng Quá trình hợp nhất ngân hàng SCB, bị cáo Trương Mỹ Lan khai từng thế chấp khách sạn Windsor của gia tộc để vay 15.000 tỉ đồng từ ông Trần Bắc Hà. Ngày 12-3, TAND TP.HCM tiếp tục xét xử bị cáo Trương Mỹ Lan (cựu Chủ tịch Tập đoàn Vạn Thịnh Phát) cùng 85 bị cáo khác xảy ra tại Tập đoàn...