Để trẻ tự tin vào lớp 1
Bước vào lớp 1, trẻ sẽ khó tránh khỏi bỡ ngỡ khi phải thay đổi môi trường vừa học vừa chơi sang học tập có kỷ luật. Phụ huynh học sinh đối mặt nỗi lo nên hay không nên cho con học trước lớp 1, vì năm học 2020-2021 là năm đầu tiên áp dụng Chương trình Giáo dục phổ thông mới.
Theo các chuyên gia, cần sự hợp tác giữa nhà trường – giáo viên – phụ huynh để chuẩn bị các điều kiện, giúp trẻ tự tin thích nghi với môi trường học mới.
Triển khai thực hiện phương pháp giảng dạy mới giúp các bé lớp Lá tự tin bước vào lớp 1. Trong ảnh: Các bé Trường Mầm non Việt Úc đang hoạt động.
Hơn một tuần qua, mỗi tối thứ hai, tư, sáu, chị Đặng Thảo Quyên, ngụ quận Ninh Kiều, mời gia sư dạy con làm quen với chữ, số, tập viết. Năm học 2020-2021, con trai út của chị vào học lớp 1; con trai lớn học lớp 2. Chị Quyên cho biết: “Thấy các bạn của con giờ đã biết đọc, biết viết, tôi cũng nóng ruột nên mời thầy về dạy trước, để khi vào năm học mới con không bỡ ngỡ”. Chị Nguyễn Thị Ngọc Bích (ở phường Xuân Khánh, quận Ninh Kiều) cũng mời gia sư về dạy con mình với mong muốn rèn cho con thói quen ngồi bàn học, cách cầm viết để tạo nền tảng vào lớp 1.
Năm học 2019-2020, bởi ảnh hưởng của dịch COVID-19, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã 2 lần điều chỉnh khung kế hoạch thời gian năm học và sẽ kết thúc trước ngày 15-7-2020. Năm nào cũng vậy, phụ huynh có con em bước vào năm học đầu cấp đều không tránh khỏi lo lắng, lại thêm lớp 1 năm học 2020-2021 là năm đầu tiên áp dụng Chương trình Giáo dục phổ thông mới. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia và giáo viên cho rằng, nếu cho trẻ học sớm, không đúng cách, sẽ không tốt.
Học trước chương trình sẽ khiến trẻ chủ quan, giảm hứng thú học tập khi vào lớp 1, ảnh hưởng đến quá trình phát triển tâm sinh lý của trẻ. Cô Dương Thị Mai Trâm, Hiệu trưởng Trường Mầm non 2 Tháng 9, cho rằng, phụ huynh không quá lo lắng, không nên cho trẻ học trước lớp 1, bởi học kỳ II lớp Lá, các trường mầm non đã cho trẻ tiếp cận số học, toán học, chữ cái. Phụ huynh có thể cùng trẻ học tại nhà qua trang web truyền thống để trẻ làm quen trước khi vào lớp 1.
Bậc mầm non, trẻ chủ yếu được vui chơi và làm quen với môi trường tập thể. Khi vào lớp 1, trẻ chịu áp lực khi chuyển sang học các kiến thức với những nội quy và kỷ luật dành cho học sinh tiểu học. Do vậy, trẻ rất cần sự định hướng và động viên của gia đình, thầy cô. Mặt khác, việc triển khai thực hiện chuyên đề “Xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm” ở tất cả các trường mầm non, mẫu giáo trên địa bàn thành phố trong hơn 4 năm qua đã tạo điều kiện giúp trẻ phát huy tư duy, sáng tạo, tính tự lập.
Các trường mầm non trên địa bàn thành phố cũng đã triển khai phù hợp với thực tế của đơn vị việc chuẩn bị cho trẻ lớp Lá tâm lý và kỹ năng tốt nhất trước khi vào lớp 1. Chẳng hạn, trường tổ chức cho trẻ tham quan trải nghiệm thực tế và làm quen với môi trường tiểu học. Trong quá trình dạy, giáo viên mầm non cũng lồng ghép chuẩn bị tâm lý cho trẻ 5 tuổi và tập cho các em làm quen với cách thức học và cách sử dụng đồ dùng học tập. Cô La Thị Kiều Nương, giáo viên dạy lớp Lá, Trường Mầm non 2 Tháng 9, cho biết: “Chúng tôi thường xuyên rèn luyện kỹ năng cần thiết khi trẻ vào lớp 1 như ngồi đúng tư thế khi vào bàn học, cầm viết đúng cách và tập trung chú ý hơn khi học tại trường”.
Song song đó, các trường mầm non còn phối hợp phụ huynh rèn luyện cho trẻ kỹ năng tự lập, tự phục vụ trong sinh hoạt hằng ngày: tự chuẩn bị quần áo đi học, sắp xếp đồ dùng học tập, tự thực hiện những việc giáo viên giao… Theo chị Nguyễn Thị Ngọc (quận Ninh Kiều), vợ chồng chị thường dành buổi tối hằng ngày để luân phiên nhau cùng con trai làm quen chữ cái, con số, chuẩn bị cho con vào lớp 1.
Theo chị, việc cho trẻ học trước khi vào lớp 1 không phải biện pháp tốt nhất, nên vợ chồng chị trò chuyện, học cùng con để giúp trẻ vững tin hơn. Giáo viên lớp Lá của con chị cũng liên hệ với phụ huynh, hướng dẫn cho bé xem chương trình thiếu nhi VTV7, cùng bé tự học tại nhà qua một số quyển sách như: “Hành trang cho bé vào lớp 1 – Vở bé luyện viết chữ thường”. Chị Ngọc cho biết: “Hiện nay, con tôi ít nhiều biết được mặt chữ, các con số, cầm viết đúng cách. Quan trọng nhất là gia đình cố gắng rèn cho cháu tính tự lập”.
Theo ghi nhận của chúng tôi, việc chuẩn bị cho trẻ vào lớp 1 năm học 2020-2021 không tránh khỏi lo lắng bỡ ngỡ vì nhiều nét mới trong năm học này. Tuy nhiên, ngành giáo dục và phụ huynh đang nỗ lực để giúp trẻ bước vào năm học thuận lợi nhất.
Thử thách "7 ngày sáng tạo" giúp bé vui chơi thỏa thích mà vẫn học chữ tốt của bà mẹ Hải Phòng
Tận dụng thời gian rảnh rỗi, chị Ngọc Mai không chỉ dạy chữ mà còn sáng tạo cho con nhiều hoạt động, trò chơi lý thú, bổ ích.
Thời gian trước, do ảnh hưởng của dịch Covid-19 nên trẻ nhỏ từ cấp mẫu giáo đến THPT đều được nghỉ học. Trong những ngày này, để con không sa đà vào các trò chơi điện tử, tivi, iPad, nhiều bố mẹ đã tiến hành dạy con các kỹ năng sống bổ ích như nấu ăn, sơ cứu,... Bên cạnh đó, nhiều người lại tận dụng thời gian rảnh để dạy con học chữ, giúp các bé có hành trang vững chắc để vào lớp 1.
Chị Ngọc Mai là một bà mẹ hiện đang sinh sống và làm việc tại Hải Phòng. Con gái chị tên Hải Yến, năm nay 5 tuổi, chuẩn bị bước vào lớp 1.
Giống như nhiều bậc cha mẹ khác, chị Mai cũng rất lo lắng, sợ con đi học ở môi trường mới sẽ bỡ ngỡ và không theo kịp chúng bạn. Vậy nên ngay khi được nghỉ dài ngày vì dịch, chị quyết định tận dụng thời gian để dạy chữ cho con.
Chị Mai chia sẻ: "Bé nhà mình đang độ tuổi học chữ nên mình quyết định tìm hiểu các phương pháp vừa học vừa chơi. Theo mình thấy, đó là cách tốt nhất để trẻ tiếp thu nhanh và có nhiều hứng thú học tập. Mình mới chỉ đồng hành cùng con trong vài tháng gần đây thôi vì trước đó không nghĩ giáo dục sớm lại quan trọng đến như vậy. Thành ra bỏ lỡ nhiều giai đoạn vàng của con".
Chị Ngọc Mai và con gái Hải Yến.
Tạo niềm hứng khởi học tập cho con từ những trò chơi năng động
Kể từ khi bắt đầu dạy chữ cho con, chị Mai đã lên mạng tìm hiểu một loạt trò chơi, để lồng ghép vào việc học tập cho con. Thay vì chỉ nhìn vào sách và học đơn thuần đâu là chữ A, đâu là chữ B, mỗi ngày, chị cho con xem 3-5 chữ cái, giới thiệu với con về vai trò của từng chữ.
Chẳng hạn như đây là nguyên âm, đây là phụ âm,... Để con ghi nhớ được mặt chữ chị tổ chức các trò chơi nhỏ như: Ném bóng vào chữ mà mẹ gọi tên, viết chữ vào bóng bay rồi gắn lên tường cho con chơi phi tiêu, in hình chữ cái ra giấy rồi cho con chơi trò tìm hình giống nhau hoặc dùng đất nặn để nặn chữ rồi dán vào những nơi dễ thấy như cánh cửa, bức tường,...
"Mới đây mình đang áp dụng cho con trò "chiếc cầu thang vui nhộn". Cách thực hiện đơn giản lắm. Mình chỉ cần dán các chữ cái lên từng bậc thang rồi cho con vừa đi lên vừa đọc hoặc hát theo bài ABC. Trò này vừa giúp bé thuộc được mặt chữ, vừa tập thể dục luôn. Đặc biệt với những gia đình sống ở chung cư hay không có sân vườn thì đây là một phương pháp cực kỳ lý tưởng", chị Mai chia sẻ.
Chị Mai cho con chơi trò cầu thang vui nhộn.
Bà mẹ này tiết lộ, hiện giờ con gái nhỏ đã biết được rất nhiều từ, ngoài ra có thể đếm từ 1-10, nhận diện tốt các con số. Không chỉ dạy con học Tiếng Việt, chị Mai còn kết hợp thêm cả dạy Tiếng Anh: "Mỗi tối mình sẽ cho con học Tiếng Anh trong dùng khoảng 30 phút, sau đó áp dụng các từ trong bài học vào trò chơi, để con vừa chơi vừa nhớ được từ. Hiện tại bé nhà mình có thể nói được các chủ đề về màu sắc gia đình, số đếm, các con động vật,... Học xong thì giải lao bằng cách kể chuyện, đọc sách cho con nghe".
Chị Mai cho biết, không hề lo sợ chuyện con có thể bị nhầm lẫn giữa Tiếng Anh với Tiếng Việt bởi: "Tiếng Việt con đã nói sõi rồi nên giờ nghe ngôn ngữ khác là phân biệt được ngay".
Đặt ra những thử thách để con hoàn thiện bản thân, nuôi dưỡng thói quen tốt
Trong những ngày nghỉ dịch, ngoài việc dạy chữ, chị Mai luôn cố gắng tạo ra những hoạt động thiết thực giúp con học được tính sáng tạo, năng động. Một lần khi đang "lướt" mạng xã hội, chị tình cờ thấy một chương trình phát động trên Facebook có tên: "7 ngày sáng tạo cùng con". Cụ thể, chương trình khuyến khích các mẹ cùng con tham gia những hoạt động lý thu nhằm nâng cao kỹ năng sống, khả năng độc lập, đồng thời nâng cao sự nhanh nhẹn. Sau đó các mẹ sẽ chụp ảnh lại và chia sẻ khoảnh khắc đẹp của con với các bậc cha mẹ khác.
Ngay khi đọc được thông tin về chương trình, chị Mai liền cảm thấy hứng thú và lên kế hoạch tham gia cho con. Trong hành trình 7 ngày, chị Mai đã cho con trải nghiệm nhiều trò chơi, hoạt động như tự làm con diều, làm thiếp tặng những người thân trong gia đình, tự làm những bông hoa giấy hạnh phúc,...
Chị Mai cho con tham gia nhiều trò chơi, hoạt động sáng tạo.
"Có thể đối với mọi người các trò chơi ấy không thú vị và chưa có sáng tạo mới gì nhưng mình hiểu điều quan trọng nhất mà con cần là được bố mẹ dành thời gian chơi đùa cùng. Vui chơi thật sự chứ không phải hời hợt. Nhờ tham gia chương trình đó mà hiện tại mình vẫn tìm tòi tự làm đồ chơi và đồ dùng học tập cho con, không phải đi mua ở ngoài như trước nữa. Như vậy vừa tiết kiệm được tiền mà còn lại được tham gia sáng tạo cùng mẹ", chị Mai hạnh phúc bày tỏ.
Được biết, ngoài chương trình "7 ngày sáng tạo cùng con", chị Mai còn thường xuyên tạo ra những thử thách khác cho bé Hải Yến và cả bản thân mình như: "21 ngày đọc sách liên tục", "14 ngày chơi vui vẻ cùng con mà không quát mắng",... Thông qua các thử thách, các mẹ và con đều tạo dựng được những thói quen tốt và duy trì đến tận bây giờ.
Bà mẹ Hà Nội tiết lộ phương pháp giúp con trai chưa vào lớp 1 đã đọc chữ vanh vách, đơn giản đến mức không ngờ Nhờ có phương pháp dạy đặc biệt mà cả 2 con của chị Hương đều đọc chữ lưu loát từ trước khi học lớp 1. Con bắt đầu vào lớp 1 là bước ngoặt lớn, cần một sự chuẩn bị kỹ lưỡng và toàn diện. Không ít cha mẹ đã chủ động dạy con trước một số kiến thức như chữ cái, con...